Lesbók Morgunblaðsins - 16.05.2009, Blaðsíða 5

heitaorðabók götunnar, að annað eins hefur ekki sést
(enda var sérstakur ráðgjafi í blótsyrðum ráðinn til
starfa við gerð myndarinnar).
Myndinni vindur fram í aðdraganda sameiginlegrar
stríðsyfirlýsingar Bandaríkjamanna og Breta á hend-
ur ónefndu landi í Mið-Austurlöndum, sennilega í
kringum 2003. Tengslin við sögulegan veruleika eru
skýr þótt Saddam beri aldrei á góma. Sjónarhornið,
eins og áður segir, tilheyrir Bretunum en það er
ójafnvægið milli þeirra og Bandaríkjanna, hins raun-
verulega áhrifavalds á gang heimssögulegra atburða
samkvæmt myndinni, sem reynist einn helsti aflvaki
kátínu og kaldhæðni í myndinni. Bretarnir eru settir
fram eins og hálfgerð gæludýr í sambandi sínu við of-
urveldið, gagnlegir að sumu leyti en í eðli sínu næst-
um óþarfir, eins konar skraut eða barmmerki. Segja
má að hér sé á ferðinni verðskulduð gagnrýni á bresk-
an sleikjuhátt í heimspólitíkinni, gagnrýni sem sann-
arlega hittir í mark.
Kaupin á eyrinni
En þannig er innsýn gefin í tvo ólíka heima jafnframt
því sem hið margumtalaða „sérstaka samband“
Bandaríkjanna og Breta er gegnumlýst. Það er t.d.
sannfærandi á afar skondinn hátt hvernig bresku
stjórnmálamennirnir verða upp með sér, og óhemju
spenntir, þegar þeim er boðið í opinbera reisu til
Washington; það er eins og það sé verið að leyfa þeim
að fara frá pylsuveislunni við barnaborðið í steikina
og vínið á fullorðinsborðinu, hinu sanna veisluborði.
Myndin er reyndar ekki síður eitruð í garð Bandaríkj-
anna, hinir heimaóttarlegu Bretar reynast þegar upp
er staðið meinlausir í samanburði við tryllt hags-
munapot, sem og algert siðleysi, valdhafanna í vestri.
Spennuvaki atburðarásarinnar er samkeppni stríðs-
mangara við friðarsinna í bandarísku ríkisstjórninni.
Aðkoma Breta að málinu er eins og áður segir til
málamynda, en báðar fylkingarnar treysta á stuðning
þeirra til að gera sinn málstað söluvænlegri hjá Sam-
einuðu þjóðunum. Eitt það gráglettilegasta er þó
hvernig mynd er dregin upp af kaupunum á eyrinni –
aðstandendur myndarinnar leggja mikið á sig til að
fella allar þær draumsýnir sem áhorfendur kunna að
bera í brjósti um mikilhæfi og göfugleika þeirra sem
halda um tauma þjóðarbúsins, eða heimsbúsins. Sam-
kvæmt myndinni eru þetta tækifærissinnar sem
kunna ekki fótum sínum forráð. Öðruvísi er hins veg-
ar farið með myndina sjálfa, þetta er klassísk pólitísk
gamanmynd, ein af þeim fyndnari sem kemur fyrir
sjónir okkar á árinu. vilhjalmsson@wisc.edu
ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ hrífandi listviðburður á Stóra sviðinu
Í Óðamansgarði
Verk eftir Sunleif Rasmussen
Söngvarar: Bjarni Thor Kristinsson, Eyjólfur Eyjólfsson og Þóra Einarsdóttir
Fyrsta færeyska óperan í samstarfi við
Tjóðpallinn og Listahátíð í Reykjavík
Aðeins tvær sýningar 22/5 og 23/5
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 16. MAÍ 2009
5
N
okkuð er um liðið síðan hryll-
ingshöfundurinn Clive Barker
skaust upp á stjörnuhimininn í
krafti blóðbókarsmásagnasafnanna
(Books of Blood), og lesendur hafa æ
síðan klórað sér í kollinum. Hvaðan
kom þessi maður sem á tveimur árum
sendi frá sér sex binda smásagnaröð,
hugsanlega bestu smásögur sem
skrifaðar hafa verið í hryllingsgeir-
anum? Bókmenntaverk Barkers hafa
verið kvikmynduð margoft og smásög-
urnar eru þar engin undantekning. Ný-
lega bar fyrir sjónir nýtt framlag á
þessu sviði. Japanski leikstjórinn Ryû-
hei Kitamura hefur lagað Midnight
Meat Train, sem er ein af blóðbók-
arsögunum, að hvíta tjaldinu með al-
veg hreint ágætum árangri. Segir hér
af listaljósmyndaranum Leon (Bradley
Cooper) sem á næturferðum sínum
um New York kemst fyrir tilviljun á
snoðir um tilvist fjöldamorðingja sem
virðist ferðast um neðanjarð-
arlestakerfið að nóttu til; óhæfuverkin
eru sennilega býsna mörg, morðinginn
gæti átt sér langa sögu, en hefur að
sama skapi tekist að hylja spor sín.
Fótboltatuddinn Vinnie Jones er full-
kominn í hlutverki morðingjans, og til-
þrifin eru stórfín þar sem við fylgj-
umst með Leon elta
jakkafataklæddan, svipbrigðalausan
skelfinn um borgina í tilraun til að
grafast fyrir um líf hans utan lest-
arstöðvanna.
Midnight Meat Train (2008) | Ryûhei Kitamura
Kjötfarmur miðnæturlestarinnar
N
ýjasta kvikmynd Azazel Jacobs,
Momma’s Man, er bráð-
skemmtilegt dæmi um óháðu
bandarísku listamyndina, í raun stend-
ur myndin á svo traustum óháðum
grunni, og tengslin við listaklíkur neðri
austurhluta Manhattan eru svo skýr og
rík, að stutt virðist jafnvel í paródíuna.
Ekki er þó beinlínis um skrumskælingu
að ræða, en húmorinn er til staðar. Hér
skiptir máli að foreldrar Jacobs, þau
Ken og Flo, bæði þekktir listamenn í
New York, fara með hlutverk foreldra
aðalpersónunnar, Mikey (Matt Boren),
en sá síðastnefndi er í helgarheimsókn
hjá fjölskyldunni. Frásögninni vindur að
mestu leyti fram á æskuheimilinu,
þessu dæmigerða listamannalofti sem
alltaf er til sýnis í bíómyndum en mað-
ur hélt fyrir víst að væri ekki til í alvör-
unni. En svo virðist vera því þetta er
raunverulegt heimili Ken og Flo. Í ljós
kemur að Mikey, sem áhorfanda er farið
að gruna að sé allöflugt frávarp leik-
stjórans sjálfs, er fastur í fortíðinni,
heimsóknin lengist sífellt, hann segir
að flugi hafi verið seinkað, það hafi fall-
ið niður, en sannleikurinn er sá að hann
langar ekki aftur heim til sín. Myndin
lýsir svo viðbrögðum foreldra hans
þegar þau uppgötva að þau sitja uppi
með fullorðinn son sinn og nostalg-
ískum tilraunum Mikey til að end-
urheimta blóma æskunnar.
Momma’s Man (2008) | Azazel Jacobs
Mömmustrákur snýr heim