Vísbending - 06.09.2008, Blaðsíða 4

Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Benedikt Jóhannesson
Útgefandi: Heimur hf., Borgartúni 23,105 Rvík.
Sími: 512 7575. Myndsendir: 561 8646.
Net fang: visbending@heimur.is.
Prentun: Guten berg. Upp lag: 700 eintök.
Öll réttindi áskil in. © Ritið má ekki afrita
án leyfis út gef anda.
Aðrir sálmar
4 V í s b e n d i n g • 3 3 . t b l . 2 0 0 8
Það er athyglisvert hvað blaðamenn geta verið samstiga þegar neyðin
er stærst. John McCain gekk ekki vel í
kosningabaráttunni við Obama sem
er frísklegur ungur maður og mikill
ræðusnillingur. Gamli maðurinn kom þá
öllum á óvart með því að velja lítt þekkta,
unga konu sem varaforsetaefni sitt. Allt í
einu var eins og himnarnir hefðu hrunið
á demókrata. Obama hafði viku áður
ákveðið að velja litlausan miðaldra karl
úr Öldungadeildinni sem meðreiðarsvein
sinn. Enginn sýndi Joe Biden nokkurn
áhuga. Allt öðru máli gegndi um Söru
Palin. Augljóst var að þetta töldu
fylgismenn Obamas stórhættulegt. New
York Times upplýsti umheiminn um að
eiginmaður Söru hafði ekið fullur fyrir
rúmlega 20 árum. Þessi uppljóstrun
hafði lítið að segja. Næst var dregið fram
að dóttir hennar, sautján ára, á von á
barni. Þarna virtist frjálslynda pressan
hafa komist í feitt. Eini vandinn er sá
að frjálslyndu fólki er alveg sama um
hvað börn frambjóðenda gera. Fyrir
nokkrum árum átti það að vinna gegn
Dick Cheney varaforseta að dóttir hans
er lesbía. Í ljós kom að kjósendum var
nákvæmlega sama og demókratar sátu
eftir með skömmina af því að hafa talið
þetta varaforsetanum til lasts.
Athygli vekur að konur hafa sumar
snúist af mikilli hörku gegn Palin. Í
New York Times var skrifuð háðsleg grein
um frambjóðandann í go go stígvélum
(kelling í Repúblikanaflokknum hlýtur
að vera heimsk) og því lýst hvernig hún
myndi sem forseti skipta um bleyju á
vangefnum syni sínum eftir að hafa
afgreitt Putin, forsætisráherra Rússlands.
Satt að segja vita fæstir mikið um
Palin á þessari stundu. Mörgum fannst
henni takast vel til í ræðu á flokksþingi
repúblikana. Fljótlega kemur betur í ljós
hvaða hæfileika hún hefur. Fáum dytti
í hug að ráðast á þá Obama og Biden
með jafnósmekklegum hætti og kalla
repúblikanar þó ekki allt ömmu sína.
Ólíklegt er þó að val á varaforsetaefni
hafi úrslitaáhrif á kosningarnar. Obama
talar skörulega, en á endanum fara
kjósendur að hlusta eftir því hvort hann
hefur eitthvað að segja. Það sama gildir
um Palin. bj
Ein voða vitlaus
framhald af bls. 1
hefur verið eigendavandi bankanna.
Það vekur upp spurningar sem fyrir
tveimur árum hefðu þótt kjánalegar,
spurningar um hvort setja þurfi reglur
um fjármál eigenda fjármálastofnana.
Ættu svipaðar varúðarreglur að gilda um
þeirra persónulegu fjármál og gilda um
bankana?
