Morgunblaðið - 19.08.2009, Blaðsíða 8

8 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 19. ÁGÚST 2009
Eftir Jóhönnu Maríu Vilhelmsdóttur
jmv@mbl.is
„VIÐ höfum aftur sótt um sál-
fræðiaðstoð hjá krabbameinsfélag-
inu hér í Danmörku en við fengum
slíka hjálp þegar Kristófer dó. Það
er gríðarlegt álag á okkur hér á
heimilinu og þarf lítið til að sjóði
upp úr. Það er líka erfitt fyrir litlu
krakkana þegar mamma er í burtu
og svo pabbi og Alexandra kemur
ekkert heim. Það er því mikið rót á
heimilislífinu og þau litlu gráta
mikið. Þetta reynir því á alla, ekki
bara þá fullorðnu,“ segir Ólafur
Páll Birgisson, faðir Alexöndru Líf-
ar, 11 ára, sem glímdi við hvítblæði
fyrir nokkrum árum en gengst nú
undir mergskiptaaðgerð vegna
krabbameins sem hún greindist
með í sumar.
Hjónin Ólafur Páll og Kolbrún
Björnsdóttir hafa gengið í gegnum
mikla erfiðleika undanfarið en auk
þess að fylgja dóttur sinni í gegn-
um lyfjameðferð og ótal rannsóknir
drukknaði þriggja ára sonur þeirra,
Kristófer, árið 2005, aðeins þriggja
ára gamall. Auk Alexöndru og
Kristófers eiga þau hjónin þrjú ung
börn.
Óvissa um eðli veikindanna
Ólafur segir að veikindi Alex-
öndru hafi byrjað árið 2004 þegar
hún var fimm ára en þá hafi hún
átt sífellt erfiðara með að ganga
allt þar til hún gat ekki gengið
lengur. „Eftir rannsóknir kom svo í
ljós að hún var með hvítblæði. Þá
var hún lögð inn á Ríkisspítalann
en meðferð við hvítblæði tekur yf-
irleitt tvö og hálft ár,“ segir Ólafur.
Jólin 2006, um tveimur mánuðum
eftir að Alexandra hafði lokið með-
ferðinni við hvítblæðinu, fór hún í
reglubundið eftirlit þar sem tekin
er mergprufa. „Þá fundu þeir eitt-
hvað. Þeir voru að prófa nýja
greiningaraðferð og vissu því ekki
hvort hvítblæðið hefði tekið sig upp
aftur. Upp frá því var hún meira og
minna veik í tvö ár og læknarnir
reyndu að gefa henni ýmis lyf til að
fá blóðplöturnar sem valda því að
blóðið storknar til að fjölga sér.
Það hefur m.a. orðið til þess að hún
fékk kemíska heilahimnubólgu og
var lögð inn í þrjár vikur. Einnig
voru prófuð gigtarlyf og þá fékk
hún svokallað Steven Johnson-
heilkenni sem læknarnir sögðu
vera það versta tilfelli sem þeir
hefðu séð,“ segir Ólafur.
Hann segir að prufur hafi verið
sendar til Svíþjóðar og Þýskalands
til að fá álit fleiri lækna. „Fyrir
skömmu þegar við komum aftur til
Danmerkur eftir sumardvöl á Ís-
landi voru læknarnir sammála um
að hún væri með MDS-krabbamein,
en slíkt krabbamein er mjög sjald-
gæft hjá börnum og greinist nánast
eingöngu hjá gömlu fólki,“ segir
Ólafur. Hann segir einu lækn-
inguna við MDS vera beinmergs-
skipti. „Hún hefur bara einn séns
en líkurnar á að hún hafi það af eru
mestar ef merggjafi sjúklingsins er
systkin. Það er því mikil heppni að
systir hennar skuli geta gefið
merg,“ segir Ólafur, en sex ára
systir Alexöndru, Ronja, mun gefa
henni beinmerg.
Með grímur og hanska
„Alexandra byrjaði núna á
sunnudaginn í meðferðinni og verð-
ur í einangrun í sex vikur. Þá verð-
ur allur hennar beinmergur fjar-
lægður en þá er hún ekki með neitt
ónæmiskerfi. Við verðum öll að
vera með grímur og hanska þegar
við erum hjá henni á sjúkrahúsinu
og megum ekki koma við hana.
