Nýtt kvennablað - 01.01.1948, Side 10

þverkubbar allt í einu allar hennar miklu framtíðarræður
fyrir kvenfélagið með því að beina tali sínu til sonar síns i
óvenjuhlýlegum anda —Hvað heldur þú, Ifannes minn, um
það, hvort þú munir nokkurn tima kunna við þig hér í þessari
kaupstaðarholu? — Það get ég vel hugsað mér, að ég geri, svav-
aði hann. — Það er öðru máli að gegna með okkur Guðbjörgu,
sagði hún. — Við erum þess fullvissar að við kunnum aldrei
við okkur hér, svo ég er nú að hugsa um að bregða mér
vestur til átthaganna núna með fyrstu skipsferð, sem verður
núna í vikunni, og ég vonast til að þú komir með mér og
það hugsa ég að hún geri líka. Mig er farið að ianga til að
sjá bróður minn og alla kunningjana þar fyrir vestan. —
Það eru nú ekki nema fáir mánuðir síðan við sáum þessa
kunningja á hverjum degi, svaraði hann fálega, því hann
þóttist skilja að en ætti að láta séra frænda lesa yfir sér
umvöndunarræður fyrir það að hann skyldi voga sér að finna
að því hvernig þeim tókst að fara á bak við hailn og sann-
leikann, og það kærði hann sig ekkert um, því nú þóttist
hann ekki vera neitt barn lengur. — Efast ég ekki um að
Guðbjörg vilji fara með þér og hún hugsar eins vel um þig
eins og ég, sagði hann, og bætti svo við brosandi, — þó hún
megi nú kannske varlá yfirgefa kvenfélagið sitt, sem hún
hefur svo mikinn áhuga fyrir. — Ó, við yrðum nú ekki lengi,
svaraði hún og brosti ánægjulega. — En ég hef engan tíma
til þess að fara að leggja af stað í annað ferðalag. Það er
margt að hugsa um og svo á ég von á sveitamanni, sem ég
þarf endilega að tala við. — Svo, áttu svona annríkt góði,
sagði kona hann. — Það hefði nú verið svo gaman að hafa
þig með.
Hvaða maður er það, sem þú átt svo brýnt erindi við að
þú takir það framyfir að fara með móður þinni? spurði gamla
frúin, þóttalega. — Það er Hannes í Hólakoti, svaraði hann
óhikað. — Þér er kunnugt um í hvaða þakkarskuld ég er við
þann mann og ég hef hug á að greiða eitthvað í henni það
fyrsta. Frúin missti alla virðingu fyrir ættarheiðrinum, en gaf
sig algerlega á vald ofsareiðinnar, sem greip hana þegar hún
heyrði að sonur hennar ætlaði að þoka henni til hliðar vegna
kotungskarlsins, sem hún gat tæplega hugsað til að kæmi
inn fyrir dyr á sama húsi og hún væri í. — Þó það væri nú
að þú borgaðir honum fóstrið á þessu nýfundna barni þínu,
sagði hún hásum rómi. — Ég get hugsað að það sé komið
mál til þess, svaraði hann jafn rólega og áður, svo bætti
hann við. — Þú þarft ekki að hugsa að ég blikni eða bláni,
þó þú hafir kannske búist við því, en ég hefði samt kunnað
hetur við að segja konu minni frá því í einrúmi þó það til-
heyri ekki neinu leyndarmáli, en ég bjóst við að þú gerðir
það kannske, og svo hefur kvenfélagið átt allan hennar áhuga
nú upp á síðkastið. Hann leit yfir þá, sem við borðið sátu
um leið og hann yfirgaf stofuna, og það var þó dálítið skopleg
sjón: Kona hans sat alveg rothissa og hann óttaðist helzt
að augun í henni springju út úr tóftunum af áfergjulegri
spurn, hún horfði á hann og móður hans til skiptis. Vinnu-
konan var undirleit og litverp, eins og hún hefði verið
staðin að einhverju, sem hún var ekki frjáls að gera. En
Lilja hélt gafflinum á lofti með kjötbita á og glápti kjána-
lega framan í gömlu frúna. Hún hafði áreiðanlega heyrt
núna.
Það var orðið að vana hjá sýslumanninum að ganga oft
á dag út að hestaréttinni, ef ske kynni að þann rækist á
Hannes í Ilólakoti, þó að hann hefði ekki hugmynd um hvernig
hann liti út, eða á hverju hann ætti að þekkja hann frá
öðrum, því enn var hann harla ókunnugur sýslubúum. Þangað
stefndi hann í þetta sinn hálf gramur, en þó hálf kýminn
yfir útliti kvenfólksins inn í borðstofunni. Hann sá engan,
sem var neitt þesslegur að vera faðir Mariu, þá snéri hann
heim aftur og inn í skrifstofuna. Þar sat kona hans í stólnum,
sem hann var vanur að að bjóða gestum sínum til sætis í.
