Íslendingur - 06.06.1956, Blaðsíða 4

4
ÍSLENDINGUR
MiSvikudagur 6. júní 1956
Kemur út
hvern miðvikudag.
Útgeíandi: Útgálufélag tslendinga.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
JAKOB Ó. PÉTURSSON,
Fjólugötu 1. Sími 1375.
Skrifstofa og afgreiðbla í Gránufélagsgötu 4. Sími 1354.
Skrifstofutími:
Kl. 10—12, 1—3 og 4—6, á laugardögum aðeins 10—12.
PrentsmiHja Björns Jónssonar h.f.
Sjálfsvirðing af skornum skammti
Formaður Framsóknarflokksins, sem talinn er upphafsmaður að
hinum ófagra skollaleik í varnarmálunum, sem sett hefir blett á
íslenzku þjóðina út um allan heim, skrifar grein í Tímann 30. maí,
er ber yfirskriftina: „Sjálfsákvörðunarréttur og sjálfsvirðing.“
Ræðir hann þar í all-löngu máli kosningabrellu Hræðslubandalags-
ins í sambandi við varnarmálin. Þrátt fyrir það reykský, sem
Hræðslubandalagið hefir þyrlað upp um afstöðu einstakra flokka
til dvalar varnarliðsins á íslandi, er það enn óvefengt, að íslend-
ingar hafa fullan sjálfsákvörðunarrétt um, hvort þeir hafi varnir
í landinu eða ekki.
Á næstsíðasta Alþingi fluttu þingmenn úr hópi Sjálfstæðismanna
þingsályktunartillögu, þar sem farið var fram á, að þegar yrðu
gerðar ráðstafanir til, að Islendingar væru látnir læra meðferð
ýmissa tækja, er varnarliðið hefði komið fyrir hér á landi, gæzlu
ratsjárstöðva, flugvalla o. s. frv., svo að við yrðum ekki varbúnir
að leysa hina erlendu menn af hólmi, er okkur þætti tími til kom-
inn að gefa þeim heimfararleyfi. Þessari ályktun tók utanríkisráð-
herra illa, og þá að sjálfsögðu flokkur hans um leið.
í lok siðasta Alþingis gerast svo þau undur, sem öllum lands-
mönnum er kunnugt orðið, að Framsóknarflokkurinn og Alþýðu-
flokkurinn bera fram ályktun þess efnis, að þegar skuli varnar-
samningnum sagt upp. Tilgangurinn með þessari ályktun, sem
ekki hafði verið borin undir þá ríkisstjórn, sem undanfarin 3 ár
hefir haft fulla samstöðu í varnarmálunum, var augljóslega sá, að
slæva mátt Þjóðvarnarflokksins vegna fyrirhugaðra kosninga. —
Sjálfstæðisflokkurinn neitaði að vera með í þessum leik, vegna
þess að þar var gengið fram hjá 7. grein varnarsamningsins. sem
gerir ráð fyrir, að áður en samningnum sé sagt formlega upp,
skuli leitað álits Atlanzhafsráðsins um friðarhorfur í heiminum.
En með tilstilli Þjóðvarnarflokksins og kommúnista tókst að koma
fram á Alþingi samþykkt um brot á herverndarsamningnum. Til-
raun Sjálfstæðisflokksins til að bjarga heiðri Alþingis og bjóðar-
innar svara síðan Hræðslubandalagsblöðin með þeirri fullyrðingu,
að Sjálfstæðisflokkurinn sé ekki aðeins fylgjandi „ævarandi her-
setu“ á íslandi, heldur vilji hann og láta „hershöfðingja“ Banda-
ríkjanna ráða því, hvort hér sé varnarlið eða ekki!
Til þess að reyna að ná sterkari aðstöðu á Alþingi en fyrr,
þrátt fyrir hrynjandi fylgi, nota Hræðslubandalagsflokkarnir öll
hugsanleg og óhugsanleg meðul. Allir þekkja nú, með hvaða að-
ferðum þeir reyna að heyja sér meiri hluta þingliðs út á þriðjung
þjóðarfylgis. Atkvæðabraskið er þó smámunir einir hjá þeirri fram-
annefndu aðferð, að brjóta milliríkjasamning og baka þjóðinni
með því hneisu.
Hermann Jónasson segir í áður áminnstri grein:
„Eg dreg það ekki í efa, að Bandaríkin haldi gerða samn-
inga og fari héðan, þegar uppsagnarfresturinn er liðinn. Þau
hafa yfirleitt haldið milliríkjasamninga, og munu eins gera
það hér.“
Já, við skulum vona, að þau geri það líka hér, þrátt fyrir að
meirihluti Alþingis hafi samþykkt í augnabliksfljótræði kosninga-
sóttarinnar að smeygja sér undan einu ákvæði varnarsamningsins.
