Íslendingur - 20.03.1931, Blaðsíða 5

ÍSLENDÍNGUR
Aukablað 20 marz.
Síðustu símfregnir.
Rvík í dag.
Frá Alþingi: Fjármálaráöherra
svarar fyrix-spurn Jóns Þorlákssonar
í eíri deild í dag. — Magnús Guð-
mundsson ber fram fyrirspurn í Nd.
um Laugavatnsskóla, sem eftir
skýrslum að dæma heíir verið lagt
til 350 þús. kr. úr í'íkissjóði, en
lögum samkvæmt eigi að leggja skól-
anum til jafnmikið fé annarsstaðai; írá,
spyr ef f’-amlagt sé, og eí svo er,
hverjir haíi það gert.
Vélbáturinn >Óli« frá Súðavík
rakst í gær á ísjaka út af Akranesi
og sökk. Formaðurinn kornst upp
á jaka en hásetar»ir héldu sér uppi
á lóðarbelgjunum unz annar bátur
kom að og bjargaði þeim. Báturinn
sem sökk, var 8—10 smálestir, og
eign formannsins.
Landburður af fiski suður með
sjó.
Ritstj. Dags á uééí
Það dettur víst engum í hug,
sem þekkir nokkuð ritstj. Dags, að
hann hafi >með sléttu andliti« rent
niöur ósannindum þeim, er ég í
næstsíöasta tbl. íslendings rak ofan
í hann, í sambandi við hið svonefnda
áburðarmál.
Ég býst við að þeir, sem lesið
hafa téða grein rnína í íslendingi og
einnig svar Dagsritstjórans í 10 tbl.
Dagsþ.á. hafi veitt því eftirtekt hversu
hin viðurstyggilega ritmenska ristj.
er ber og varnarlaus, því í stað
þess að reyna að sýna, að ég fari í
einhverju atriði með rangt mál,
grípur ritstj. það óheillaráð að flytja
umræðu okkar inn á alt annað svið
en hann sjálfur í fyrstu markaði
henni,
I greininni »Afreksmenn« í 7. tbl.
þ. á. er ritstj. að segja frá því,
hversu »harðvítuglega« íhaldsmenn
hafi beitt sér gegn því, að núgild-
andi áburðarlög væru sett. Þetta
liggur beinast við að skilja þannig,
að lhaldsmenn hafi sérstaklega beitt
sér gegn hagsmunum landbúnaðar-
ins í sambandi við téð mál, þegar
það var afgreitt sem lög frá Alþingi,
enda neitar ritstjórinn því ekki, þrátt
fyrir gefið tilefni frá mér, að hann
hafi ætlast til að þessi skilningur
yrði lagður í greinda frásögn hans.
Það var því engan veginn eðlilegt,
að ég færi, í grein minni, afturfyrir
þann tíma, eða þau Alþing, er ritstj.
sýnilega átti við.
Nú í svari sínu til mín reynir
ritstj. að láta mál sitt líta þannig út
sem hann hafi eigi aðeins átt við af-
stöðu íhaldsmanna til áburðarmáls-
ins, þegar það var afgreitt sém lög
1928, heldur einnig við fyrri af-
greiðslu þess á Alþingi, þ. e. »for-
sögu« þess.
Um leiö og ég vík að þeim þætti
áburðarmálsins, er ritstj. kallar for-
sögu þess, og sem hann skýrskotar
' nú til, vil ég taka fram, að ég geri
það einungis að gefnu tilefni frá
honum, og ber því enga ábyrgð á,
þó það leiði til þess, að opinber
minkun hans sem stjórnmála- og
blaðamanns fái við það nokkra við-
bót.
Þetta úburðarmál, sem hér er um
að ræða, og Framsóknar-leiðtogarn-
ir hafa gert að einu af hinum stærri
númerum við þá iðju að rægja og
kljúfa þessa litlu þjóð í illvíga
Uokka, kom fyrst inn á Alþing 1925,
ílutt af Tryggva Þórhallssjmi, er þá
sem nú átti sæti í Nd. Talaði hann
með frv. aðeins örfá orð og lagði
til að því yrði vísað til landbúnað-
ai'nefndar. Enginn af Íhaldsmönn-
um deildarinnar lagði á móti því,
en einn þeirra, sá, er rógsiðjan í
Degi hefir nú serstaklega snúist að,
talaði mjög cindi-egið með því.