Hún var ósköp ólík því, sem hún var vön að vera þegar hún
heimsótti hann. Hún hafði gripið pennastöngina hans, og
strauk hana milli fingranna og starði á hana þessum sömu
stóru spurnaraugum. — Nú, sagði hann, og ekki laust við
glettni í malróm hans, — þér mun hafa komið þetta dálitið
á óvart? — Hvernig í ósköpunum stendur á þessu maður?
sagði hún skjálfrödduð. — Hvaða barn er þetta, sem móðir
þín talar um og þú viðúrkennir að eiga. Enn hefur þó aldrci
sagt mér frá því. — Hélt hún ekki áfram sögunni fyrst hún
var byrjuð, spurði hann. — Nei, hún fór upp á herbergið sitt
strax. — Hvaða kona er það, sem þú hefur tekið framyfir
mig? — Framyfir þig? Þar skjátlast þér kona góð. Þú hefur
haldið að ég væri búinn að taka fram hjá þér, svona allt í
einu? Nei, áreiðanlega ekki. Drengurinn minn er níu ára,
svo þetta er þér algerlega óviðkomandi að öllu leyti. En samt
hefði ég sagt þér það, ef ég hefði ekki búizt við að mamma
gerði það, en ég hef nú verið leyndur því að ég ætti þetta
barn, og það er móðir mín, sem það hefur gert. Aðeins til-
viljun að ég komst að því. — En móðir þess, hvar er hún?
— Dáin fyrir löngu, svaraði hann og stundi dálítið. Hún
þóttist geta lesið það út úr andliti hans að hann hefði viljað
segja: Annars værir þú ekki húsmóðir á mínu heimili. Það
var bankað á útidyrahurðina. Frúin fór fram og bauð gestinum
inn, en sjálf flýtti hún sér upp á herbergið til tengdamóður
sinnar.
Gamla frúin var búin að jafna sig dálítið eftir geðæsinguna,
og sat í stoppuðum hægindastól með lokuð augun þegar
tengdadóttirin kom allt í einu inn án þess að banka, svo náföl
að henni hnykkti við. — Er eitthvað að þér Guðbjörg? spurði
hun. — Því sagðir þú mér þetta ekki strax? Því leyndir þú
mig því að Hannes hefði átt unnustu og barn? kveinaði hún
og néri saman höndunum. — Því voruð þið bæði óhreinskilin
við mig. Auðvitað gat hann ekki sagt mér frá barninu fyrst
hann var leyndur því að það væri til. En hitt gat hann sagt
mér, að hann hefði átt kærustu, þá hefði ég aldrei gert mér
tálvonir um, að liann elskaði mig Náttúrlega stendur mynd
hinnar konunnar á milli okkar. Hann sagði mér það einu
sinni, að ég þyrfti ekki að búast við þvi, að hann yrði mjög
ástríkur eiginmaður. Ég man það núna, og ég sagði, að hann
væri ágætur eins og hann væri. Ég hélt hann væri feiminn og
óframfærinn, og það myndi eldast af honum. En nú skil ég
þetta allt saman. Hún hefur verið ung og falleg. Ég fer með'
þér vestur og ég fer alfarin. Ég kem aldrei aftur. Hvernig
ætti ég að geta horft á liann, hafa hjá sér barn annarrar
konu og sýna því alla þá ást og blíðu, sem ég hef mænt
eftir í mörg ár.
Nú fór þá gömlu frúnni að þykja nóg komið af þessu
rausi, en hún komst ekki að með eitt orð. Þetta var nú meiri
inælskan í manneskjunni. Auðvitað var þetta þjálfum af
öllum fundarhöldunum og fyrirlestrunum þar. Það leit út
fyrir að allt heimilið ætlaði að verða vitlaust út af þessum
krakka, en við hverju var öðru að búast. Það liafði lengi
verið friðsælt ástastandið hans Hannesar! Kannske fengi hann
að reka sig á það núna að Guðbjörg færi frá honum. — Blessuð
vertu nú skynsöm kona, sagði hún, og reyndi að gera sig hlý-
lega í rómnum, þó henni fyndist það ekki taka því að gráta
yfir þessu. — Hvuð er að taka tillit til þess, sem unglingar
álfast út í fyrir innan tvítugt. Slíkt og þvílíkt. Ég hélt að ég
þyrfti ekki framar að hugsa neitt um það. Var það ekki óskap-
8
NÝTT KVENNABLAÐ