Ísland - 10.05.1943, Qupperneq 4

4
ÍSLAND
Örstutt greinargerð
Fratm í ðarlandí d
Framhald af 1. síðu.
þungum orðum um óheilbrigði
og spillingu í fjármála- og við-
skiptalífi. Allur þorrinn af les-
endum mínum hefur metið
þessa viðleitni mína vel og talið
að með henni væri lítillega bætt
úr brýnni þörf í opinberum ura-
ræðum hér á landi. Þessir menn
hygg ég að leggi mér ekki til
lasts að ég vildi ekki starfa á-
fram við Þjóðólf að óbreyttri
þessari nýju blaðstjórn.
Þegar formaður blaðstjórnar,
Páll Magnússon, vakti máls á
áframhaldandi starfi mínu við
blaðið, sagði ég honum, að það
kæmi ekki til mála, nema Jón
Kjartansson viki úr félagsstjóm-
inni. Benti ég formanninum
jafnframt á, að stjórnin leitaði
endurkjörs á nýjum hluthafa-
fundi. Samtímis bárust for-
manni áskoranir um nýjan hlut-
hafafund. í stað þess að taka
þessar óskir félagsmanna til
greina skrifar formaðurinn mér
og segir mér upp starfi. Er mér
fundið það eitt til foráttu, að ég
hafi ekki viljað taka upp samn-
inga við félagsstjómina, meðan
Jón Kjartansson ætti þar sæti.
„Stjómin tekur þetta sem
beina uppsögn af hálfu Árna
Jónssonar, á ritstjómarstarfi
hans við blaðið Þjóðólf og tek-
ur uppsögnina gilda“, segir í
uppsagnarbréfinu.
Að dómi þeirra manna, sem
nú em í stjórn Þjóðólfs, er það
„bein uppsögn“, ef ritstjóri
skorast undan að starfa undir
stjóm manns, sem svo er ástatt
um, sem hér hefur lýst verið.
Þeir eru svo öruggir um rétt-
mæti málstaðar síns, að það
hvarflar ekki að þeim að skjóta
máli sínu undir nýjan hluthafa-
fund, jafnvel þó ekki sé hægt
að slá fundarhaldinu á frest,
nema fáeina daga, samkvæmt
þeim áskorunum frá félags-
mönnum, sem fyrir liggja. Þeg-
ar loks fundur var haldinn
höfðu hinir nýju stjórnendur
Þjóðólfs gert sér hægt um hönd
og gefið út mörg ný hlutabréf
til þess að geta haft tangarhald
á blaðinu. Mxm verða úr því
skorið með dómi, hvort sú ráð-
stöfun er lögleg.
Hér hefur mjög stuttlega ver-
ið greint frá þeim atburðum,
sem leiddu til þess, að ég lét af
ritstjórn Þjóðólfs. Eg er sann-
færður um að Þjóðveldismenn
og aðrir lesendur mínir, skilja
afstöðu mína, nálega undan-
tekningarlaust, alveg eins og
þeir félagar mínir, sem standa
að útgáfu þessa blaðs.
Eftirmanni mínum við Þjóð-
ólf, hr. Halldóri Jónassyni
frá Eiðum, vil ég svo — að end-
ingu— segja, að mér dettur ekki
í hug að leggja honum til lasts,
þótt hann hafi látið villa sér sýn
í bili. Hann er heiðursmaður og
vill ekki vamm sitt vita í neinu.
En kunnugt er að miklir hug-
sjónamenn eru oft allra manna
hrekklausastir. Hr. Halldóri
Jónassyni er óhætt að trúa því,
að hið hjartfólgna áhugamál
hans, umbætur á stjórnskipun
landsins, hefur einlægan og ó-
skoraðan stuðning þessa blaðs,
Framh. af 1. 6Íðu.
Við viljum að hver einstakl-
ingur fái að njóta hæfileika
umst þess jafnframt, að hann
láti sér skiljast, að almennings-
hagsmunir sitji ávallt ofar ein-
staklingshagsmunum.
Við viljum gera hvern íslenzk-
an borgara að góðum þegn með
því að mennta hann vel, ekki
einungis í hagnýtum fræðum,
heldur einnig í listum og bók-
menntum. Því við erum þeirrar
trúar, að ekkert sé líklegra til
að efla drengskap manna og
lífshamingju en fagrar listir.
