Vesturland - 31.10.1951, Blaðsíða 5

VESTURLAND
5
t
Mislukkað uppeldi.
Svo bar til, þá er kratar höfðu
stjómað bænum í fulla tvo ára-
tugi, að þeim barst til eyma að í
nálægu þorpi væri piltur er ný-
lokið hefði menntaskólaprófi með
sæmilegum árangri.
Sveinn þessi var af góðu bergi
brotinn, utan þess hafði hann feng-
ið það uppeldi er góðu lofaði, ef
mannkostir færu eftir.
Voru þá ráð hinna spökustu
krata saman tekin, og ákveðið að
bjóða sveininum fóstur. Skyldi í
öllu vel til fóstursins vanda og
sveinninn alinn upp í sönnum
kratadyggðum og að því stefnt að
hann yrði hæfur til forustu í flokk
þeirra, er fram liðu stundir. Sjálf-
ur bæjarstjóri skylddi hafa dag-
legt eftirlit með uppeldi sveinsins
en aðrir leggja þar hönd að verki
eftir hæfileikum þeirra og kunn-
áttu.
Að þessu ákveðnu var hraðboði
sendur og sveinninn sóttur.
Gafst nú bæjarbúum kostur á að
líta pilt einn vel úr grasi vaxinn
fyrir innan afgreiðsluborðið í höf-
uðbækistöð krata, sjálfri bæjar-
skrifstofunni.
Varð mönnum í fyrstu allstar-
sýnt á þennan nýliða og þótti and-
litssvipur hans hvorki spá góðu né
illu. Stóð svó nokkra hríð. En
brátt fór svo, að eðli sveinsins
sagði til sín. Tók hann að gerast
afundinn og stirfinn við viðskipta-
menn skrifstofunnar, og ágerðust
þessir vankantar sveinsins er á
leið. Héldu menn í fyrstu, að þetta
væri feimni og mistök ein, sem
lagfærast mundi undir góðri hand-
leiðslu eftirlitsmannsins. En hér
fór á annan veg. Þrátt fyrir sam-
vizkusamlegt eftirlit, föðurlegar
leiðbeiningar og óaðfinnanlega
fyrirmynd, tókst fóstranum ekki
að breyta í neinu náttúru sveins-
ins. Stirfin og ódæl lund hans
reyndist ósveigjanleg til móts við
prúðmannlega framkomu við-
skiptamanna skrifstofunnar, en
þungar áhyggjur steðjuðu að bæj-
arstjóra, sem af meðfæddri sam-
vizkusemi vildi rækja uppeldis-
starfið svo sem lagt hafði verið
fyrir hann.
Leið nú óðum að nýjum kosning-
um og urðu viðsjár miklar með
mönnum og flokkadættir. Eigi
þótti sveinninn hafa tekið meiri
framförum í fóstrinu en svo, að
óráð þótti að fela honum vanda-
samari störf en að flytja gamal-
menni af elliheimili á kjörstað.
Gekk það vandkvæðalaust að
mestu.
Dómur fólksins varð sá, að krat-
ar fengu lausn frá störfum, en ný-
ir menn voru kvaddir á vettvang.
Bæjarstjórinn, fóstri sveinsins,
hvarf hljótt og hæversklega úr
sínu embætti, en sveinninn og ann-
að starfsfólk á skrifstofu bæjar-
ins varð kyrt eins og áður.
Sem eftirlitsmaðurinn hafði
sleppt hendi af sveinunum, kom
brátt í ljós hvers virði umsjá hans
hafði verið. Gerðist sveinninn nú
enn ódælli og viðskotaverri en
nokkru sinni fyr, svo til ama var
samstarfsfólki hans, en viðskipta-
mönnum skrifstofunnar til angurs
og leiðinda. Gekk þessi framkoma
sveinsins svo úr hófi fram, að ekki
þótti einleikið, og héldu sumir að
hann væri magnaður af foringjum
krata í hefndarskyni fyrir kosn-
ingaósigurinn.
