Tímin - 02.08.1946, Blaðsíða 2

Nr. 31. 4. árg.
TIMIN
2. august 1946
@ i ttt % n í_Nri3il
Fríggjadagin 2. august 1946.
Utgevari: Havnar Framburðsfelag.
Ábyrgdarmaður:
Einar Joensen
Avgreiðsla: Telel'on nr. 143.
Prentsmiðja:
P.f Landsprentsmiðjan. Tlf. 143
Haldaragjald: 2 kr. ársfjórðingin,
í leyssølu: 15 oyru eintakið.
I.ýsingarprísur: 12oyrupr. mm
á forsíðuni, aðrastaðni: lOoyru.
(Avsláttur fyri fastar lýsingar
eflir avtalu).
Skúvanes
Danska skipið Argus, sum
ofla var lier undan krígnum til
at hyggja eflir vitunum, kom á
Havnina mikudagin.
Ørindini hesa ferðina hava
verið al ført manning til »Loran«-
støðina á Skúvanesi í Vági, sum
danskir hermenn nú manna í
staðin fyri leir onglendingar,
sum hava verið har síðan
luíggið var.
Sum fólki frásagl liava danska
stjórnin og Løgtingið samtykt at
stjórnarskipanin av 1940 er enn
í gildi. Tá so er, má lað sigast
at vera meira enn løgið, al
danska og eingilska stjórnin
gera sáttmálar um føroyskt lendi
utlan fólk í Føroyum varnast
tað, fyrrenn danskir heimenn
hava tikið fasta støð uppi á
landi her. Tá henda sløð hevur
so ómetaligan týdning fyri flúgv-
ingina hjá øllum londum her
um leið, er tað undarligt, at
ikki hevur kúnnað verið híðað
við at skifta manning til aflaná
14. september.
Danskir hermenn kunna væl
ikki hava so ovurhonds nógv
meira kunnleika um nýggj amboð
hjá teim Sameindu, enn føroy-
ingar, sum kundu fingið sama
lærdóm um tað var neyðugt al
skifta manning. Ið hvussu er
kennisl tað heldur snópisligt hjá
okkum at vera so settir til viks,
og okkara núverandi landastjórn
eigur at geva almenninginum
frágreiðing um avreiðing av
føslum føroyskum lendi, livør,
ið hevur fingið virðió aflurfyri,
og um tað er í steflingpundum
ella U. S. A.-doIlars goldió og
hvussu mikið.
Nú, ið talan er um Atlantic
Charter á friðarfundinum í Pa-
ris, hevði tað verið áhugaligt at
fingið at vita, um Skúvanes er
undir hesum sáttmála ella ei.
Um veðurlíkindi verða,fer
„RÓKUR“ til Sands og
Skúvoyar mánadagin 5.
august við vørum.
P.f Skipafelagið Føroyar
Seinasta
amtsólavsøkan
Hvat føroyingar í Danmark
halda um vióurskiftini í Før-
oyum uppundir fólkaatkvøðuna,
sæst av hesi grein í Búgvanum
fyri 26. juli:
Ógviliga óvist er allt í Før-
oyum í dag. Allt bíóar eftir av-
geróini í miðjum seplemhur.
Tað gerst einki fyrr enn úrslilið
av hesari alkvøðu er komið, og
soleiðis er, at eingin hevur
minnstu hylling á, hval úrslitið
veróur.
Vóru nú føroyingar sum
annað fólk, var eingin ivi um
helta. So var bert at bíða eftir,
um loysingaralkvøðurnar vóru
99 ella 100 %. Óhugsandi hevði
tað verið, al aðrir enn innfluttir
danir greiddu alkvøðu fyri at
danir og ikki føioyingar sjálvir
ráddu Føroyum. Soleiðis vita
vit, at tað altíð hevur verið, táið
fólkaatkvøða hevur farið framm
um sjálvslýri ella ikki, shr. Is-
land og Noreg. Tær ivasomu
fólkaalkvøðurnar eru har sum
fólkið er hlandað helvt um
helvt, eitt nú í Suðurjúllandi.