\ 7IÐ viljum koma atvinnuveg-
'' um okkar á öruggan grund
völl, meðal annars með því að
stofna tryggingabanka atvinnu-
veganna, svo að framleiðslan
þurfi aldrei að stöðvast. Enginn
íslendingur á að vera atvinnu-
laus.
Við erum þeirrar trúar, að
framtíð íslands byggðist fyrst og
fremst á sjávarútvegi. Þess-
vegna teljum við höfuðnauðsyn
að auka og bæta skipaflotarm,
koma upp nýjum verksmiðjum
til hagnýtingar sjávarafla, leita
nýrra markaða og nýrra bættra
vinnuaðferða við framleiðsluna.
Við viljum að bændur lands-
ins geti lifað sjálfstæðu lífi, en
teljum það bezt tryggt með því
að sjávarútvegurinn blómgist
sem mest.
Við viljum stefna að því að
siglingaflotinn verði efldur svo,
að við séum ekki einungis sjálf-
um okkur nógir í því efni, held-
ur getum tekið að okkur sigling-
ar fyrir aðrar þjóðir á sama hátt
og Norðmenn hafa gert.
Við viljum útrýma flokksræð-
inu af Alþingi, gera íöggjafar-
samkomuna að virkri og virðu-
legri þjóðarstofnun. Teljum við
að tillögur Halldórs Jónas-
sonar sé það langmerkilegasta,
sem komið hefur fram í því efni
á seinni árum.
HÉR hefur verið lauslega
drepið á fátt eitt af því,
sem fyrir okkur, aðstandendum
þessa blaðs, vakir. Við höfum
þá bjargföstu sannfæringu, að
íslenzka þjóðin sé í þeirri hættu
stödd, að glata virðingu og sam-
úð annarra þjóða, ef hún sér
ekki að sér þegar í stað. Stjórn-
málalíf okkar er til háðungar.
Fjármála- og viðskiptalíf gagn-
sýrt af brellum og hrekkvísi.
Fórnfýsi og drengskap hrakar.
Sekir menn vaða uppi eins og
þeir séu réttbornir til ríkis á
þessu landi. Á mestu velgengn-
istímum í sögu okkar er verið
að skapa „verra ísland“.
Kjörorð okkar, sem að blaði
þessu stöndum er „betra Is-
land“. Það kom til orða að nefna
blaðið því nafni, en þótti ekki
fara vel í munni. En þó það
ritstjóra þess og allra aðstand-
enda. Baráttunni fyrir því máli
mun verða haldið hér uppi, jafn-
framt því, sem barizt verður
vægðarlaust gegn spillingu og
rotnun þjóðfélagsins.
Ámi Jónsson.
heiti bara ísland á það líka að
vera „betra ísland“, því ætlun
okkar er að gefa út gott blað og
því marki verður bezt náð með
því að keppa að því að það verði
alltaf betra eftir því sem fram
líða stundir.
"\/FIR heiminn ganga nú meiri
skelfingar en nokkru sinni
fyrr síðan sögur hófust. Meðal
frjálsra manna í öllum löndum
er nú hugsað og rætt, hvernig
koma megi í veg fyrir endur-
tekningu þessara atburða. Öll-
um er ljóst, að það getur ekki
tekist nema ofbeldinu og ójöfn-
uðinum sé útrýmt úr samlífi
þjóðanna.
Á sama hátt er leitað ráða til
að fyrirbyggja misréttið og yf-
irganginn innan hinna einstöku
þjóðfélaga. Öllum er ljóst að það
er ekki hægt meðan blind hags-
munastreita er gerð að grund-
velli stjórnmálalífsins. Þess-
vegna er hin gamla flokkaskipt-
ing brátt úr sögunni.
Okkur íslendingum er skylt
að gera okkur grein fyrir þessu.
Ef við eigum að gera okkur von
um „betra ísland“ verður
flokkskergjan með allri þeirri
spillingu, sem henni fylgir, að
hverfa úr sögunni. Þeir sem
hugsa líkt, verða að fylkja sér
saman. Við heitum á liðsinni
góðra drengja, hvar í fylking
sem þeir standa nú. Með sam-
eiginlegu átaki víðsýnna og
frjálslyndra manna er enn hægt
að bjarga þessu landi.
