Tímin - 13.05.1943, Blaðsíða 2

N r. 11. 1. árg,
TIMIN
^ i m in
Hósdagin 13. mai 1943.
Útgevari: Havnar Framburðsíelag.
Ábyr'grl hevur foriuaðurin í
blaðnevndini: Einar Joensen.
Avgreiðsla: Telefon nr. 259.
Prentsmiðja: B. Z. Jensens.
Haldaragjalđ: 2 kr. árstjórðingin,
í leyssølu: 15 oyru eintakið.
Lýsingarprísur: 12 oyru pr. mm
áforsíðuni, aðrastaðni: 10 oyru.
(Avsláttur fyri fastar lýsingar
eftir avtalu).
Løgtingsvalið
vil avgera:
Førojringar ella
ibhi-føroyingar.
Frammanundan Fólkatings-
valinumvarð úlvarpað, atdansk-
arar vóru ovurfegnir, láið teir
lvoyrdit, al val skuldt verða í
Føroyum, og at leir bíðaðu við
»Begejstring og Forventning« efl-
ir úrslitinum.
Eftir hvat ið danska kring-
kaslingin sigur ftá, dousku hiøð-
unum, so man »Begejstringen
vera farin nakað langt niður
nm null og spenningiif fingið
heilt aðra útloysipg, enn leir
høvdú væntað. .
»Berlingske Tidende« setir
kaldliga, upp, hvussu nógv meiri
atkvøður Thørstein Pelersen
fekk enn alfir sjálvslýrismenn-
inir seinasF tilsaiúans og heldur
fyri, at valið lítian og ongan
týdning lievúf. »PoIitiken« við-
gongur, hvussu bilsnir teirgjørd-
ust y.vir, at ein umhoðsmaður
fyri tieir, sum kravdu føroýskt
ræói, íáið Danmark varð hcr-
selt, fekk so nógv fóilt við sær,
men hetta var ein leiðbening, ið
sýndi, hvønn veg laó gekk og
vildi bera í framlíðini.
Hann, Janus við tveimum
andlilum, — Poul Niclásen —
trfnur fram í »Social Demokra-
ten« og undirstrikar, ' at Iióast
alt so fingu sambandsmenn meiri-
lutan á hesum valinum •— tað
vil siga teir sambandsmenn, ið
ganga undir iiesum navninum
og teir, ið bera navnið javnað-
armenn.
Tað er nokk so liarmiligt, at
ein maóur, ið ikki hugsar um
annað enn al geva arbeióara-
rørsluni sín stuðul, táió hann
fer til valborðið, úteftir skal
vera ein, ið geviir amlmanns-
valdinum og niðurbindingini av .
føroyingum í Føroyum sítt við-
mæli, hóast hann aldri kundi
hugsað sær laó! Har liggur liitt
stóra meiningsloysió í javnaðar-
rørsluni í Føroyum.
Men nú fáa vif at síggja vió
Løgtingsvalið — liitl týdningar-
mildasta løgtingsval, ið farið er
fram, síðani lingið varð endur-
reist. Tá verður tað ikíd í fremsla
rað eilt ting, ið skai veiia teir
og teir vegaslubbar, studning til
lendingar o. t. — hóást laðsjálv-
andi vil iiava tílíkar uppgávur
eisini —men fyrst og fremst er
tað eitl tjóðting, ein nasjonal-
forsamling, ið verður kosin, og
tá má ait smáligl persóna-, flokks-
og bygdaklandur veróa iagt til
síðu fyri hitt eina — fosiur-
landsins framtió!
Christmas-Møller vanvirðir føroyingar
i enskari kringkasting.
Vita teir 3450 føroyingarnir ikki, hvat
teir gjørdu á Krossmes.su?
Eru Føroyar einans ein barnagarður?
Sunnudagin var Christinas-Møller — hin danski talsmað-
urin fyri fræ.lsi, nasjonalari útfríing, tjóðanna sjálvaVgeróarrætli
o.s.fr. í hinum allieraóa heiminum — aflur í kringkastingini og
sendP út til allar danskt skiljandi lurlarar nakrai' viómerkingar iil
fólkalingsvalið í Føroyum, sum mugu liarma hvønn. einasta-før-
oyskan sjálvbjargnismann, ikki minsl tí al maðurin nakrar dagar
frammanundan hevði viðgingið, at nú liøvdu føroyingar stupgið
út kósina fyri framlíðina, og hon var ikki tann sama sum undiin
krígnum.
„Det vidunderlige Valg“.
Fyrsl válkar hann sær í hinum danska fólkalingsvalinum
— »Del vidunderlige Valg 23. Marts, som endnu spreder Solskin
i vore Hjerter«, nakað soleiðis tók hann lii. Ilvat var taó »vid-
underlige«? Hitt jlanska ríkisstýrið, sum Irjevði sitió — skiftaudi
við nøkrum monnum — frá H)40, feldc frá fólkinum full Ireysti
-- fólkið góðkendi, hvat tað hevói gjørt — alt! Hevði taó ikki
verió betur, um konservativu komu sær eill sindur longur fram?
