Íslendingur


Íslendingur - 01.10.1926, Blaðsíða 1

Íslendingur - 01.10.1926, Blaðsíða 1
 AKUREYRAR BIO I kvöld kl. 9: VÍKINGURINN. Sýnd í síðasta sinn. Laugardags- og sunnudagskvöld kl. 9: Perluveiðarinn. 7 þátta kvikmynd sédega tilkomumikil og vel leikin. 8 m Landskjörið. VI. Aðalkjarni jafnaðarstefnunnar er þjóðnýting framleiðslutœkjanna. Rík- ið eða »hið opinbera« á að eiga alt; öll framleiðslutækin, bæði til lands og sjávar, alla franileiðslu, alla verzlun. Alt landið á að vera eitt sameignar-heimili, þar sem eng- inn einka-auður er til og ailir eiga að vera jafnir í því að eiga ekkert. Á þar með að nást hinn langþráði jöfnuður, sem er aðal hugsjón jafnaðarmanna. Pað á að taka togarana, vélbát- ana og veiðarfærin af útgerðar- mönnum, jarðirnar, búfénaðinn og búsáhöldin af bændum og verzlun- ina af kaupmönnum og kaupfélög- um og þjóðnýta alt saman. Og landsmenn eiga svo annaðhvort að verða starfsmenn og þjónar á hinu mikla sameignarheimili, eða þá ómagar og niðursetningar, eftir því hversu »nýtir« þeir séu. Enginn yrði lengur sjálfs síns ráðandi, eng- inn sinn »eigin herra«. Rjóðskipulagsbyltingin, sem jafn- aðarmannablöðjn eru sífelt að tala um að þurfi og skuli koma, á að koma sameignarskipulaginu á. En meðan að hún kemst ekki í fram- kvæmd, — og þess getur orðið all-Iöng bið — miðar starfsemi jafnaðarmannaleiðtoganna að því, að skapa illindi og ósamkomulag innan þjóðfélagsins og spilla fyrir starfrækslu atvinnuveganna eftir því sem geta þeirra er. Með því að gera atvinnuvegunum sem örðug- ast fyrir, hyggjast þeir að flýta fyrir byltingunni, — og blessun »öreiga- lýðsins.« Og bændunum íslenzku er ætlað samvinna við þessa menn og póli- tískt sanmeyti. Stjórnmálaflokkur sá sem telur sig fremur öllu öðru »bænda-fIokk«, gerir bandalag við þessa höfuðféndur bændastéttarinn- ar nú við komandi landskjör, og Iætur listann vera skipaðan eftir geðþótta jafnaðarmannaforkólfanna. Er annar maður listans, eftir því sem Alþýðublaðið upplýsir, alger jafnaðarmaður, og hinn, Jón í Yzta- felli, hefir lýst sig á fundi hér í nánu samræmi við jafnaðarstefnuna. Er sú framkoma og í fullu Sam- ræmi við það, sem Dagur sagði um daginn, er hann ræddi um stefnur Alþýðuflokksins og Framsóknar og kvað þá greina að eins á um starfs- aðferðir, markmiðið vœri eitt og hið sama■ Ýmsir munu þeir vera, sem telja það ekki nema eðlilega »framsœkni Framsóknar,« að Jón á Yztafelli lýsi sig í nánu samræmi við jafn- aðarmenn, að neðri maður listans sé jafnaðarmaður, og að Dagur segi markmið flokkanna eitt og hið sama, en þó munu þeir verða fáir sjálfseignarbændurnir, sem bjóða þá stefnu velkomna í sveitirnar, sem hefir það aðalmarkmið, að taka af þeim jörðina þeirra og búið þeirra til þjóðnýtingar, og gera sjálfa þá að vinnumönnum eða niðursetning- um á sameignarheimili ríkisins. VII. Þegar fortíð Framsóknarflokksins er athuguð, verður mönnum það Ijóst, að hún eftirlætur framtíðinni engar glæsilegar minningar um flokkinn, afrek hans eða viðleitni. Flokkurinn hefir sýnt sig í sárafáu sem viðreisnar- eða umbótaflokk. Stefna hans og gerðir hafa mest