Íslendingur - 11.06.1937, Page 2

2
ISLENDINGUR
Heildsalahatur
■
og Hriflumennska
Fyrirliggjandi í heildsölu:
Hveiti, Gerliveiti, Haframjöl, Hrísgrjón,
Hrísinjöl, Kartöllumjöl, Baunir, Sago,
Hænsnafóöur, Mais, Strásykur, Molasyk-
Flórsykur, Kandís, Kaffi, óbrennt og
Kafíibætir »LUDVIG
ur
brennt og nialaö,
I)AVID<, Te.
ENNFREM UR .
Hre / nlæ tis vörur;
U T V E G U M
Mjólk niðurs., Sukkulaöi, Brjóstsykur
og allskonar sælgætisvörur, Matarkex,
sætt og ósætt, Tekex, Kökur fínar,
Maccaroni, Tomatsósa, Súputeningar,
Sardínur, Ávaxtainauk í 1 Ibs. glösuin,
5 kg. dúiikum og 50 kg. kútum, Krydd
og bökunarvörur allskonar, aö ó-
gleyindu liinu ágæta EGIL’S ÖLI og
gosdrykkjmn, saft og Iíkjöruni. —
»TIP TOP» þvottaduft, hvottasodi,
Bláini, Blegsodi, Handsápur, Kerti, Gólf-
bón, Fægilögur, Skóáburður allir litir,
»Ke<I Seal Lyec, Burstar og kústar, —
W C, Pappir. Umbúðapappír og pokar,
Teygjur VINNUVETTLINGAK, VASA
KLÚTAR, MANILLA frá >/.” tíl 4” o m. tl
SÍLDARNET og önnur VEIÐÁRFÆRI til
síldveiða. — Pantanir óskast sem tyrst
/. BRVNJÓLFSSON & KVARAN,
akurevri

í blöðum rauðliða hefir nú undan-
farið mátt líta, meðal annars góð-
gætis, grimmdarlega árás á eina
stétt þjóðfélagsins, nefnilega verzl-
unarstéttina, og er það raunar engin
ný bóla úr þeirri átt. — En nú er
þessum þokkalegu skeytum aðallega
beint gegn vissum mönnum úr
verzlunarstéttinni, sem sé þeim, sem
reka heildverzlun í einhverri mynd,
og er helzt svo að sjá á þessum
skriíum, að allir, sem slíka atvinnu
hafa sér til líísíramíæris, séu al-
gerir glæpamenn og þjóðníðingar,
— Ýmsum, sem ekki eru því kunn-
ugri högum og háttum verzlunar-
stéttarinnar, verður á að spyrja:
Hvað hafa þessir aumingja menn,
heildsalarnir, gert af sér, og því
eru þeir ofsóttir eins og óargadýr?
Jú, það sem þeir hafa af sér gert
er þetta: IPeir hafa keypt af ’ninni
íslenzku rikisstjórn leyfi til að reka
heildverzlun, sem kostar allmikla
fjárhæð, sem rennur í ríkissjóðinn,
síðan hafa þeir reynt að sigla gegn-
um brim hafta, ófrelsis og ofsóknar
af hálfu ríkisvaldsins með fyrirtæki
sin, og hafi þeim samt sem áður
tekizt aö lifa, þá er sjálfsagt aö
siga rauðu hundunum á þá. —
Hvaða menn eru þaft þá, þessir
heildsalar, sem öll þessi ofsókn er
hafin að núna fyrir kosningarnar,
og sem rauðliðahjörðin virðist vera
svona lafhrædd við? Úað eru íslensk-
ir verzlunarmenn, sem hófu göngu
sína laust eftir síðustu aldainót, og
Jón Arnesen á þeim árnm aðalfor-
stöðu verzlunar og útgerðarfyrir-
tækja Þórarins á íslandi. Eftir að
f’órarinn seldi h. f. Hinum samein-
uðu, íslenzku verzlunum verzlanir
sínar, hafði Jón, samfara verzlunar-
stjórastöðunni á Eskifirði á hendi
yfirumsjón allra verzlaua félagsins
á Austfjöröum, 1921 flutti hann til
Akureyrar, fyrst sem forsljóri allra
Hinna sam. ísl. verzlana og síðar,
er þær hættu, rak hann þar sjálfur
útgerö og veitti forstöðu ýmsum
atvinnufyrirtækjum. Hann var aðal-
hvatamaður þess, að síldarbræðslu-
stöð var endurreist á Dagverðareyri
og stjórnarformaður þess íélags til
dauðadags.