Iiinir nýju stjórnendur sáu að
við svo búið varð ekki unað og
leystu sveininn frá starfi, en við
tók ungur og liðlegur maður, sem
brátt vann sér almenningshylli.
Þegar kratar heyrðu þessi af-
drif fóstursonar síns mæltu þeir
klökkum rómi — „sárt ertu leikinn
Sámur fóstri“ og bárust lítt af.
En brátt sáu þeir að ekki þýddi
að vola heldur yrði að leita nýrra
ráða. Kom þeim öllum saman um
að Uppeldi sveinsins hefði hrapa-
lega mistekist og yrði að fá hon-
um nýjan eftirlitsmann. Var þá
leitað til kaupfélagsstjórans og
hann beðinn að taka sveininn.
Kaupfélagsstjórinn svaraði seint
þeii’ri málaleitan og mælti:
— Nauðugur geng ég til þessa
verks, því eigi þykir mér sveins-
rengla sú til forustu vaxin. Líst
mér svipur hans tvíræður mjög og
innræti hans er mér með öllu ó-
kunnugt. En illt þykir mér að
hjálpa ekki vinum í neyð og fáið
mér sveininn. —
Skömmu síðar sást sveinninn á
skrifstofu kaupfélagsins. Húkti
hann þar yfir litlum snjáðum
peningakassa, er hann skyldi varð-
veita í þá peninga er inn komu
dag hvern og telja að kvöldi
frammi fyrir húsbónda sínum.
En brátt sótti í sama horfið og
áður með hegðan sveinsins.
Dapur i bragði saug hinn hvít-
hærði og virðulegi kaupfélags-
stjóri upp í nef sér, gekk á fund
krataforingjanna og mælti: —
Hirðið þið svein ykkar aftur,
aldrei verður maður sá liklegur til
mannaforráða, ræður þar ódæl
lund og fleira er ekki hirði ég um
að ræða. Vil ég manneskju þessa
ekki stundu lengur í mínum hús-
um hafa.
, Að svo mæltu gekk kaupfélags-
stjórinn snúðugt brott, en kratar
sátu eftir hnípnir og ráðþrota. Að
lokum tók einn af foringjum
þeirra, forstjóri samvinnufélags í
bænum, til máls og mælti:
— Mikla armæðu höfum vér
hlotið af uppeldi sveins þessa, en
nú sé ég úrræði er breyta mun
amstri voru oss til gleði og flokkn-
um til framdráttar. Vér höfum nú
fengið blað til umráða og þurfum
því á manni að halda sem snuðrað
getur eftir slúðursögum um and-
st'æðinga vora, fært þær í hæfan
búning og birt þær í blaðinu. Er
sveinninn vel til þessa starfa hæf-
ur að eðli og innræti og skal hon-
um falið það tafarlaust, þar eð
oss má hann að öðrum kosti að
engu gagni verða. Á móti kemur
svo það, að frjálst er sveininum
að læða inn í blaðið hrósi um sjálf-
an sig, eftir því sem skap hans
stendur til, og gefa sér þær nafn-
bætur er hugur hans girnist. Laun
skal hann fá á skrifstofu minni og
þar skal honum búið sæti sér til
hvíldar eftir snuðurferðir sínar. —
Bödd samvizku flokksins:
— Þetta er ljótt starf. —
Forstjórinn:
— Ekkert er Ijótt, ef það má
verða til þess að vér vinnum aftur
meirihlutann. —
Samvizkan:
— Er þetta nauðsynlegt?
Forstjórinn:
— Pólitízk nauðsyn.
Samvizkan:
— Sveinninn hlýtur andstyggð
og fyrirlitningu allra góðra manna
ef hann tekur að sér þetta starf.—
Forst jórinn:
— Sjái hann sjálfur fyrir því,
og hvað segir ekki pabbi:
— Góður flokksmaður fórnar öllu
fyrir flokkinn, — og hví skyldi þá
ekki þessi manneskja gera það. —
Þegar orðið pabbi heyrðist þagn-
aði rödd samvizkunnar.
