Sameiningin - 01.06.1899, Qupperneq 16

6o
til Ameríku sé hiS eina eða aSal böl norSurlands og líklega fs-
lands, sem einn sögufróður prestur, séra porkell Bjarnason,
segir í sama árg. Andv. bls. 87, að 1854 hafi 36. hver maSur
á íslandi veriS á sveit. En 35 árum síðar, 1889, rétt um
þann tíma, sem flestir flýja til Ameríku, er 18. hver maSur
sveitarþurfi. Nú hefir vitanlega fleira af fátæklingum og
snauSum mönnum flutt vestur, en af efnabændum, kaupmönn-
um, embættismönnum og öSrum atvinnu-veitendum. Og
meSan ástandiS er þannig heima fyrir, meSan fróðleiksmenn-
irnir heima kenna öfugu fyrirkomulagi eSa ólagi þar um þessa
afturför, meðan sveitarþyngsli margfaldast og landiS sér ekki
betur um börn sín en þetta, má enginn sanngjarn maður lá
náunganum, þó hann eSa íslendingar kjósi heldur aS leita til
Ameríku en aS lifa á hreppnum heima.
Margar þjóSir, sem eru á undan íslendingum og ekki
hafa 18. hvern mann á sveit og sviftan rétti, hafa sent börn
sín hingaS vestur, og þaS orSiS báSum hlutaSeigendum til
góSs. — En svo heyrSi ég ofur lítiS annaS þessa stuttu stund,
sem ég var á VopnafirSi, en þessa rödd, ávítunar-rödd manns-
ins sem ég nefndi. þar heyrSi ég hiS „fyrsta lóu-kvak“. Ó,
hve þaS gladdi mig, þetta ferSlúna barn íslands, aS heyra
lóuna ávarpa mig sem aSra! Hve ólíkar eru þær raddir, sem
drottinn sendir oss, þeim röddum, sem vér, eigingjarnir menn,
framleiSum. Ég fór aS bera þaS saman í huga mínum. Eitt
eldra íslenzka skáldiS kvaS um, aS þaS væri betra aS búa viS
birni og ljón ,,en blindar þjóðir jarSar“. HvaS þá aS búa á
meSal þess sem er saklausast í náttúrunni og himninum næst!
VeSriS gekk til batnaSar og varS svo blítt sem framast
má verSa. Nú undi ég mér við ísland. Mér fanst kvöldiS
þetta, sem ég fór fyrir norSan land — Rifstanga, Sléttu
og Tjörnes—eins og væri þaS einhver brúSkaups-aftan milli
mín og íslands. Náttúran var alveg dýrðleg. MiSnætur-
sólin gekk aldrei til hvílu, vakti með oss og yfir oss, sem
þarna vorum á ferS fyrir norSan heimskautsbaug. Enginn
maSur á skipinu lét heldur aftur augun. það blakti ekki hár
á höfSi. Ekkert ský sást á lofti. Fjöllin voru aS láta taka
mynd sína í faSmi fjarSanna. Hver einasti maSur hlaut aS