Prentarinn - 01.03.1929, Blaðsíða 4

2
PRENTARiNN
að talsvert mikið verði að gera í þeirri iðngrein
næstu viku á undan aðal-hátíðahöldunum. Að
öðru leyti virðist júní einnig heppilegur tími, sér-
staklega hvað snertir ferðalög á hestum, því þá er
þegar kominn talsverður gróandi. För í maímán-
uði mundi aftur á móti vera fullsnemt af hinni
síðartöldu ástæðu. Ætti aftur á móti að fresta för-
inni fram yíir aðal-hátíðahöldin, er hætt við að
flestir yrðu búnir að tæma sig svo af farareyri,
að þáttfakan yrði lítil eða engin.
Fjölyrði ég ekki frekar um þetta að sinni, en
skora á stjórnir beggja félaganna, að láta fram-
kvæmdir verða þeim mun öflugri. 7- Þ.
IÐNAÐARLOGGJOF.
Árið 1928 mun að ýmsu leyti marka tímamót í
sögu íslenzkra iðnaðarmanna og ísl. iðnaðar. Þó
ekki svo mjög vegna framkvæmda sem vegna
nýrrar löggjafar um iðnað. Fyrsta dag ársins gengu
í gildi ný lög um iðju og iðnað (samþ. á Alþ.
1927) og síðasta dag ársins gaf atvinnumálaráð-
herra út reglugerð skv. þeim lögum um iðnaðdr-
nám. Reglugerð þessa verður að telja merkilegt
skjal að ýmsu leyti, en ekki er ótrúlegt að mönn-
um finnist þar sum ákvæði alleinkennileg og af
nokkru handahófi sett, og má segja, að slíkt sé
ekki að undra, þar sem reglugerðin mun samin
eftir tillögum frá flestum þeim iðnaðarmönnum
sem hlut eiga að máli, án þess að nóg sé leitast
við að samræma tillögurnar, og móta þær í heil-
steypt form. T. d. á þetta við um námstímann,
sem ákveðinn er 3—4'/2 ár. Reglugerðin er frum-
smíð, sem stendur til bóta.
Sennilega er reglugerð þessi ekki kunn öllum
prenturum, en snertir þá engu síður en aðra iðn-
aðarmenn, og skal því leitast við að skýra frá
aðalefni hennar í fám orðum.
„Þegar námstímanum er lokið, skal nemandi
ljúka prófi til þess að öðlast sveinsbréf." —
„Prófið er bæði rhunnlegt og verklegt." Enn-
fremur er nemanda skylt að gera teikningu af
prófverkefni í ýmsum iðngreinum, þar á meðal
prentsetningu. — í 5. gr. reglug. eru talin ýms
„verkefni, sem hæf skulu teljast til prófs." Þessi
eru verkefni prentara:
„a. Prentarar skulu prenta hjálparlaust venju-
lega bókarörk í hraðpressu, ákveða hlutföll jaðra,
síðuröðun, litarmagn og „tilréttingu"; prenta sjálf-
stæða auglýsingu eða strikaform í „digel“-pressu;
prenta mynd (autotypi) á góðan pappír.
b. Prentsetjarar skulu setja og Ijúka að
fullu við sem svarar átta stunda verki af almennu
Iesmáli eftir algengu handriti, setja titil, auglýsingu,
tækifærisljóð eða annað af meðalvandasömu tægi,
og að setja töflu, eða annað, er sérstaklega reynir
á þekkingu á leturstærðum."
Prófnefnd er heimilt að leyfa nemanda að vinna
annað verk, ef hún álítur það sýna eins mikla
leikni og kunnáttu nemanda í iðn sinni. — „Sveins-
próf skal haldið tvisvar á ári, í mars—apríl og
septbr.— oktbr." Nemandi þarf að leggja fyrir
prófdómendur vottorð frá iðnskóla (þar sem þeir
eru), annars vottorð um teiknikenslu, ásamt náms-
samningi, áður en próf byrjar.
„Óheimilt er að taka mann til sveinsprófs, sem
ekki hefir skriflegan námssaming, áritaðan af lög-
reglustjóra, og vottorð meistara um, að hann hafi
lokið námi sínu samkvæmt samningi, svo og önn-
ur tilskilin vottorð." (13. gr.).
Þegar því verður við komið, skal prófsmíðin
(sveinsslykkið) ásamt teikningum haft almenningi
til sýnis nokkra daga. — Sex einkunnir verða
gefnar við prófið, en „ekki má láta neinn fá
sveinsbréf, sem fær „illa“ í einhverja einkunn, eða
„Iaklega" í aðaleinkunn." — Aftan við reglugerð-
ina er sýnishorn af sveinsbréfi.
Alls eru taldar í rglg. 38 greinir iðnaðar og á-
kveðin prófverkefni fyrir hverja grein.
Hér er aðeins stiklað á stærstu steinunum og
helzt þeim, er prentnemendur verða að þræða.
Annars þurfa menn að kynna sér reglugerðina í
heild. Iðnaðarmönnum er svo mikill fengur að
henni. Hún dregur skýrari línur en áður voru um
það, hvað útheimtist til þess að vera iðnaðarmaður,
og gerir „fúskurum" erfiðari róðurinn, unz þeir
ættu að hverfa úr sögunni smátt og smátt. Má
t. d. benda á 13. gr. í rglg. sem mikilvægt afriði.
Ennfremur ætti rglg. o'g Iögin um iðju og iðnað
að verða iðnfélögunum styrkur og hann mikill.
Annan merkisatburð í sögu iðnaðarins má telja
stofnun lðnráðsins. Það var stofnað síðustu dag-
ana í des. 1928 og telur fulltrúa frá 22 iðngrein-
um. Þorvarður Þorvarðsson er þar fulltrúi prent-
ara og prentsmiðjueigenda. Iðnráðinu er ætlað að
gæta hagsmuna iðnaðarmanna og koma fram við
hið opinbera fyrir þeirra hönd. Ó. E.