Ríkið getur setið uppi
með vandann
Frjálshyggjumenn eru lítt hrifnir af
því að aukið verði við flókið regluverk
ríkisins. Hins vegar má ekki gleyma því
að fjármálastofnanir eru mjög flóknar
og vegna margháttaðra Kínamúra innan
þeirra er hætt við því að margir snjallir
starfsmenn þeirra hafi ekki nægilega
yfirsýn. Þetta leggur auknar byrðar
á eftirlitsstofnanir. Hér á landi hafa
eftirlitsstofnanir oft kiknað í hnjánum
gagnvart ákveðnum aðilum á markaði
og reynslan bendir til þess að ekki hafi
verið lögð næg áhersla á það að bæði
minnka áhættu og dreifa henni. Flest
bendir til dæmis til þess að ekki sé
heppilegt að fjárfestingabankastarfsemi
sé í sömu fyrirtækjum og almenn
bankastarfsemi. Því miður er eini íslenski
stjórnmálaflokkurinn sem tekur undir
þetta Vinstri grænir.
Að undanförnu hefur verið bent á það
að erlendar skuldir bankanna séu mjög
miklar hér á landi. Einn hagfræðingur
benti á að þær næmu nú hárri fjárhæð
ef þeim væri deilt á fjögurra manna
fjölskyldu. Annar taldi það villandi því
að það væru tiltölulega fáir aðilar sem
skulduðu alla fjárhæðina.
Hvað gerist ef þessir aðilar komast í
þrot? Þolir þjóðarbúið að þessar skuldir
verði ekki greiddar? Því miður er ekki
hægt að útiloka það að íslenska ríkið
verði að grípa til svipaðra aðgerða og það
bandaríska. Þá verður vandi bankanna
jafnframt vandi heimilanna.
Ritstjóri hitti reynslubolta úr dönsku viðskiptalífi fyrir nokkrum dögum.
Eins og gerist og gengur var fitjað
upp á ýmsum umræðuefnum. Meðal
annars spurði ég hann hvort breytinga
væri að vænta varðandi aðild Dana að
myntbandalaginu. Ekki bjóst hann við
því. Það væri afar bagalegt fyrir Dani
að þurfa að greiða hærri vexti en aðrir
í bandalaginu, en vaxtamunurinn
væri liðlega hálft prósent. Hins vegar
sagðist hann hafa tekið eftir frétt um
það að meirihluti Íslendinga vildi hefja
aðildarviðræður og spurði hvort þetta
merkti að hreyfing væri á málinu. Ekki
taldi ég það. Í ríkisstjórn væru tveir
flokkar, Sjálfstæðisflokkurinn sem
væri fremur til hægri en Samfylkingin
væri sósíaldemókratískur flokkur.
Sjálfstæðismenn væru á móti
aðildarviðræðum en hinir styddu aðild.
„Þetta er alls staðar eins. Hægri menn
styðja viðskiptalífið en vinstrimenn
þvælast fyrir því,“ sagði viðmælandi
minn. Ég sagði honum að hann hefði
ekki tekið rétt eftir. Það væru kratarnir
Hvers vegna er Sjálf-
stæðisflokkurinn á móti
Evrópuaðild?
sem vildu Evrópusambandsaðild
en hægri flokkurinn væri á móti.
Eftir nokkur skipti skildi hann
málið rétt og spurði þá hvers vegna
Sjálfstæðisflokkurinn vildi ekki aðild.
Ég sagði honum að forystumenn
flokksins vildu meðal annars að landið
hefði áfram sjálfstæða mynt. Þegar
hann spurði mig hvers vegna sagði ég
honum að það væri til þess að tryggja
fulla atvinnu.
Þá spurði hann mig hvernig horfði
í atvinnumálum. Ég varð að svara því
að það liti ekki svo vel út því að mörg
fyrirtæki væru að sigla í þrot vegna
þess að vextir væru mjög háir hér á
landi. Hann samsinnti því að þeir
væru geysiháir þegar ég hafði tilgreint
algenga vexti.„Hvers vegna er það?“.
Ég sagði að það væri til þess að halda
niðri verðbólgu. „Hve há er verðbólgan
þá?“
Þegar ég sagði honum að hún væri
14,5% samkvæmt síðustu mælingu leit
hann á mig vorkunnaraugum og spurði
hvernig veðrið hefði verið í sumar.