Aldan - 19.03.1926, Blaðsíða 3

ALDAN
8
ALDAN:
Blað íslenskra sjómanna kemur út
hvem föstudag og oftar ef ástœður
leyfa.
Ritsjóri og ábyrgðarmaður
Jónas Jónasson, cand phil.
Sími 643. Túngötu 2. Reykjavík.
Árgangurinn kostar 6 kr. — Greiðist
fyrir 1. júlí.
Prentsmiðjan Acta.
Verkfallíð.
-tr •<r ~ir -ir
-------------

011 heimili á íslandi
ættu að nota
Jiinar alþektu nauðsynjavörur frá
cand. pharm VIBE HASTRUPS Kemiske Fabriker
Kaupmannahöfn.
Verkaikvennafjelagið Framsókn
hefui’ auglýst kauptexta 85 aura
um tímann. Vinnuveitendur vilja
ekki greiða nema 80 aura, mis-
munurinn er 5 aurar um tímann
eða 50 aurar á dag með 10 tíma
vinnu er gerir 3 krónur yfir
vikuna.
Samúðarverkfall er nú hafið af
mönnum, sem vinna að uppskip-
un á fiski úr skipum, er koma
með afla að landi og fæst nú ekki
fiskurinn losaður úr skipunum. Ef
verkfallið helst í eina viiku og
verkfallskonur fá að þeim tíma
liðum kröfum sínum fullnægt eru
þær 16 vikur að vinna upp stöðv-
unina, sem þessi eina vika igerir.
Auk þess er kaup þeirra tnanna,
sem vinna að afgreiðslu togar-
anna þessa einu viku. það er ekki
gott að reikna hvað sú vinna
nemur miklu. Ef gert er ráð fyr-
ir, að 3 togarar verði afgreiddir
að meðaltali á dag yfir besta
hiuta vertíðarinnar, er það sama
og stöðva vinnu við afgreiðslu 18
skipa yfir 6 virku daga vikunnar.
Afgreiðsla eins togara, sem kemur
með góðan afla — 80—100 tunn-
ur lifrar — kostar um 3000 krón-
ur í vinnulaun. Vinnutap verka-
manna við stöðvun á afgreiðslu 18
togara nemur því 54000 krónum.
það tekur 10 vikur fyrir 1800
stúlkur að vinna upp það tap með
5 aura hækkuninni um tímann.
Langbesti tíminn fyrir fiskimenn-
ina á togurunum er vertíðin, að
því leyti að þá innvinna þeir sjer
mesta peninga. Með meðalafla
mun lifrarhlutur háseta nema um
15 krónum á dag yfir vertíðina.
þeir ekki tíma til þess sjálfir,
að úthluta eða skifta á því af
aflanum, sem þeir notuðu ekki til
eigin þarfa, en vildu láta aðra
verða aðnjótandi. Til þess að ann-
ast það fengu þeir aðra menn,
verslunarmennina. Frá fyrstu tím-
um hefur það því verið eðlilegt
og órjúfanlagt náttúrulögmál,
samstarfið milli fiskimannastjett-
arinnar og verslunarmannastjett-
arinnar. þær stjettir eru svo ná-
tengdar hvor annari og eiga svo
mikið sameiginlegt, að góð sam-
vinna þeirra í millum er líftaug,
sem aldrei má slitna eða getur
slitnað án þess af hljótist þjóðar-
ógæfa. '
Sumar mestu menningarþjóðir
heimsins, 1 sem stundað hafa
veiðiskap frá ómunatíð, viður-
kenna, að fiskiveiðamar sje
gmndvöllurinn undir menningu
þeirra og því valdi, sem þær hafa
Gerduft með
Cítróndropa
Vanilledropa
Möndludropa
Piparmyntur
Cardemommer
Fægilög
Ávaxtaliti
Taubláma
Soyer
Gúmmístígvjelaáburð
og án vanille,
Skósvertu
Skógulu
Hárvötn
Brilliantine
Tannpinumeðöl
Bonevax
Saumavjelaolíu
Vaseline
Leðuráburð
á aktýgi og reiðtygi
Sendið pantanir yðar eða biðjið um verðlista annað-
hvort beint frá verksmiðjunni eða frá einkaumboðsmanni
hennar fyrir Island
C. B. Eyjólfsson
Reybjavík.
jf. jf. j(. jf. j(. j(. j(. j(. j(. j(. j(. j(. j(. j(. j(. jf. jj. jf. jf. jf. jf. jf. jf. jf. jf.
Meðan verkíallið er, tapa sjómenn
þeim peningum sem lifrarhlutur
þeirra nemur ef þeir væru að veið-
um. það er illa farið.
1 haust áttu hásetar á togur-
unum í deilum út af kaupgjaldi
við útgerðarmenn. Nú þegar sá
timi er kominn að líkur eru til, að
þeir innvinni sjer sæmilegt kaup,
er vinna þeirra stöðvuð af verka-
konum og verkamönnum í landi.