Gleðilegt sumar!
ORÐIÐ LAUST
Noregssöfnunín
Hr. ritstjóri!
Mér hefur virzt þér taka
svo hleypidómalausa afstoðu
til ýmsra þeirra mála, sem nú
eru efst á baugi. að ég vona
Árvekni þíngsíns
Framh. af 3. síðu.
að' minnsta kosti gera stjóminni
svo erfitt fyrir, að hún hreyki
ekki heldur kambi. Þetta var
mórallinn. Samt tókst stjóm-
inni þó að stöðva dýrtíðina. Hvað
ætli Moggi hefði hossað „sínum
manni” hátt, ef hann hefði stað-
ið sig svona vel?
Einnai broslegast af öllum uppá-
tækjum þingflokkanna em þessir
sífelldu samkomulagstilburðir sitt
á hvað. Þeir ganga hver um sig
daginn út og daginn inn, með
framrétta hönd og alltaf er það
„hinn” sem slær á hendina. Hvað
eiga þessar hundakúnstir að
þýða?
Það er auðskilið. Þingflokk-
amir vita vel að kjósendumir
vilja samkomulag og frið. Þess
vegna er um að gera að „látast”.
Þeir þekkja líka hver annan, svo
þeir vita að það er engin hætta
á að saman gangi. Svo heyrast
hrólpiin misserin út. frá þinginu
vinstri! hægri! Alhr eitt! Þetta
er einskonar pólitísk eilífðarvé!
og alltaf er það „hinn” sem brást.
Og Svo er það talsvert mikið í
munni að vera í ,samninganefnd’.
8-mannanefnd, 9—mannanefnd o,
s. frv. Svo þingmennimir era
hálfu kotrosknari eftir öll þessi
látálæti.
Endnrrelsn
Alþingts
Stjórnmálaflokkarnir íslenzku
hafa nú samfleytt í nær fjögur
ár lofað að vinna bug á dýrtíð-
inni. En árangurinn er ekki burð
ugur í samanburði við vopna
gnýinnn, sem stöðugt hefur dun
ið fyrir eyrum manna Það hefur
verið barist og varist af mikilli
leikni, en án sýnilegs markmiðs
annars en þess að láta heyrast
í vopnunum. Reyndin hefur
orðið sú að þingmenn eins og
aðrir hafa fengið kaup sitt
greitt með nýrri og nýrri vísi-
tölu, hækkandi með hverjum
mánuði. Alþingi reyndist ekki
fært um að stöðva dýrtíðina.
Þjóðin stendur agndofa og
þær raddir gerast nú æ hávær-
ari sem telja sig hafa fundið
skýringuna. Alþingi er skipað
umboðsmönnum ákveðinna sér-
hagsmunaflokka, og enginn til
að skera úr er allt fer í strand.
Á hinum alvarlegustu tímum,
sem komið hafa yfir íslenzku
þjóðina, hafði flokkunum á Al-
þingi tekizt að stofna til slíks
sundurlyndis, að ekki var leng-
ur unnt að mynda stjórn innan
þingsins.
Ríkisstjórn, sem fyrirvara-
laust var skipuð utanþings-
mönnum, sem eðlilega þurftu
langan tíma til þess að átta sig
á þeim málum, sem fyrir lágu,
tókst aftur á móti svo að segja
samstundis að stöðva dýrtíðina,
og hefur auk þess náð allveru-
legum árangri í að lækka hana
og fengið þjóðinni nýja trú á
mátt sinn til þess að rísa upp úr
öngþveitinu. Hefði verið unnt
að gefa hinni nýju stjórn nægi-
legan frest og starfsfrið væri ár-
angurinn vafalaust enn meiri.
Þeir menn, sem standa að
þessu blaði, hafa áður í blöðum
sínum bent á að hið taumlausa
flokksræði og virðingarleysi
fyrir málstað þjóðarinnar, hlyti
fyrr eða síðar að leiða til þeirr-
ar ógæfu, sem nú hefur dunið
yfir þjóðina. Þær umbætur,
sem Þjóðveldismenn hafa bent
á að gera þyrfti á skipan Alþing-
is, þola enga bið. Núverandi
skipan Alþingis hefur réttilega
verið líkt við það að dómarar í
Hæstarétti væru sendir heim,
en málfærslumönnum beggja
aðila skipað að útkljá sín mál
sjálfir.