Var nú ráð forstjórans tekið og
sveinninn settur í hið nýja starf.
Eftir þetta varð sveinsins víðar
vart en áður hafði verið, sást hann
ýmist á götum úti, í prentsmiðj-
unni, þar sem blað krata var
prentað,. eða honum brá fyrir á
skrifstofu forstjórans. Jafnhliða
voru birtar í blaðinu setningar
eins og þessi:
— Núverandi meirihluti sagði
starfhæfasta manni bæjarskrif-
stofunnar upp starfi — og nafn
sveinsins birtist þar með virðuleg-
um titli.
Síðan hefur sveinninn innt af
höndudm þetta nýja hlutverk og
sé hann ekki hættur gerir hann
það ennþá, en verk hans mun hver
og einn dæma eftir skapi sínu og
velsæmiskennd.
Kunnum vér svo ekki þessa sögu
lengri.
Öðru vísi mér áður brá.
Þessi grein, „Mislukað uppeldi“,
birtist í blaðinu Baldur, 2. tbl.
1948 og vakti töluverða athygli í
bænum. Almennt var talið að í
grein þessari væri átt við Eyjólf
nokkurn Jónsson. í greininni seg-
iir að sveinninn hafi orðið „við-
skiptamönnum skrifstofunnar til
angurs og leiðinda“.
Nú er Eyjólfur þessi á ný kom-
inn á bæjarskrifstofuna og er
hærra settur en fyrr, því nú er
hann skrifstofustjóri. Að þessari
ráðningu hans standa kratarn-
ir ekki einir, heldur einnig Harald-
ur Steinþórsson og flokkurinn sem
á sínum tíma krafðist, að hann
væri rekinn, þar sem hann væri
viðskiptamönnum skrifstofunnar
til angurs og leiðinda og réði Har-
ald Steinþórsson í starfið.
Hvernig er það kommatetur,
hefur skap Eyjólfs og framkoma
breytzt svona stórkostlega í fóstr-
inu hjá Bigga, að hann er nú ráð-
inn á ný á bæjarskrifstofuna og
það í skrifstofustjórastarf?
Eða svínbeygja kratarnir aum-
ingja Harald litla svo í flatsæng-
inni, að hann verður að játa í auð-
mýkt, hverri kröfu þeirra?
Eruð þið ekki hrifnir af foringj-
anum ykkar? Jú, sannarlega meg-
ið þið vera það, kratamir gerðu
hann að bæjarstjóra tvívegis í
sumar í fjarveru Jóns. 1 annað
skiptið fór Jón til Reykjavíkur í
nokkra daga og í hitt skiptið, sem
Haraldur varð bæjarstjóri, var það
á laugardag frá kl. 9—12, en þá
fór Jón til Súgandafjarðar. Har-
aldur var mjög hrifinn í embætt-
inu, og kratarnir hnipptu hver í
annan og kímdu.
En kímir nokkur kommi af slíkri
uphefð nema Haraldur?
--------O--------
Reknetabátarnir.
Reknetabátamir eru nú allir hætt-
ir veiðum og komnif vestur nema
Ásbjörn og Gunnbjöi’n. Tíð hefur
verið mjög stirð við Suðurland i
haust og afli tregur, þegar gefið
hefir.
Gyllir frá Súgandafirði er eini
báturinn, sem byrjaður er róðra
hér vestra. Hefir afli verið mjög
tregur, um og undir 2 tonn í róðri.
Búizt er við, að Bolungai’víkurbát-
ar og Hnífsdalsbátar byrji róðra
á næstunni, en allt er í óvissu um
útgerð ísafjarðarbáta í haust.
Fisksjá í Einar Hálfdáns.
Undanfarið hefir verið unnið að
því að setja niður fisksjá í m.b.
Einar Hálfdáns frá Bolungarvík.
Er hann fyrsti báturinn hér fyrir
vestan, sem fær fisksjá, en ætlun-
in er að setja einnig fisksjá í
Bangsa frá Bolungarvík.