Morgunblaðið - 22.06.2009, Side 16

16 Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 22. JÚNÍ 2009
✝ Elfa Thoroddsenfæddist í Kvígind-
isdal í Rauðasands-
hreppi 3. nóvember
1936. Hún lést á Land-
spítalanum 11. júní sl.
Hún var dóttir
hjónanna Snæbjarnar
Thoroddsen, bónda
og sparisjóðsstjóra í
Kvígindisdal, f. 15.
nóv. 1891, d. 29. jan.
1987 og Þórdísar
Magnúsdóttur, f. 9.
maí 1905, d. 23. maí
1987. Systkini Elfu
eru Jón, f. 8. janúar 1924, d. 10. jan-
úar sama ár, tvíburarnir Jón og Sig-
urlína, f. 10. febrúar 1925, Jón lifði í
10 daga og Sigurlína í 14 daga, Atli,
f. 14. apríl 1926, d. 29. janúar 2004,
Alda, f. 14. apríl 1927, Sigurlína
Jóna, f. 3. apríl 1929, Valur, f. 5.
febrúar 1934 og Frúgit, f. 29. sept-
ember 1938.
Elfa ólst upp hjá
foreldrum sínum í
Kvígindisdal. Hún var
í Héraðsskólanum að
Skógum tvo vetur og
eftir það settist hún
að í Reykjavík. Hún
hóf þá störf í Sam-
vinnubankanum og
var þar í nokkur ár en
síðan allan sinn
starfsaldur í Lands-
banka Íslands.
Elfa giftist 1. júlí
1979, Þorsteini Bjarn-
ar, f. 28. febrúar
1924, d. 4. febrúar 2005. Foreldrar
hans voru Þorlákur Vilhjálmsson
Bjarnar bóndi á Rauðará, f. 10. des-
ember 1881, d. 6. maí 1932, og kona
hans Sigrún Sigurðardóttir Bjarn-
ar, f. 15. júní 1896, d. 10. ágúst 1979.
Elfa verður jarðsungin frá Kópa-
vogskirkju í dag, 22.júní, og hefst
athöfnin kl. 13.
Elsku Elfa.
Nú er þjáningum þínum lokið og
ég trúi að nú sértu komin til ást-
vinanna sem fóru á undan og biðu
þín.
Æðruleysið sem þú sýndir í öll-
um veikindum þínum var alveg
einstakt. Vonandi höfum við öll
sem eftir erum hér, lært eitthvað
af því.
Mig langar svo að þakka þér allt
sem þú hefur gert fyrir mig og
börnin mín öll. Þú komst alltaf fyr-
ir jólin í Kópavog og föndraðir
með þeim. Mörg þeirra tókstu með
þér og kenndir þeim að þekkja
fegurð íslenskrar náttúru. Minning
þín lifir alltaf hjá okkur öllum.
Þakkir fyrir allt.
Nú Guð ég von’að gefi
af gæsku sinni frið,
að sársaukann hann sefi
af sálu allri bið.
Og þó að sárt sé saknað
og sól sé bakvið ský.
Þá vonir geti vaknað
og vermt okkur á ný.
Þá ljósið oss mun leiða
með ljúfum minningum
og götur okkar greiða,
með góðum hugsunum.
(I. T.)
Þín systir
Frúgit.
Fyrstu minningar mínar um
Elfu eru frá því hún kom í heim-
sókn vestur í sveitina en þangað
kom hún á hverju sumri. Það var
alltaf mikið tilhlökkunarefni hjá
okkur systkinunum þegar von var
á Elfu, hún kom alltaf færandi
hendi. Með sínu rólega fasi og
jafnaðargeði hafði hún einstakt lag
á að koma fram við alla sem sína
jafningja. Hún lék sér gjarnan við
okkur, fór með okkur í gönguferð-
ir og svo voru það sunnudagsbílt-
úrarnir, það var útbúið nesti og
svo var farið í bíltúr á tveimur bíl-
Elfa Thoroddsen
✝ Sigurveig Valdi-marsdóttir fædd-
ist á Þórshamri í
Sandgerði 26. febrúar
1935. Hún lést á líkn-
ardeild Landspítalans
í Kópavogi 15. júní
2009. Foreldrar henn-
ar voru Valdimar Sig-
urðsson sjómaður, f.