Jón var frábær reglumaður, verzl-
unarfróður og glöggur í öllum við-
skiptamálum, hélt fast á skoðunum
sínum, en var þó samvinnuþýður,
og vildi hvergi vamm sitt vita. —
Hann var áreiðanlegur og ábyggi-
legur í öllum viðskiptum og hafði
því almennt traust allra er viðskipti
áttu við hann, fjörugur maður og
kátur í vinahóp, alþýðlegur, hjálþfús
og vinsæll. Árið 1900 giftist hann
eftirlifandi konu sinni, Jónínu dóttur
Friðriks Möller, þá kaupmanns á
Eskiíirði, síðar póstmeistara á Ak-
ureyri. Áttu þau einn son, Geir, og
fósturdóttur, Maríu Arnesen, nú í
Reykjavík, — Við fráfall þessa
mæta manns er þungur harniur
kveðinn að konu hans, syni hans
og fósturdóttur og öllum vanda
mönnum hans og vinum. *
hafa síðan með frábærum dugnaði
og hagsýni látlaust unnið að því,
að flytja umboðsverzlunina, sem
áður var algerlega í höndum út-
lendinga, inn í landið, og sein hefir
tekizt þetta, þrátt fyrir alla þá ó-
trúlegu erfiðleika, sem að hafa steðj-
að, bæði vegna samkeppni útlend-
inga, og ekki sízt vegna óþoklca-
menna innanlands, sem ekki mega
til þess vita, að framtak dugandi
einstaklinga megi blómgast á nokk-
urn hátt. — Ekki sízt, þegar mest
á reið, á stríðsárunum, sýndu þessir
forvígismenn íslenzkrar verzlunar-
stéttar alveg sérstakan dugnað og
ósérplægni, enda eru í þeirra hópi
margir af mætustu mönnum fsl.
verzlunarstéttar. Petta varð einnig
til þess, aö landsstjórnin íslenzka
sendi þá hvað eftir annað ýmsa
af þessum mönnum í áríðandí við-
skiptaerindum til útlanda, og komu
þeir hvarvetna fram landi sínu og
þjóð til gagns og sæmdar. —
Um skattgreiðslur hinna Islenzku
stórkaupmanna er það vitað, að
þeir eru nú, og hafa lengi veriö
einna hæztu útsvarsgjaldendur til
bæjarfélaganna um land allt, þar
sem þeir staría, og ríkissjóður íær
áreiðanlega sína skatta frá þeim
eins og öðrum, og meira en frá
hinum skattfrjálsu samvinnufélögum.
Og úr því að minnst er á sam-
vinnufélögin, hafa þau ekki einrfig
sína heildverzluni Ætli S Í.S. sé ekki
stærsti heildsalinn á íslandi' lín sá
heildsali sleppur bara svo að segja
við að greiða skatta til ríkis og
sveitar. Að vísu er það látið heita
svo, með þetia skattfrelsi S.l.S. og'
kaupfélaganna, að skattarnir séu
teknir beint af meðlimunum, þ. e.
þeir (meðlimirnir) eigi að geta gefið
upp til skatts þeim mun betri aí-
komu, sem nemur lilunnindunum
við að verzla við kaupíélögin, en
hver trúir því, að þar komi öll
kurl til grafar. Hitt mun áreiðanlega
sönnu nær, að bæjarfélögin og ríkis-
sjóöur fari varhluta af stórum tekj-
um vegna þessa fyrirkomulags. —
Enda hefir það og sýnt sig, að
bæjarfélögin eru gersamlega að
sligast undir aíleiðingunum af þessu,
t. d. á Akureyri.
