Tíðindablaðið - 05.02.1975, Síða 7

TÍÐINDABLAÐIÐ mikudagin 5. februar 1975
Útlendingar vilja keypa
føroyska framleiðsiu
Kemilux arbeiðir undir trongum húsa-
viðurskiftum, men framleiðslan veksur,
og teir eru klárir at byggja, so skjótt
grundstykki er klárt
Var pláss fyri eini tappimaskinu, hevði framleiðslan kunnað verið munandi størri
Eitt av teimum nýggjaru
virkjunum í Føroyum er
Kemilux, sum Schønning
Eysturoy stendur fyri.
- Hetta virkið hevur
fimm ár á baki, sigur
Schønning, og tað hevur
gingið rættuliga væl, men
tað er ikki arbeiðsumstøð-
unum fyri at takka.
Kemilux heldur til í ein-
um leigaðum kjallarahøli í
Havn upp á 75 kvadrat-
metrar. Tað hevur leingi
verið í umbúna at byggja
eini hús, og alt er klárt at
byrja í tí løtu, eitt grund-
stykki fæst.
- Tað eru trý ár síðani,
at eg fyrstu ferð sendi um-
sókn til býráðið um at fáa
grundstykki onkunstaðni.
Tað endaði við, at talan
bleiv um eitt stykki úti við
Velbastaðvegin, men har
var ongin kloakk. Nú sær
tað tó út til, at vit fara at
fáa eitt stykki at byggja á.
- Hvussu stórt ætlar tú
at byggja?
- Tað verða eini hús
uppá 12 x 30 metrar í ein-
ari hædd, men tað verður
gjørt soleiðis, at møguleiki
verður fyri at byggja størri
seinni um neyðugt.
Eitt slag
í senn
Kemilux framleiðir 26 ym-
isk vaskievnir og tílíkt.
Receptin, sum vit fram-
leiða eftir, er svensk, men
vit eru annars als ikki heft-
ir av nakrari svenskari fyr-
itøku, sigur Schønning
Eysturoy. Ráevnini keypa
vit úr Svøríki, Danmark
og nakað fáa vit frá
SHELL.
- Vit framleiða bert eitt
slag í senn, og tað er ógvu-
liga torført at leggja fram-
leiðsluna til rættis, tí um
tað hendir, at vit hava út-
selt av fleiri evnum í senn,
so má tað altíð taka nakrar
dagar, til vit hava fingið
framleitt øll sløgini aftur.
Tangin, sum evnini
verða blandað í, tekur 600
litrar, og haðani verður tað
fylt í 25 liturs dunkar, sum
tað verður goymt í, til tað
verður tappað í tey smærr-
u íløtini, sum vøran verður
seld í.
- Hevði eg havt pláss
fyri eini tappimaskinu fyri
eini 16.000 krónur, so
hevði framleiðslan kunnað
vaksið við 20 prosentum.
- Tá eg skal blanda
vaskievni, er ikki pláss fyri
øðrum at arbeiða her, og
tað má ti ofta gerast um
kvøldið, sigur Schønning
Eysturoy. Goymslurúmini
eru spjadd ymsastaðni um
landið. Vit hava goymslu í
tveimum kjallarum í Havn
einum fjósi í Kvivík og
hava eina goymslu á Oyri.
- Eg seti stórar vónir til
at fáa hjálp frá tí labora-
toriinum, sum nú kemur
her í Havn. Vit senda av
og á royndir niður bæði til
Danmarkar og Svøríkis
fyri at fáa at vita, um
vøran er í lagi, men hetta
er bæði dýrt og seintvirk-
andi.
Kundu útflutt
- Hvussu nógv fólk eru tit
her?
- Vit eru upp til fýra. Or-
sakað av umstøðunum
kunnu ikki altíð øll ar-
beiða, og tað verður tí ikki
fult tímatal. í fjør rindaði
eg 100.000 krónur út í ar-
heiðsløn.
- Hevur príshækkingin
verið stór?
- Emballagan, sum vit
keypa úr Danmark og
Svøríki, er trífaldað i prísi,
men ráevni er fallið, og vit
kunnu ti halda gamlan prís
á teimum flestu vørunum.
- Tað hendir tíverri ofta,
at fólk taka feil av evnun-
um og brúka tey skeivt, ti
tey ikki lesa etikettina nóg
væl, t.d. brúka tey Tarol
til at vaska bilin við í
staðin fyri 2000.
- Er sølan vaksandi?
- Hon er tíggju-faldað
siðani vit byrjaðu. Tá
niggju mánar vóru farnir
av árinum i fjør, var fram-
leiðslan 20 prosent størri
enn fyri alt árið í 1973.
Men tað hevði onki verið í
vegin fyri at selt meira, um
ein hevði havt tíð til at
gjørt meira við tað og til at
framleitt meira.
- Hevur tú ongantíð út-
flutt nakað?
- Vit hava selt í smáum
nøgdum til Grønlands, tað
er tað einasta, sum vit
hava sent av landinum,
men fleiri fyrispurningar
hava verið. Eg havi tríggj-
ar ferðir fingið áheitanir úr
íslandi um at selja teimum
vørur, men tað hevur verið
ógjørligt, tí vit framleiða
ikki nóg mikið til okkara
egna marknað. Eisini úr
Noreg og Danmark eru
fyrispurningar komnir, um
vit kunnu selja, sigur
Schønning Eysturoy.