— Men íað er eitt, sum skuggar í sólskininum f Cliristmásr^Iøllers
undarliga »Hjerte«. Taó er valió í Føroyum.
Eøroyingar „uden for Begivenh.edernes
Brændpunkt“.
Sum eiua innleióandi frágreiðing frá, hví føroyingar valdu
so býtt, sigur liano, at vit hava livað »uden for Begivenbedernes
Brændpimld«, Føroýingar hava lítió og einki inerkl til kríggió! —
.Hyggió kring um land okkara. Hvussu inoug børn eru biivin fað-
irleys undir íiesum krígnum? Hvussu maugar einkjur sita ikki
syrgjandi næstan í bvørjari bygd? Hvussu mangir menn vita ikki
frá ræðuligumJiendingum at siga? Spyr leir,sum hava rikiðháiv-
-tleyðir á flaka, spyr leir, sum hava róð, svøllað og liðið? Ella
hugsa um leir, stim vanlukkan hendi so hrált, at leirhert Jiøvdu
eilt deyóaslríð — styttri ella longur — úti í havsins einsemi at
stríða ilt •— og so vóru teir úr »Begivenhedernes Brændpunkt«.
Hvør minnisl ikki teii ræóuligii aprílsdagarnar fyrraárió, lá skip
eftir skip kom inn, iøstað, skrætt og rivið av spreingingum, skjót-
ing — og so teir, ió ikki spíirdusl aftur í aflui ! Vita hvussu nógvir
menn eru deyðir úr hesum lítla fólkinum! Hvussu nógv prosent
hava vit ikki latið — tá viLhava verið í ella leitað til »Begíven-
he.dei nes Brændpunltjc? Man okkara offúr ikki vera líka somikió
sum liitt danska? Tað fullu 8 eila 9 danskarar, láið Danmarlc, varð
tikið. Og hann, Chrislmas Moller, skal koma og kasta dklatm fvri,
at vit vita ikki, hvat hatta undarliga er, kríggj, sum gotigur fyri
seg úli í veróini! Vit hava tað ov gott, meinar hann, vil íuiva
„Raad tii at slaas“T
Ja, tá ið eiti fólk berjist fyri tí besta, tað eigur, surn tjóð,
tá hevur tað rdð tii.at berjast. Tað skuldi Chrisimas-MøJíervifað,
nú haún er gestur í London! Og hann, nettupp hann, sknidi verið
hin fyrsti til at ynskt Føtoyum til lukku,at Ijóðin er vió atvakna
Og sjdlv vil liva sítt egna lív. Tað lievði hóskað tætur við ta i olln,
hann skal -spæla. - . •
Tit skulu ,ikke lægge mere Alvpr i Resultatet*
áv,valinum í Føroyum, tí føróyingar eru so býtlir. Teir ludda, al
amtmaóuriu og hansara menn eru sekir í øllum tí, sum nfervar,
lá ið kríggj er á, og teir gloyma lað góóa, sum leir ráðandi hava
gjørl! Aha — halla vóru herir ábyrgdarloysingar, ió hava valt.
Teir liva sum í einum hugnaligum barnagarði og spæla at berjast
.— takið teir bara ikki álvarsamt npp!
. Hanu og hansara eitasl al berjast fyii at vekja dnirskarar
tjóðskaparliga, og knýtir eindanskari hondina í lummanum, tá lumn
sær ein lýskara, so er tað alheimssensasjón, ftien fer eitl aniuió fólk,
ið hevur livuð tmdir dansliari »varðveilsiu« at fiuna seg sjálvt
aftur tá skulu tit ikki laka tað við álvara!
„£nhver Art af Tvang er os imod“!
kunnger hann víðari. Var tað tf, al vil vórðú gjørdir »amt« í
Danmørk, var fað tí, at samtyktir frá Føroya Løglingi, samtyktar
vió 2/3 av umboðsmonnum fyri Føroya fóik blivu sendar føroy-
iugum aftur ultan at fáa frama, cr taó lí at amlmaðurin í Føroy-
um hevui noktað móðurmáli okkara sín ræll?
Danmark má fáa „et stort Ord at sige“
aftan á kríggið, tí taó hevur gingið snn\ eiH fyridømi i at skipa
fyri sær sjalvum og satnarc ’við øðrum(!) Ja, tað kunnu allir tðir
føroyingar bera vitnisburð um, sum idag bera tann skendsii á sær
ikki at duga aí seta fjoður á. blað fyri at skriva sitt egna móðurmál,
og tað kunnu allir føroyingar sanna — gomul og ung — ið ikki duga
tøtiliu av síni egnu søgu, meðan vit hava verið noydd til at lært dansk-
ar kongarekkjur og árstalsriðil uttanat raðið sum sálmaorindi.