So er ikki í Føroyum. Fáar
tjóðir eru so reinar sum tann
føroyska, og fáastaðni — mugu
vit leggja aflurat —_ er lanđa-
markið so greitt. Hvat er tað
meðni — táið eingin minnitals-
spurningur er — sum ger, at
tað skal vera naka^r siun lielst
ivi um úrslitið av fólkaatkvøð-
uni. Ja, vit vila lað, tað er spilla
í sjálvari tjóðini. Var ikki so,
hevði tað ikki so mikið sum
latið seg bugsað, al tjóðin sær
til skammar kundi kasta seg
burtur til eitt annað fólk, táið
tað stóð benni f boði ai ráða
sær sjálv.
At ein lítil partur av eini tjóð
hevur fingisl til at ganga annars
ørindi og royna at taka síns
lands sjálvstýri av fótum, lað
hava vit sæð, men al meirilutin
í nøkrum fólki skuldi vera av
hesum ónevniliga slagnnm, tað
hevur allaslaðni verið ólmgs-
andi. ()g tó halđa danir seg vita,
at hetta er lagið í Føroynm. Tí
kemur henda fólkaatkvøðan um
loj'sing ella tað sonevnda lil-
boðið sum best verður lj'st við,
at tað ikki veitir Føroyum lóg-
gávuvald, iklci uttanríkisumboð-
an og jkki einkarrættindi fyri
okkara mál og llagg. Trúgvi
eingin tí, at vinstrastjórnin í
Danmørk hevði loyvt sær hella
spæl, um hon liell minstu lík-
indi' vera lil at Føroyar valdu
loysingarleiðina. Ikki fyrr enn
teir í fleiri mánaðir høvdu havt
eitt passaligt úrval av løgtings-
monnnm at handla og hyggja
aI, tá fyrstani, tá Knútur, for-
sælisráðharri, helt scg liava
fingió alll tað úl úr hesum
sendim.onnum, sum var al fáa,
so er tað hann sigur: Ja, men
hasir rossleyparnir gera onga
ilojsing, skal liátla vera upp-
reisnarmenninir á Atlantsoyggj-
unum? Tað var ikki ringt hjá
Knúli og hansara ráðgevarum
at vita, hval næsla stigið skuldi
vera. Hvat annað enn at fáa
hetla viljaleysa fólk til sjálvt at
geva seg upp lil Danmørk. fað
hildu teir seg síggja í hesum
sendimonnum, at tað sum aldrin
fyrr hevur eydnast, nevniliga al
fáa føroyingar til sjálvar av
fríum vijja at viðkenna, at teir
vóru ein partur av Danmørk og
lí, sum sjálvsagt er, ikki kunna
hava annað sjálvstýri enn ríkjs-
eindin loyvir, tað mundi fara at
eýdnasl nú; tí kom tað at standa
fremst í tilboðnum, at Føroyar
»som hidtil« eru partur av Dan-
mørk. Vit' skulu soleiðis ikki
berl skriva undir fyri okkum og
okkara børn, al Føroyar sum
sovorðnar strikast av landkort-
inum, men vit mugu eisini játla
fyri forfedrar okkara sum liggja
í grøvini, at Føroyar av røtlum
hava verið partur av Danmørk.
írama álvara heldur ríkisstýrið
í Danmørk nú føroyingar vera
so barnsligar at berl amlið fær
navnaskifti til umboð, so vilja
vit selja okkum við húð og ham
afturfyri.
Hvør ið so ætlingin er hjá
danslca ríkisslýrinum, tá ið før-
oyingar sjálvir hava givið land
og fólk sílt upp fyri skutil lað
er ikki ringl al vita, tí eyðvitað
skal tá skutlast. TaðsumKnúlur
so fegin hann vil ikki rætliliga
sleppur í Suðurjútlandi fyri ong-
lendingum og teimum nógvu av
hansara landsmonnum sum him-
prasl, tí teir ótlasl fyri at Týsk-
land kann menna seg aftur —
tað fer tá al bera til í Føroyum
har hvørgin av áðurnevndu mein-
bogum er.
I sínum nógvu røðum hevur
forsætisráðharri dana i)7st enda-
málið sunnanlil at vera al vinna
Slesvík aflur ella í hvussu er, so
mikið sum vinuasl kann. Enda-
málið er politiskl, men leiðin er
tann, at livør sum starvast fyri
al fremja »danskheden« ogvinna
henni rúm, hann skal styðjast
av øllum alvi. Hetta er polilikkur
donsku stjórnunnar sunnantil.
