Faxi - 01.09.1974, Blaðsíða 4

Útgefandi: Mólfundafélagið Faxi, Keflavík
Ritstjóri og ofgrciðslumoður: Magnús Gíslason
Blaðstjórn: Gunnar Sveinsson, Jón Tómasson, Margeir Jónsson
Auglýsingastjóri: Agúst Matthiasson
Setning og prentun: GRAGAS sf.
Erfiðir tímar
Eftir þjóðhótíðar- og kosningasumarið erum við aftur komnir ó kreik með
blaðið og höfum í hyggju að halda ófram af fullum krafti í vetur, nema eitt-
hvað óvænt hendi. Hins vegar biðjum við okkar trygga lesendahóp velvirð-
ingar ó því, hvað útkoma blaðsins hefur verið slitrótt að undanförnu, en
fyrir því eru ýmsar óviðróðanlegar óstæður.
Ber þar fyrst að nefna langvarandi verkfall prentara, sem stöðvaði alla
blo.ða- og bókaútgófu um margra vikna skeið, eins og landsmenn urðu víst
óþreifanlega varir við. Síðan koma tvennar kosningar, með stuttu millibili
og fylgdi nú sem endranær mikið flóð blaða, þar sem flokkarnir voru að
koma stefnumólum sínum ó framfæri — og það olli mikilli vinnu í prent-
smiðjunum, svo erfitt var að komast að með önnur verkefni.
Og öll þessi kosningablöð sækjast mjög eftir auglýsingum, sem eru fjór-
hagslegur grundvöllur allra blaða — Faxi meðtalinn — og svo virðist, sem
auglýsendur séu undir slíkum kringumstæðum örlótari við þó, sem þjóna
stjórnmólabaróttunni, en hina sem reyna að sinna menningunni eingöngu.
Af þeim sökum urðum við undir í baróttunni um lifibrauðið og móttum
halda að okkur höndunum, unz kosningahríðinni slotaði, í þeirri von, að
heiðríkjan blasi við, að minnstc kosti næstu fjögur órin. Þó ættum við að
vera ó grænni grein.
Úr þvottavélinni féll ufsinn ofan í
þungar tréhjólbörur, sem ein kona ók
inn í kæl'igeymslu (20-30 m), þar sem
ufsinn var saltaður í 2 m háar stæður.
Söltninni var, samkvæmt okkar mati,
mjög ábótavant', þ.e. um helmingi
minna salt notað þarna en við stafla-
söltun hér heima. Eins töldum við fisk-
inn, sem kom úr vöskunarvélinni, mjög
óóhreinan. Þó þarna vanti snyrtiborð
við enda flat'ningsvélar, má vera að
það komi ekki verulega að sök, þar
sem fiskurinn er seinna snyrtur í vösk-
un fyrir þurrk. Hvað snerti hryggi og
hausa, þá var þeim ekið í börum út á
bryggjupallinn fyrir utan og sturtað
þar í bing.
MARGT GÆTI BETUR FARIÐ —
OG AF ÝMSU MÁTTI LÍKA LÆRA
Þarna var margt, sem betur mátti
fara að okkar áliti. T.d. hefði verið
auðvelt að láta hausa og hryggi falla
ofan í löndunarkassana (svipaðir og
okkar pækilkassar), en lifur og slor
ofan í m'inni sérsmiðaða kassa fyrir
gaffallyftu en gotuna í þrifalega plast-
bakka. Væri fenginn snúningshaus á
gaffallyftarann (eða ný keypt með
slíkum útbúnaði) yrði auðvelt að losa
úr kössunum, þar sem þörf er á. Eins
mátti flytja flatta fiskinn í stærri ein-
ingum með aðstoð gaffallyftara inn í
söltunarsal í stað þungra hjólbara. Eins
hefði mátt losa ferska fiskinn úr lönd-
unarkössunum ofan í aflíðandi trekt
að hausunarvélinni (með snúningshaus
á lyftu), í st'að þess að tína hvern fisk
upp úr kössunum. Þetta allt hefði gert
aðgerðina mun léttari og þrifalegri.
