Nýi tíminn - 15.12.1933, Qupperneq 7

Ní 1 TÍMINN
7
Mjólkursalan í Reykjavík.
Fyrir jólin hækkaði Mjólk-
ursamlag Suðurlands mjóikur-
verðið um 5 aura frá því sem
áður var. Undir forustu Komm-
únistaflokksins mótmæltu kaup-
endur mjólkurinnar hækkun
þessari með því að minka mjólk-
urkaupin við félögin innan sam-
iagsins og í öðru lagi með því
að hætta viðskiftum við verzl-
anir þær, sem Mjólkurfélag
Reykjavíkur x*ekur, en vitanlegt
var, að fiamkvæmdastjóri
þess ásamt Thorsunum harði
hækkunina í gegn. Tókst á
þennan liátt að þvinga mjólk-
urhringinn til að færa verðið
aftur niður í það, sem áður
var.
Mjólkurbú Flóamanna og
Ölvesinga voru mótfallin hækk-
uninni og mun hændum þá
hal'a gengið misjafnlega að
skilja, að þeir hefðu hag af
henni, þegar þeir fá aðeins
14—16 aura fyrir líterinn á
sanxa tíma og mjólkin er seld
á 4Ö aura á markaðinum, þá
eru þeir tortryggnir á það að
hækkun mjólkurinnar eigi allt
í einu að koma í þeirra vasa.
Sala mjólkurinnar til bæj-
anna Reykjavíkur og Hafnar-
fjai'ðar er mikilvægasta hags-
munaatriði bændanna í nálæg-
ustu sveitunum. Á henni velt-
ur afkoma þeirra fyrst og fremst.
En í þessu máli koma liags-
munamótsetningar mjólkur-
framleiðendanna mjög greini-
lega í ljós. Því er óspart hald-
ið á lofti af stórhændunum í
kringum Reykjavík, sem for-
ustuna hafa haft í þessnm mál-
um, að það sein mest á velti.
sé að geta selt mjólkina sem
hæstu verði. En liverjar eru
afleiðingar hækkaðs mjólkur-
verðs? Fyrst og fremst þær, að
mjólkurkaupin nxinnka stórlega ,
sökum skorts á kaupgetu verk-
lýðsins. En mjólkursalan mink-
ar ekki fyrst hjá stórbændun-
um í kring um Rvík. Þeir
standa svo mikið betur að vígi
með að selja sína mjólk, af því
hve það er miklu öruggara að
þeir geti komið henni daglega
á markaðinn. Það eru bænd-
urnir, sein fjær húa, sem fyrst
og fremst fá skellinn af mink-
andi mjólkursölu. Þeir komast
að mjólkurmarkaðinum í Rvík,
að svo miklu leyti sem bænd-
urnir í nánara nágrenni full-
nægja ekki eftirspurninni.
Það er óspart látið í veðri
vaka af auðvaldsblöðunum bæði
blöðum Sjálfstæðis- og Fram-
sóknarflokksins, að framkvæmd
laga um sölu mjólkur frá næst-
síðasta þingi sé eitthvert stór-
kostlegt hagsmunaatriði fyrir
bændur þá, sem mjólk selja til
Reykjavíkur, og þá sérstaklega
á það hent, að þá sé liægt að
leggja niður svo margar mjólk-
urbúðir og þar með minnka
dreifingarkostnað mjólkurinn-
ar. En þetta er ekkert annað
en blekking. Það er liægt að
leggja niður nokkrar búðir,
bæta nokkrum stykkjum við í
bóp atvinnuleysingjanna og
auka .þrældóminn hjá hinum
mjólkurseljunum og er þó ekki
á liann bæt'andi. En sá sparn-
aður gæti aldrei. orðið nema
sáralítill. Enda eru lögin ekki
samin með það fyrir augum
-fyrst og fremst. — Þau eru
runnin undan hjartarótum Thor
Jensens og stórhændanna í
kringum Reykjavík til þess að
gefa þeim tækifæri til að knýja
inn í mjólkurhringinn þá
bændur, sem enn standa utan
bans og sem staðið liafa í vegi
fyrir hækkun mjólkurverðsins
og það síðast um daginn. Að
því fengnu á að hækka mjólk-
vurvérðið. Stórbændurnir við
Reykjavík selja sína injólk
eftir sem áður og hækkunin
er aukinn gróði í þeirra vasa.
En fyrir það blæðir bændunum,
sem fjær búa. Frá þeim fer
minni mjólk á markaðinn og
að sama skapi sem verkalýður-
urinn í Rvík verður að neita
sér meir um mjólkina handa
börnum sínum, þá verða tekj-
ur þessara bænda einnig rýrari.
Það sem þeini veltur á fyrir
öllu er það, að sem mest sé
keypt af mjólkinni, og til þess
að svo megi vera þarf verðið
að vera sem lægst. 5 aura lækk-
un á mjólkurlítrann myndi
færa bændunum austanfjalls
meiri tekjur af búum sínum,
jafnhliða því sem verkamenn-
irnir í Reykjavík gætu veitt
börnum sínum meiri mjólk. í
þessu efni eins og víðar fara
saman hagsmunir þessara tveggja
aðila, í andstöðu við Thor Jen-
sen og aðra stórbændur í ná-
grenni Reykjavíkur. — Hér
þurfa því smábændurnir að
gjalda varhuga við að verða
ekki ginningarfífl Thor Jen-
sens, Eyjólfs í Mjólkurfélaginu
og annara slíkra og fara ekki
að binda trúss við þá í brýn-
. ustu hagsmunamálunum. g. Ben.
»Lítils háttar« mótsagnir
eru til og frá í bæklingi
Jónasar frá Hriflu, sem hann
skrifár gegn Einari Olgeirssyni.
Þessi er einna fyndnust:
»1 Rússlandi kúgar undir-
stéttin yfirstéttina«, segir á ein-
um stað. En rétt á eftir er það
fullyrt, að þar kúgi 1% af
þjóðinni 99%. Samkvæmt þessu
tilheyrði aðeins 1% undirstétt
innií Rússlandi fyrir byltinguna.
Svona frásagnir finnast að-
eins í ritum þeirra manna, sem
eru orðnir gersamlega tilfinn-
ingalausir fyrir því, livort þeir
segja satt eða ósatt, og auk
þess búnir að gleyma því, að
stundum verði að forðast að
ljúga mjög, heimskulega.