Íslendingur - 07.07.1954, Síða 1

XL. árgangw Miðvikudagur 7. júlí 1954 29. tbl.
Barnahór Akareyrar koion út
Noregslörinni
Elaut ógleymanlegar vidtökar|í
Alasundi, Bergen og viðar
Síðastliðinn föstudag kom Barnakór Akureyrar til bæjarins úr
söngförinni til Noregs. I förinni voru 29 börn, söngstjóri kórsins,
Björgvin Jörgensen, Hannes J. Magnússon skólastjóri, Tryggvi Þor-
steinsson kennari og konur þeirra. Var Tryggvi Þorsteinsson farar-
stjóri. Blaðið hefir átt tal við Hannes J. Magnússon skólastjóra um
för þessa, og segir hann svo frá:
Forsetafrúin í Lystigarðinum.
Á myndinni sézt forsetafrúin, frú Dóra Þórhallsdóttir (í miðið),
rœða við frú Margrethe Schiöth og Þuru Árnadóttur í Lystigarði
Akureyrar. Ljósm.: E. Sigurgeirsson.
»Hcilsoöo |rd mér öllooi«
Góðir gestir í heimsókn að vestan
Hlýjar móttökur
í Álasundi.
Við fórum frá Reykjavík 12.
júní loftleiðis með Gullfaxa beint
til Osló. Þaðan fórum við með
lest til Andelsnes. Þar tók sendi-
nefnd frá Alasundi á móti hópn-
um og flutti hann í b.'lum til Ála-
sunds, en það er um fjögurra klst.
akstur. Við Möre ungmennaskóla,
þar sem hópnum var ætlað að
dvelja, var honum heilsað með
því, að lúðrasveit drengja lék
þjóðsöng íslendinga. Þar tóku og
á móti okkur forseti bæjarstjórn-
ar Álasunds, Óskar Larsen ræðis-
maður íslands á staðnum, sendi-
herrarnir T. Andersen-Rysst og
Bjarni Ásgeirsson og Georg Gars-
hol yfirréttarmálflutningsmaður
og formaður Fiskerimessen, en
svo nefndist fiskimálasýning, sem
efnt var til i bænum þessa dag-
ana. Þá var þar einnig móttöku-
nefnd frá karlakór bæjarins, er
annaðist móttökur kórsins og alla
fyrirgreiðslu i Álasundi. Þá hitt-
um við þar allmarga íslendinga.
sem ýmist voru búsettir þar í
bænum eða staddir þar á ferða-
lagi.
I i
Georg Garshol ótti
frumkvæðið.
Formaður Fiskerimessen, Ge-
org Garshol, var upphafsmaður
að boði kórsins. Hlýddi hann af
tilviljun á barnatíma norska út-
varpsins einhvern tíma í fyrravet-
ur og heyrði þar kórsöng barna,
er vakti athygli hans. Ekki vissi
hann þá, hver kórinn var, en seg-
ir við sjálfan sig eittJbvað á þessa
leið: Þenna kór eigum við að fá
til að syngja við opnun Fiski-
málasýningarinnar. Var þetta
upphafið að heimboði kórsins til
Noregs.
Eftir hina opinberu móttöku í
Álasundi var sezt að morgunverði
í skólanum, og fóru þar fram
ræðuhöld og söngur. Um kvöldið
sungu börnin í fyrsta sinn við
Fiskerimessen fyrir mörg þúsund
áheyrendur, en sýningin var opn-
uð þenna dag. Daginn eftir var
sungið í Alþýðuhúsinu, stærsta
samkomuhúsi bæjarins, á vegum
Húsmæðrafélags Álasunds og
næsta dag á sama stað fyrir troð-
fullu húsi við fádæma góðar við-
tökur. Á eftir söngnum ávörpuðu
forseti bæjarstjórnar og báðir
sendiherrarnir kórinn og þökk-
uðu honum komuna og sönginn.
