Íslendingur - 30.05.1956, Síða 6

6
ÍSLENDTNGUR
Micívikudagur 30. maí 1956
grunni. Var það stórt átak á fá-
um árum. Nú er svo komið, að
saltfisk- og skreiðarframleiðslan
er komin vel áleiðis, þótt geymslu-
rúm sé enn ekki nóg fyrir þessa
framleiðsluvöru.
Það, sem sérstaklega hefir
vantað hér fyrir útgerðina, og ég
vil segja fyrir hinar mörgu konur
og karla, sem lítið hafa haft að
gera suma mánuði ársins •— er
fullkomið og afkastamikið hrað-
frystihús. Bygging hraðfrysti-
hússins er nú langt á leið komin
og gert ráð fyrir, að henni ljúki í
haust. Til þess að því takmarki
verði náð, má enginn liggja á liði
sínu. Undir því er hagur útgerð-
arinnar og um leið alls almenn-
ings í bænum að verulegu leyti
kominn.
Nú cr unnið að þvi að tryggja Út-
gerðarfélaginu viðbótarlón til þess að
fullgera húsið, og cru mjög góðar
horfur á að það takist innan skamms
tima. Fró því að bygging hússins
hófst, hafa framkvæmdir ekki tafizt
vegna fjórskorts, sem betur fer.
Landsbankinn hefir þegar lónað 3.5
millj. krónur, sem greiðast þegor
Framkvæmdabonki íslands veitir fé-
laginu umsamið lón.
Þcgar útgerðin hefir komið upp
sinum fiskvinnslustöðvum, verður að
stefna að því, eftir þvi sem aðstæð-
ur frckost lcyfa, að hér sé unnið úr
aflanum. Það cr öruggasta róðstöf-
unin til þess að tryggja fólkinu
vinnu.
Ég held, að flestir séu á þeirri
skoðun, að næst hraðfrystihúsind
sé togaradráttarbraut það fyrir-
tækið, sem mest og bezt gæti
stuðlað að aukinni atvinnu í bæj-
arfélaginu. Akureyringar eiga vel
menntaða iðnaðármannastétt. sem
þá fengi hæfilegt verkefni. Ef það
ráðuneyti, sem fer með hafnar-
málin, féllist á áætlanir okka^iim
að koma upp nýrri dráttarhraut,
myndi ríkið greiða samkvæmt
lögum % hluta stofnkostnaðar,
eftir því sem fé væri til þess veitt
á fjárlögum. Fyrir hinum hlutan-
um hefir ríkisstjórnin heimild til
þess að ábyrgjast lán.
Hafnarnefndin hefir haff undir
höndum crlend tilboð um byggingu
dróttarbrautar fyrir bæinn, og tilboð
um erlent lón. Enn er þetta mól á
athugunar- og undirbúningsstigi, og
bæjarstjórnin hefir ckki tekið neina
ókvörðun. í vetur var mér falið af
hafnarncfnd að ræða við Fram-
kvæmdabankann um lón til nýrrar
dróttarbrautar, og hefi ég óstæðu til
þess að ætla, cð cinhver fyrirgreiðsla
fóist þcðan, ef í framkvæmdir yrði
róðist.
Vöxtur og viðgangur Akureyr-
ar hefir ekki hvað sízt bvggst á
iðnaðinum. Hin myndarlegu iðn-
fyrirtæki Sambands ísl. samvinnu
félaga hafa sett svip sinn á bæinn,
og fjöldamargir einstaklingar
hafa komið hér upp iðnrekstri,
sem verið hefir til fyrirmyndar.
Með stækkun Laxárvirkjunar-
innar var iðnaðinum hér tryggð
næg orka á næstu árum. Sam-
göngurnar við bæinn eru stöðugt
að batna og því auðveldara en
áður að koma framleiðslunni frá
sér til annarra landshluta. Mörg
iðnaðarfyrirtæki hafa að undan-
förnu getað endumýjað vélakost
sinn og standa því hvað allri eldri fyrirtæki fært út kvísmar. málunum, nái þessir tveir flokkar
tækni viðkemur betur að vígi en Með aukinni raforku hefir þegar meirihlutaaðstöðu á Alþingi.
aður. En það, sem háð hefir iðn- ^ verið lagður grundvöllurinn að
aðinum og uppbyggingu hans hér stóriðju í landinu, og takist að fá
r bænum, og vioast Uvar annars fjármagn, mun það ekki langt
staðar, er vóntun á stoinfé. j framundan, að hér á landi rísi
Úr því verður væntanlega okki Upp iðjuver eins og áburðarverk-
bætt nema með erlendum lóntökum smiðjan okkar, sem vinni verð-
mæti úr íslenzkum hráefnum.