Sagði hann m. a.: »Ég get ekki
sagt annað en að málið sé merki-
legt, þar sem áburðarskoi-tur hefir
verið aðalhemill á framkvæmdum í
jarðrækt.«
Enginn af hinni fn'ðu Framsókn
deildarinnar íann xistæðu til að þakka
framkomu málsins né rnæla með
því og fór það þannig til téðrar
nefndar og kom aldrei frá henni
aftur, og þó átti Framsókn sína
betri menn í nefndinni en íhalds-
menn minni hluta hennar. Meira að
segja var formaður nefndarinnar
Framsóknarmaður og sérstök skylda
hans, samkv. þingsköpum, að sjá um
afgi-eiðslu málsins frá henni.
Á Alþingi 1926 kom málíð aftur
inn í Nd. Var frumv. þá nokkuð
bi'eytt frá því árið áður. Lýsti flm.
Tryggvi Éórhallsson þá yfir því,
í írumræðu sinni, að hann hefði
breytt frumvarpinu tn bóta eftir
oendingu eins þingmanna íhalds-
flokksins. Sem fyr var frunrvarpinu
vísað til landbúnaðax-nefndar deildar-
innar, samkv. tillögu flm. Blés nú
allt byrlegar fyrir því en árið áður.
Nefndin skilaði löngu og ýtarlegu
áliti og lagði einróma til að frum-
varpið yrði sarnþ. með nokkrum
breytingum. í þessu sámbandi er
það eftirtektarvert, einkum fyrir þá,
sem fyrir Framsóknarílokkinn
stunda endursögn miður vandaðra
pólitískra frásagna, svo sem ritstj.
Dags, að nefndina skipuðu nú eigi
allir þeir sömu og árið áöur, t. d. í
stað Framsóknar í formannssæti var
nú kominn íhaldsmaður, og skipuðu
nú íhaldsmenn hreinan meirihluta
hennar.
Þegar álit nefndarinnar kom til
umræðu í deildinni, þakkaði Tryggvi
Þói'hallsson henni afgreiðslu málsins
og vitnxtði um leið í hvernig þeir
menn, er sæti áttu í nefndinni árið
áður, hefðu farið með það, en þar
var Framsókn þá ráðandi. í gegn
um umræðurnar í deildinni fylgdu
íhaldsmenn málinu, m. a, ráðherr-
arnir M. G. og J. É., og síðast var
það samþ. út úr henni me0 17:3,
þar á meðal Öllum atkv. viðstaddra
Ihaldsmarna að einu undanskildu.
Um afstöðu íhaldsmanna deildarinn-
ar rná, til viðbótar því, sem áður
er sagt, taka fram, að Tr. Þ. lýsti
yfir í einni ræðu sinni, að með
framkomnum breytingum við frum-
varpið hefðu þeir gengið lengra en
hann í að tryggja landbúnaðinum
sem lægst innkaupsverð á áburð-
inum.
Éegar frumvarpið kom til Ed.,
var því vísað til landbúnaðarnefndar
deildarinnar, þ. e. tveggja íhalds-
manna og eins Framsóknarmanns.
Að athuguðu máli lagði hún ein-
róma til, að írumv. yrði samþjTkkt,
En þegar þetta álit hennar kom til
umræðu í deildinni, urðu þeir ótrú-
legu atburðir, að enginn úr Fram-
sókn deildarinnar, utan nefndarmað-
urinn, fann ástæðu til að leggja
þessu búnaðai-m;lli eitt einasta liðs-
ýrði og fór því svo, að það var
fellt með jöfnum atkvæðum. Skýr-
til skipaeigenda í Akureyrarkaupstað og
Eyjafjaríarsíslu.
Samkvæmt lögum ber að skrásetja allar íslenzkar fleytur, alt frá
minstu opnu vélbátum (trillum) og uppeftir. Misbrestur hefir verið á, að
skipaeigendur hafi gætt þessa og er því skiþaskráin í ólagi. En í vetur
hefir verið bjvjað á að reyna að ltoma henni í lag og löluvert að því
unnið. En þó skortir mjög enn, að í lagi sé.
Pví er það að ég hérmeð skora á al/a báts- og
skipjaeigendur í Akureyrarkaupstað og Eyjatjarðar-
sýsiu að koma þegar á skrifstofu mína og hentug-
leikar þeirra leifa og inna þá skyldu sína af hendi
að láta færa skip sín til skipaskrár og undirskrifa
skjöl þau, sem þar að /úta.
Ég vil benda hlutaðeigendum á, að þeir verða að geta sannað eign-
arrétt sinn á skipi því, er þeir óska skrásett, annaðhvort með að leggja
fram afsalsbréf, ef um kaup er að í-æða, eða þá með smíðaskírteini þess,
sem smíðað hefir skipið. Eyðublað undir smíðaskírteini geta menn fengið
á skrifstofu minni. Ennfremur ber mönnum að korna með á skrifstofu
mína, um leið og þeir láta skrásetja skipið, öll skjöl, gömul sem ný, sem
þeir liafa í sínum vörslum og varðar skipið.