Enn hélt kórinn hljómleika að
Sykkelven inni í Sunnmæri, einn-
ig fyrir troðfullu húsi og við á-
gætar viðtökur. Þá var honum
einn daginn boðið inn í Sunn-
mæri, þar sem hann dvaldi lengst
af deginum á fjallahótelinu Fjell-
sæter í bezta yfirlæti.
Lýðveldisdagurinn
17. júní.
Þann 17. júní árdegis vorum
við í boði hjá Óskari Larsen ræð-
ismanni í veitingahúsinu Fjell-
stua, sem stendur uppi á fjallinu
Aksla. Komu þangað menn frá
norska útvarpinu og tóku upp
stutta dagskrá. Kórinn söng nokk-
ur lög, fréttamaður talaði við far-
arstjórann, Tryggva Þorsteinsson,
og lítil stúlka í kórnum flutti
kveðju heim til íslands. Voru
gerðar ráðstafanir til, að hlust-
endur heima gætu heyrt þenna
dagskrárlið norska útvarpsins um
kvöldið, en það virðist ekki liafa
tekizt.
Síðdegis þenna dag var kórn-
um haldin skilnaðarveizla úti á
Hótel Sejlerhytten. Var þar fjöldi
maana. Kúriim söng, ræður voru
fluttar og skipzt á gjöfum. Karla-
kórinn stóð fyrir veizlunni, og
voru flestir ráðamenn bæjarins
viðstaddir. Tvær íslenzkar konur,
búseltar í Álasundi, báru okkur á
liöndum sér og vildu allt fyrir
okkur gera, en það voru frúrnar
Oddfríður Hákonardóttir Sæter,
Framh. Ú 5, riBil
Þarrdimeði /innst *' hind
í Borjirfiríi
Þau uggvænlegu tíðindi spurð-
ust nýlega, að þurramæði-ein-
kenni hafi fundizt í lungum vetur-
gamallar kindar frá Lundum í
Stafholtstungum. Hafði ekkert
borið á sjúkdómi í kind þessari,
er henni var sleppt í vor, en við
fjársmölun til rúnings seint í júni
var hún all-veik. Var henni þá
slátrað og innyflin send til rann-
sóknar að Keldum. Hefir Guð-
mundur Gíslason læknir talið
lungu kindarinnar bera öll ein-
kenni þurramæði, og því fyrir-
skipað einangrun fjárins á Lund-
um og næsta bæ við, þar sem hin
sjúka kind kom fram með fénu.
Verður fénu af báðum bæjunum
lógað í sumar.
Læknirinn telur viðbrögð
bóndans að Lundum til mikillar
fyrirmyndar og leggur ríkt á við
bændur að fylgjast vel með fé
sínu og heilsufari þess og bregða
jafn fljótt við og bóndinn að
Lundum, ef þeir verða varir veik-
indaeinkenna í einhverri kind,
sem vafi gétur leikið á um, hver
vera muni, því að með ýtrustu ár-
vekni sé von til að stemma megi
stigu fyrir útbreiðslu næmra
sauðfj ársj úkdóma.
Fjárskipti fóru fram i Stafholts-
tungum haustið 1950, og hefir
ekkert borið á sjúkdómura í hin-
um nýja fjárstofni fyrri en þetta.
En fregn þessi hefir að vonum
vakið nokkurn ugg.
Áttræð:
Kristin Sigurðardéttir
Irá Grænhól
Kristín Sigurðardóttir frá
Grænhól, sem dvelur að Elliheim-
ilinu í Skjaldarvík, átti 80 ára af-
mæli 2. þ.m. og var þá stödd hér í
bænum á heimili dóttur sinnar,
Bjarkarsiíg 5. Kristín er tvígift,
og var fyrri maður hennar Hálf-
dán Hallgrímsson, mesti myndar-
og dugnaðarmaður. Bjuggu þau
búi s'nu að Grænhól í Glæsibæj-
arhreppi og áttu mörg börn sain-
an. Hálfdán lézt árið 1920. Fám
árum síðar giftist hún Benedikt
Sveiobjarnarsyni frá Stokkahlöð-
um, og áttu þau saman eina dótt-
ur, Sveingerði að nafni. Bjuggu
þau hjónin fyrstu hjúskaparárin
að Grænhól, en fluttust þaðan að
Kristnesi. Er Benedikt nú vist-
maður á Kristneshæli. Kristín var
hin mesta dugnaðarkona og vel
látin af öllum, er kynni hafa af
henni.