Eins og getið var um hér að
framan, þá haía íslenzkir verzlunari
menn nú náð svo að segja allr-
umboðsverzluninni úr höndum út-
lendinga, og allir skattar og skyld
ur af þessari miklu verzlunarveltu
eru nú greiddir í landinu. Að verzl-
unin ætti að vera óhagstæðari fyrir
landsmenn fyrir þfssar sakir, því
trúir enginn, sem eitthvert skyn ber
á slíka hluti. — Hitt er einnig vit-
að, aðfyrir þessar aðgerðir hefir.skap
ast hér í landi fjölmenn og vel mennt
uð verzlunarstétt, sem býr við sæmi-
leg launakjör. Og áreiðanlega launa
heildsalarnir ekki ver sínu starfs-
fólki en samvinnofélögin gera, a. m.
k. hér norðanlands. — En annars
má víst segja það um afkomu þess-
ara manna síðari árin, að þeir hafa
víst gert lítið betur en hafa upp í
launagreiðslur og skalta, enda ekki
furða eins og látið hefir verið í garð
þeirra af hálfu hins opinbera, —
nema þá helzt þeir, sem hafa kumið
á íót einhverjum iðnuöi, en einnig
á þvi sviði eru rnargir aí hinum of-
sóttu heildsölum braulryöjendur. —
Árásirnar á hina ungu, íslenzku
verzlunarstétt, fyr og síðar, eru víst
nokkurnvegin einsdæmi, og eiga
ekki sinn líka meðal siðaðra þjóöa,
enda sannkölluð Hriflumennslra,
sþrottin aí öfund og stéttahatri. í
nágrannalöndum vorum mundi slik
stigamennska ekki geta átt sér stað,
og jafnvel þar sem jafnaðarmenn
ráða ríkjum, svo sem í Danmörku
og Svíþjóð, væri óhugsandi, að þeir
menn kæmust hjá hegningu, sem
gerðu slikar tilraunir til að sverta
verzlunarstétt landsins. — l Jpp
hafsmaður að þessu óþokkastaríi er
uppgjafabóndinn frá llriflu, en i
fótspor hans hafa svo lærisveinarnir
dyggilega fetað, svo sem: Tíma-
Gísli, Ingimar Eydal, Sigfús frá
Höfnum, Einar Olgeirsson, Halldór
Friðjónsson, Björn Grímsson, Héðinn
Valdcmarsson, Jakob Árnason, Krist-
ján Eggertsson, eða hvað þeir nú
heila allir í þessum þokkalega
blómvendi Hriflunga.
íslenzkir verzlunarmer.n hafa ver-
ið furðu þolinmóðir og lít.t svarað
átásum Hrifluinanna, en nú munu
þeir allir sem einn maöur segja:
hingað og ekki lengra, og fylkja sér
undir merki málsvara sinna, hinnar
breiðu þjóðfylkingar Islendinga, og
steypa af stóli öllum Hriflungum og
stigamönnum þessa lands, svo að
þeir eigi aldrei afturkvæmt í stjórn
hins íslenzka ríkis. — M.
Yfirlýsing.
I blaðinu >>Dagur« 29. tbl.,
sem kom út í dag, stendur
þvættingsgrein, með sérlega
feitletraði yfirskrift, er hljóðar
svo:
„ SkrifstofaSjálfstæðisflokksins
á Akureyri býður þriggja daga
frítt fæði fyrir að kjósa Sjálf-
stæðismenn".
Alla þessa langloku lýsi
ég raklausa lýgi og mun ég
gera ráðstafanir til að lögsækja
greinarhöfúndana fyrir rangan,
saknæman áburð.
Vegna rúmleysis í bl. „Islend-
ingur“ á morgun, get ég ekki
skrifað lengra urn þessa end-
emis vitleysu, sein »Dagur«
var svo ginkeyptur fyrir, að
hann tók hana án allra minnstu
sannana, — af alóþekktum.
mönnum, — að hkindum.
Akureyri, 19. júní 1937.
Páll Halldórssan.
Frá Sauriiæjarfnndinum.
1. bóndi: Andak ■ • • eru þeir feitir
þessir Alþýðuflokksframbjóðendur.
2. bóndi: þakka sk.yldiþeim. Ekki
vinna þeir stntvinnuna, og nóg
hafa þeir sjálfsagt að borða.
II
Úc
íí
ELDAVÉLARNAR
eru komnar
Tómas Björnsson, SlllfEírí.