Sameiningin - 01.08.1893, Blaðsíða 8

-88-
og er jmfi, til þess aS gjöra, nýtt, eða a5 minnsta kosti er það
uýtt, að' þessir menn þori að kveSa upp úr með vantrú sína. Og
geta menn í þeirri stöðu daglega haft áhrif á aljiýðu. Fyrir ut-
an „Dagsbrún" (,g „Heimskringlu" hjá íslendingum vestan hafs
er hjá oss hér heima fyrst og fremst „Fjallkonan,“ það blað, sem
lengi á undan öllum öðrum hefir sýnt sig í því að vilja grafa
grundvöllinn undan lcristninni. j)ar næst er „jijóðviljinn", sem
í seinni tíð er greinilega farinn að sýna, hvað í honum býr í
þessu tilliti. „Sunnanfari" hefir aftr enn einu sinni sýnt, hverja
virðing hann her fyrir kristindóminum. Hið nýja blað „Stefn-
ir“ stefnir auðsjáanlega i sömu átt. „ísafold“ hefir til þessa ver-
ið fjani því að fylla flokk vantrúaiblaðanna, en nú er hún einn-
ig farin að ráðast á útvirki kirkjunnar, helgidagana1). „j)jóð-
ólfr“ er hvorki með né móti.2) „Norðrljósið" er eina hlaðið hér
heima, sem undir hinni nýju ritstjórn hefir lagt kristninni liðs-
yrði; en það blað lesa víst fæstir enn sem komið er. — j)á er nú
„literatúrin“ ekki beisin. j)að rit á íslenzku, sem mesta eftir-
tekt hefir vakið næstliðið ár og mest lof fengið í blöðunum flest-
um, jmr á meðal „Lögbergi", minnir mig, eru sögubrot nokkur
eftir hóndamann í jnngeyjarsýslu: „Ofan úr sveitum“, léleg eftir-
stæling eftir þeim Kjelland og Gesti Pálssyni, allt í vantrúarátt-
ina. þetta er „Dagsbrún" vor Austr-íslendinga. þá eru nú
kvæðin hans Jíorsteins Erlingssonar ásamt kristniboðssögunni
hans. jirennt er merkilegt við það: fyrst j?að, að slíkt skyldi
vera samið; annað jrnð, að slíkt skyldi vera tekið upp í blað,
sem vill vera talið heiöarlegt; jiriðja það—og það er allramerki-
legast —, að ];að skyldi hljóta verðlaun einmitt fyrir guðlastið,
ogþað hjá 40 menntamönnum. Slíks atburðar verðr ætíð getið
í kirkjusögu íslands sem votts um trúar- og siðferðis-ástandið
um þessar mundir hjá unguin námsmönnum íslenzkum í Kaup-
i) pað, sem ,,Isafold“ riíaði nýlega um fæVkum helgidaga, er engan veginn íitað
frá vantrúarinnar sjónarmiöi; en sú skoðan, sem þar ræðr, er ólútersk og alveg and-
stœð því, sem kennt er í Agsborgarjátning um sabbatsdag kristninnar og aðra
kirkjulega helgidaga. Ritst.
2) Satt er þ?ð í orði kveðnu, En engu að síðr er það blað nú svo durgslega
redígerað, svo fullt af gorgeir og ófielsisanda og óþroskuðum sk'lningi á ýrnsu því,
er nú er uppi í tímanum, að vafasamt er, hvort það er hættuminna fyrir hið andlega
ástand þjóðar vorrar en þau blöðin, sem bcint eru á móti kirkju og kristindómi.
Ritst.