Tímin - 24.04.1943, Blaðsíða 2

Nr. 8. 1. árg.
TIMIN
24. apríl 1943
m i st
Leygardagin 24. apríl 1243.
Útgevari: Havnar Framburðsfelag.
Ábyrgd hevur formaðurin í
blaðnevndini: Einar Joensen.
A v g r e i ð s 1 a: Telef'on nr. 259.
Prentsmiðja: B. Z. Jensens.
Ilaldaragjald: 2 kr. ársfjórðingin,
í leyssolu: 15 oyru eintakið.
Lýsingarprísur: 12oyrupr. mm
á fórsíðuni, aðrastaðni: lOoyru.
(Avsláttur fyri fastar lýsingar
eftir avtalu). .
Krossmessuvalið.
• Ein hin týdningarraesta agi-
tasjónsgreinin, suni Týskland
førdi fram, tá ið leir vildu hava
sudetatýska umráðið aftur til
Týsklands, var tann, at sudeta-
týskararnir sluppu at velja um-
boðsmenn til hilt tjekko-slova-
kiska tingið einans eftir fólka-
lalinum, og eftirsum at teir
vóru ein so lítil bólkur, mettur
saman við tjekkararnar á tingi,
so ráddu hinir fyrt borgum, —
eisini í sudetatýskum viður-
skiftum. Helta er ein framførsla,
sum hin meinigi maðurin kring
um allan heimin, ið ikki gav
sær far um at grannska spurn-
. ingin nærri, mátti geva sína
ájáttan lil.
Nú frættist úr Danmørk, at
hin týski minnilutin í Suður-
jútlandi, ið, eins og Føroyingar,
hevur verið umboðaðurá danska
Ríkisdegi eftir fólkatali, ikki
longur selir menn. á Danaling,
men teir liava gjørt eina deilđ
undir statsministeriinum fyri
mál, ið víkja at týskinum í
Suðurjútlandi. Ein skipan, sum
er væl fatanđi.
Men fram um hesi bæði dømi,
stingur hitt triðja nógv, nógv
meiri grefliga: Tlilt føroyska
fólkið, lítið í mannlal, hevur
verið tvingað til at lata seg um-
boða á donskum tingi við
tveimum — sigur og skrivar —
tveimum monnum, og tí hava
teir®- sum roynst hava sum
Føroyingar — druknað í hund-
raðvís av donskum mólstøðu-
monnqm, og Føroya fólk hevur
fingið eina avgerðina fyri og
aðra eftir hvølda niður yvir seg.
Hjálparleyst, maktal«yst av
útlendis harðræði og inn-
lendis sviki hevur fólk okkara
eisini flngið sviðan av tí. Skuldi
Føroya framtíð í naluan mun
komið at vera í einum ella øðr-
um sambandi við Danmark, so
er taó givið, at okkara umboð
skal hvørki vera í Fólkatingi
ella Landslingi.
Beint aftaná at»Dimmalætting«
gjølla hevði prógvað, hvussu
.ómøguligt tað var at hava val
nú — noyddusl teir at prenta
kunngerð frá amtmanninum um
fólkatingsval á Krostmessu. Og
so mátti íloytan í lumman og
ein nýggj — hin sum er skorin
úr bókaskógvi — varð setl fyri
munnin.
Tað skal altso v'era val hin 3.
mai. Móli fimm valevnum sein-
ast eru tað nú einans tríggir
menn, ið hava boðið seg fram,
og eflir livat bløð teirra kunn-
gera, so er valið ikki einans
einklað vió færri moiinuln, men
tað, valið kemur at standa um,
er drigið upp ógviliga greitt —
valið Verður framsett sum ein
støðutøka til føroyska landa-
skipan.
1. Jóhann Poulsen, sambands-
maðnr. Hann gongur inn
fyri hin gamla sambands-
tankan um, at vit eru eilt
anít.í Danmark, ein partur
av hinuin danska rfkinum,
Føroyingar meiri Dánskarar
enn nakað annað, málokk-
ara eitt ókultiverað mál,
sum ikki má sleppa framat
nakrastaðni.
2. Petur Mohr Dam, javnaðat-
maður. Hann er fyrst og
fremst klassapolitikkari. Síð-
ani unnir hann føroyskum
máli og tjóðskapi frama,
men vit skulu ikki sluinđa
undir framgongdlna. Vit
skulu liíóa, inntil alt keniur
av sær sjálvum — og fram
um alt vera góðir við alt
, dansld. Føroyingar skulu
nokk eita hin sætti norður-
lendski tátlurin, men hann
skal verða tvinnaðursaman
við hin danska.