En það er ekki rétt af formanni Framsóknarflokksins að nota orð-
ið „sjálfsvirðing“ meira en þörf er á, fám vikum eftir að flokkur
hans kastaði henni fyrir borð á Alþingi fyrir vonina í nokkur
hundruð átkvæðum í kosningunum 24. júní. Flokkur, sem hefir
„sjálfsvirðingu“ af svo skornum skammti sem Framsóknarflokk-
urinn, þarf ekki að gera sér vonir um að njóta virðingar annarra,
hvorki heima né heiman.
Hvað kemur næst?
„Nú er Degi mínum brugðið“, sagði kunnur Framsóknarmaður,
er hann las „stjórnmálaþátt“ síðasta Dags, þar sem m. a. er svo
að orði kveðið:
„Þegar kom að því, að tímabært var að gera fullan skilnað við
Dani, komu vomur á Sjálfstæðisflokkinn og dálitlar kjarkleysis
viprur, en hann herti sig upp og varð með. Mætti segja, að hann
hafi þorað heldur að vera með en á móti,“
Fnlltriíi Krata í Landskjör-
stjörn svarar frambjöðanda
Krata á Akureyri
Frambjóðandi Hræðslubanda-algert kosningabandalag tveggja | kjördæmi og landslista flokks síns
lagsins á Akureyri ritaði í síðustu stjórnmálaflokka, sem fengi sér í kosningum og getur því eftir at-
viku grein í Alþýðumanninn og úthlutað uppbótarþingsætum í, vikum, en með þeim fyrirvara,
Dag um kæru fulltrúa Sjálfstæð- tvennu lagi, býður því heim, að sem að framan greinir, fallizt á,
flokksins til landskjörstjórnar yfir hagrætt sé framboðum og fram: að báðir landslistar fái að vera í
kosningasvindli Framsóknar- og bjóðendum víxlað með tilliti til kjöri, hvor merktur sínum flokki.
Alþýðuflokksins. Taldi hann kær- þess, að bandalagsflokkunum j Hér er jafnframt haft í huga að
una fráleita og fj arstæðukennda hþimtist fleiri uppbótarþingsæti girða ekki á neinn hátt fyrir það,
og ekkert athugavert við atkvæða- en þeim að réttu ber, og þá
brask Hræðslubandalagsins.
Hér fer á eftir álit fulltrúa Al-
þýðuflokksins í landskjörstjórn,
Vilmundar Jónssonar landslækn-' lagi því, sem hér um ræðir, en málinu.
á að hið æðsta úrskurðarvald um
kosningamálefni, Alþingi, fái að
fullu notið sín, ef því sýndist að
kostnað annarra flokka. Er vitað,
að hvoru tveggja þessu er nú op-
inberlega beitt af kosningabanda-' ógilda gerðir landskjörstjórnar
is, á kosningabraski Framsóknar
og Krata:
Um er að ræða tvo landslista
sinn frá hvorum stjórnmálaflokki,
Alþýðuflokki og Framsóknar-
flokki. Báðir flokkar eru í algeru
kosningabandalagi, sem stofnað
er til af réttum fyrirsvarsaðilum
flokkanna samkvæmt einróma
samþykktum flokksþings beggja
flokka. Báðir flokkar hafa full-
komna samstöðu í kosningunum,
sem einn flokkur væri, kosningar-
lega séð.
Kosningabandalag er þekkt
kosningalagahugtak og táknar
meiri eða minni samstöðu tveggja
eða fleiri flokka í kosningum,
þeim til sameiginlegs eða gagn-
kvæms framdráttar. Eru kosninga
bandalög heimiluð í kosningalög-
um ýmissa landa og með ýmsu
móti, en þá auðvitað háð ákveðn-
um skilyrðum og reglum. í ís-
lenzkum kosningalögum eru enn
engin ákvæði, sem lúta að kosn-
ingabandalögum, og hefur lög-
gjafanum láðst að gera ráð fyrir
þeim.
Engu að síður hefur hér verið
stofnað til svo víðtæks og algers
kosningabandalags tveggja stjórn
mélaflokka, sem orðið getur, en
eigi slikt oð viðgangast, ón þess
að það sé nokkrum skilyrðum
bundið eða reglum hóð, er
viðbúið oð það raski hinu
löghelgaða kosningakerfi og þé
sérstaklega að því er tekur til
úthlutunar uppbótarþingsæta,
þannig að með engu móti verði
komið við að haga þeirri úthlutun
samkvæmt skýlausum fyrirmælum
stjórnarskrór og kosningalaga
um, að uppbótarþingsætum skuli
úthluta til jöfnunar milli þing-
flokka.
Nægir að vitna til þess, að slíkt
miklu meiri brögð geta verið að
slíku en nokkur leið er að hafa
reiður á.
