Tímin - 23.05.1946, Blaðsíða 2

Nr. 21. 4. árg.
TIMIN
23. mai 1946
<Ll t ttt i tt I Nr:21J
j
Hósdagin 23. mai 1946.
Útgevari: Havnar Frambnrðsfelag.
Ábyrgđarmaður:
Einar Joensen
Avgreiðsla: Telefon nr. 143.
Prentsmiðja:
P.f Landsprentsmiðjan. Tlf. 143
Haldaragjald: 2 kr. ársfjórðingin,
í leyssølu: 15 oyru eintakið.
Lýsingarprísur: 12oyrupr. mm
á forsíðuni, aðrastaðni: lOoyru.
(Avsláttur fyri fastar lýsingar
eftir avtalu).
Veidiføpini
I'ann sum ger seg Uunnigan
vió Løglingslíðindi frá leim sein-
aslu 15 árum, sær eitt mál ganga
aftur ár undan ári, vindandi
uppá seg sum árini líða: endur-
nýggjanin av skipaflotanum.
Fyri bardagan var tað átroðk-
andi neyðugt at finna vegir til
at fáa nútíðarhóskandi før í
staðin fyri tey nógvu gomlu og
illa úlgjørdu, smáu skipini, sum
illa hóskaðu til sallfiskavinnu,
sum tá var uppstøða og niður-
løga í føroyskum vinnulívi. So
kom bardagatíðin, lá ið hvørt
far var nýtiligt, gullið fløddi inn
men ikki ókeypis: tá ið avfjaraði,
var fjórða hvørt farið burturtýnt
og mangt dýrmett mannalív
viðteimum. Nú var ueyðin lann
sum skjótast og besl al fáa nýlilig
skip fyri tey, ið mist vóru, og
síðan nýggj afturat til tað fólkið,
sum má ganga farleyst, tí hæði
er fólkatalió økt, skipatalið fæk-
kað og færri manns enn áður
við tlestum skipum.
A Løgtingi vóru allir flokkar
samdir um, at skip, nútíma veiði-
før, máltu verða útvegað bæói
skjólt og hrátt, og at heldur mátti
verða givið meiri fyri tey, berl
tey fingust (illandiðsum skjótast.
Hvussu hevur so eydnast at end-
urnýggja veiðifaraflolan ? Eitt ár
er nú umliðið síóan friðardagin,
og hesa tíðina er okkara fiski-
farafloti broyttur til muns, so-
leiðis sum hetta yvirlit yvir før,
ið komin eru higar av nýggjum
ella sum eru at kalla heilt um-
hygd, prógvar:
Trolarar
Fyri bardagan Nýkeypt
Suðuroy 1 4
Sandoy 0 1
Vágar 1 2
Norðstreymoy 0 0
Suðurstreymoy 2 4
Eysluroy 0 2
Norðuroyggjar 1 2
5 15
Smærri trolskip (o. u. 100 t.)
Umbygd Nýkeypt
Suóuroy 6 1
Sandoy 0 0
Vágar 0 4
Norðstreymoy 2 1
Suðurslreymoy 2 0
Eysturoy 5 1
Norðuroyggjar 3 0
18 7
Snurriváðsfør
Suðuroy 2 7
Sandoy 0 1
Vágar 0 1
Norðslreymoy 1 2
Suðurslreymoy 2 7
Eysturoy 0 3
Norðuroyggjar 0 1
5 22
Framstigið er stórt. Vit høvdu
fyri bardagan 10 trolarar. Tá ið
bardagin hæsaði av, vóru 5 eftir.
Nú eru 15 keyptir aftrat, hóast
ikki allir eru heimkomnir, ann-
aðhvørl teir slanda á barka-
slokki (3 stórir) ella teir eru til
umvælingar. Um alt gongur væl,
kunna vit rokna við, at í ár
verða fleiri trolarar keyptir, so
okkara trolarafloti um árslok
verður munandi støiri enn teir,
vit nú kunna telja.
Vit høvdu í bardagatíðini í
Føroyum 2 minni trolskip, um
100 lons. Nú eru 18 umbygd
og 7 nýkeypt, allso ein fram-
munur uppá 25 skip, útbúgvin
til nútíma veiði. Vil høvdu eini
fimm snurriváðsfør, vit hava
fingið 22 nýggj, umframt fleiri,
sum eru á barkastokki í Dan-
mark. Hvussu henda veiðan fer
at eydnast, er enn ikki gott at
siga. Fáa vit somu sølullkindi í
Brellandi, sum vit hava hafl
hesi seinastu árini, er ikki so
mikið at stúra fyri, men um so
verður, at stongt verður fyri
hesum førum har, verður ikki
so væl vorðið, tí illa hóska ley
til aðra veiði, ið hvussu er tey
flestu.
Rokna vit, at hesir nýkeyptu
trolarar kosta um leið 500.000
kr. hvør, teir 3 nýbyggingarnir
undantiknir, verða til hesi 15
skip brúktar 8 milliónir av
krónum. Tey 18 umbygdu
skipiui kunna verða selt til
150.000 kr. fyri hvørt, altso til
samans 2.700.000 kr.
Rokna vit fyri tey 22 snurri-
váðsførini 160.000 kr. uppá hvørl,
sum ikki er ov lágt setl, verða
her 3.500.000—4.000.000 kr. Tey
sje)' nýggju trolførini 250.000 kr.
hvørl kosta 1.750.000 kr. tilsam-
ans. Umframt 3 skonnartir
uppá o. u. 500 tons, fyri o. u.