3. Thorstein Petersen, fólka-
ýl'okksrnaður (radikalur sjálv-
stýrismaður). Landaskipann-
arliga kann hansara val-
kunngerð samfatast í hans-
ara egnu orðtim: I Føroj'-
um skulu Føroyingar ráða.
Fram um alt skulu vitvera
Føroyingar.
Tá ið Havnar Framburðsfelag
ikki hevur fyrireikað nakra upp-
stilling, so er tað út frá tí sjón-
armiði, at sjálvt um felagið
kundi gingið við til at stilla upp
lil danska Fólkatingið, so hava
okkara fyrrverandi umboðsmenn
borið seg so illa at móti sjálv-
stýrisveljarunum og givið Sjálv-
stýrisflokkinum eitt so ringt um-
dømi, al maður neyvan hevði
komið inn, og ein uppstilling av
sjáivstýrismanni vildi tí kanska
einans verið ein spjaðing av
teim nasjonalu atkvøðunum.
Men høvuósheilini í valstríó-
num eru altso løgd greidliga
fram, og taó verður forvitnisligt
at síggja, hvar Føroya fólk
stendur ídag.
Kðntordame søges.
En med nogen Ivendskab
til Bogføring foretrækkes. •
Skriftlig Ansøgning til • j
Vareforsyningen.
Jntta Jnstinussen
Ringið og biðið um tíð.
Telefon: 252.
Hárfríðkannarhøll
Fariseapalðtir
Teir fyrrverandi sjálvstýris-
menninir, ið hava »Tingakross«
lil málgagn, royna av og á fyri
ikki heilt at styggja hvønn eiij-
asta veljara burtur, al mølma
nakað um, at Føroyar skuldu
í grundini haft eill sindur av
meiri eginræði.men ikki enn —
vælsignað — nei, lað skal bfð-
ast. Hjá ímorgin-monnuntim
skal einki gerast íđag. Sjúk-
mamman, Sambandið, má ikki
gerast firtin.
Undan tingsetuni seinasta
heyst reypaði »Krossur« av, at
»hinir tríggir« skuldu seta fram
uppskol um,at henda 'núverandi
slýrisskipanin skuldi vera í gildi
nøkur ár, eftir at kríggið var
av. — Tá tustnaði ungamamm-
an, »Dimmalætting«, upp, hon
reisti fjarðarnar, skrukkaði sum
eilt vilt og gav hasum ófor-
skammaða, lítla nnganum, sum
hevói vágað sær eitt lítið pipp
uppá eginhond, ejn so đyggan
veingjabrest yvir nevið, at ungin
piprandi skundaði særinnundir
mammuna aftur lil hin ungan,
sum sat so feilur undirbringuni
á mammuni og droymdi valuar
dreymir. '
»Um forlátilsi« pipraði »Kros-
sur« — »al(íð slíal mammasíggja
alt frá í erva av, allíð skal hon
gera lað, at eg føli meg so
pinkalítlan. Men eg skal nokk
skikka mær væl U<
()g einki uppskot kom framl
Og nú er teppið farið upp
aftur fyri nýggjari akt. Nú skal
tað vera vaí — og nú kunngera
samgongiiblpðini —• lálurliga
naivt — at nú hevursamarbeiðið
bjargað Føroya skútu inn á so
trygga liellu(^Kat nú lcunnu teir
samarbeiðandi loyva sær eitt
frfkorter, innlil valið er av, og
»DimmaIælting« og wTingakross-
ur« byrjaðu leikin.
At Danmørk liggurlágt kunnu
allir ásanna. At Danskarar av tí
kanska kunnii læra at síggja,
hvussu Føroyingar hava kent
seg undir nasjonalum trældómi,
er kanska eisini væntandi. Men
at »Diminalætling« skal nýta
Danmarkar syndarligu lagnu til
valagn fyri ein tlokk, sum meir
enn nakar llokkur í Daiimark,
hevur arbeitt fyri nasjonalari
niðurbinding av sínum egna
fólkj — tað er meir enn há-
mark fyri, hvat eitl blað kann
loyva sær, tað er al háða Dan-
mørk! I
Og við ringari samvilsku royn-
ir »Krossur« at sláa fast,at sjálvt
um »hinir tríggir« hava verið
ímóti, al Føroyingurin skal ráða
í Føroyum, verið imóti, at móð-
urmálið skal fáa sín rætl, verið
imóti at Víst føroyskum llaggið
vanligan heiður — so eru teir
líka góðir sjálvslýrismenn fyri
laðl! Eru føroyskir veljarar
hýltir, • so taka teir slíkl fyri
góðar vørur!!
