Nýtt kvennablað - 01.01.1949, Síða 8

ástríkra foreldra, og þarna afhentu þau Reyklióla-
sveitinni fyrir sína hönd og annarra afkomenda
viðurkenningu frá Hallveigarstaðanefnd fyrir
10U0U kr. gjöf frá þeim til Hallveigarstaða, til
minningar um ættmæðurnar, Þóreyju og Sigríði
og Bjarna bónda þeirra.
Á verðugan og skemmtilegan hátt er með
þessu minningu þeirra á lofti haldið urn alla
framtíð, því að það fylgdi, að þetta fé skyldi
vera fyrir einu herbergi í Hailveigarstöðum,
er bæri nafnið Reykhólar, og skyldu konur úr
Reykhólasveit ávallt eiga forgangsréttinn að því.
Og konur Reykhólasveitar munu bæði muna
og þakka þessa höfðinglegu gjöf. Ilversu marg-'
ar þeirra munu ekki eiga eftir á ókomnum tím-
um að njóta gæða gestrisninnar á þessu nýja
Reykhólaheimili í höfuðborg okkar? Það mun
líka verða séð fyrir því, að ýmislegt mæti þar
auga, sem minnt geti á gamla höfuðbólið og
sveitina fögru: Mláverk, myndir, munir. Slíkt
myndi ásamt nafninu sjálfu gera staðinn hjart-
fólginn ekki aðeins gestum þeim, er þar ættu
athvarf, heldur og hverjum Reykvíking, sem
kynrætur sínar ætti að rekja til Reyksólasveit-
ar. Slíkur staður gæti átt drjúgan þátt í því, að
halda lifandi tengslunum við fortíðina og ís-
lenzka ættarmold.
Eins og bent hefur verið á, voru Reykhólar
í tíð Bjarna og Þóreyjar vel setið bændahöfuð-
ból. Sterkur meiður, er stóð djúpum rótum í
íslenzkri mold. En jafnframt þessu má líta á
þetta fjölmenna og fjölþætta heimili eins og
þróttmikinn lokaþátt í okkar þúsundára gömlu
sveitamenningu. Skömmu eftir að Bjarni og Þór-
ey fluttu til Reykjavíkur með börn sín, fór að
bóla á þeim aldahvörfum í menningar -og at-
vinnuháttum þjóðarinnar, sem enn standa yfir.
Að vísu má segja, að hin ágœta kona, Arndís dótt-
ir Bjarna (af fyrra hjónabandi) og Hákon mað-
ur hennar, sem bjuggu á Reykhólum fyrstu tvo
tugi aldarinnar, hafi haldið vel uppi risnu og
rausn hins gamla heimilis, enda fjölmenni þar
oft engu ininna en í Bjarna tíð. En með Bjarna
hurfu Reykhólar úr sjálfsábúð. Og þegar dóttir
hans og tengdasonur fluttu þaðan, hófst fyrir
alvöru niðurlæging þessa glæsilega höfuðbóls,
eins og svo margi'a annarra stórbýla landsins
um það leyti. Gamalt menningartímabil var að
fjara út og liið nýja var aðeins í fæðingunni.
Við, sem þekkjum til á Reykhólum, vitum
þó að sá staður hefur ekki síður skilyrði til þess
að vera aðalsból nýrrar sveitamenningar en höf-
uðból þeirrar gengnu. Vegna þessa hefur líka
nú þegar verið þar ætlaður staður og lagður
vísir að skóla og annarri menningarstarfsemi fyr-
ir héraðið. Og tilraunastöð í jarðrækt er ríkið
að koma þar á fót. Allt er þetta auðvitað enn
á byrjunarstigi, barn í reifum. En við, sem trú-
um á framtíð sveitanna, efumst ekki um, að
hlutur Reykhóla muni sízt minni í menningar-
og atvinnulífi framtíðarinnar en hann var áður
fyrr. Með þá trú og ósk Reykhólum til handa
munu líka öll börn hins gamla feðraóðals hafa
kvatt það sunnudaginn 24. júlí í sumar. I. Þ.
NÝTT KVENNABLAÐ
6