*
Fyri okkum føroyingum er okkara 'nasjoiiala stríó meiii
álvarsamt enn, at ein Chrislmas-Møller — veri hann so mnngar
ferðir eksministari, lumn vera vil — í kringkaslingiui í London
skal kunna /kveislra týdningin av okkara støóutøku til einkis
millum fingrarnar; lí eitt í<unnn vil vera vissir í: Tað er ikki
einans-í kringkastingini, hann førir slika talu!
Men lalið okkum geva honum eilt hóskandi svar við løgtinosvalið!
13. mai 1943
INNANLANDS
Myrkalayt eigur nú :U vera frá kl.
12 miðnátt til kl. 4 á morgni.
J. Dalil, próstur kann sunnudagín
kofnandi lialda 25-ára dag sum Føi -
ova próstui*. T-íverri hevur pj-ósturin
verið heilsubrekaður í longri tíð, so
dagurin kann ikki verða liildin á ein
slíkan liátt, sum mangtir vildi ynskt
próstinum. Kortini verða tnð ilclii fá,
ið henda dag vilja minnnst hann við
takksemi fyri hansara ídna starv fyri
foroyskuin kirkjumáít.
Fótboltsleikirnir byrja. Seinastasunnu-
dag varð spældur hiu fyrsli í’ótbolts-
leikurin i Havn í ár. Tað vóru Heavy
Aek-Ack og B. .36; ið løgdu fyri Eftir
úrslitinum al døma tað varð 7—2
til B. 30 er lietla liðið ógvuliga
sterkt í ár. Hvussu ta.O fer at roynast
móti stinnari mótstøðll er ein auuar
spurnihgur.
Xú man helst fara at verða leikur
hvønn sunnudag hercftir í Gundadaíi.
Skibsteds briujv verður útbygd. Sum
eitt dømi um, hvussu neyðturvuJigt
tað er at iáa nørt uni bryggjuplássið
her í Havn, kann nevnast, at býráðið
er farið undir at útbyggja Skihsteds
brúgv, sóleiðis at størri ‘ ski.p kiinnu
leggja at har, og kaiin á tann luitt
verður munagotL avla'stað. Annars
verðui- havnavirkið á Viðanesi hyrjað
nú hvønn đag tað skal vera.
Nýggjur raaður í valutaráðuura. Sum
kunnugt hevur I.ouis Zaehariasen sagt
seg burtur úr valutaráðnum. í staðin
fyri'hann er komin liarra Arnold Eg-
holm, kassaineistari í »F;orø Ahits
Sparekasse«.
Sjómaunsbeimið 20 ár. í dag eru 20
ár síðani Sjómannsheimið í Havn varS
Vígt. t -rr
,,31-Aars Regeringsjubila:um“. Kann
ein nú eisini lialda ,31-ára jubilte.um?
Eftir seinastú »l>iinmu« at døiwni letur
tað seg væl gera, ella er tað bara
koflgur, ið kann halda jubilæúm á
hvorjum árL Arinars kann »Dimma«
skjótt lialda 66 ára jubileum sum
»jónglør« við danska málinum.
„Haffari“ fór 'suni. l'yrr frásagt á ltind
í Orknoyum l'yri kortum. Ilóast vónir
tá, vóru um nt fáa liana út al'tur, vísir
tað^seg nii at vera ógjørligt hon
er vrak'.
Føroya Arbeiðarafelag lievur lia'ft fund
í Havn í seihastu døgum. Fundar-
evnið-v.ar lønósemjan við ongLending-
arnar. Sapilykl var at senda fjarrit
til sjáirau Churchill og greiða honum
frá sløðuni, fyri kanska á tann hátt
at fáa erida á ósen.juni.
Løgtingsval 24.,august. Sumvitsøgdu
frá í seinasla blað, vóru formenninir
l’vri te.ir politisku flokkarnar kallaðir
saman á fund við amtmanninuin
seinasta lióstlag. Úrslitið av’ hesum
iundi vurð. at hitt núveíkmdi føgtingið
verðnr úpployst 23. august kómandi
og nýtt val ásett tann 24.
Maksimalprísur á lomviga. Taðlievur
hendinga lerð verið lomvigi atíingið
til lieyps her í Havn í vár. f’rísurin
lievur verið 2,'kr. slk.í Hetta er sjálv-
andi ein høgur prísur, men melt
Síiiníin við øðruni kjølmati kann tað
. kortin'i ikki sigast annað, enn prísurin
er hampuligur. Nú er niaksimalprísur
eisini settur á henda kærkoinna døg-
urðamat, og er hann settur so langt
niður suni lil l,2:ýkr.; lielta er eitt
stórt íopi so bara'h.etta/nú ildu førir
lað við sier, sirm við'eggunum á sinni,
at ‘einki verður al fáa. ' Tá var tað
Jielri ógjørt.
Til hahlararnar. Av tí at tað heyui*
víst seg, at nógv, ið Jiava teknað scg
stini haldara av »Tfniainim« kortini
ikki fáa hlaðið, verðá øll, ið eru l'yri
tí sama, biðin iim endijiga at lata
okkum vita av tí, so al vit kunnufáa
hetta í rættlag.
i