Fríu Føroyar - 08.08.1942, Blaðsíða 3

Nr. 11
FRÍU FØROYAH
1 árg.
kann fáa intøkur Hetta kann gerast, tá liugur og hegni er hjá teim
stýrandi.
Tað hevur verið sagt ( »Føroya Social-Demokratf, at eitt
skip sum »Vón< v.il kusta ]jz mill. kr. at bj’psja nú. Eg veitt
ikki um hetta er ovnógv ella kanska ovlítið, men siga vit at
hetta er nær rættan prís, tá má kannasl eftir besta veg til at
fremja bvggingina, so at đriftin ovtólmað jsann vera og til
gagn Føroyinga.
Tað verður neyðugt at minnast til hesa skiftatidi prístals-
tíð, vit nú liva í, sum er samstundis ein skiftandi tíð til virðis-
metan. Roknar ein við virðislækkan, og tað tná gerast, vil
natúrligast vera^ straks at taka á almenningin tá skip er bygt,
ta virðislækkan sum neyðug verðtir til tess at driftin natúrliga
kann berast av teimum, sum skipini fáa undir hond.
Peningavirðan nú má tí ikki av tí almenna roknast sum
normalpeningavirða, rnen lá skip er bygt fyri almenna rokning
Og t. d. kostar '/2 mill. tá tað er bygt, má virðislækkan tá
samstundis setast á skipið í tann mun sutn roknast má til at
driftin natúrliga skal kunna bera seg.
Ur almenna inntøkunum má setast inn ein partur, ið skal
kunna regulera henda prísmunin til eina hvørja tíð, soleiðis at
okkara høvuðsvinna verður stimbrað og lív Føroyinga á henda
veg gersts so góð sum møguligt.
Skipabyggingin í Føroyum.
At skipabygging her í F'øroyum kann fáast til at verða
ein góður vinnuvegur og stuðil, ivast eingin í sum veit, hvat
virði fyri lond, skipabygging kann vera.
Sutn nú er vilja, um farið verður undir at byggja 20 skip
árliga, ikki bara einir 200 smióir vera direkta um skipabygg-
ingina, men eisini vilja tá jarnsmiðir, seglmakarar, málarar,
vognmenn og arbeiðarar á mangan hátt fáa støðugt arbeið.
So við og við verður tá skipabygging í F'øro>um at fara
fratn til eisini at bvggja jarnskip, seinri tá jarntilfar kann
keypast lagaligari og kønir menti kunna koma higat at arbeiða
saman við F'øroyingum hesi skip. Tá vil skipabyggingin eisini
umfata farmaskipa-bygging.
Meti lat okkum nú leggja dojðin á at fáa bøtt um tann
miss, ið verið hevur, atvoldað av krtgnum. Skipabygging kann
ikki drálast við inntil kríggið einaferð er at enda. Vit mega
sjálvir byggja okkara skip.
Byggipeningurin.
Sum nú er fyriskipað peningaliga, er tað sjálvsagt gjørt
fiøkt fyri Føroyingar at menna seg til bygging av einum skipa-
flota. Alt er í einum so fløktum og fjaldum skili við hesunt
stongda garantbankanum aftanfvri hitt føroyska vinnulfvið, at
fáur ella eingiti F'øroyingur kann vísa á natúrliga leið.
Vilja F'øroyingar gera Føroyar til frítt land, tá kunna
leiðir leggjast av nýggjum, soleiðis sum fyrr er her ávíst.
Føroyingar kunna tá fáa sær ein seðil- og valutabanka, og teir
kunna fáa sáttmála við Bretland um tørvandi valuta í Amerika.
Tá F'øroya Løgting eigur seðil- og valutabankan, katin
Løgtingið, hitt almenna, antin einsamalt ella eisini saman við
privatmonnum fara undir keypið av byggitilfarinum, motorum
og øllum sum kej past skal frá útheimi. Men tá hitt almenna
átekur sær at nøra um skipatalið og at endurnýggja hin før-
oyska skipaflotan, verður eisini ein lættari og tó ein nýggjur,
men natúrligur vegur lagdur til.tess at útvega
A rbeiðsløn-pen ingin.
’F'øroyingar hava í, tvey ár havt heimapening, sum er
ástemplaður at vera einans gangbarur í F'ørovum. Men hesin
peningur er góður peningur her í F'øroj um, tá eingin ger sær
iva um og hevur tanka fyri garantiinum. Føroyingar \ita, at
tað ber til at keypa fyri hesar føroysku seðlar allastaðni 1
Føroyum,ja enntá kunna teir gera tað møguligt at keypa jørð,
hús, fiskalastir her o. m. a.
Ikki vilja tí Føroyingar nú ivast um, at tað verður enn
betri og tryggari at hava heimapening, tá Løgtingið, F'øroya
fólk, garanterar peningavirðina, sum tá verður løgd á grøði
landsins, tað Gud letur vaksn her, og tað hann letur Før-
oyingar fáa, tá teir søkja havið.
(Meira.)
Sii* SGigwIicg bófe.
Harri Robert Joetisen, Klakksvík, hevur skrivað eina bók:
*Klakksvíkar b\-gd í søgut. Hann nevnir hesa bók eisini so-
leiðis: »Ein stutt frágreiðing frá upphavi til 1900 við mesta
denti á 19. øld«.
Tað kann sigast, at henda bók er ein partur av søgu
F'øroya. Hon vísur á, hvussu menniskjuni hava livað lív sítt
har norðuri i høvuðsbygd Norðut oyinga. Samstundis verða
ættarliðini nevnd, tey gomlu, hvørs nøvn liva enn í nógvum
bygdum — ikki bara í Klakksvík og bj-gdunum í Norðuroyum,
men eisini her í Havn og mangastaðni í F'ørovum.
I einum so litlum samfelag sum hinum føroj’ska vil tað
so vera, at tev ávarandi kunna vita betri at greiða frá ættar-
søgu enn skrivarin sjálvur, men vit halda tó, at harra Robert
Joensen er greiður og hevur dugað væl at handfara hetta søgu-
liga ævnið, tí nógv er ikki at finna og vísa á F'øroya søgu
viðvíkjandi. Tað verður tí hiu munnliga søgan frá manni til
mann og frá ætt til ætt, okkara søguskrivarar fáá til brúks.
Ummæli manns kann tí gerast órættvíst á henda hátt, og mega
tí føroyskir søguskrivarar vera varnir, tá teir taka tað fram.
F'øroya søga hevur longu frarnmanundan nóg so nógv av slík-
ari mannminkan, ið kastar eitt 1 ítisvert, ódámligt skin afiur á
Føroyatjóðina.
Um Klakksvíkskingar er tó at siga, at har hevur livað
eitt nærlagt og arbeiðshugað fólk. Henda bj'gd er tí í eitt
stutt tíðarskeið farin risalop fram í øllum virki, og sjóvinnan
hevur har við hesum dugnafólki gjørt fátækar menn ríkar og
gjørt innflytingina øðiliga stóra — frá 158 fólk árið 1801 til
1916 árið 1941.
Minnist til
at vissa tykkum
Van Harding
skjúrtur og flippur
meðctn feer enn tánsl 1
ALLIR SANNIR FØROYINGAR EIBA AT HALDA „FRÍU FØROYAR"!