Slík er meðferðin á íslenskum
fiskimönnum á landi hjer. Mönn-
unum, sem mest og best unnu
að því, að koma íslensku þjóðinni
og fjárhag ísler.ska ríkisins úr
náð á heiminum. Enda hafa þjóð-
ir eins og t. d. þjóðverjar, Hol-
lendingar og Englendingar, lagt
mikla rækt við það, að auka fiski-
veiðar sínar og gera aflann fjöl-
breyttann og verðmætan. Er nú
svo komið hjá þessum þjóðum, að
allur fiskur og fiskúrgangur er
hirtur og notaður á ýmsan hátt.
þessar þjóðir hafa tekið höfuð-
skepnumar, loft, jörð, eld og
vatn í þjónustu sína við geymslu
og meðferð aflans. það, sem ekki
er selt nýtt, er saltað, kælt, fryst,
reykt eða soðið niður o. s. frv.
Allur úrgangur, svo sem lifur,
hrogn, roð og innýfli, er með
verksmiðjuvinslu notað til matar,
meðala, iðnaðar, skepnufóðurs,
áburðar á akra og engi o. s. frv.
Framh.
----o-----
því fjármálaöngþveiti, sem það
var komið í um áramótin 1923
og 1924. þetta er samúðin og
skilningurinn, sem þeir mæta hjá
verkakonunum, er þeir vinna fyr-
ir með aflabrögðum sínum, en
það er grundvöllurinn undir fiski-
vinnu verkakvennanna í landi. Al-
þýðublaðið og foringjar Alþýðu-
flokksins hafa haldið fram hækk-
un íslensku krónunnar í „pari“.
Eina skynsamlega leiðin til þess
er að framleiðsla sjávarútvegsins
haldi uppihaldslaust áfram yfir
besta tímann. Með verkfallinu er
komið í veg fyrir það, og hafa
þá foringjar Alþýðuflokksins með
því að stuðla að verkfallinu, bein-
línis unnið móti verðhækkun
krónunnar og þar með að dýr-
tíðin minki og kaup óbeinlínis
hækki. Er ekki annars kominn
tími til þess fyrir ykkur fiski-
menn góðir að athuga hvers kon-
ar foringjar það eru, sem þið
hafið ?
Nú þegar blaðið er að fara í
pressuna, hefur Fjelag íslenskra
botnvöi'puskipaeigenda gefið út
tilkynningu um einskonar „Lock
out“ frá vinnu við útskipun á kol-
irm og salti er þeir ráða yfir.
Með þessu er málið komið inn
á nýjan grundvöll og nýja stefnu,
er sýnir það og sannar, að at-
vinnuveitendur, í þessu máli, eru,
þótt sorglegt sje, jafn skammsýn-
ir og verkakonurnar, sem hlýta
forsjá sjer lakari og skammsýnni
manna, Með þessu skrefi hafa at-
vinnuveitendur sýnt það, að þeir,
Allskonar
sjótryggingar
°g
brunatryggingar
Hringið i sfma
542 eða 254
þá er yður borgið.
vegna auðvirðilegra smámuna,
skeyta litlu — jafnvel engu — um
velferð þeirra manna, sem vixma
á skipum þeirra og leggja líf og
limi í sölumar til þess að atvinnu-
vegurinn geti haldið áfram og
borið eigendunum arð. Með þessu
stigi er það sýnt, að landfólkið,
þ. e. atvinnuveitendumir, verka-
konur og forsprakkar þeirra, kæra
sig kollótta, þótt sjómenn tapi
hluta af atvinnu á miðri vertíð og
þótt við stöðvunina komi fram
eðlilegt vantraust erlendis á Is-
landi og íslenskum atvinnuvegum,
vegna sífeldra verkfalla hjer
heima fyrir.
það er gott og blessað að geta
sett hnefann í borðið þegar ástæða
er til. En þegar báðir aðilar í
þessu verkfallsmáli gera sig jafn-
hlægilega og nauðasmásmuglega
og raun ber vitni, þá getur maður
ekki annað en ráðlagt báðum að-
ilum í fullri alvöm að sættast —
segjum upp á 82^/2 eyri á klst.,
ef það gæti fyrirbygt vandræði
frekar en orðin eru. Annars mun
mála sannast, að fáir viðkom-
andi forsprakkar kæri sig um að
krónan standi í stað, hvað þá að
að hún stigi, á það bendir ótví-
ræð framkoma alþýðuforsprakk-
anna og því miður skammsýni
atvinnuveitendanna.
----o-----
Slysfarir.
Fyrir skömmu fórust í lend-
ingu í Grindavík 8 menn. Voru
á skipinu, er fórst, alls 11 menn;
náðust þrír lifandi, en einn ljest
skömmu eftir að hann náðist.
Með þessum sorglega mannskaða
eru alls komnir í sjóinn 29 ís-
lenskir sjómenn á tiltölulega
skömmum tíma og virðist eigi
ótímabært, að landsmenn hefjist
handa meir en verið hefur til að
fyrirbyggja eftir föngum hin
tíðu slys, er verða á sjó hjer við
land. Að því miðar sú hreyfing,
sem nú er að risa og kalla ætti
„Björgunarfélag íslands". þetta
nauðsynjamál þjóðarinnar er eitt
af aðalmálum blaðsins, og ættu því