Þegar er byrjað á byggingu
sementsverksmiðju, sem spar.r
mun þjóðinni milljónatugi árlega
í gjaldeyri, þegar hún er tekin til
starfa.
Ollum eru augljósar fram-
kvæmdirnar í húsabyggingunum,
þar sem nýju húsin blasa hvar-
vetna við. Um það þarf ekki að
ó vcgum lónsstofnana, sem iðnaðar-
menn róða sjólfir yfir — og ó óg þó
við Iðnaðarbankann. Fói iðnaðar-
bankinn aukin fjórróð vegna erlendr-
ar lóntöku, er þoð ófróvíkjanleg
krofa iðncðarmanna hér i bænum,
oð bankinn opni hér útibú. Fyrr kem-
ur það ekki að gagni, þar sem bank-
inn verður að lcggja slíku útibúi
vil verulegt stofnfé.
Þó verður það cinnig krafa iðnað-
armonna ó Akureyri, að þeim verði
gert kleift að koma upp nauðsynleg-
um húsakosti fyrir rekstur sinn.
Yfir vetrarmánuðina hefir
Tunnuverksmiðja ríkisins hér í
bænum veitt verulega atvinnu.
i'unnusmíði hefir verið aukin,
komst áður niður í 8 þús. tunnur,
en var í vetur 35 þús. tunnur.
tíúsa- og véiakostur verksmiðj-
unnar hefir mikið verið endur-
bættur. Næsta skref er, að verk-
smiðjan fái geymslu fyrir smíð-
aðar tunnur. Ef síidarvertíð yrði
góð í sumar, verður stjórn tunnu
verksmiðj unnar að hefjast tafar-
laust handa og koma tunnu-
geymslunni upp.
Einn helzti forustumaður Fram
Nú eins og jafnan áður er við
ýmsan vanda að glíma, — en sú
glíma verður sízt af öllu unnin
með því að hverfa aftur til vinnu-
bragðanna á árunum 1934—
1937. Þess mun almenningur
minnast við kjörborðið þann 24.
júní næstkomandi.
Með forustu sinni á undanförn-
um árum hefir Sj álfstæðisflokk-
urinn sannað, svo ekki verður um
villst, að hann er frjálslyndur um-
bótaflokkur, — flokkur, sem tel-
ur það fyrstu skyldu sína að vinna
að velferð allra landsins barna.
fjölyrða, — en á það má benda, J Þess vegna hafa Sjálfstæðismenn
að á undanförnum árum hefir beitt sér fyrir nýsköpun atvinnu-
verið gert stærra átak en nokkru veganna, umbótunum í húsnæðis-
sinni áður til þess að útrýma málunum, tryggingarmálunum og
heilsuspillandi húsnæði — og svo mörgu öðru, sem of langt
þeim fjölskyldum fer nú fækk-1 mál yrði að telja.
andi, sem betur fer, sem neyðast| Sjálfstæðisflokkurinn leggur á
til þess að ala börn sín, það bezta það sérstaka áherzlu, að lands-
sem þjóðin á, upp í kjallaraholum menn geti búið við atvinnuöryggi.
eða skúrbyggingum. Með nýja Til þess að því takmarki verði
veðlánakerfinu er nú ætlunin að náð, hefir flokkurinn beitt sér
hjálpa sem flestum fjölskyldum fyrir margvíslegum ráðstöfunum,
til þess að eignast eigið þak yfir
höfuðið. Nýju veðlánin hafa þeg-
ar bjargað fjölda mörgum frá þvx
að þurfa að gefast upp, •— og
lokamarkið er að efla veðdeild
ina svo, að hún geti veitt öllum,
er til hennar leita, úrlausn.
En það er ekki eingöngu á þess-
um sviðum, sem ég hefi nú nefnt,
sóknar- og Kratabandaiagsins sem framfarirnar hafa orðið.
iætur „Alþýðublaðið“ nýlega Hvað segja menn t. d. um nýju
hafa það eltir sér, að „íhaldið“ skólana, nýju sjúkrahúsin, trygg-
(mun átt við Sjálfstæðisflokk- ingarlöggjöfina og svo margt
inn), hafi ráðið mestu um stjórn
landsins síðan 1939.
Það er vissulega hagstæður dómur
fyrir stjórnmólaflokk, og ekki sízt
þegar úrskurðurinn er kveðinn upp
af yfirlýstum andstæðingi, að hann
hafi cinmitt markað stefnuna og
stjórnað ó mesta framfara- og
blómaskciði þjóðar sinnar.
