Íslendingur - 03.07.1925, Blaðsíða 2

\
ISLENDINQUR
)) Maf m & Ol
Kartöflur,
Fyn'rliggjandi:
Rúgmjöl,
Hveiti.
an sem rúsínur í vaðalsgraut þinn.
Um frásögn þína af námskeiðinu á
Hólum hefi eg litið að segja, eg kom
þar ekki, en talsvert öðruvísi segist nú
ýmsurn frá, og það mönnum, sem telja
sig til sömu pólitísku ættar og þú,
Tumi, en af því mér er illa við allar
Qróu-sögur, skal ekki frekar farið út í
það mál, en áslæða er til að ætla eftir
öðrum köflum bréfs þíns, að meðferð
þín á sannleikanum í frásögn þinni af
námskeiðinu, hafi eitthvað farið í handa-
skolum.
Jón Sigurðsson flutti ekki erindi í
hverjum hreppi hér, eins og þú segir
í brjefinu í Degi, mér vitanlega ekki
víðar en í 6 —7 hr. af 14, svo hér
fer þú með ósannindi, Tumi, enda ekki
svo undarlegt, þegar þess er minst,
hverjir hinir pólitísku lærifeður þínir
eru, en þetta eru fremur meinlaus ó-
sannindi, sýna samt, hve þú ert vand-
aður f frásögn þinni. Á fundi þeim,
hér á Króknum, er þú gerir að um-
talsefni í Degi, var enginn Iiðsdráftur
gegn Jóni, eins og þú segir. F*ú átt
líkl. við, að safnað hafi verið liði á
fundinn eða fyrir hann, en hvort sem
er, þá er það ósatt. Af h á 1 f u . kaup-
manna segir þú að talað hafi móti
Jóni þeir Sigurg. Daníelsson og síra
Hálfdán. Sigurgeir hefir nú um langt
skeið ekki fengist við kaupmensku og
sr. Hálfdán aldrei, svo eg viti. Hann
mundi ekki einu sinni fást til að selja
syndakvittun, þó einhver, vegna óráð-
vendni til munnsins, þyrfti á henni að
halda. Líklega er nú þessi frásögn
þín um viðureign Jóns við »kaupmenn-
ina« meir sprottin af vanþekkingu en
rótarskap; öðru máli er að gegna með
söguna af kaffiheimboðinu. Pað er ó-
svikin Gróu-saga af mjög lélegri teg-
und, og tilhæfulaus uppspuni af heim-
ildarmönnum þínum, ef þú hefir ekki
búið hana til sjálfur, svo sauisletturn-
ar í bréfi þínu gætu orðið sem fjöl-
breytfastar. Sannmælis get eg unnað
Jóni um það, að framkoma hans á
fundinum var hógværleg, en hið sama
mátti og segja um framkomu andstæð-
ings hans, er þar töluðu. Sigurför
enga fór Jón þar, síður en svo, enda
var meðferð hans á málefni því, er
hann flutti, altof Tímanleg til þess að
honum yrði sigurs auðið. Parna hafa
heimildarmenn þínir aftur gabbað þig,
og var það þó ekki gustuk. Og ó-
venjulega andlega tileygður hlýtur sá
maður að vera, sem fær jafnskælda
mynd af margnefndum fundi, eins og
þú bregður upp í Degi. Nokkrum
vingjarnlegum orðum víkur þú að
kaupmannastéttinni hér, og furðar sig
enginn á þvi, sem veit hvaðan þú hefir
meðtekið þann anda, sem frá þér
feggur í þeirra garð.
Meðal annara orða segir þú um þá,
að þeir fiti sig á framleiðslu bænda,
en benda vil eg þér á það, Tumi sæll,
að ekki hafa þeir allir fitnað á viðskift-
um sínum við bændur. En til eru
aðrir menn — þú hefir gleymt þeim —
sem engu síður fita sig á framleiðslu
bænda, hvernig sem verzlunin gengur,
svo sem kaupfélagsstjórar, farandpre-
dikarar og pólitískir flugumenn, og
síðast en ekki síst sumir ritstjórar og'
aðstoðarmenn þeirra, sem illu heilli
hafa sogið sig fasta á framleiðslu fjölda
bænda, tif lítilla þrifa fyrir þjóðfélagi^,
Framleiðslu þína sem bónda þekki
eg ekki, ef hún annars er nokkur, en
andlega framleiðslu þína þekki eg nú
að nokkru, og er hún vissulega ékki
þess eðlis, að nokkur geti af henni
fitnað, svo óboll er hún og illa með- '
höndluð.
Skagfirðingur.
oo
Símskeyti.
(Frá Fréttastofu (slands.)
Rvík 2. júlí.
Utlend:
Frá Bergen er símað: Michelsen
fyrv. forsætisráðherra Iátinn. ÖIl
norska þjóðin harmar lát hans. Eft-
irlét eignir sínar, sem nema 5—10
milj. kr., til almennra vísindalegra
þarfa.
