Fríu Føroyar - 10.10.1942, Blaðsíða 3

Nr. 17
FRÍU FØROYAR
1. árg.
Vit skunda okkum ikki.
I nr. 14 av »Frfu Førovum* var ein lítil grein >Lívs-
farligt*, har sagt varð'frá vandum, ið lúra á fólk sum ferðast
framvið Havnará, tá myrkrið er ákomið.
Vit nevndu har strekki frá Jógvan Jensen’s húsum og
■ iðan har Hammerby nú býr. Eisini nevndu vit fallholið undir
hesum seinasta húsinum við útnyrðíngshornið.
Hesum viðvíkjándi hava menn fyri fleiri árum síðani sent
skriv inn til Tórshavnar býráð- Teir, surn búgva har í gøtuni
— harrar Hendrik Rubbeksen, Miclial Jacobsen, Johan Johansen
o. fl. — bóðu tá býráðíð fáa selt rekkverk ffam við ánni, ti
teir vóru skølsettir av óhappum mániia, tá teir í myrkrið vóru
dottnir har í Havnará. Henrik Rubbeksen hevur fleiri ferðir
á náttartíð farið upp úr seingini, tí neyðarróp hava vak't hánn
av fólki sum er dotti útav og niður í Flavnará.
Teir fingu tá — hvør einstakur — eitl troystarsvar aftur
frá býráðnum, at rekkverk skal gerast og setast har, tá so-
vorðin arbeið koma fyri hjá býráðnum.
Ar aftaná ár hava teir hopa uppá at hetta rekkverk skal
koma, men cinki kernur. 011 mega tí frykta fyri, at vanlukka
yerður, kanska fleiri, vegna býráðsins drálan við at gera skyldu
sína móti okkum sum búgva í Havn og lcimum sum koma
ferðandi til henda bý.
Lat okkum nú vóna, at teir góðu menn antin fara undir
at gera tað teir lovaðu fyri árum síðani, ella eisini, um van-
lukka hendir, at tað tá verða teir sjálvir, ið detta har og sorla
seg sundur og ikki tey, sum fegin vilja vera varðin, men ikki
kunna verða t.ið vegna ólíkindum borgaranna umboðsmanna.
GARDINTOY
Dúndýnur.
Hansine Johannesen
Bryggjubakka.
Bíblar
danskar
fáast nu aftur.
HERLUF ARNASON, Tórshavn.
Bókbindari.
^feíiiiF feeypasf.
Til høgar prísir keypast aktiur í Ihorshavns
Mælkeforsyning og Margarinefabrik og í
P.f. Sjóvinnubankanum.
A. Ziska.
Føroyar frítt land
(Skrivari: Andrias J. Ziska)
(Framhald)
At skapa sjálvan heunapening.
Meðan F’øroj'ingár á henda veg sjálvir kunua skapa sær
heimapeningin, vil cin peningur uttanlanda altíð kunna fáast
úr teimum vørum sum h’øroyingar avreiða, antin hesar vørur
koma fram úr havinum ella úr landi okkara.
Umráðandi er, at fólkið í Føroyum dugir at fata, nær
peningur landsins fær gagna fullt og gott og nær hann kann
gera skaða:
Onkur kann siga, at peningur ikki kann vera til skaða,
men bara til gagn. Her kann tó ávísast nær peningur ger
gagn ella skaða fyri samfelagið.
Tað raeður um, at seðilmongdin sum ■ kami koma út
millum manna, hevur náttúrliga stødd sainbart fólkatalið og
keyps og søluprísir landsins. Er seðilnlongdin i passandi stødd,
vil alt arbeið fáa arbeiðsfólk nógnógv til at arbeiða, meðan
ov lítil seðilmongd ikki orkar at skapa arbeiðsmøgiilidkar, og
aftur vil tað virka á ke\ p og sølu og á gjaldsmøguleikarnar.
Fletta hava Føroyingar, sum fyrr ávíst, havt syrgilig
dømir uppá árini undan okkupatiónini.
Tá var seðilmongdin í landinum so lítil. (Peningurin var
tá uttanlands) at teir virkandi menn hcr ikki vóru mentir at
dríva driftirnar, og teir vóru íkki mentir at seta nýggj virkir á
stovn einsamallir. Hetta ringa skil kom á vegna tess, at her
var ein »pemrigapumpa«, sum pumpaði út av landinum til
fremmandar peningahandlar ov stóran avlopspening úr Føroy-
um. Her var tá blivið so út av lagi sørt við peningi millum
manna, at stórt arbeiðsloysi var kring alt landið. At ansa
eftir slíkum og gera til samfelagið verjulógir móti stórum peninga-
útfluttningi er tí nevðugt í flest øllum londum. Hesum við-
víkjandi hava F'øroyingar ikki fingið Iserdóm í skúlum okkara.
Meu tað tøtvar einum hvørjum fólkið at fáa lærdóm og
kunnleika um peningar landsins, tí liann ávirkar alt lív ein-
staklingsins eisini.
Men okkupatiónin fekk eitt annað peningalív til
at virka í Føroyum. Nú fingu Føroyingar nýggjar vinnu-
vegir. Teir gomlu sjóvinuuvegir (saltfiskavinnan) steðgaði,
meðan feskfiskasigling byrjaði við hinúm gomlu skipum F'ør-
oyinga, sum meðan orrustan er kunna sigla fiskifarmar til av-
reiðingar frá útróðraplássum. Henda nýggja sjóvinnan gevur
stóran pening vegna kriggsprísirnar, sum eru høgir nú í vanda-
tfðini fyji at farmar skulu kotna til avreiðingar. Henda sigling
við hesum høgu prisum hevur kunna gjørt, at avlopspeningur
er blivin hjá Føroyingum, sum hesar vinnur dríva. Avlopið
er blivið enn størri vegna tess, at avreiðingslandið ikki hevur
kunnað latið valuta (vørur) altur til Føroyingar til virði sarn-
Svarandi avreiðingina.
Á landinum er ’ner samstundis komin ein peningaflóð í
nakran mun. Taó eru sett av fremmandum arbeiðir'á stovn
viða hvar í F'øi oyum, sum hava givið støðugt arbeið til nógvar
F'ørovingar. Men meðan ein fyri avreiðingini veit, hvussú
nógv er eftir í avreiðingslandinum av. hesuin avreiðingspening-
um, so er heima í Føroyum kotnin ein avrokningspeningur
fram, síðani hesi arbeiðir byrjaðu, men tað eru okkara lands
peningar og ikki peningur fremmandalandsins, sum her verða
givnir úl til arbeiðararnar tá avrokiiað verður. Umfranu til
F'øroyingar, verða hesir Føroyalands peningar nýttir ^til at av-
roknað hermenn við her í Føróynm. Tað er soleiðis ein stór
peningaiúgvá sum kemur út milhim manna hvønn ovroknings-
dag og ferðast kring landið, so við og við hópa avlop seg tá
upp, eisini í peningahandlum landsins.
(Meira).
STEINTOY, VERKTOY, BESLØG, POSTALIN.
P.F. LUDVIG POULSEN,
TLF. 13 TÓRSHAVN. TLF. 13