300.000 kr. hvør, altso knøpp
millión. Tilsamans veróur hetta
ein keypipeningur uppá 17 til
18 milliónir. Og nú kemur tað,
sum mátti fingið hjartað at
orna í hvørjum Føroyingi, allur
hesin peningur er útvegaður úr
Føroyum. Vinnulánsgrunnurin,
t. v. s. Føroyaland, hevur veitt
5.600.000 kr., sumt við láni úr
sparikøssum og bankum, reslin
av keypspeninginum hava bank-
arnir og keypararnir sjálvir
latið.
Hesi skip eru at kalla øll
komin ella koma lil landið utt-
an eitt oyra í stuðul úr Dan-
mark. Til tey førini, sum enn
standa á barkastokki í Dan-
mark vil danski »F'iskeribanken«
lata lán og studning, verður
sagt. Umframt verður boðið
okkum úr Danmark tey 8 80
tonsa skipini og 14 30 tonsa
skipini, sum A.S Færøske Fiske-
skibe har letur byggja og til
hesi frálíka væl bygdu og við
øllum høgindum útbúnu skip,
sum munandi økja um okkara
flota av nútímans veiðiførum,
er byggipeningurin fyri størsta
partin fingin til vegar í Dan-
mark. Tann føroyski keyparin
skal sjálvur útvega 15 pct., fyri
øll skipini tilsamans 660.000 kr.,
og Vinnulánsgrunnurin skal
taka ábyrgdina fyri tey seinastu
20pcl. av lánipeninginum 880.000
kr. Sama pening (20 pct.) letur
staturin sum studning, so hesi
skipini, so væl bygd og úlgjørd
sum neyvan nøkur onnur av
somu slødd, verða uppá seg væl
bíligari, enn nógv av teimum
brúktu, hóast herl fá ára gomlu
skipini, sum í ár eru keypl úr
Danmark.
Vit eru komin væl á leið at
útvega okkum veiðifør. Enn lør-
varokkum ísvirkir, frystingarhús
og fiskavirkingarhús o. t. uppi
á landi. Og so tað, sunl er grundin
undir øllum: góð sølulíkindir.
Um fey svíkja, tá er tann góði
reiðskapurin til onga nýttu. Pen-
ing til virkini á landi vóna vit
at luinna fáa til láns í úllandinum,
soleiðis sum samtykt varð á
seinasta tingi, at royna í Bret-
landi. Sølulíkindini mugu vit
royna at kanna so gjølla sum
møguliga, og fara fram soleiðis,
at vit einki gera til al styggja
teir frá okkum.sum hava roynsl
okkum hollir. Og so lað, sum
er tað mesl umráðanđi, líta á
okkum sjálvar sum mest, og
stimbrasl av hvørjum føroyskum
framtaki og ikki kódna í øvund
og klandri.
Rikard Long
60 ár
I dag fyllir Oliver Øster, keyp-
maóur á Eiói 60 ár.
Nær kertiur
annað skil á?
Víða hvar í londunum, har
kríggið hevur herjað, her ikki
altíð so væl til at byggja upp-
aflur tað, sum sorlað er. Men
her heirna, hvar vil sluppu tol-
uliga væl undan skaóa uppi á
landi, sýnist vera komin ein
andi, sum mest hugsar um at
hróta niður taó, sum heilt er.
Hygg al skansa Magnus Ileina-
sonar: lær tvær stóru kanónir-
nar — gávan frá Bretum — tykj-
ast bert vera leikir hjá fjákutum
ungfólki, sum kvøld eflir kvøld
gartera har, og oyðileggja frá
hond; fýrurin fær nóg illa frið,
fiag og girðingar verða rivin
upp. Hvar er ábyrgdin? Hvar
er politiið? (Er skansin kanska
herl til fyri at hava eilt danskt
splitlfiagg á?)
Okkara býráð vildi ivaleyst
einki liavt ímóti at lærarar úr
kommunuskúlanum (og hinir
skúlarnir, í sínum lagi, hava væl
einki ímóli tí) fóru við hørnun-
um í søgulímanum yviráskansa
og greiddu frá søgu hansara. (Al
børnunum tørvar harðliga eitt
spælipláss her í býnum, eigur
hýráðið eisini at minnast til.)
Tað vildi kanska givið ungfólki
kærleika og vii'ðing fyri forn-
minnum.
Borgari
Behendtgørelse fra D. F. D. S. Ekspedition
Passagerer som er indtegnet til Rejse med M.S »Dronning
Alexandrine« i Sommermaanederne bedes hemærke følgende
Ændringer i de forventelige Afgange:
Rejserne fra Thorshavn til København :
27. Maj rykkes frem lil 26. Maj.
17. Juni rykkes frem til 15. Juni.
I Juli Maaned bliver hegge Rejser forandret saaledes:
Afgang fra Thorshavn lil Køhenhavn ca. 1. Juli.
— - — - — ca. 19. Juli.
I August Maaned forandres Afgangene som følger:
Afgang fra Thorshavn lii Køhenhavn ca. 5. AutjUSt.
— - — - — ca. 23. August,
medens Rejsen 9. Seplember er uforandret.
Af Hensyn til Forskydningerne i Afgangene i Juli og
August Maaned anmodes alle indlegnede Passagerer, haade
de hvem Plads er reserveret og de paa Venteliste opførte,
om omgaaende at indsende skriftlig fornyet Anmeldelse, der
klart angiver hvilken Rejse der ønskes Billet til.
Bekræftelsesanmeldelsen maa være os i Hænde inden
1. Juni.
For Rejserne 26. Maj og 15. .Tuni, heliøves ikke fornyet
Anmeldelse.
Thorshavn, den 20. Maj 1946.
Det Forenede Dampskibs-Selskabs Expedition i Thorshavn