verið mótaðar af einum manni, for- ingjanum frá Hriflu, og hann hefir aðallega beint starfsorku sinni að því að »rífa niður«, og gera at- hafnamönnunum sem örðugast fyrir um framkvæmdir. »Framfaratillögur« hans hafa annaðhvort flestar stefnt í þá áttina, eða þá þær voru þann- ig úr garði gerðar, að ógerningur var að hrinda þeim í framkvæmd, og því bornar fram í því einu augnamiði, að nota þær sem kosn- ingabeitu og til þess að sverta með andstæðingana, með því að bregða þeim um, að þeir væru öndverðir gegn öllu því, er til famfara horfði; er byggingar- og landnámssjóðs' frumvarp hans þess óræk sönnun. Þeir, sem kynnu að vera í efa um, að hér sé rétt sagt frá, ættu að hugleiða með sjálfum sér, eða rannsaka, ef þekkingu brestur, hvað það er, sem Framsóknarflokkurinn hefir afrekað á þinginu, og hvað það er, sem liggur þar eftir Jónas frá Hdflu. Er ísl. í litlum vafa um, að niðurstaða þeirra rannsókna verður í samræmi við það, sem sagt hefir verið hér að framan um for- ingjann og flokkinn. Það er íhaldsflokkurinn, sem hefir verið viðreisnar- og umbótaflokkur þingsins síðan hann varð til. í fjár- hagsfrumvarpi stjórnarinnar, er lagt var fyrjr síðasta þing, var t. d. gert ráð fyrir miklu hærri upphæðum til vegabóta, brúargerða, símalagninga og vitabygginga en nokkru sinni áð- ur, og önnur mál, er lutu að verkleg- um framkvæmdum og gegnum þingið komust, voru annaðhvort borin fram af stjórninni eða flokks- mönnum hennar. íhaldsflokknum er ekki síst að þakka að bændur eiga nú aðgang að hagkvæmum lánum. .Er Rækt- unarsjóðu'inn aðallega verk íhalds- flokksins; jafnvel reyndu sumir af helstu mönnum Framsóknarflokks- ins að spilla fyrir því að hann kæm- ist á, og brugðu fyrir sig þeirri hræsnisgrímu, að þeir hefðu hags- muni bændanna fyrjr augum í mót- spyrnu sinni, — lánin væru ekki nógu hagkvæm. Hugðust þeir með þessu að koma sér innundir hjá bændum og vildu gera þá að ölm- usuþegum iíkissjóðs. Þeir bjuggust víst við, að bændurnir íslenzku væru gæddir jafn-lítilli sómatilfinningu og sjálfir þeir. — Að kjöttollsmálið var jafn farsæilega til lykta leitt og raun varð á, má þakka núv. stjórn, og fyrir hennar fulltingi var ullartollinum aflétt síðastl. vor. Hefir íhaldsflokkurinn sýnt það, að hon- um er viðreisn landbúnaðanns á- huga- og alvörumál, og að hjá hon- um finnur bændastéttin beztan skiln- ing á k'öfum sínum og nauðsynjum. Sjávarútveginum er F'amsóknar- flokkurinn yfideitt fjandsamlegur, en íhaldsflokkurinn vill styðja að við- reisn hans og framförum með ráði og dáð. Því flokknum er það ljóst, að góð afkoma beggja aðalatvinnu- veganna, hefir í fö'1 með sér þjóð- arheill og velsæld. Er íhaldsflokkurinn tók við fjár- málastjórninni úr höndum Fram- sóknarráðherranna, var fjárhagur landsins í hinu mesta öngþveiti; skuldirnar yfir 20 miljónir krónur. Krónan var 47 gullaura vkði við stjómarskiftin. Nú er helmingur skuldanna greiddur, og krónan er nú 82 gullaura virði. Tölumar eru talandi vottur fjármálastjórnannnar. En viðreisnarstarfið verður að halda áfram. Það er ma'gt sem enn er ógert og þeim einum treystandi til