Teir nasjonalu kunnu ikki
einast! grætur »Krossur«', sum
um at Jianil skuldi liafl aðra
uppgávu enn at đripið alt na-
sjonalt í Føroyum í dag.
Tað er ikki eilt fólkatingsval,
ið spælir Sambandinum signrin
í hendur, men tað eru leirsam-
angingnu dansk-socialistarnir á
tingi, »hinir lríggir« ogP.M.Dam
við sínum fylgisneytum, ið givið
hava Sambandinum og dansk-
inum buklina og báðar endarnar.
Tað kann hvørt mannsbarn í
Føroyum síggja, og lúsund
»Krossar« og »Dimmalæltingar«
fullar av krokodillulárum og
farisearalótum kunuu ikki dylj'a
tann sannleikan.
INNANLANDS
Vanlukka á kaiuni. Mánadagin hendi
úti á kainni ein vanlukka, ið lættliga
kundi verið manni at bana. Einar-
Ellingsgaard, ættaður av iiiði, stóð^
uppi á einum lastbili, ið knappligá
noyddist at steðga; av •hesum datt
Hllingsgaard útav bilinuni og sló
liøvdið í bryggjuna. Á sjúkraliúsinum
vísti tað seg, at hann hevði krániu-
brot. »
Løgtingsverkfrøðinguriu Ejrnæs, er av
býráðnum settur sum verkfrøðingur
við iiavnararbeiðið á Viðanesi, ið ætl-
ast at verða byrjað í fyrstkomandi
døgum.
Tingið enđaði miðvikunáttina kl. l‘/2.
Til triðju viðgerð vóru: Trolarakeyp
og yvirtøka av kolabrotinum í Ranga-
botni.
Feskfiskasølau. Hesi skiji hava selt í
seinastuni: »Fagranes« 4200 p. sterl.
l'yri 1270 kassar, »Godlhaab« 4450 p.
sterl., »Hamranes« 3800 p. sterl.
9
J. E. Jacobsen fvrrv. løgtingsmaður
hevur iingið til eftirmenn: í bróst-
sjúkrahúsnevndini .1. Fr. Øregaard,
løgtingsmann, og í príseftiransingar-
ráðið J. M. Mouritsen, bókhaldára við
Andor Eirikstoft, timburmeistara sum
tiltaksmanni.
Louis Zachariasen hevur sagt segl'rá
starvi sínum í valutaráðnum frá mai.
Hvør ið tekur við starvinum eftir
liann, kann eitnki sigast um enn.
Fólkatingsvalevnini Thorstein Peter-
sen, P. M. Dam og Johan Poulsen fóru
miðvikumorguivn suðureftir at agi-
tera. Ætlánin var at leggja fyri í Sum-
ha, síðani fara teir til Vágs, Tvøroyri
og heiin á Sanđ.
Bráđleyp. Seinasta miðvikudag gift-
ist Viggo Dalil-Christiansen, fulltrúi
úr Havn við Torgerð Thomsen úr
Syðrugøtu.
,,Merkið“ hevur hvørki fund ella
skrúðgongu llaggdagiu, av tí at hann
er 1. páskadng.

M y« mngasøaa” ískist til keyps. Prentsmiðjan vísir á.
14 milliónir krónur
um tíman!!
Tað varð nú ein daginsagtfrá
í brelsku kringkastingini, at al-
eina Brellandi kostar kríggið 15
milliónir pund ella 33(5 milliónir
krónur um dagin!
Hetla er eilt so slórl lal, at
vit væl lesa lað og undrast, men
gera okluim kanska ikki greitt,
hvussu nógvur peningur hetla í
verunleikanum er — um vil til
dømis kuta hann sundurogføra
hann yvir á heimlig viðurskifti.
Vóróu til dømis Wrellands úl-
reiðslur til kríggið fyri dagin í
dag givnar Føroyingum, og vit
eru 30.000 í tali, so vildi hvør
einstakur fingið í heimaparli:
11 túsund og200 krónur! Høvdn
150 arbeiðarar lingið lienda pen-
ing í dagløn, vildi lað verið 2
miliiónir 240 túsund krónur í
lumman — við 8 tíma arbeiðs-
degi ein tímaløn uppá 280 tús.
krónur. Tað vildi eisini verið eitt
ógviliga høgt prístal tá!
336 milliónir um dagin —lað
er ein littur peningur avtí, sum
Danmark skyldar Føroyum til-
samans. Fyri hvønn tíma, sum
gongur brúkar Bretland 14000000
kr. — dupult so nógvsumhann
sjálvur í grólborgini sigursegat
hava latið lil Føroyar í trý ár
lil — ja, til hvat?
Arbelðskona
fær pláss beinanvegin.
Telefon 299.
iS----------------------