Eftir sex vikur, ef allt gengur vel,
fær hún svo að koma heim en fer
svo á spítalann einu sinni til tvisvar
í viku í meðferðina,“ segir Ólafur.
Hann segir Alexöndru hafa tekið
veikindunum ótrúlega vel þegar
þau hófust fyrir fimm árum. „Nú er
hún hins vegar orðin 11 ára og skil-
ur betur hvað er að gerast. Hún er
miður sín af því að hárið er að
detta af henni eins og síðast. Það
var henni svo mikilvægt þegar það
byrjaði að vaxa aftur að hún safn-
aði því og vildi hafa hárið eins sítt
og mögulegt væri. Miðað við allt
tekur hún þessu vel en það reynir
meira á núna en í upphafi og hún
grætur meira,“ segir Ólafur.
Hann segir skólagönguna óneit-
anlega hafa verið slitrótta vegna
veikindanna en Alexandra byrjaði í
5. bekk í síðustu viku. „Hún fékk
að fara fyrstu þrjá dagana en fer
kannski ekkert aftur í 5. bekk.
Kannski ekki fyrr en í vor ef allt
gengur upp,“ segir Ólafur.
„Þarf lítið til að sjóði upp úr“
Kát systkin Alexandra Líf með Benjamín litla bróður í fanginu ásamt systrunum Kristjönu og Ronju sem mun gefa
systur sinni merg. Móðir barnanna, Kolbrún Björnsdóttir, hefur líkt og faðirinn, Ólafur Páll, þurft að hætta vinnu.
 Alexandra Líf greindist á ný með krabbamein eftir að ljóst var að hún var laus við hvítblæði sem
hún greindist með árið 2004  Álagið er mikið en þriggja ára bróðir Alexöndru drukknaði árið 2005
Hjónin Kolbrún og Ólafur Páll hafa
skipst á að sinna námi meðan á
veikindum Alexöndru hefur staðið.
Þau hafa nú bæði lokið námi í Dan-
mörku, þar sem þau búa enn.
Eftir að þau luku námi hafa þau
lítið getað sinnt vinnu vegna veik-
inda Alexöndru Lífar og þurft að
sinna henni mikið í kjölfar með-
ferða og rannsókna. Hjónin eiga
fjögur börn, þau Alexöndru 11 ára,
Ronju 6 ára, Kristjönu Elínu 3 ára
og Benjamín 2 ára.
Þar sem veikindin og fjarvera
hjónanna frá vinnu hefur mikil
áhrif á fjárhag fjölskyldunnar hafa
aðstandendur ákveðið að halda
tónleika til styrktar Alexöndru Líf
og fjölskyldu.
Fjölmargir íslenskir tónlist-
armenn hafa þegar samþykkt að
leggja sitt af mörkum með því að
gefa vinnu sína.
Tónleikarnir verða haldnir í Há-
skólabíói 14. september næstkom-
andi og meðal þeirra listamanna
sem fram koma eru Páll Óskar,
Hera Björk, Ingó og veðurguðirnir,
KK, Skítamórall, Jeff Who? og Haf-
dís Huld.
Styrktartónleikar 14. september
Eftir Björgvin Guðmundsson
bjorgvin@mbl.is
„ÞEIR eru að láta kanna hvort ríkið
hafi bakað sér skaðabótaskyldu með
því að yfirtaka SPRON þegar þeir
töldu að ekki hefði verið þörf á því,“
segir Baldvin Björn Haraldsson lög-
maður.
Baldvin hefur fyrir hönd 25 er-
lendra fjármálafyrirtækja höfðað
skaðabótamál á hendur Seðlabanka
Íslands, sem hann segir að hafi kom-
ið að málinu. „Það er verið að kanna
hvort þetta var gert með lögmætum
hætti.“
Svo virðist sem hrina lögsókna á
hendur íslenskum stjórnvöldum sé í
uppsiglingu.