að koma í framkvæmd, sem kunna að fara með fjármál rfkisins og hafa jafnframt skilning á þörf- um atvinnuveganna, og styðja þá eftir mætti á erfiðleikatímunum. Þetta hefir íhaldsflokkurinn sýnt sitt meðfæri og honum má því treysta. Framsóknarflokkurinn hefir ekkert það að baki sér, er sýni liann megn- ugan viðreisnarstarfinu og fram- undan er bræðralagið við bolsana. Hvort ætlar þjóðin sér að styðja við Iandskjörið niðurrifsstefnu bænda-socialistanna eða viðreisnar- stefnu íhaldsflokksins? C3 Hræsnarar. Barnaskólastjórinn hérna, sem skipar sæti í framkvæmdanefnd Stórstúkunnar og þykist vera áhugasamur um öll »RegUinnar-mál«, hefir sýnt einlægni sina í þeim efnum með því að hvetja templara og bindindismenn til þess að kjósa nu við landskjörið mann, sem hvorki er templar eða bindindismaður og hafna einutn helzta og álitlegasta manni Reglunnar; — áhugamálum Reglunnar sé betur borgið í höndum non-templarans! Annar »templar«, sem ekki er þó meiri garpur en það, að hann þorir ekki að láta nafns síns getið, og kallar sig X, ritar í síðasta blað Stórritara — Verkamanninn, þetta sjálfyfirlýsta við- aukamálgagn Templarareglunnar, — og tekur í sama streng og barnaskóla- stjórinn, en færir máli sínu það aðal- lega til stuðnings, að íhaldsflokkurinn sé andbanningaflokkur, en bandalags- flokkarnir. jafnaðarmenn og Framsókn, séu bannflokkar. Vitanlega eru þetta ósannindi. íhalds- flokkurinu er ekki andbanningaflokkur frekar en hinir flokkarnir; í honum sem þeim, eru bæði bannmenn og andbanningar og það bæði innan þings sem utan. Margir af kunnustu templ- urum og bannmönnum þjóðarinnar eru íhaldsmenn, svo sem: Einar H. Kvaran, Sig. Jónsson, Jónas Kristjánsson, Pétur Zophoníasson o. fl. o. fl. En flokk- urinn lýtur svo á, að bindindi og bann eigi að vera fyrir utan pólitík, og hagar afstöðu sinni eftir því. Og bannflokkarnir. Er stimpillinn, sem þeir hafa sett á sig, til annars en að villa á sér heimildir, — svika- stimpill? Kunnugt er t. d. um, að sumir af helztu mönnum Framsóknarfl, á þingi eru ákveðnir andbanningar og non-templarar og nú við þetta lands- kjör höfnuðu flokkarnir sem frambjóð- anda æzta manni Goodtemplararegl- unnar: Stórtemplar. Ef bann-stimpill- inn á flokknum hefði verið ekta, lá það í hlutarins eðli, að hann yrði merkisberi þeirra við landskjörið. Petta bann- og bindindishjal Fram- sóknar- og Alþýðuflokksleiðtoganna er því ekkert annað en hræsni og yfir- skyn. Það stæði alveg á sama, þó það væri drykkjumaður, sem væri frambjóðandi flokkanna, leiðtogarnir mæltu með honum samt og segðu, að áhugamálum Reglunnar væri betur borgið í höndunum á honum en í höndum templarans, hversu mætur sem hann væri, — tilheyrði hann íhalds- flokknum. Þessvegna hvetja þeir nú bindindis- menn og templara til að kjósa non- templarann Jón í Yztafelli, en hafna templaranum Jónasi Kristjánssyni. Hræsnin og ósvífnin geta gengið langt án þess að blygðast sín. <§>©

x

Íslendingur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Íslendingur
https://timarit.is/publication/675

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.