Um það verður ekki deilt, enda
hverjum manni kunnugt, sem eitt-
hvað er kominn til ára sinna,
að hér á landi hafa orðið undra-
verðar framfarir á síðustu 15 ár-
um, — svo miklar, að erfitt mun
reynast að benda á hliðstæður í
nokkru öðru landi heimsins.
Á þessu tímabili hefir nær allur
vélbátafloti landsmanna verið
endurnýjaður og stórkostlega
aukinn. í nálega hverri einustu
verstöð hafa risið upp fiskvinnslu
stöðvar, búnar góðum tækjum.
Aðstaðan til þess að hagnýta afl-
ann og auka útflutningsverðmæti
hans er því allt önnur og betri en
óður var. Þeirri breytingu er það fyrst
og fremst að þakka, að atvinnan er
nú viðast hvar meiri og öruggari við
sjóvarsiðuna en óður þekktist.
Með fiskiðjuverunum hefir
skapast fjölbreytni, sem ætti að
tryggj a útflutningsframleiðslunni
öruggari afkomu og fólkinu betra
lífsuppeldi. Svipaða sögu er að
segja af landbúnaðinum. Ræktun
landsins hefir fleygt fram og vél-
ar teknar í notkun, sem létta störf-
in og auka framleiðsluna.
Þá eru umbæturnar, ég vil
segja byltingin á sviði iðnaðar-
ins, ekki síður athyglisverð. Nýj-
ar iðngreinar hafa risið upp og
fleira, sem hægt væri að telja
upp, eins og flugvélarnar og far-
þega- og flutningaskipin okkar?
Þegar litið er á allar þessar
staðreyndir, hljóta allir framfara-
sinnaðir menn að telja það lof
um Sjálfstæðisflokkinn, er Krata-
foringinn segir, að flokkurirm
hafi ráðið mestu um stjórn lands
ins síðan 1939.
Það er harla ótrúlegt, að kjós-
endur, og þá allra sízt verkamenn
og iðnaðarmenn þessa bæjarfé-
lags, taki trúanlegan þann boð-
skap Framsóknarmanna og Krata,
að unnt sé að fá bót á öllum okk-
ar þjóðfélagsvandamálum í dag
með því að taka upp stjórnar-
stefnuna frá árunum 1934—1937.
Stefnuna frá eymdarárunum, er
fjöldi fólks gekk atvinnulaus og
ekkert var aðhafst til bjargar,
vegna dáðleysis og úrræðaleysis
valdhafanna.
Löngun Hræðslubandalags-
manna til þess að hverfa aftur í
tímann, og sækja þaðan ráð, hef-
ir mjög einkennt þessa kosninga-
baráttu. Blöð þeirra mega nú ekki
lengur minnast á það, sem hér
hefir verið að gerast síðustu ár-
in, •— ekki minnast á uppbygging
una, án efa vegna þess, að Sjálf-
stæðisflokkurinn kemur þar ein-
mitt mest við sögu. f stað þess á
að hefja mesta athafnaleysistima-
bil síðari ára til skýjanna, en þá
réðu Framsóknarmenn og Kratar
öllu í landinu.
Þessi aðstaða er góð vísbend-
ing fyrir kjósendur landsins um
það, hvað við eigi að taka í stjórn
og mun gera á næstu árum, ef
þjóðin veitir honum umboð til
þess. *
Sjálfstœðisflokkurinn er tví-
mœlalaust líklegastur allra
stjórnmálaflokka til þess að
ur úr öllum stéttum þjóðfélags-
ins, og þar hefir jafnan ríkt sá
skilningur, að taka beri tillit
til allra. Sjálfstœðisflokkurinn
getur því fremur en nokkur
annar stjórnmálaflokkur brú-
að bilið á milli atvinnurek-
enda og launþega og leitl þessa
aðila til sarnslarfsjaridi og lýð
til blessunar. Deilur um kaup
og kjör á að leysa með sam-
komulagi, byggðu á raun-
verulegri greiðslugetu at-
vinnuveganna.
Að kosningum loknum mun
Sjálfstœðisjlokkurinn því
reiðubúinn til þess að taka
höndum saman við öll þjóð-
holl öfl, sem með framsýni og
kjarki vilja vinna að eflingu
atvinnuveganna og þar með
bœttri ajkomu landsmanna.
Þeir kjósendur, sem vilja
samstarf stéttanna og vinnu-
frið í landinu, munu því Ijá
Sjálfstœðisflokknum fylgi sitt
við kosningar þcer, sem nú eru
framundan.
