Vesturland - 19.05.1967, Side 6

6
SJsns) a/esvfíRzxxn ssúaFsamosxnxxn
Kynni mín....
Framhald af 2. síðu
verið að fá hann inn á firð-
ina aftur, nema gera eitthvað
fyrir þá áður, því trúlega eru
sumir þeirra orðnir óbyggi-
legir fiski.
Víða hér við ströndina á
grunnsævi, eru stór svæði,
sem aldrei fæst annað á en
ungviði eins til tveggja ára,
ár eftir ár, áratug eftir ára-
tug. Það bendir til svo ekki
verður um villzt, að þar eru
uppeldisstöðvar fyrir yngstu
aldursflokkana.
Við höfum það í hendi okk-
ar að verulegu leyti, hvort
við viljum hlúa að þessum
uppeldisstöðvum, eða eyði-
leggja þær.
1 ,,þorskastríðinu“ var það
meginþungi okkar raka, að
við ætluðum að friða uppeldis
stöðvamar fyrir botnvörpu,
en í stað þess að friða þær
eins og lofað var, hefur
dragnót og botnvörpum verið
beitt á þessi svæði. örlaga-
ríkar vanefndir það.
Önnur svæði eru svo þar
sem eldri árgangar halda sig,
svo til að staðaldri mestan
hluta ársins, og enn önnur
svæði þar sem annað hvort
fæst fullorðinn fiskur, eða
enginn fiskur. Það bendir til
að þar séu ekki uppeldis-
stöðvar, heldur dvalarstaður
fullorðins fisks. Og það sem
nú er að koma í ljós, varð-
andi aflaleysi togaranna, er
jú það, að enginn þorskur er
lengur til, til að halda sig á
þessum gömlu miðum, á þess-
um dvalarstöðum, þessir dval-
arstaðir stóðust veiðar hundr-
uð togara ár eftir ár, en þeir
hlutu að þorna af fiski, og
þomuðu, þegar tekið var fyrir
uppsprettuna hér upp við
landsteinana á flóum og
fjörðum. Ungviðið komst ekki
á framfæri, fyrir því sá
dragnótin, þar með búið. Nú
eru þessi stóru mið eins og
autt torg í yfirgefinni borg,
þar sem ekkert fólk á lengur
leið um.
Þannig er þetta hér á
grunninu sem ég þekki til,
en Vestfjarðagrunnið með
Breiðafjörð og Húnaflóa, sitt
á hvora hönd, er gósenland
fyrir fiskiklak, trúlega það
bezta á „Símahásléttunni", og
væri alveg furðulegt ef það
væri fyrir yfirsjón fárra
manna gert fiskilaust, og
þetta stóra forðabúr okkar
Vestfirðinga eyðilagt.
En mikil hætta er á að
svo verði, ef það tekur okkar
sérfræðinga á þessu sviði
mörg ár enn þá að komast
að því á vísindalegan hátt,
hversu mikill skaðvaldur
dragnótin er og er búin að
vera á okkar miðum, en
henni er beitt þar sem sízt
skyldi.
Það sem mér finnst ugg-
vænlegast við okkar framtíð-
ar fiskveiðar og ég tel að
bendi eindregið til að við sé-
um að stórskerða þorskstofn-
inn og höfum gert það und-
anfarin ár, er hvað fiskinum
fækkar óðfluga hér á grunn-
slóðinni, hvað hann í heild
fjarlægist landið árvisst, hægt
og sígandi. Það bendir til
þess að ungviðið vanti, þar
hefur brostið hlekkur. Jafn-
framt því blasir sú staðreynd
við, að alist þorskur ekki
upp hér við ströndina, þá
verður hér enginn þorskur
staðbundinn.
Fyrir um það bil 40 árum
mátti heita árvisst, að allir
firðir hér á Vestfjörðum væru
fullir af fiski vor hvert allt
inn á fjarðarbotna, að vísu
mismunandi mikill fiskur, og
voru sumir fjarðanna hreinar
gullkistur. Nú má heita að
ekki finnist uggi í þessum
fjörðum. Hvers vegna?
Þegar línuveiðar hófust hér
á þilfarsbátum 6—20 lesta,
þá voru þetta gangtregir bát-
ar, en þeim entist vel sólar-
hringurinn í róðurinn og til
hvíldar mannskapnum í landi.
Nú er svo komið, að á sömu
slóðum nægir ekki sólarhring-
urinn miklu stærri og hrað-
skreiðari bátum í róðurinn,
og það án nokkurrar hvíldar
í landi. Þetta finnst mér
uggvænlegt, því ég læt mér
ekki detta í hug að hér sé
um tímabundna tilviljun að
ræða, heldur einhverjar veiga-
miklar orsakir, sem hægt
væri ef til vill að ráða ein-
hverja bót á.