Tangin, har evnini verða blandað
Síða 7
NÝTTFRÁ
SKULUNUM
Nýtt HF-skeið
Frá 1. februar byrjaði
tilmeldingarfrestin til
HF-skeiðini, sum eru í
Havn, Klaksvik og
Suðuroy. Tilmeldingar-
tíðin varar til 31. mars.
Á teimum núverandi
HF-skeiðunum eru til-
samans umleið 90 næm-
ingar. Tað einasta
formliga krav, ið sett
verður til HF-umsøkj-
ara er, at hann skal
hava fylt 18 ár í sein-
asta lagi 1. februar í tí
ári, próvtøkan verður
tíkin. Viðvíkjandi kval-
ifikatiónum er høvuðs-
reglan tann, at real-
prógv ella eitt 10. floks
prógv geva atgongd.
Tó skal 10. floks-prógv-
ið umframt at hava eina
vissa góðsku vera við
jtveimum fremmanda-
málum, enskum og
týskum. T.v.s. at tey,
ið ikki hava 10. floks-
prógv við týskum mug-
u útvega sær henda
kunnleika annaðhvørt
áðrenn tey koma á
skeiðið ella, um til ber,
við einum skjótum
byrjunarskeiði, sum
íverður lagt inn í skúla-
Itíðina fyrst í 1. lestrar-
hálvári. M atematikk
krevst á sama stigi sum
til tekniskt fyrireiking-
arprógv.
Men eisini onnur
hava atgongd. Skeiðið
vendir sær ikki bert til
ung, sum fara út úr
teimum elstu flokkun-
jum í fólkaskúlanum,
men eisini til teirra,
sum hava verið stytri
ella longri tíð burtur frá
skúlanum og komin út í
vinnulívið vera var við,
íat tey hava evni ella
,hug til at fara undir
aðra útbúgving. Tó
verða viss krøv sett um
forkunnleika í matema-
tikk, fremmandum mál-
um og fysikk. í mate-
matikk krevst ein
kunnleiki, ið samsvarar
tí, ið krevst til tekniskt
fyrireikingarprógv ella
royndina eftir 2. real. í
■ enskum og týskum
krevst kunnleiki, ið
samsvarar tí, ið krevst
til 10. floks-royndina
ella realprógv, og i fys-
ikk — um ein ynskir
hetta sum valgrein —
kunnleiki, ið svarar til
tað, ið krevst til økt
tekniskt fyrireikingar
prógv ella realprógv.
Hvussu fólk hava út-
vegað sær henda kunn-
leika mugu tey sjálvi
I standa til svars fyri.
Ongi serstøk prógv
krevjast.
Sjálvlestur
Skeiðið í Hoydølum er
regluligt skeið i øllum
lærugreinum. Skeiðini í
Klaksvík og Suðuroy
eru eisini við regluligari
skúlagongd, men i ávís-
um lærugreinum fer
undirvísingin fram við
hjálparlærarum úr
Hoydølum. í hesum
lærugreinum verður
farið til próvtøku í øll-
um tí lisna.
Tað er eisini møgu-
ligt at taka HF sum
reint sjálvstudium. Ein
kann sjálvur innstilla
seg til próvtøku, um ein
heldur seg til.
Rektarin fyri HF-
skeiðið ger av, hvørjir
umsøkjarar verð upp-
tiknir. Henda avgerð
verður grundað á eina
meting av fakligum og
persónligum kvalifika-
tiónum hjá tí einstaka,
og tí verða allir umsøkj -
arar bidnir um at koma
til eina persónliga sam-
røðu við rektara og
lestrarvegleiðarar.
HF er 2-ára skeið,
har hvørt árið er býtt
sundur í tvey lestrar-
hálvár. Fyrsta lestrar-
hálvár eru allar læru-
greinir felags. I 2. og 3.
lestrarhálvári skal tann
einstaki eftir evnum og
áhuga í samráð við
lestrarvegleiðararnar
seta saman eitt tal av
valgreinum. Valgreinir-
nar eru annaðhvørt
nakrar av felagsgrein-
unum meira gjølla við-
gjørdar ella eisini heilt
aðrar lærugreinir, sum
ikki eru felagslæru-
greinir, t.d. fysikk,
kemi, franskt, psykolo-
gi og fiskivinna.
Próvtøkan verður
hildin í felagsgreinun-
um og í teimum val-
greinum, næmingurin
hevur valt. Karakterir
verða givnir eftir 13-
stiganum. Fyri at
standa royndina krevst
minst 5,5 í miðal, og at
tveir teir lægstu karak-
terirnir tilsamans +
miðalúrslitið av hinum
karakterunum geva
minst 13.
í einum skrivi frá
HF-skeiðinum verður
sagt, at miðað verður
imóti at leggja eitt før-
oyskt innihald inn í
undirvisingina, so at
útbúgvingin sum best
kann hósk til føroysk
viðurskifti. Eitt stig í
so máta er skipanin av
lærugreinini «fiskivinn-
u» sum valgrein.