Alþýðumaðurinn - 15.12.1988, Qupperneq 13

ALÞÝÐUMAÐURINN - 13
Sjávarútvegsfræði
við Háskólann á Akureyri
Nefnd um
sjávarútvegsfræði
í mars sl. skipaði menntamála-
ráðherra nefnd til þess að gera
tillögur um kennslu og námstil-
högun í sjávarútvegsfræði við
Háskólann á Akureyri. Nefndin
lauk nýlega störfum og skilaði til-
lögum sínum til menntamálaráð-
herra. Nefndina skipuðu Pétur
Bjarnason formaður, Sigfús
Jónsson, Ásbjörn Dagbjartsson,
Kristján E. Jóhannsson og Pétur
Reimarsson.
Hvað er
sjávarútvegsfræði?
Sjávarútvegsfræði er samkvæmt
skoðun nefndarinnar þverfaglegt
nám, sem byggir á mismunandi
fræðigreinum, svo sem fiskifræði,
matvælafræði, rekstrarfræði,
tæknifræði, o.fl., og hefur að
markmiði að fást við vandam ál
tengd sjávarútvegi. Sjávarútvegs-
fræði er þannig tilraun til þess að
beina athyglinni að fiskinum,
fiskveiðunum og fiskvinnslunni
út frá mismunandi fagsjónar-
hornum.
Sjávarútvegsfræði hefur verið
kennd við nokkrar háskólastofn-
anir undanfarin ár og áratugi, og
hafa íslendingar stundað slíkt
nám, aðallega í Tromsö.
Hvers vegna
sjávarútvegsfræði?
Kennsla í sjávarútvegsfræði hef-
ur það að markmiði að mennta
fólk í þeim undirstöðum sem
sjávarútvegur byggir á, og þjálfa
það til þess að beita faglegum
aðferðum við lausn vandamála í
rannsóknum og við stjórnun inn-
an sjávarútvegs, hvort sem um er
að ræða í opinbera geiranum eða
einkageiranum.
Rekstur almennt og þar með
rekstur sjávarútvegs er stöðugt
vandasamari, og krefst stöðugt
flóknari úrlausna. Það er því
eðlilegt að boðið verði upp á
menntun á háskólastigi sem sér-
staklega fjallar um sjávarútveg.
Hvers vegna á Akureyri?
Akureyri og Eyjafjörður er ákjós-
anlegt umhverfi fyrir menntun í
sjávarútvegsfræðum. Fjörðurinn
er langur og margbreytilegur.
Pétur Bjarnason.
Við hann eru fjölbreyttari sjávar-
pláss en á nokkru sambærilegu
svæði á landinu, og á svæðinu eru
nrargvísleg fyrirtæki innan sjávar-
útvegs, sem mörg hver skara
fram úr á sínu sviði. Þess utan eru
nokkur af öflugustu þjónustu-
fyrirtækjum sjávarútvegsins stað-
sett við Eyjafjörð. Greiðfært er
til helstu þéttbýlisstaða norðan-
lands og samgöngur við Reykja-
vík eru góðar.
Háskólinn á Akureyri er nýr
skóli óbundinn hefðum, sem oft
eru til trafala þegar komið er á
fót nýju námi, sem ekki fylgir
hefðinni. Auk þess er eðlilegt að
skapa nýjum háskóla sérstöðu,
sem felst m.a. í því að bjóða upp
á aðrar námsbrautir en hægt er
að læra annars staðar.
Allt þetta gerir Akureyri eðli-
legan og sjálfsagðan kost, þegar
ákvarða þarf sjávarútvegsfræði
stað.
Er raunhæft að hefja
kennslu í sjávarútvegs-
fræði á Akureyri?
Eðlilega hafa menn misjafnar
skoðanir á því, hvort rétt sé að
setja á stofn kennslu í sjávarút-
vegsfræði við Háskólann á Akur-
eyri. Sumar gagnrýnisraddirnar
eru á miskilningi byggðar. T.d. er
mjög hæpið að það hafi nokkurn
aukakostnað í för með sér að
ætla sjávarútvegsfræði stað á
Akureyri í stað Reykjavíkur.
Háskóladeildir eru í eðli sínu
sjálfstæðar rekstrareiningar, og
hafa því takmarkað hagræði af
því að tengjast stærri nrennta-
stofnunum. Miklu meira virði er
slíku námi að vera í góðum
tengslum við atvinnuveginn, og
það er auðveidara á Akureyri en
í Reykjavík. Þá óttast aðstand-,
endur skólans ekki að erfiðara
verði að fá kennslukrafta til
Akureyrar en til Reykjavíkur.
Þeir sem virkilega hafa áhuga á
sjávarútvegi eru oftar en ekki
utan af landi, og það hefur lengi
vantað atvinnumöguleika utan
Reykjavíkur fyrir þá sem hafa
háskólamenntun á þessu sviði.
Það er því skoðun greinarhöf-
undar að Akureyri sé ekki bara
jafngóður kostur og Reykjavík í
þessu tilfelli heldur mun betri.
Hvaða áhrif mun
Háskólinn á Akureyri
hafa?
Það er von greinarhöfundar að
sjávarútvegsfræði við Háskólann
á Akureyri muni gagnast sjávar-
útvegi vel, og er það megintil-
gangur námsins. Hitt er jafn
augljóst að ef vel tekst til mun
skólinn hafa veruleg áhrif á þró-
un byggðar á Akureyri og
Norðurlandi almennt. Skólinn
mun sjálfur veita mörgum
atvinnu beint, en þess utan má
reikna með að ýmis starfsemi
fylgi í kjölfarið, svo sem að
almennum rannsóknum í þjóð-
félaginu verði í meira mæli beint
til Háskólans eða samstarfsverk-
efna sem hann er aðili að, hann
mun standa fyrir ráðstefnum,
hingað koma nemendur annars
staðar að o.fl. Sennilega er ekk-
ert jafn líklegt til þess að bæta
samkeppnisstöðu landsbyggðar
gagnvart höfuðstaðnum hvað
varðar fólksflutninga en háskóli.
Lokaorð
Háskólinn á Akureyri er enn
hvítvoðungur, sem hlúa þarf að.
Jákvæður áhugi menntamálaráð-
herra á því að koma sjávarút-
vegsfræðinámi af stað sem fyrst
hefur komið fram. Háskólinn
mun hafa víðtæk og jákvæð áhrif
á sjávarútveg og þróun byggðar á
Akureyri, og allir sem hafa á því
tök, ættu að beita sér fyrir því að
Háskólinn á Akureyri nái að
komast vel á fæturna hið fyrsta.
Pétur Bjarnason.
Til og með
16. desember
næstkomandi
getur þú lagt inn á
Afmælisreikning
Landsbankans
og fengið
1,25% ársvexti
umfram verð-
tryggingu næstu
15 mánuðina.
Landsbanki
íslands
Banki allra landsmanna