Um framlíðarpolitikk dana í
Føroyum verður einki sagt. Tað
er eisini ólíka beiiiari at bíða
við tí til føroyingar sjálvir hava
givið teinnim frfar hendur. Tá,
tann 15. septembur, kann danska
ríkisstýrið siga: borðið fangar.
Nú skuluvitsiga tykkum, hvussu
Føroyar skulu stýrasl, nú skulu
vit sjálvir ánsa eftir hvussu
»danskheden« har skal verjast.
lá ber til ikki bert al tosa, men
eisini at úlinna danskan polilikk
í Føroyum. At okkara verunliga
politiska sjálvslýri tá verður 0
er greilt fyri einum og hvørjum
sum kennir danskin, ikki bert
vinstraflokkin, í liesi stríðseflirlíð.
Al okkara tjóðskapar-og ment-
unnarlívi fer at liggja vált undir
fóli er ikki minni greitt, táið vil
’ hugsa um, at vil longu við sjálva
fólkaalkvøðuna skulu fráskrivu
okkum rættin til at ráða fyri
okkara skúlum.
(Framhald á »íðu 4)
Fiskasøla
26. juli í Aberdeen:
Stakksáfossui 217 ks. (107 kalvi)
876 pd. st.
26. juli í Grimsby:
Skálaberg 2169 kits (719 óseld)
2269, Elisabetb 618 kits (428 ós.)
240 pd.
29. juli í Aberdeen:
Haraldur 680 ks. 1007, Godl-
liaab 741 ks. 1095, Energy 631 ks.
590, Johanna 726 ks. 901 (og 17
ks. av bálafiski fyri 128), Vestur-
leið 326 ks. 732, Henry Free-
mann 436 ks. 987, Alvi 273 ks.
317, Egholm 205 ks. 226, Grøn-
holmur 283 ks. 145, Viðanes 189
ks. 1082.
29. juli í Buckie:
lleana 158 cwt. 329, Róin 146
ks. 274, Kelđan (Strondum) 65
lcs. 233, Álvur 81 ks. 169, Eysl-
nes 213 ks. 372.
30. juli í Aberdeen:
Varvastfeinur 183 ks. 171, At-
lántsfarið 2010 ks. (415 óseldir)
5515, Keldan (Klakksvík) 425 ks.
(116 óseldir) 1055, Norðheim
220 ks. 685, Árnanes 316 ks.
844, Grønland 329 ks. 447, Gull-
drangur 265 ks. 643, Ósi 333 ks.
635 pd. st.
30. juli í Ilull:
Fossur 848 kits 1845, Columbus
747 ks. 2511 pd. st.
31. juli:
Bjørgvin 820 ks. (115 óseldir)
792 pd., Leivur Øssurson 2286
kits (412 óseld, 673 lil saltingar)
3473 pd.
Tingið sett
Ólavsøkudag kl. 1 varð Løg-
tingið selt. ’l’á formaðurin Th.
Pelersen var sjúlcur kom næst-
formaðurin, P. M. Dam, í hans-
aia slað. Hann byrjaði við at
rópa eitt 9-falt liurrá fyri Chr.
X konga. Síðan segði hann frá,
at Jóannes Palursson 6. mai
hevði biðið um al sleppa frá
sum tingmaður av tí at hann
var nú so gamal. Ilella varsam-
tykt við 17 atkvøðum, og 3-
mannanevnd, sum var vald til
at eftirkanna, hvør ið skuldi
taka við aftaná Jóannes Paturs-
son, fann at næsli valdi maður
var Th. P. Dahl amtslækni.
Til formann varð afturvaldur
Th. Petersen og lil næslformann
P. M. Dam. Tingsskrivararnir
P. Petersen og J. E. Jacobsen
vórðu eisini aflurvaldir.
Aftaná at hava sagl nøkur
orð um komandi lingarbeiðið,
emlaói Dam við at biðja ting-
menn rópa eitt: Leingi livi Før-
oyar.
Telf. 62
Koyring við vøruvogni