Faxi - 01.09.1974, Side 2

HEIMSÓKN FISKVERKENDA TIL, ÁLASUNDS:
Konurnar himnudrógu
með ullarvettlingum
— en karlmennirnir snyrtu og skáru úr
Frá Álasundi
Fiskverkun hefur um árabil verift stór
atvinnugrein á Islandi, ekki sízt hér á
Suðurncsjum, þar sem risið hafa marg-
ar saltfiskverkunarstöðvar á undanförn
um áratugum, þannig að þeim hefur
farið fjölgandi sem þessa atvinnugrein
stunda. Það eru því margir, scm eiga af
komu sína undir þessari atvinnugrein.
Eins og í öðrum greinum hafa orðið
mikil umskipti í framkvæmd saltfisk-
verkunar hér á landi. Fyrrum var hún
einhver hin kuldalegasta og erfiðasta
vinna, sem stunduð var. Á vetrum var
jafnvel hausað og flatt undir berum
himni, hvernig sem viðraði flest unnið
af handafli við frumlegar aðstæður.
Það hlýlegasta var vinnan við þurrk-
unina scm fram fór á reitunum, enda
ekki hægt að framkvæma hana nema
vel viðraði, og hver man ekki snjó-
hvítar fiskbreiðurnar í sólskininu hér
á árum áður.
En eiiis og annað hefur saltfiskverk-
un og þurrkun tekið miklum stakka-
skiptum. Tæknin hefur haldið innreið
sína í æ ríkara mæl'i í þennan iðnað og
komið honum undir þak, ef svo má að
orði kveða, þar sem vélar og verkfæri
hafa leyst mannshöndina af hólmi og
þurrkklefar veðurguðina. íslendingar
hafa lengi haft auga með öllu því sem
gerist í umheiminum á sem flestum
sviðum og verið óragir við að t'ileinka
sér nýjungar og blanda geði við aðrar
þjóðir.
Saltfiskverkendur hafa verið litlir
eftirbáfar annarra framleiðenda i þeim
efnum og hleypt heimdraganum, þegar
því hefur verið að skipta. í vetur fóru
meðal annars fimm menn til' frænda
vorra í Noregi 'til að kynna sér háttu
þéirra í þurrfiskframleiðslu og hvernig
að henni er staðið þar eystra. Var ferð-
in farin á vegum Sölusambands ísl.
fiskframleiðenda, og til'gangurinn sá,
að kynnast því, hvort í söltunarstöðv-
um þeirra væru einhverjar nýjung-
ar í tækjum og útbúnaði, í meðferð og
verkun saltfisks og öðru, sem að gagni
mætt'i koma fyrir okkar saltfisksstöðv-
ar. í förina fóru Einar M. Jóhannsson,
eftirlitsmaður SÍF, Karl Njálsson, út-
gerðarmaður, saltandi og verkandi í
Garði, Loft'ur Loftsson, verkfræðingur
SÍF, Sigfús Magnússon, deildarstjóri
hjá Fiskmati ríkisins, á vegum sjávar-
útvegsráðuneytisins, og Skafti Þórisson,
saltfiskverkandi í Keflavík.
Faxi ræddi vð þrjá af ferðalöngun-
um skömmu eftir heimkomuna, þá Karl
Njálsson, Skafta Þórisson og Loft Lofts-
son, og innt'i þá frétta af ferðinni, og
létu þeir vel af henni, og við skulum
gefa þeim orðð og l'á'ta þá tjá s'ig um
sameiginlega niðurstöðu.
Þeir sögðust hafa farið héðan seinni
hluta febrúarmánaðar, flugleiðis í
gegnum Kaupmannahöfn og Oslo og til
Álasunds, þar sem þeir eyddu um viku-
tíma í að skoða þurrfiskverkunarstöðv-
ar og dvöldu í góðu yfirl'æti hjá for-
ráðamönnum Unidos, sem er eins konar
SÍF þar í landi.
— Reyndar þótti okkur áætlunm
fremur ströng, við vorum í skoðunar-
ferðum frá kl. 10 á morgnana til 6 á
kvöldin, en þá höfðum við rétt tíma
til að taka okkur bað, áður en haldið
var til kvöldverðar, hjá hinum ýmsu
aðilum, en við vorum miklir aufúsu-
gestir, það virðast' íslendingar vera i
Álasundi, enda var það haft við orð, að
þeir væru, ásamt Færeyingum, bezta
fólk í heimi — og ekki skal úr því
dregið. Fyrir okkur var þetta eins og
að koma í aðra veröld hvað bæjarbrag-
inn snerti, en hins vegar ekki mjög frá-
brugðið hvað aðalatvinnuveginn, þurr-
fiskverkunina snerti, og við eigum að
venjast hér heima.
ALASUND — BORG A EYJUM.
ÞAR ER FRAMLEITT UM 70—80%
AF ÞURRFISKI NORÐMANNA
Ekki hittum við marga Isuendinga,
en þó rákumst v’ið á konu eina, sem
búið hefur þar um skeið og tjáði okkur
að þar væri mjög rigningasamt.
Álasund er 40.000 manna bær, stað-
settur á rösklega 30 eyjum (5 aðaleyj-
ar), sem tengdar eru brúm og ferjum.
Landslag er mjög fal'legt og eins bygg-
ingarnar, sem eru gamaldags en fal-
legar í Álasundi eru staðsettar um 60
verkunarstöðvar (Klippfisk). Þær
minnstu framleiða 200-300 tonn af verk
uðum saltfiski árl'ega, meðalstærð er
700-900 tonna stöðvar, og nokkrar stór-
ctöðvar framleiða 2000-3000 tonn ár-
lega. Þessar stöðvar hafa myndað með
sér 8 sölu- eða hagsmunasam'tök, sem
flytja út fiskinn í gegnum Unidos eða
beint til kaupenda á ”opnu” löndin.
Þessar 60 verkunarst'öðvar flytja út
um 70-80% af öllum verkuðum fiski
frá Noregi. Einkennandi er við þessar
stöðvar, að oftast eiga þær engin fiski-
Skafti Þórisson og Karl Njálsson
handlcika norskan saltfisk
46 — F A X I