Frá Berlín er símað: Norðurpóls-
för í Zeppelinfari er ákveðin 1927.
Formaður skipsins verður Erckener
hinn þýzki, en Friðþjófur Nansen
er ráðinn til að standa fyrir vísinda-
rannsóknum.
Frá Berlín: Loftskip verður bygt
til pólfarar þeirra Nansens og Erc-
keners, helmingi stærra en Z. R. 3.
Áætlað 2000 smál. að stærð með
10,500 hestafla vélum. Búist er við,
að það kosti 10 milj. gullmarka.
Bandamenn verða að samþykkja
bygginguna.
Frá París: Kínversku kommún-
istarnir, er réðust inn í sendiráðs-
skrifstofuna, gerðir Iandrækir.
Frá Minneapolis: Á hundrað ára
minningarhátíð Norðmanna tala þeir
Coollige sem fulltrúi Noregs og
Thomas Johnson sem fulltrúi Kana-
da. Vakti það eftirtekt víða, að ís-
Ienzkum manni var falið þetta.
Frá San Francisco: St. Barbara
nær gereyðilögð af landskjálfta. í
Losangelos miklar skemdir.
Frá Stokkhólmi: Sven Hedin ætl-
ar í Zeppelinsfari rannsóknarför um
óbygðir Asíu.
Samkvæmt skeyti til Social-Demo-
kraten hefir fjöldi socialista í Rúss-
landi verið handsamaðir 1. maí og
sumir myrtir, vegna þess að þeir
afneituðu kenningum kommúnista.
Víkingaskipið færeyska er komið
fram í Bergen eftir 6 daga ferð. Var
oft statt í hættu.
Símað er frá París, að fjárlaga-
frumvarp CaiIIaux hafi verið sam-
þykt eftir harðar orðasennur. Pað
leiðir af sér hærri skatta. Innlent
lán verður tekið og seðlaútgáfa
þjóðbankans hækkuð úr 45 í 51
miljarð. Frankinn fellur atöðugt.
Frá Moskva: Trotsky hefir verið
skipaður forstjóri sparnaðarráðsins.
Frá Saloniki: Hershöfðingjar
mynda stjórn á Orikklandi undir
stjórn Pangalos. Ástæða talin sú,'
að fyrverandi stjórn hafi verið of
eftirlátssöm við Jugoslava. Annars
er kyrð í landinu.
Frá Shanghai: Stúdentar og
verkamenn í borginni hófu kröfu-
göngu. Útlendir hermenn skutu á
múginn og drápu 80 manns og
særðu fjölda. Kínverska stjórnin
vill afnema sérréttindi útlendinga.
FiáParís: Ráðuneytið fékktrausts-
yfirlýsingu, en var ámint um, að
spara menn og fé í Marokko og
leita samvinnu við Spánverja.
Frá London: Kólera ei\ gosin
upp á eyjunni Ceylon,
. t
Innlend:
19. júní söfnuðust í Rvík 10,500
lgónur til Landsspítalans.
Jóhannes Patursson er staddur
hér. V
Stórstúkuþingið samþykti að kosta
jarðarför Sigurðar Eiríkssonar reglu-
boða.
S'túdentasöngvararnir dönsku á
leiðinni með »GuIlfoss«.
Aðalfundi Eimskipafél. íslánds ný-
lega lokið. Arður fyrir árið 1924
var 292 þús. kr. eða 248 þús. meira
en árið áður. Peir, sem gengu úr
stjórninni, voru endurkosnir í hana.
Innflutningur áfengis árið 1924
var 114,970 lítrar af sherry, portvíni
og malaga, en árið áður var inn-
flutningurinn 167,000 lítrar.
Eimskipafél. íslands hefir gefið
út bækling til minningar um 10 ára
starfsemi félagsins.
Lúðvig Kaaber bankastjóri keypti
merkasta málverk dönsku listsýning-
arinnar: »Jungfrúin íormshamnum®
eftir Joachim Skovgaard, og gaf
Iandinu. Verð um 300 kr.
Símað er frá Seyðisf. 30. f. m., að í fyrri
viku hafi þar orðið fyrst síldarvart
í reknet á svonefndu Kolmulagrunni.
Eitt skip fékk 60 strokka. Verð á
síldinni 80 kr. strokkurinn. Bætir
það falsvert úr beituleysinu og vel
aflast á nýbeitu. Skipið »Smyrill«
kom þangað í gær með 80 færeyska
fiskimenn til Austfjarða og einnig
30 strokka af beitusíld. — Maður á
Héraði slasaðist hryllilega, svo að
tvísýnt er um líf hans. Hann stóð
hjá manni, sem var að kasta upp
úr mógröf og rakst hvíslartindur í
auga hans. '
®®
Jónasar-fundurinn.
Hriflumaðurinn verður sér til
skammar.
