Morgunn - 01.06.1948, Blaðsíða 124
114
MORGUNN
hans dag. Um þetta leyti varð allmikil senna um endur-
holdgunartrúna, sem Allan Kardek aðhylltist skilyrðis-
laust og frönsku spíritistarnir allflestir eftir hans dag, en
um það mál hafa enskar spíritistar ekki viljað gefa neina
allherjaryfirlýsingu. Margir þeirra trúa á endurholdgun,
aðrir aftur á móti ekki, og fremstu sálarrannsóknamenn-
irnir hafa algerlega látið hana liggja á milli hluta, þegar
þeir hafa ekki andmælt henni. Hinn frægi rússneski stjórn-
málamaður og sálarrannsóknamaður A. Aksakof, þekkti
náið starfsaðferðir Allan Kardeks og um ákefð hans í því,
að breiða út endurholdgunarkenningartrúna meðal spírit-
istanna segir hann á þessa leið:
„Það er bersýnilegt, að persónuleg ást Allan Kardeks á
þessari kenning hefir ráðið hinum sterka áróðri hans fyrir
henni. Endurholdgunarkenningin hefir aldrei verið sett
fram sem rannsóknarefni, heldur sem trúarsetning, dogma.
Til framdráttar þessari kenning sinni fékk hann hjálp frá
skrifmiðlunum, sem eins og kunnugt er, verða mjög auð-
veldlega fyrir áhrifum af fyrirfram-mynduðum skoðunum,
og af slíkum miðlum hefir mikið verið til. 1 gegn um miðla
fyrir líkamleg fyrirbrigði er sambandið ekki aðeins miklu
hlutlægara, heldur er þar jafnan andmælt endurholdgunar-
kenningunni. En Kardek fór þá leiðina, að fara niðrandi
orðum um hina síðarnefndu tegund miðilshæfileikans og
taldi hana miklu auvirðilegri en hæfileika miðlanna,
sem með honum unnu. Þannig var rannsóknin engin í spír-
itisma hans, engin veruleg framför hefir orðið í stefnu
hans og hann hefir ekkert viljað vita af hinum ensk-amer-
íska spíritisma. Hinna fáu frönsku miðla fyrir líkamleg
fyrirbrigði var aldrei getið í tímariti hans, og vegna þess
að þeir studdu ekki endurholdgunartrúna höfðu frönsku
spíritistarnir bókstaflega ekkert samband við þá.“
Þetta er heldur raunaleg lýsing af manni, sem á margau
hátt var mesti merkismaður, en vafalaust vissi Aksakof.
hvað hann var að segja, hann var vandaður og sanngjarn
vísindamaður, Stefna Kardeks, með hinum sterka trúar-