Þeir landsmenn, sem vilja
áframhaldandi uppbyggingu at
vinnuveganna, framkvœmdir
og atvinuöryggi, munu einnig
fylkja sér um Sjálfstœðisflokk-
inn.
Ég heiti ó alla stuSningsmenn
Sjólfstæðisflokksins að duga vel i
hafa forustu um að koma i þeirri baróttu,, sem nú er hafin. Við
þeirri þjóðareiningu, sem nú
er nauðsynleg, ef leysa á að-
steðjandi vanda í kaupgjclds-
og verðlagsmálum. lnnan vé-
banda hans eru menn og kon-
Sjólfstæðismenn berjumst fyrir góðan
mólstað, — heill og framtíð islenzku
þjóðarinnar.
EF VEL ER UNNIÐ, ER
SIGURINN VÍS.
Níræður:
$Í0ur0eir Daníelsson
í gær 14. mai 1956 var Sigurgeir
Daníelsson níutíu ára. Hann er fæddur
að Skáldstöðum í Eyjafirði (14. maí
1866) og ólst þar upp með foreldrum
sínum Daníel bónda Daníelssyni og
Guðrúnu Sigurðardóttur konu hans.
Voru þau hjón bæði af duglegum ey-
firzkum bændaættum, þótt eigi verði
hér raktar. Daníel var maður þrek-
mikill, athugull og fróðleiksfús, en
Guðrún með afbrigðum dugleg kont
og sívinnandi, enda 6ást eigi fyrir í því
efni. Hún dó um fimmtugt stuttu eftir
1880. Var þá orðin 17 barna móðir og
allmörg þeirra dáin í æsku. Sigurgeir
var þá um 16 ára. Má geta sér til, hvi-
lík áhrif slíkt áfall hefir haft á ungl-
inginn á sliku aldursstigi, tilfinninga-
næman og geöriKan. Gársauki harms
og saknaðar, samfara óáran í náttúr-
unni, erfiðum efnahag, en faðirinn
rnjög farinn að eldast og þreytast, en
elzti bróðirinn alfarinn heimanað, —
allt þetta gat leitt annað hvort til and-
legs hruns í sálarlífi unglingsins, eða
þá til eggjunarinnar um að duga með
ungu kröftunum, — þótt óþroskaðir
væru — til hins ýtrasta. Teningunum
var kastað. Tekið til starfa. Og í átök-
unum við böl og kvöl, vonleysi og trega
sigraði hann. Nasstu 10 árin var hann
fyrirvinna heimilisins. Með frábærri
atorku hóf hann hag þess og gengi. Sú
sókn var hafin, er eigi linnti langa
starfstíð.
Hann kvæntist rúml. hálfþrítugur
Jóhönnu Jónsdóttur Ólafssonar og
Geirlaugar konu hans að Hólum í
Eyjafirði.
Uppeldi það er Sigurgeir hlaut og
þrekraunin í fyrirvinnu hans sem ungl-
ings í föðurgarði hefir án efa komið
honum að góðu liði, er til eigin bú-
skapar kom. — Lítið (en þó skuld-
laust) bú settu ungu hjónin saman. En
það blómgaðist fljótt og vel, og efnin
jukust. Bjuggu þau góðu búi í Eyja-
firði, lengst í Núpufelli.og þar dó íaðir
Sigurgeirs lijá honum í hárri elli árið
1905.
Á þessum árum gefur Sigurgeir sig
— auk búskaparstarfa — einnig að
ýmsum öðrum hugðarefnum, félags-
málum og íþróttum, einkurn ísl. glímu.
Tók hann þar mjög öðrum fram, með-
an hann var á léttasta skeiði og reynd-
ar talsvert lengur. — En allt í cinu
bregður hann búi. Fertugi, atorkusami
Núpufellsbóndinn flytur, ásamt sinni
ágætu konu og fögru, efnilegu fóstur-
dótturinni, vestur í Skagafjörð og sezt
að á Sauðárkróki 1906. Stofnar hann
þar til verzlunar og tekur að aér rekst-
ur hins nýbyggða sjúkrahúss.
Mun þessi ráðbreytni bæði hafa
átt sína orsök í því, að systir hans
Rósa var hi»gað flutt áður og gift hér,
og svo eigi síður í hinu, að Sigurgeir
mun ekki fremur en móðir hans hafa
sézt fyrir með kröfur til starfskraftanna,
og þeir því merkjanlega byrjaðir að
láta sig. Hentuðu þeir nú betur við á-
takaminni vinnu. — Verzlunin blómg-
aðist, og sjúkrahússreksturinn skapaði