26. sept. 1902, d. 20.
apríl 1985 og seinni
kona hans Árný Svein-
björg Þorgilsdóttir
húsfreyja, f. 17. okt.
1906, d. 6. febr. 1997.
Valdimar og Árný Sveinbjörg
bjuggu í Reykjavík, fyrst á Freyju-
götu 10a, svo á Grundarstíg 5b og
loks á Leifsgötu 24 frá 1947 til ævi-
loka. Systir Sigurveigar er Unnur
Ósk handavinnukennari í Sand-
gerði, f. 30. maí 1931, ekkja eftir
Bjarna P. Sigurðsson bifreið-
arstjóra, f. 5. nóv. 1928, d. 6. júní
1981. Hálfsystir Sigurveigar er Vil-
helmína Guðrún Valdimarsdóttir,
lengi húsfreyja í Seljatungu í Gaul-
verjabæ, f. 30. júlí 1927, gift Gunnari
Sigurðssyni bónda, f. 16. júlí 1924.
Hinn 4. janúar 1958 giftist Sig-
urveig Friðriki Andréssyni múr-
arameistara, f. 9. mars 1934, d. 17.
febr. 2005. Friðrik var
formaður Múr-
arameistarafélags
Reykjavíkur 1985-
2004. Foreldrar hans
voru Andrés Guðbjörn
Magnússon sjómaður
á Drangsnesi en síðast
í Sandgerði, f. 8. sept.
1906, d. 12. des. 1979
og kona hans Guð-
mundína Arndís Guð-
mundsdóttir hús-
freyja, f. 20. sept.
1911, d. 28. sept. 1978.
Í upphafi búskapar
síns byggðu Friðrik og Sigurveig
eina hæð ofan á húsið á Leifsgötu
24. Frá 1998 var heimili þeirra á
Kirkjusandi 1. Sigurveig var öll
sumur á barns- og unglingsárum hjá
föðurafa sínum og ömmu, þeim Sig-
urði Magnússyni smið og konu hans
Sólveigu Helgadóttur sem bjuggu á
Sjónarhóli á Stokkseyri.
Hún var einn vetur við nám í Hús-
mæðraskóla Reykjavíkur. Sigurveig
vann í áratugi við afgreiðslu í
Tösku- og hanskabúðinni á Skóla-
vörðustíg 7.
Útför Sigurveigar fer fram frá
Dómkirkjunni í dag, 22. júní og hefst
athöfnin kl. 11.
Sigurveig, ekkja Friðriks bróður
okkar, er látin eftir stutt veikindi.
Hún greindist með krabbamein 1. maí
síðastliðinn og lést 15. júní. Sigurveig
var afar vönduð kona til orðs og æðis,
hún hallmælti aldrei nokkrum manni
og kom alltaf fram til góðs. Það er
mannbætandi að kynnast slíkri konu.
Þeim hjónum varð ekki barna auðið
en þau voru mjög samrýnd alla tíð og
gerðu alla hluti saman. Þau stunduðu
golf saman og unnu öllum sundum að
því að rækta upp sumarbústaðarland-
ið sitt í Öndverðarnesi og þar var oft
gestkvæmt.