Fyrir mánuði síðan komu þau
hjónin frú Berta og Richard
Beck prófœsor í heimsókn til ís-
lands, og var prófessorinn fulltrúi
Vestur-íslendinga á 10 ára afmæli
lýðveldisins og við vígslu biskups
ins yfir íslandi, dr. Ásmundar
Guðmundssonar. Hafa þau síðan
þegið heimboð ísfirðinga og far-
ið í kynnisför austur á „Firði“ í
átthaga prófessorsins, og í vik-
unni sem leið hittu blaðamenn
þau hjónin á heimili skólameist-
arahjónanna, frú Margrétar og
Þórarins Björnssonar, en þau
stóðu aðeins stutt við hér á Ak-
ureyri.
Richard Beck er sem kunnugt er
prófessor í Norðurlandamálum
við ríkisháskólann í Grand Forks
í Norður-Dakota, og ræðismaður
íslands þar í fylkinu. Var hann
um nokkurt skeið forseti Þjóð-
’ræknisfélags íslendinga í Vestur-
heimi og hefir flutt fjölda fyrir-
lestra um ísland og íslenzk mál-
efni víðsvegar vestan hafs á is-
lenzku og ensku, auk þess sem
hann hefir skrifað mikið um bók-
menntir og önnur efni i blöð og
tímarit heima og vestan hafs. Er
hann einn hinn ágætasti fulltrúi
íslands þar vestra.
Kona hans, frú Berta, er ættuð
úr Rangárvallasýslu en fædd
vestra. Hefir hún aldrei áður
komið til íslands, og er förin því
jafnframt kynnisför hjónanna til
álthaga og ættingja heima. Talar
frúin íslenzkuna prýðilega og
hefir lifandi áhuga fyrir íslenzk-
um þjóðfræðum, fornbókmennt-
um og ættvísi.
Fyrir þá, sem frétta vilja eitt-
hvað af íslendingum vestra, er
mjög lærdómsríkt að spyrja þau
hjónin, því að þau eru meira og
minna kunnug flestum íslendinga
byggðum í Kanada og Bandaríkj-
unum. Þótt fréttamaður blaðsins
ætti ekki langar viðræður við
þau, varð hann margs fróðari um
ævi og störf landa vórra í Ame-
ríku, sem hér er þó ekki rúm til
að segja frá. En víst er um það,
að landnemarnir hafa aldrei slitn-
að úr tengslum við heimalandið.
Sem dæmi þar um sagði pró-
fessorinn okkur frá 83 ára gam-
alli konu, er hann hitti inni í
miðjum víðáttum Ameríku, þar
sem hún hafði alið aldur sinn í
70 ár og hafði enn hangandi í
stofunni sinni mynd af Vest-
mannaeyjum og las af henni ör-
nefnin, er hún þekkti sem barn
heima.
Við spyrjum þau að því, hvort
önnur og þriðja kynslóðin hafi
ekki tapað móðurmálinu, og játa
þau það um þá þriðju. En þrátt
fyrir það segir íslendingurinn til
sín, segja þau. Ef þetta unga fólk
heyrir hallað á ísland, rís það til
varnar og andmæla, þótt það hafi
aldrei Iandið séð né mælt á ís-
lenzka tungu. Svo sterk er ættar-
kenndin í afkomendum íslenzku
landnemanna.
Þessir góðu gestir okkar vestan
um haf munu að lokinni dvöl
sinni hér bregða sér til hinna
Norðurlandanna. Bæði létu þau
mjög vel yfir heimkomunni. •—
Veðrið hefir leikið við okkur,
segja þau. Sólskin næstum alla
daga, sem við höfum verið hér.
Framh. á 5 síðu.