Ég vil draga þá ályktun, að
lífsskilyrði fyrir fisk í fjörð-
unum og víðar við strönd-
ina hafi breyzt til hins verra
á síðustu árum, en á hvem
hátt vil ég ekki fullyrða um,
því orsakirnar gætu verið
margþættar, og það er órann-
sakað mál, en eina aðalor-
sökina tel ég, þar til það
verður afsannað, vera of-
notkun þeirra veiðitækja sem
dragast með botninum, eins
og dragnót og troll hvers
konar, drepandi milljónir smá
dýra, og smágróður í botn-
inum, sem er ómissandi þar,
sem ungviðið á að lifa og
alast upp. Auk þess sem þessi
veiðarfæri gefa fiskinum
aldrei frið meðan þau eru í
sjó, hann er á sífelldum þeyt-
ingi undan þessum tækjum.
En þegar þorskurinn er kom-
inn á sínar stöðvar, þá vill
hann hafa sína hvíld, eins og
aðrar lifandi verur. Þetta at-
riði er mjög veigamikið at-
riði á grunnsævi, varðandi
það að halda fiski á ein-
hverjum stað, á djúpu vatni
kemur þetta ekki eins að sök,
því þá er fiskurinn svo mikið
uppi í sjó í fæðuleit, en
minna við botninn.
Önnur veiðarfæri gera ekki
ónæði að ráði nema þeim
fiskum sem þau veiða. Því
verður alltaf skaðlegt að
beita botnvörpunni, hverju
nafni sem hún nefnist, á upp-
eldisstöðvunum.
Þetta kom greinilega í ljós
meðal annars við togveiðarn-
ar, þegar togað var á heldur
þröngum svæðum, eða smá-
blettum. Það var kannske
hægt að veiða í sólarhring,
þá var fiskurinn veiddur og
flúinn. Eftir nokkurra daga
hvíld var aftur hægt að
veiða, og svo aftur hvíld, og
svo koll af kolli, þar til
bletturinn var með öllu fisk-
laus. Þetta sá maður svo oft
og árvisst til Bretanna, áður
en landhelgin var færð út,
helzt þó á haustin.
En þegar þeir hættu þess-
um ljóta leik við útfærslu
landhelginnar, þá tóku snúr-
voðarar okkar og smátogarar
við og héldu og halda eyð-
ingunni áfram.
Síðar komu svo nylonnetin
til sögunnar, sem nálgast að
vera gereyðingartæki á þann
gula ef subbulega er á haldið,
og að lokum kom þorsknótin.
Ef svo fer enn um mörg
ár, að þessi veiðarfæri verði
notuð, hvar og hvenær sem
er, með svipuðum takmörk-
unum og verið hefur síðustu
ár, þá horfir illa fyrir vini
mínum þorskinum, og væri
sannarlega illa farið, ef hann
væri útdauður á íslandsmið-
um, undir vísindalegu eftir-
liti, áður en vísindamenn
okar væru búnir að rannsaka
lifnaðarháttu hans og fá þann
fróðleik, sem þeir gætu byggt
á ráðstafanir til að koma í
veg fyrir að þorskstofninn
verði ofveiddur, og þannig
bjarga þessum fjármunalega
stærsta höfuðstól þjóðarinnar.
Og víst má sá guli hugsa
sem svo:
Áður veitti björg í bú
bætti hag þess snauða.
Þessir vilja þreyta nú
þorskabyggð til dauða.
Látrum, 18. febr. 1967.
Þórður Jónsson.
Þakkaöllum sem sýndu mér vinarhug á sjötugs-
afmæli mínu 28. apríl s.l.
GUÐMUNDUR ÞORVALDSSON
Seljalandsvegi 26, Isafirði.
Auglýsing
Dregið hefur verið í happdrætti Skíðalyftunnar á
ísafirði og kom upp númer 4586. Vinningurinn er
bifreið af gerðinni Vauxhall Viva, árgerð 1967. Vinn-
ingshafi snúi sér til Braga Ragnarssonar, sími 570
eða 574, ísafirði.
BOLUNGARVIK
Frá Trésmiðjunni:
Hurðir:
Innihurðir, spónlagðar:
Eik, Teak, Gullálmur,
Mahogny o.fl.
tJtihurðir: Aðalliurðir,
Kjallarahurðir, Svalar-
hurðir,
Bílskúrshurðir,
upprenndar.
Harðviður og fura.
Harðviðarþiljur. Önnumst hvers konar
spónlagningu.
Gluggar, Eldhúsinnréttingar, Svefnherbergisskápar,
Sólbekkir.
Frá Plastverksmiðj unni:
Plötueinangrun V2”, 1”, I W’,
2”, zy2”, 3”
þykktir.
Nýtt frá verksmiðjunni:
Röreinangrun, hólkar, fyrir rör l/2”, 1”,
lx/2”> 2”, <iy2” og fleiri stærðir eftir pöntunum.
Frá byggingardeildinni:
Alls konar byggingaframkvæmdir og mannvirkja-
gerð. Margs konar vinnuvélar.
Frá malar- og sandnámi fyrirtækisins:
4 kornastærðir af góðu steypuefni.
BOLUNGARVIK
Byggingafyrirtæki
Bolungarvík.