Geti eigendur skipa ekki sjúlíir mætt, vei'ða þeir, með skriflegu um-
boði, að fela öðrum að láta skrá skip sitt. Slíkt umbóð ætti að vera
orðað líkt þessu:
>Ég undirritaöur, setn er fœddur (dagur, ár og fæðingarstaður)
*og á tuí heima í........og er eigandi skipsins (eða skipanna)
».......(nafn skipsins) EA .... (númer) gef hér með......
»{nafn umboðsmannsins) fult og ótakmarkað umboð til þess að und-
»irrita fyrir mína hönd skráningarskjöl ofannefnds (eða ofannefndra)
*skips (skipa).
............(dagsetning og staður)
.............(nafn skipseiganda)
Áður en vertíð byrjar, verða allir skipaeigend-
ur að hafa látið skrá skip sín.
Akureyrarbúar láti skrá skip sín milli 2—4 e. h. næstu viku..
Skrifstofu Eyjafjai-ðai-sýslu og Akureyrarkaupstaðar 20- marz 1931.
Steingrímur Jónsson.
ing á þessari framkomu Framsókn-
ar mun torfundin,- nema ef vera
skyldi sú, að íhaldsmenn höfðu
fjdgt málinu eindregið í Nd., þ. á,
m. stjórnin, og komið því heilu og
höldnu út úr deildinni.
Á Alþingi 1927 llutti Tryggvi
Éórhallsson enn rnálið í Nd. Lét
hann þá þau ummæli fylgja frumv.,
að það væri að mestu lej’ti sam-
hljóða frv. hans frá árinu áður,
eins og landbn, Nd. hafði þá lagt
til að það yrði að lögum, og deild-
in samþykkt það. Var frv. nú sem
fyr, vísað til landbn. samkv. tillögu
flm. Við 1. umræðu töluðu tveir
Framsóknarmenn auk flm., en hvor-
ugur þeirra lagði til að frv. yrði
samþj'kt, þó var annar því frekar
meðmæltur.
Nú verður að geta þess, að á
skipun landbúnaðarnefndar hafði
orðið sú mikla breyting frá því árið
áður, að Framsóknai-menn áttu nú
hreinan meirihluta hennar, þ. á m.
formanninn. Má gela nærri, að
þarna, í sjálfri landbúnaðarneíndinni,
hafi eigi setíð lökustu menn flokks-
ins, en þó fór svo, að þeir lögðu
allir til að deildin vísaði málinu frá,
og leiddi það til þess, að það kom
aldrei á dagskrá deildarinnar né til
atkvæða framar. Pessar búsifjar
mátti Tryggvi þola af sínum mönn-
um eftir að hafa flutt málið þrisvar
ú Alþingi.
Éaraa er þú hin svonefnda for-
saga áburðarmálsins, sem ritstjóri
Dags vitnar til og hjTggst að verja
sig og flokk sinn með. Verði báð-
um að góðu!
Ritstj. er eitthvað að beina þvf
til mfn að mér hefði verið betra að
»þegja«. Máske meinar hann að
ég hefði með lagi getað fengið
eitthvað fyrir það frá hærri stöð-
um, eigi síður en hann fyrit að
segja ósatt, ég læt það alveg eiga
sig.
Ritstj. þrástagast á því í svari
sínu til mín og beitir sem aðal
vopni á flóttanum frá hinu upp-
runalega umræðuefni okkar, að Tr.
Þórhallsson halx fyrir 1928 borið
fram »kröfuna • um ríkisverzlun«
með tilbúinn áburð »pi>ig eftir þingi
og að »íhaldið hafi drepið mdltð
ping eftir pingtj* en að »lokum
sett upp slétt andlit« o. s. frv.
Ég hefi nú hér að framan sýnt
með skýrum og ómótmælanlegum
tilvitnunum í Alþt. hversu háttað
er með sannleikann hjá ritstj., f
því atriði, að »íhaldið« hafi þing
eftir þing drepið áburðarmálið fyrir
Tryggva. Hefir ritstj. hér sem í
grein sinni, er ég gerði fyrst að
umræðuefni, dyggilega fylgt erindis-
bréfi sínu.
Fullyrðing ritstj. um að Tryggvi
Éórhallsson hafi þing eítir þing
borið fram kröfu um n'kisvei-zlun
með tilbúinn áburð, er sem annað
í þessum skrifum ritstj. alveg stað-
lausir stafir. — Éað var fyrst á
Alþingi 1928 að Tryggvi bar fram
téða kröfu og fellur þar með að
*) Leturbreyting Dags.