Vitinn - 25.08.1939, Side 2

2
Föstutdaginn 25. ágúst 1939.
Frá þjóðhátíðinni 1939.
VITINN
HUGSJÓNABLAÐ
MEÐ MYNDUM
BLÚSSAR ANNAN HVORN
FÖSTUDAG
RITSTJÓRI:
ÁRNI GUÐMUNDSSON
ísafoldarprentsmiðja h.f.
EYJABÁLKUR
Fyrsti vélbátur, sem kom til
Vestmannaeyja, hét „Eros“.
Það var 1904. Bátur þessi var
aðeins 4 smálestir að stærð, og
reyndist illa, gekk t. d. aldrei
um vetrarvertíð. 1906 gengu
héðan 2 vélbátar, en 1907 voru
þeir orðnir 18.
Fyrsta björgunar- og strand-
varnaskip, er íslendingar eign-
uðust, kom til Vestmannaeyja
25. marz 1920. Það var „Þór“,
sem Björgunarfélag Vestm.eyja
hafði fest kaup á í Danmörku.
Kostaði skipið 270 þús. kr.
Áttavitar voru fyrst notaðir
í Vestm.eyjum um 1870. Voru
þeir mjög fábrotnir, eða aðeins
segulnál, sem lék á oddi. En um
1906 komu spíritusáttavitarnir
fyrst til sögunnar.
Eitthvað munu Vestm.eying-
ar hafa notað línu (lóðir) á 15.
og 16. öld, en brátt lagt hana
niður aftur. Voru svo handfær-
in eingöngu notuð, allt fram til
1897, að Magnús Guðmundsson
Margir kviðu fyrir þjóðhátíð-
inni, sem vonlegt var. Það var
nú fyrst og fremst hið voðalega
Verzlunarmannafélag, sem mikl-
ar sögur gengu um. Mynduðust
um það ýmsar þjóðsögur, svo
sem að 1000 stykki af þessum
voðamönnum hefðu pantað hér
tjaldstæði o. fl. Þetta fór þó allt
bærilega, því að þeir, sem fóru
yfir punktinn, dóu ósköp kurteis-
lega uppi um brekkur, eða ann-
ars staðar, þar sem þeir trufl-
uðu ekki umferðina. Og óspekt-
ir gerðu þeir engar. Virðist oss
því, þrátt fyrir allt, að þetta
blessað fólk sé bara eins og fólk
gerist og gengur. —
Þá var halastjarnan, sem átti
að koma 4. ágúst og valda óveðr-
um miklum, en í blóra við
stjörnufræðingana hefur hún
annaðhvort breytt um kúrs —
eða þá dregið eitthvað að sér
halann. A. m. k. kom hún ekki
að neinu tjóni.
Loks var svo hin herfilega
Labrador-lægð, sem var að
mjakast hér heimundir, dagana
fyrir þjóðhátíðina. Þó dró það
heldur úr kvíðanum, þegar
merkismaður einn í bænum upp-
lýsti það, að Labrador væri á
Suður-ítalíu og varla færi lægð-
arskömmin að flækjast alla leið
hingað. Þrátt fyrir það lentum
á Vesturhúsum lagði hér línu
10. apríl það ár. Fyrstu árin var
línan dregin af handafli, eða
þar til 1910, að fyrstu línuspil-
in komu í báta hér.
Fyrsta tilraun með dragnót
hér við Eyjar gerði Gísli Magn-
ússon í Skálholti um 1920.
Þorsteinn Jónsson í Laufási
við í lægðinni, en sluppum þó
mjög billega, svo sem kunnugt
er.
í dalnum var umhorfs líkt og
vant er, nema hvað vitabygg-
ing fögur stóð á kletti ofan við
ræðupallinn. Var hann þar, að
voru viti, til þess að forða
mönnum frá ýmsum óvitaskap,
sem þeir lenda stundum í, við
þetta tækifæri. Þrátt fyrir vit-
ann strönduðu þó nokkrir, en
náðust allir út (þ. e. upp — og
heim) fyrir sunnudagsmorgun.
Á laugardagskvöldið sýndu
skátar listir sínar. M. a. sýndu
þeir mjög fallega, hvernig á að
falla í yfirlið — og vekja menn
við aftur, enn fremur hraðtjöld-
un o. m. fl„ sem gerði mikla
lukku.
Hátalarinn var ýmist þegj-
andi hás eða með hiksta. Hikst-
ann hafði hann fyrri daginn, en
hæsina þann seinni. Var hann
þá skírður upp og nefndur „lág-
talari“. —
Eitthvað var verið að tala um
„fluguveiðara“ í sambandi við
steypta pallinn, og ku fólk hafa
viljað límast við hann. Má vera,
að einhverjir strákarnir hafi
fengið þá flugu í höfuðið, að
kannske mætti veiða þannig
eitthvað af Reykjavíkurdömun-
um, og halda þeim eftir.
reyndi fyrstur manna að nota
net til þorskveiða hér, en heppn-
aðist ekki. 17. marz 1916 lagði
bátur héðan úr Eyjum þorska-
net og tókst vel. Er vertíðin
1916 talin fyrsta netavertíð hér
í Eyjum. Næstu 3 árin á undan
hafði þó norskur maður, För-
land, reynt hér þorskanet og
heppnaðist vel.