Þau hjónin voru sérlega gestrisin,
hjá þeim var alltaf glatt á hjalla, mikið
spjallað og hlegið. Við systkinin og
okkar fólk fórum ófáar ferðirnar í
sumarbústaðinn til þeirra hjóna og
áttum ánægjulegar stundir með
þeim. Sérstaklega þótti börnum gam-
an að koma til þeirra, þau hjónin voru
óþreytandi við að stjana við þau. Frið-
rik og Sigurveig höfðu alltaf tíma fyr-
ir sitt fólk. Að leiðarlokum viljum við
þakka Sissu samfylgdina og votta
systrum hennar og fjölskyldum
Sigurveig
Valdimarsdóttir
Í MORGUN-
BLAÐINU 19. júní sl.
gantast Guðmundur
G. Gunnarsson með
erfiða fjárhagsstöðu á
Álftanesi. Hann kenn-
ir stjórnleysi núver-
andi meirihluta Á-lista
um og gerir sem
minnst úr afleiðingum
efnahagshrunsins.
Hann veit þó betur,
hann veit að stærstu vandamálin
tengjast efnahagshruninu, og að
mesta ábyrgð á því ber Sjálfstæð-
isflokkurinn. Af þeirri ástæðu hef-
ur hann líka lagt til að Sjálfstæð-
isfélagið á Álftanesi bjóði ekki
fram næsta vor undir merkjum D-
listans, heldur opni listann fyrir
fólki sem hafnar aðild að flokkn-
um!
Skuldir D-lista
voru um 1500 milljónir
Guðmundur segir í greininni að
Á-listi beri ábyrgð á miklum skuld-
um Álftnesinga. Skoðum þetta
nánar. Í uppgjöri endurskoðanda
þann 1. júní 2006, þegar ný bæj-
arstjórn tók við, voru skuldir bæj-
arsjóðs 1198 milljónir. Rúmum
mánuði eftir að ný bæjarstjórn tók
við rekstrinum samþykkir bæj-
arráð að fela þáverandi skrifstofu-
og fjármálastjóra að sækja um 450
milljón króna lán hjá Lánasjóði
sveitarfélaganna. Orðrétt segir
fyrrverandi skrifstofustjóri um
þessa lántöku í minnisblaði til bæj-
arráðs: „Hér er verið að fjármagna
áður samþykktar framkvæmdir
sem eru að stærstum hluta stækk-
un íþróttahúss og skóla.“ Hér sést
að ný stjórnvöld eru að fjármagna
verk fyrri bæjarstjórnar, leikskóla
og stækkað íþróttahúsið, en bygg-
ingarnar voru vígðar vorið og sum-
arið 2006. Eldri skuldir og lántaka
vegna framkvæmda D-lista voru
því um 1500 milljónir þegar Á-listi
kemur að stjórnsýslu á Álftanesi.
Nýjar lántökur vegna
skóla og íþróttamála
Eina lántaka Á-lista árið 2006,
vegna stefnumála nýrrar bæj-
arstjórnar, var lán upp á u.þ.b. 100
milljónir vegna endurgreiðslu lóðar
til Eirar, sem féll frá áformum um
framkvæmdir. Sú lóð
hefur nú verið seld
fyrir þrefalda inn-
lausnarfjárhæð og
þætti það víða góð
fjármálastjórn. Engin
lán voru tekin árið
2007, heldur lækkuðu
lán milli áranna um
100 milljónir. Árið
2008 voru tekin lán að
upphæð um 215 millj-
ónir vegna Vallarhúss,
– sem í dag er nýtt
sem skólahúsnæði, og
undirbúningsframkvæmda við
skóla og íþróttasvæði. Í lok síðasta
árs voru skuldir sveitarfélagsins
um 2.393 milljónir og höfðu þá
hækkað um 632 milljónir í banka-
hruninu og óðaverðbólgunni sem
fylgdi í kjölfarið. Skuldir á Álfta-
nesi í lok ársins 2008 voru því að
mestu lán fyrri bæjarstjórnar, eða
lán tekin til að greiða fjárfestingar
hennar 2005-2006, auk hækkunar
lána vegna hrunsins sem skrifa
verður á frjálshyggjureikning
Sjálfstæðisflokksins. Árásir Guð-
mundar á bæjarfulltrúa Á-lista
fyrir skuldasöfnun eru því eins og
„búmmerang“ sem hittir hann
sjálfan fyrir!