Landskjörstjórn hlýtur að telja
sér skylt að holda vörð um þau
fyrirmæli stjórnarskrór og kosn-
ingolcga, svo og anda þeirra
fyrirmæla og tilgang, að uppbót-
arþingsætum verði úthlutað til
raunhæfrar jöfnunar milli þing-
flokka, en vegna hins olgera kosn
ingabandalags Alþýðuflokks og
Framsóknarflokks fær hún ekki
séð, að það megi verða með öðru
móti en þvi, að uppbótarþingsæt-
um verði úthlutað í einu lagi til
bcggja bandalagsfiokka.
Fyrir því úrskurðast:
1) Landslisti Alþýðuflokks og
Framsóknarflokks skulu tekn-
ir gildir til kjörs og merkjast
samkvæmt því.
2) Engu síður áskilur landskjör-
stjórn sér, þegar til úthlutun-
ar uppbótarþingsæta kemur,
að úthluta í einu lagi uppbót-
arþingsætum til Alþýðuflokks
og Framsóknarflokks.
Þetta var álit Vihnundar Jóns-
sonar á verknaði hræddu flokk-
anna með stofnun Hræðslubanda-
! lagsins, sem frambjóðandi þess
Hins vegar telur landskjörstjórn hér í bæ sagði á kjósendafundi í
sér einnig skylt að taka tillit til Nýja Bíó, að væri „byggt á ó-
þess réttar kjósenda að fá að vefengjanlegum lýðræðisregl-
velja á milli frambjóðenda í um.“
»Endirvflhið íraist«!
Viku áður en flokksþing Fram-
sóknarmanna kom saman í vetur,
skrifaði Alþýðumaðurinn grein-
arkorn um myndun „umbóta-
stjórnar“, og segir þar við Fram
sóknarflokkinn:
,,— — flokkurinn ó margl
vangerf ó þingi sínu. Hann ber o\
sinum hluta óbyrgðina ó þeirri
stjórnarstefnu, sem í huga alls
þjóðarinnar hefir nú hlotið algert
skipbrot. Fyrir flokknum liggur
því að reyna ó ný að endurvekja
það traust, sem hann hefir glatað
meðal fylgjenda sinna, en auk
þess að vinna traust annarra
flokka til samstarfs um myndun
umbótasinnaðrar ríkisstjórnar."
Framsóknarflokkurinn virðisl
hafa tekið þessi heilræði Braga
alvarlega, enda tókst honum með
Ekki vitum vér, hvort færa á þetta óráðshjal á reikning unggæð-
ingsháttar stjórnmálaritstjórans eða fávitaháttar, en honum skal
vinsamlegast á það bent, að Hræðslubandalaginu gæti orðið það
óþægilegt, ef farið væri að gera upp reikninga flokkanna í skiln-
aðarmálinu við Dani, rifja upp afstöðu „undanhaldsmanna“ og
gera samanburð á framkomu forustumanna Sjálfstæðisflokksins og
Framsóknarflokksins í því máli, — að ekki sé talað um Alþýðufl.
Við bíðum með þá upprifjun þangað til næsta blað af Degi kemur
með nýjustu fréttirnar, sem reikna má með að verði eitthvað á þá
leið, að Sjálfstæðisflokkurinn vilji láta afhenda Dönum handritin!
Sennilega hefir stjórnmálaritstjórinn með þessum óráðsskrifum
verið að undirstrika þá staðhæfingu sína í svari til Hjartar E. Þór-
arinssonar 25. maí, að það muni „almennt viðurkennt, að Dagur
sé blaða vandaðast að heimildum og fréttaflutningi“!
samþykktum og ályktunum þings-
ins að vinna traust hægri deildar
Alþýðuflokksins, forstjóranna,
prófessoranna, sýslumannanna o.
s. frv. Hann reyndi líka að vinna
traust Þjóðvarnarmanna og
kommúnista með röggsamlegri á
lyktun í varnarmálunum, en upp-
skeran varð minni en til var
stofnað. Mjög mikill uggur er nú
í forustuliði Framsóknarflokks-
ins„ um að flokkurinn tapi úr
riðli sínum álíka mörgum atkvæð
um og embættismennirnir úr
hægra armi Alþýðuflokksins
leggja Hræðslubandalaginu til.
Prentkostnaður hækkar.
Um s. 1. mánaðamót gengu í
gildi nýir kjarasamningar við
prentara, bókbindara og prent-
myndasmiði. Hækka grunnlaun
prentára um 3% og vinnutími
styttist, þannig að þeir fá frí
hálfan laugardaginn í apríl og
milli 15. og 30. sept. Samsvar-
andi hækkanir og vinnutíma-
styttingu fengu hinar stéttirnar
einnig.
Þessir nýju kjarasamningar
hafa óhjákvæmilega í för með
sér hækkaðan prentunarkostnað,
I enda hafa dagblöðin í Reykjavík
þegar hækkað auglýsingaverð. —
! Búast má við, að vikublöðin
komist ekki hjá slíkri hækkun
' innan skamms.