Hvað snertir söltunina, voru þarna
notaðar þrjár söltunaraðferðir. í fyrsta
lagi var fiskurinn staflasaltaður í háar
stæður með frekar litlu salti. í stæð-
unum lá fiskurinn óhreyfður í nokkrar
vikur, eða þar til hann var tekinn til
vöskunar fyrir þurrkun. í öðru lagi
var fiskur salt'aður í afþiljuðu svæði
við útveggi. Hvert svæði er nokkra tugi
fermetra að stærð (allt að 50 ferm.),
og flýtur fiskurinn þar í eigin pækli,
þar til hann er tekinn t'il vöskunar
nokkrum vikum seinna. I þriðja lagi er
fiskur saltaður í pækilkassa svipaða og
hér heima, en lát'inn liggja í pæklinum
minnst 8 daga upp í nokkrar vikur,
þar til hann er tekinn til' vöskunar.
Allar þessar aðferðir eru mjög vinnu
sparandi en fullvíst má telja, að þær
tryggi ekki gæði saltfisksins, þótt hann
sé þurrkaður seinna. Vaknar því sú
spurning, hvort' okkar pækilsöltun
myndi ekki vera heppilegri þótt vinnu-
fekari sé, til að ná betra máti og ef
t'il vill betri endanlegri nýtingu.
VÖSKUN. — KONUR HIMNUDRAGA
MEÐ ULLARVETTLINGUM.
KARLMENN SNYRTA OG
SKERA ÚR
Ekki var verið að vsaka í neinni
stöð, sem við heimsóttum, en við sáum
hvernig fyrirkomulagið var hjá Roms-
dal's og fengum nánari lýsingu á því
hjá verkstjóranum.
í byrjun er fiskurinn lagður í bleyti
(sjó) 2-3 klst. í plastkörum — sömu og
notuð eru undir ferska fisk'inn og und-
ir pækilsöltun. Eftir þennan tíma er
fiski fleygt úr því upp í upphækkaða
vöskunarvél (Skeide), sem fl'ytUr fisk-
inn upp á stórt borð, ca. 2x2% m. A
hliðum er 6-7 cm brún (ekki þar sem
vöskunarvélin er). Vatn er látið ‘renna
stöðugt á borðið, þannig að fiskur er
þar hálfgert á floti.
Við borðið standa konur með ullar-
vettlinga og nudda svörtu himnuna af
fiskinum. Himnan flýtur fram af borð-
inu (brúnlausu hliðina). Konurnar
fleygja himnudregnu fiskunum á bekk
fyrir aftan sig, en þar eru menn, sem
snyrta og skera úr fiskinum og salt'a á
bretti. Notað er mikið af frekar fín-
kornuðu nániusalti, sem gerir fiskinn
hvítan, þót't hann hafi ver'ið all gulur
eftir útvötnunina. Aðalkostur þessa
vöskunarkerfis virðist vera sá, að
margt fólk getur unnið þarna saman.
Aftur á móti fannst verkendunum í
hópnum okkar, að þetta væri ekki
betra en okkar vöskunarfyrirkomulag
heima með burstavél og körum —
helzta bótin væri fól'gin í útvötnun í
kerjum undan vöskun ásamt rækilegri
söltun með fínu jarðsalti á eftir. Þó
mætti reyna þetta hérna.
í annarri stöð Jens Grytten A/S not-
uðu þeir enga vöskunarvél, heldur ein-
göngu fólk með bursta, ullarvettlinga
og hnífa — þeir útvötnuðu fiskinn
fyrir vöskun og virðist þetta vera al-
mennt gert þarna.
Einkennandi í stöðvunum var, að oft
var fiskurinn þurrkaður lítið staðinn,
jafnvel blautur.
48 — F A X I