Rangtúlkar reikninga,
valdahroki
Guðmundur ónotast út í nýja
sundlaug, sem hann segir að sé
„svolítið 2007“. Þetta glæsilega
mannvirki sem samþykkt var að
byggja, í desember 2006 með at-
kvæðum bæjarfulltrúa Á- og D-
lista, varðar veginn fyrir uppbygg-
ingu í „grænum miðbæ“. Þó sú
uppbygging muni nú gerast hægar
en ráðgert var 2006 mun ný sund-
laug auðvelda þau áform og
styrkja búsetu á Álftanesi. Guð-
mundur rangtúlkar líka ársreikn-
ing 2008 þar sem hann leggur
saman skuldir og núvirtar leigu-
skuldbindingar til 30 ára, sem eru
utan efnahags í bókhaldi. Hér er
vísvitandi farið rangt með. Ef ætti
að setja þessar leiguskuldbind-
ingar með skuldum inn í efnahag
þyrfti samsvarandi færslu á móti
eignamegin.
Guðmundur gagnrýnir áform um
byggingu þjónustuhúss fyrir eldri
borgara, þó ljóst sé að um mikið
framfaramál er að ræða og einnig
þó að fyrir liggi skýrsla um að
framkvæmdin muni styrkja bæj-
arsjóð og opna á frekari fram-
kvæmdir. Samningaumleitanir
sveitarfélagsins við eiganda Bess-
ans eru einnig gerðar tor-
tryggilegar, en þar eru bæjaryf-
irvöld að leysa úr gömlu deilumáli
frá stjórnartíð Guðmundar G.
Gunnarssonar þegar hann seldi
verslunarlóð Bessans á miðsvæð-
inu til annarra aðila og hugðist
þannig með vafasamri stjórnsýslu
fara fram með valdahroka gegn
eigendum Bessans. Í greininni
vænir hann fulltrúa Á-lista um sið-
blindu og spillingu við lausn þessa
deilumáls og vísa ég alfarið á bug
þeim ógeðfelldu ásökunum hans og
ítreka að málið tókum við í arf frá
stjórnartíð Guðmundar.
Leitum úrræða
með jákvæðu hugarfari
Guðmundur gerir sig að minni
manni með því að reyna að skjóta
sér undan ábyrgð þó um sinn syrti
í álinn á Álftanesi eins og víða
annars staðar í landinu. Nær væri
honum að koma að verkefnum
bæjarstjórnar með úrræðum og já-
kvæðu hugarfari. Íbúar á Álftanesi
kunna ekki að meta endalausa nið-
urrifsstarfsemi Guðmundar, sem
staðið hefur óslitið frá því að Álft-
nesingar höfnuðu forystu hans vor-
ið 2006. Þeir kunna ekki heldur að
meta það að hann álíti þá slíka
kjána að þeir átti sig ekki á stöð-
unni. Íbúar á Álftanesi hafa marg-
ir hverjir orðið fyrir miklu tjóni
vegna efnahagshrunsins eins og
aðrir Íslendingar og vita vel hvar
ábyrgðin liggur. Guðmundur, sem
Gunnar I. Birgisson, bæjarstjóri í
Kópavogi, kallaði „hvalreka“ þegar
hann réð hann til sín, er fremur
kvalræði fyrir okkur Álftnesinga
nú, þegar kallað er eftir samstöðu
frekar en sundrungu og deilum.
Ábyrgðarleysi Guðmundar
G. Gunnarssonar
Eftir Sigurð Magn-
ússon » Árásir Guðmundar á
bæjarfulltrúa Á-
lista fyrir skuldasöfnun
eru því eins og „búm-
merang“ sem hittir
hann sjálfan fyrir!