Joseph Tirado, meðeigandi lög-
mannastofunnar Norton Rose í
London, segir að þegar hafi nokkur
erlend fjármálafyrirtæki, sem eigi
hagsmuna að gæta hér á landi, hafið
málsókn á hendur íslenskum stjórn-
völdum. Hann segir stjórnendur
þessara fyrirtækja telja að þeir hafi
ekki hlotið sanngjarna málsmeðferð
að teknu tilliti til alþjóðalaga, reglna
Evrópska efnahagssvæðisins og ís-
lenskra laga. Kröfur hafi verið lagð-
ar fram í nokkrum lögsagn-
arumdæmum, en hann vill ekki
nefna hvar. Þær varði ákvarðanir
ríkisstjórnarinnar, aðgerðir Fjár-
málaeftirlitsins og lagasetningu Al-
þingis.
Steingrímur J. Sigfússon fjár-
málaráðherra segir að lögð hafi ver-
ið áhersla á að leysa deilumál með
samningum en ekki málaferlum. Þó
hafi alltaf mátt búast við að ein-
hverjir myndu höfða mál vegna að-
gerða stjórnvalda eftir að bankarnir
féllu.
„Við höfum átt undirbúningsfundi
til að vera sem best undirbúin fyrir
málsvörnina,“ segir Steingrímur.
Líklegast verði búið til teymi sem
annist svona mál, sem ríkislögmaður
komi að.
Þurfum að anda með nefinu
Gylfi Magnússon viðskiptaráð-
herra segir þetta vissulega ekki góð-
ar fréttir. Hann vilji, eins og fjár-
málaráðherra, frekar leysa mál með
samningum og samkomulagi en
málaferlum.
„Við vissum að það væru ýmsir
sem hefðu verið að ræða um máls-
höfðanir eða hefðu beinlínis tekið
einhver skref til að höfða mál. Það
kemur í sjálfu sér ekki á óvart,“ seg-
ir Gylfi.
„Það er líka þannig að menn nota
hótanir um málaferli til þess að bæta
samningsstöðu sína, þannig að við
þurfum að anda með nefinu. Það
kemur ekki til greina að gefast upp
fyrir öllum kröfum sem að ríkinu er
beint, bara út af því að einhverjir
hóta að fara í mál,“ segir ráðherra.
Stefna Seðlabanka Íslands
vegna yfirtöku á SPRON
 Erlend fjármálafyrirtæki vilja sækja skaðabætur frá ríkinu  Fleiri íhuga málaferli
Þessir bankar eru meðal þeirra
sem hafa stefnt ríkinu: Banque
et Caisse d’Epargne, Bayerische
Landesbank, Cathay United
Bank, Commerzbank Int-
ernational, Dresdner Bank, DZ
Bank AG Deutsche Zentral
bank, HSH Nordbank, Hypo
Alpe-Adria Bank, Landesbank
Baden-Württemberg, Land-
esbank Saar, National Bank of
Egypt, Norddeutsche Land-
esbank, Oberbank, Raiffeisen-
landesbank, Salzburger Landes-
Hypothekenbank, og Spareban-
ken Öst.
Margir þýskir bankar
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Lögmaður Baldvin Björn Haralds-
son mætir í fyrirtöku 1. september.
FJÁRHAGUR foreldra, búseta og
félagslegar aðstæður hafa vaxandi
áhrif á árangur í grunnskólum á
Norðurlöndunum. Er þetta meðal
niðurstaðna skýrslunnar Northern
Lights on PISA 2006 sem unnin var
fyrir norrænu ráðherranefndina.
Var hún kynnt á ráðstefnu á Grand
Hótel í Reykjavík sem lauk í gær.
Í skýrslunni er árangur árið 2006
borinn saman við árin 2000 og 2003.
Fram kemur að frammistaða ís-
lenskra, danskra og norskra grunn-
skólanemenda er undir meðaltali
ríkja Efnahags- og framfarastofn-
unarinnar, OECD. Finnskir nemar
koma best út Norðurlandabúa eins
og áður og Svíar standa vel varðandi
endurskipulagningu mennta-
kerfisins. skulias@mbl.is
Morgunblaðið/RAX
Of langar? Skólabörn í frímínútum.
Nemendur á
Íslandi undir
meðallagi