ísland mun berjast fyrir því
að skipan Alþingis verði á þann
veg í framtíðinni að þar sé þjóð-
kjörin Efri deild, sem sé Hæsti-
réttur í öllum löggjafarmálum,
en hinir flokkskjörnu meðlimir
Neðri deildar einskonar mál-
færslumenn hver fyrir sinn
flokk eða sérhagsmunaheildir.
Ríkisstjórnin sé óháð flokkun-
um, skipuð af ríkisstjóra og
starfandi á hans ábyrgð, en Rík-
isstjóri kjörinn af þjóðinni.
að þér sjáið yður fært að birta
þessar línur um Noregshjálpina.
Undir forustu Norræna félags-
ins var stofnað til fjársöfnunar
til Norðmanna. Fjársöfnunin
gekk eftir atvikum vel, þó flest-
ir munu hafa búizt við betri ár-
angri. Það var í byrjun ákveðið
að fénu skyldi skilað aði stríðinu
loknu og mun sú ákvörðun hafa
verið tekin í samráði við fulltrúa
Norðmanna, sem sjálfir, eins og
kunnugt ef, safna nú bæði fé og
fatnaði til þess að hafa handbært
þegar Noregur opnast. Á því er
enginn efi, að margir eru þeirr-
ar skoðunar að við hefðum lýst
meiri samúð með baráttu frænda
okkar í Noregi með því að af-
henda þeim féð sam safnaðist
jafnótt, svo þeir gætu notað það
til þess að leysa Noreg úr klóm
innrásarhersins, þó að hinir séu
tvímælalaust mörgum sinnum
fleiri, sem telja það réttast, sem
gert hefur verið í þessu máli.
Hinsvegar er það auðsæfct að hver
og einn. sem bess óskar, getur
afhent féð strax. Þannig hafa
nokkrir rithöfundar farið að, og
er það athyglisvert að þeir hafa
lagt meira að mörkum tiltölu-
lega en nokkur annar.
Okkur ber fcvímælalaust að
leggja miklu meira kapp en gert
hefur verið til að hjálpa Norð-
mönnum. Þeir sem vilja að það
komi þeim að liði strax geta af-
hent féð nú þegar, beint eða til
Rithöfundafélags íslands. Hinir
leggja það í Noregssöfnunina.
Hvorugur þessara aðila ætti að
reyna að spilla fyrir hinum, því
líkur eru til þess að meira fé
Eáist með því móti að menn geti
sjálfir ákveðið hvernig fénu skuli
ráðstafað. Hitt má ekki eiga sér
stað að við séum að rífast fyrir
augliti þúsunda Norðmanna um
það hvernig hjálpin skuli fram-
kvæmd. Okkur ber að hjálpa til
að frelsa Noreg. Til þess þarf
féð að koma strax. Okkur ber
ekki síður skylda til þess að hafa
handbært fé og annað, sem þeim
kann að koma að liði er þeir
verða leystir úr ánauðinni.
Við þurfum að margfalda fram-
lög okkar til Norðmanna, við
getum það vel. Við skulum að því
leyti taka rithöfundana til fyrir-
myndar. En við skulum ekki
láfca Norðmenn gjalda þess þó að
við séum ekki nákvæmlega á eitt
sáttir um það hvort féð eigi að
afhendast strax eða síðar. Það
geri hver upp við sjálfan sig
og hagi sér eftir því. e.
Gegn atvinnuleysinu
Framhald af 1. síðu.
sem hefur umsjón með því, að
allur vinnukraftur landsins sé
hagnýttur í stað þess að ausa út
fé í styrki fyrir að vinna ekki.
Nú þegar ætti ríkisstjómin
að fara að undirbúa herferð
gegn atvinnuleysinu, með því
að skipa nefnd, fárra en hæfra
manna, til þess að gera tillögur
um fyrirkomulag slíkrar stofn-
unar.
ÍSLAND
Vikublað
Askriftarsímar
3012 og 5314