Sigurður Magnússon
Höfundur er bæjarstjóri á Álftanesi.
ÞAÐ var í ágúst
2004 eða fyrir réttum
fimm árum síðan sem
Kaupþing steig fram
og bauð frjáls íbúðalán
með 4,15% vöxtum í
samkeppni við Íbúða-
lánasjóð. Í kjölfarið
sigldu aðrar banka-
stofnanir með svipuð
kjör. Í sumum tilvikum
var fimm ára endur-
skoðunarákvæði í lánasamningnum
sem gerði lánveitanda kleift að
breyta vöxtunum að fimm árum liðn-
um.
Eðlilega eru lántakendur nokkuð
uggandi um sinn hag og velta þeim
möguleika fyrir sér hvort bankarnir
eða sparisjóðirnir muni nýta sér
ákvæðið og hækka vextina í haust.
Nú er svo komið að stóru bankarnir
þrír eru komnir í eigu ríkisins og
Íbúðalánasjóður hefur tekið yfir
húsnæðislán sumra sparisjóða og
greiðsluflæði íbúðalána annarra
sparisjóða. Þannig eru langflest hús-
næðislán landsmanna komin með
einum eða öðrum hætti til ríkisins.
Þrýstingur er þannig að aukast á
stjórnmálamenn að hlutast til um að
fjármálastofnanir hækki ekki vext-
ina að svo komnu máli.
Mín skoðun er sú að
það væri forkastanleg
ákvörðun hjá við-
skiptabönkunum eða
sparisjóðunum að
hækka vexti á lántak-
endur við þær að-
stæður sem nú eru í
okkar þjóðfélagi.
Íbúðalánasjóður lækk-
aði nýlega vexti af lán-
um sínum og væri því
nær fyrir fjár-
málastofnanirnar að
lækka vexti frekar en að nýta sér
ákvæðið til hækkunar. Efast ég
hreinlega um að nokkur muni hækka
vexti, enda myndi slíkt einungis
auka vanskil og sverta ímynd við-
komandi lánastofnunar í huga við-
skiptavina.
Fulltrúar í viðskiptanefnd Alþing-
is munu á næstunni fylgjast náið
með því hvað fjármálafyrirtækin
munu gera í þessu sambandi og get-
ur nefndin eða einstaka þingmenn
mælst til ákveðinna aðgerða, en
lengra nær hönd Alþingis ekki. Al-
þingismenn eiga ekki að hlutast til
um hvað bankarnir gera, því þá er-
um við að opna á fyrirgreiðslupólitík
eins og tíðkaðist hér áður fyrr. Væri
slíkt óráð við þá stöðu sem nú er
uppi þegar okkar fjármála- eða at-
vinnufyrirtæki eru mörg hver komin
undir stjórn ríkisins.
Sú viðleitni að koma stjórnmál-
unum sem allra lengst í burt frá at-
vinnulífinu litar reyndar öll þau
lagafrumvörp sem nú eru í með-
förum Alþingis og taka á eignarhaldi
á bönkunum eða öðrum fyr-
irtækjum. Það á að vera markmið á
endurreistu Íslandi að halda stjórn-
málunum sem allra lengst frá
stórum sem smáum ákvörðunum
bankanna og fyrirtækjanna. Þess í
stað á Alþingi að veita starfsemi
þeirra nauðsynlegt aðhald og
tryggja í gegnum lagasetningu
gagnsæi, samkeppni og jafnræði.
Hækka þeir vextina?
Eftir Magnús Orra
Schram » Sú viðleitni að koma
stjórnmálunum í
burt frá atvinnulífinu
litar þau lagafrumvörp
sem nú eru í meðförum
Alþingis og taka á eign-
arhaldi á bönkunum.
Magnús Orri Schram
Höfundur er þingmaður og varafor-
maður viðskiptanefndar Alþingis.