Pau tíðindi gerðust hér í bæ á mið-
vikudaginn, að 5. landskjörinn þing-
maður, Jónas Jónsson frá Hriflu, boð-
aði tif *leiðarþings fyrir Akureyrar-
kaupstað« þá um kvöldið í Samkomu-
húsinu. Var í fundarboðinu óskað
eftir, að þingmaður kaupstaðarins og
þingmenn sýslunnar mættu og tækju
þátt í umræðum. Voru þeir allir til
staðar, er fundarboðandi setti leiðar-
þingið kl. rúmlega 8 um kvöldið.
Fundarstjóra tilnefndi hann Jón Stef-
ánsson fyrv. ritstj. og hafði enginn
neitt út á það val að setja.
Fundarboðandi tók síðan til máls
og talaði hátt á aðra klukkustund.
Var upphaf ræðurinar nokkurskonar
barnafræðsla um stefnur aðalstjórnmála-
flokkanna, íhaldsin§ og Framsóknar, og
var Hriflu-sannleikur rauði þráðurinn
í þeirri frásögn. Næst vék ræðumað-
ur sér að störfum síðasta þings, og
drap á nokkur mál, var jaar í ríkum
mæli haldið fram öllum þeim blekk-
Innilegt þakklæti fyrir auðsýnda
hluttekningu við andlát og jarð-
arför Einars Tómassonar sonar
míns.
Siglufirði 26. júní 1925.
Tómas Björnsson.
ingum og fjarstæðum, sem verstar hafa
heyrst úr herbúðum stjórnarandstæð-
inganna. Japlaði hann m. a. mikið á
hernum, sem stjórnin hefði ætlað að
koma upp til þess að berja á verka-
mönnum og jafnvel bændum, og upp-
málaði skelfingarmynd af þvf, hvað
þjóðin hefði átt í vændum, ef varalög-
reglufrumvarpið hefði náð fram að
ganga. En hann gleymdi að geta þess,
að upprunanlega hefði það verið Tím-
inn, sem bent hefði á hina knýjandi
nauðsyn sem til þessværifyrirlandstjórn-
ina að koma á fót opinbérri lögreglu
og henni öflugri, 'ög að stjórnarfrum-
varpið um varalögregluna gekk skemra
en Tíminn hafði lagt til að gert yrði.
Með afnámi steinolíueinkasölunnar sá
hann þjóðina tvímælalaust ofurselda
»Standard Oil«, er reyndi að spenna
heljargreipum að vélbátaútveginum, og
í afnámi tóbakseinkasölunnar sá hann
stórtjón fyrirsjáanlegt fyrir ríkissjóðinn,
en stórgróða kaupmanna. Pá var hon-
um mjög tíðrælt um þær 600 þús. kr.,
sem hann kvað fjármálaráðherra hafa
ætlað að rétta að togarafélögunum
með breyting á tekju- og eignaskatts-
Iögunum, en forðaðist að geta þess,
að þessari upphæð hefði orðiö jafnað
niður á 3 ár til greiðslu ríkissjóði,
svo að tap ríkissjóðs hefði orðið næsta
lítið. Eins láðist honum að geta þess,
að hlutafélögin eru skattskyld fimmfalt
jjyngra en samvinnufélögin og að
hvergi á Norðurlöndum eru hlutafélög
jafn hátt skattskyld og hér á landi.
Önnijr þau mál, er ræðum. kom inn
á, fengu ílest ærið vilhalla umsögn og
henni þannig þagað, að hún væri sem
mest níðandi fyrir íhaldsflokkinn, en til
vegsauka fyrir Framsókn. Mun það
víst einsdæmi, að leiðtogi stjórnmála-
flokks hafi nokkru sinni sagt jafn vil-
hallar þingfréttir og hinn 5. landskj.
þingm. Jónas Jónsson gerði að þessu
sinni.
Er hann hafði lokið ræðu sinni,
fékk þingmaður kaupstaðarins, Björn
Líndal, orðið. Talaði hann í tvo kl.-
tíma og mun ekki í annan mund hafa
sagst betur. Hrakti hann ræðujónasar
lið fyrir )ið, svo ekki var heil brú eftir
í henni. Mun það ekki ofsögum sagt,
að svo saumaði Líndal að J. J., að
honum var ógreitt um vendingar úr
því. Var ræðu Líndals tekið með
dynjandi lófaklappi af yfirgnæfandi
meirihluta áheyrendanna, en dáendur
Hriflumannsins sátu hljóðir og horfðu
í gaupnir sér.
í lok ræðu sitinar hafði Líndal ósk-
að eftir því, að 10 mínútna fundarhlé
yrði veitt, svo menn gætu fengið sér
kaffi, lagðist fundarboðandi á móti því,
svo það varð ekki, en Líndal og ýmsir
fóru þó inn í veitingasalinn.
Hóf þá Jónas aðra ræðu sína og
talaði nú í rúma tvo tíma. Mun óhætt
mega fullyrða, að aldrei hafi svívirði-
legri ræða verið haldin hér á opinber-
um mannfundi. Var ræðan þvínær
Neftóbak
—- skorið — og allar aðrar tóbaks-
tegundir er bezt að kaupa í
Verzl. Geysir.