Nýtt kvennablað - 01.01.1948, Qupperneq 7

Neyðín kennír
nabfri konu að spínna
----En nú sjá allir heilvita menn, að í næstn
framtíð fara ekki allir ísledingar, þó ekki séu
margir, í menntaskóla. En þá er þaö æskan sem
aldrei hugsar svo hátt, sem líka vill þó vera
sarnan í hóp, en ekki einangrast með fjölskyldu
sinni. Hún hópast saman á kvöldin í bæjunum.
Það er naumast alltaf hollur félagsskapur. Eft-
irlitið minna en í skólunum. Og einmitt þess
vegna, að eftirlitið er minna, vil ég koma á
skólaheimilum fyrir ungar stúlkur, þar sem
þær gætu verið saman á kvöldin og átt sam-
eiginlegt griðland með sín áhugaefni, sem svo
margir líta smáum augurn.
Eftir vinnudag, í húsum og út um bæ og
byggð, hittust þær heilar hvert kvöld, og risu
úr rekkju að morgni, sent Einherjar, síungar
til vinnu.
Um skólaheimili fyrir starfsstúlkur, hefur lít-
illega verið rætt í Nýju kvennablaði. Ung stúlka
tók þá til máls. Og þar eð það er ærin nýlunda,
að unga fólkið leggi margt til málanna á opin-
berum vettvangi, ber okkur að veita því atliygli.
Okkur fullorðnu konunum kom yfirlvsing
sveitastúlkunnar vissulega dálítið einkennilega
fyrir sjónir, meðan við vorum hér í Reykjavík
hrædd við loftárásir, vegna stríðsins, og þurftum
að senda litlu börnin frá okkur upp í sveit. En
þegar allt er með feldu, skiljum við liana vel,
IJR ÞINGEYJARSÝSLU.
Það var mikil hátíð hérna hjá okkur, á tólf heimilum,
nýlega. Við fengum reyndar rafmagn, sem við getum nú
notað til margra hluta, })ó tæpast sé komið í lag með það
ennþá. Við höfum blessuð ljósin, sem lýsa svo skært. Við
höfum þó ofurlitla hlýju frá ofnum, og við getum soðið og
hakað. Það verður meiri paradísin, ísland, þegar þessi þæg-
indi eru komin á hvert heimili, þó auðvitað eigi það langt
í land, „en mjór er mikils vísir". En dýr eru þau okkur
þessi hlunnindi. Við þurfum að greiða kr. 6000.00, og sumir
mikið meira, aðeins til þess að fá það inn fyrir yzta vegg
hússins, og eftir það er mikið eftir að gera, allar lagnir og
vinna við það, og svo áhöld. Hvern eyrir greiðum við sjálf.
Þetta er mjög á annan veg en í kaupstöðum, og því miður
verður þetta þeim fátæku ofjarl, og þarf ekki svo mikla
fátækt til. En hvað um það, ljósin lýsa veginn milli bæj-
anna og allt er hjart inni i húsunum. Það eru mikil við-
hrigði hjá sumum, sem höfðu litla og lélega lampa. Við höfð-
um áður rafmagn frá vindrafstöð, en það var stundum dá-
iítið stopult, ef veður var of lengi kyrrt samrýmdist það
illa. Ljós þegar Iivasst var, en minna ef lognblíðan indæla
varaði lengi.
NÝTT KVENNABLAtí
bæði ungir og gamlir, ef við viljum skilja hana.
Hún segir svo: „Sveitirnar liafa svo sáralítið
upp á að bjóða á móts við bæina, að æskan,
sem þráir menntun og félagslíf, getur alls ekki
unað við það.“ Hún vill fleira fólk í félagsskap-
inn svo skemmtanalífið verði fjölbreyttara og
frjálsara. En hún vill vinna fyrir sér samtímis
því, að hún eykur þekkingu sína og skemmtir sér.
Hún vill skólaheimili í sveitum landsins. Vinnu-
staði fyrir konur og karla. Verksmiðjur úti um
sveitir, en iðnað í smáum stíl meðan þær ekki
eru reistar. Unga fólkið vill fæst vinna að frarn-
leiðslunni á fjölskylduheimilinu, en enda þótt
svo sé, er ástæðulaust fyrir sveitirnar að örvænta.
Þær geta rekið iðnað á fjöldastöð og fjölgað at-
vinnugreinum.
Hér er ekkert nýmæli á ferðinni. Um þetta
hefur verið ritað og rætt af konum og körlum
um margra ára skeið. En hverju sætir að iðju-
verum ekki er komið á fót? Sjá ekki sveitirnar
eftir fólkinu, sem fer? Helzt lítur út fyrir að svo
sé ekki. Það lítur út fyrir að gamla fólkið vilji
bara hafa þar fulla ró fyrir „skrílsæði". En
gleðskap unglinga nefnir það stundum því nafni.
Það veit ekki enn hvað mikið umburðarlyndi
þarf að sýna æskunni. Og að uppgötvanir þurfa
á öllurn sviðurn og nýungar henni til handa.
En algjör uppgjöf er það, að láta liana fljúga
sinn veg, því enginn fæst til framleiðslunnar í
einangrun og mannfæð.
Það hefur rnarga kosti að hafa fleiri atvinnu-
greinar í sama héraði. Og hef ég oft furðað mig
á hversu sveitafélög, eða forráðamenn þeirra
eru ragir að leggja í tilkostnað í þá átt. Eða
sofandi fvrir því að hraust fólk hverfi úr hérað-
inu að fullu og öllu. Reyna ekki að brjóta upp
á neinum möguleika til þess að fólkið uni inn-
sveitis og livað með öðru haldi uppi fjörmiklu
lífi, bæði starfslífi og skemmtanalífi, því fólkið
liugsar meira um þetta tvennt en nokkuð ann-
að. Heimilismenning, svo kölluð, dregur fólkið
ekki eins að, þó hún sé góð og sjálfsögð. Gegn-
um starfið og gleðskapinn liggur leiðin.
Unga stúlkan stakk upp á að hafa smásauma-
stofur til sveita, og prjónastofur, sem seldu mun-
ina svo til kaupstaðanna, það gæti verið góð
byrjun. Og hliðstæð verkstæði fyrir pilta.
Hagleiksmenn og konur! Setjið upp vinnu-
stofur í ykkar sveit, eigið hana sjálf eða í fé-
lagi. Samgöngurnar eru orðnar svo góðar, að
það er liægt. Þar færi saman starf og skóli, fleira
fólk kæmi í félagsskapinn, og félagslífið yrði
fjölbreyttara og frjálslegra. Meira.
5