Nýr Stormur - 19.08.1966, Síða 2

2
^ÍftORMlIR
Lög og réttur
í síðasta tbl. Nýs Storms var lítillega rætt um þá
ósvinnu opinberra aðila, og þá einkum þeirra, sem
gæta laga og réttar, að láta það ógert, sem skylt er
að gjöra, eins og t. d. það atriði, að dómarar og full-
trúar þeirra, gangi á undan um að óvirða réttinn, með
því að bera engin embættisklæði eða önnur einkenni,
svo merkja megi vald þeirra til hvers konar dóms-
starfa.
Ef til vill mun einhver segja, að smálegar séu aðfinnsl
ur þessar, en ef betur er að gáð, þá fer þvi víðs fjarri.
Það hlýtur óumdeilanlega að vera sjálfsagt grund-
vallaratriði, að dómarar og þjónar þeirra gæti þess, að
virðing fyrir réttindum og skyldum sé hvarvetna í
hávegum höfð. Gegnir þá einu, hvort í smáu eða stóru sé
enda geta þeir aðilar, hvort heldur þeir eru hærra eða
lægra settir, eigi vænzt þess, að almenningur virði lög
og rétt sem skyldi, ef sjálfir handhafar dómé'válds‘'tí^''
réttar, sýna þess engin merki, að þeir virði slíkt sjálf-, ,
ir! Þetta sýnist augljóst mál og þarf ekki frekar um að
fjalla.
Hér að ofan birtist táknræn mynd, sem áreiðanlega
talar skýrara máli, heldur en jafnvel hin rökfastasta
blaðagrein, um brýna nauðsyn þess, að i lýðfrjálsu
landi sé allt og eitt gjört, til að styrkja réttarvitund
fólksins, og einnig undirstrika, að því aðeins verður
haldið uppi réttarfari meðal samfélags þess, ef aga-
vald hins opinbera er hvergi hulið, yzt eða innst. Þetta
sýnist mergurinn málsins, enda krefst félagslyndi
mannanna þess, svo sambúð þeirra fái sem bezt notið
sín. »•
Myndin hér að ofan virðist í fljótu bragði einungis
sýna lögreglumenn leiða brotamenn fyrir rétt, og er
slíkt alls ekki fátítt, heldur alvanalegt í sérhverju
þjóðfélagi, sem býr við lög og reglur. Öðru máli gegn-
ir, þegar skýrt er frá texta þeim, sem myndinni fylgir,
en hann er á þá leið, að fanginn í miðið er látinn
segja, þegar hann hefur verið leiddur fyrir dómarann:
„Hvernig dettur yður í hug, að við höfum verið að
fremja innbrot, herra dómari? — Við vorum aðeins að
framkvæma venjulega fógetagerð ígera fjárnám)!“
— Þessi skopmynd er þannig látin lýsa á meinlegan
hátt, hversu mjög aga og virðingu fyrir dómstólum
er ábótavant, því hinir æðri þjónar réttarins gætu allt
eins verið búnir svipuðum búningum og innbrotsþjóf-
amir á myndinni, við embættisverk sín, eins og öllu
er háttað hérlendis nú á dögum!
Flestir þeir, sem komnir eru til vits og ára, hafa
sennilega fengið að kynnast ýmiss konar yfirvalds-
framkvæmdum. Daglega eru fulltrúar borgarfógeta á
ferli — í embættiserindum — en fáir munu til frá-
sagnar af því, að þessir fógetafulltrúar geti sannað
heimildir sínar, til að vinna nokkur fógetastörf! í
raun réttu, þá er engum borgara skylt að lúta þess-
ari framkomu, því engin krafa er til þess gerð, að al-
menningur þekki í sjón þessa embættismenn — sem
engin merki bera oftastnær um valdsvið sitt. Væri
það eitt réttast að vlsa slíkum mönnum á dyr, sem
koma arkandi með doðrant undir hendinni og vaða
inn á gafl, ásamt meðreiðarsveinum slnum — réttar-
vottunum — án þess að sýna nokkur skilríki — heldur
láta sögusögn eina nægja, um embættisrétt sinn! Þess-
Framh. á bls. 2.
ti
Föstudagurinn 19. ágúst 1966
Sýndarmennska —
Framh. af bls. 1.
og tilkynnt að fyrsta athöfnin
sem framfæri I hlnu vígða
húsi væri landskeppni íslend-
inga og Dana í sundi.
Fljótlega EFTIR kosningar
kom í ljós, að ekki myndi
unnt að ljúka verkinu í tæka
tið fyrir hina fyrirhuguðu
sundkeppni, svo ekki var ann
að sýnna en að geirfuglsfjöðr
in myndi fjúka úr hatti borg-
arstjórans. Var að finna ráð
við þessu. Álit borgarstjórna
hafði hlotið svo mikið afhroð
við kosningarnar, að öll ráð
myndu ódýr til að firra meiri
vanda. Það vill hinsvegar svo
vel til, að ráð borgarstjórnar-
meirihlutans í Reykjavík eru
og hafa ávallt verið greidd af
borgarbúum í vaxandi útsvör
um, sem samkvæmt útsvars-
skránni, virðast ekki koma sér
lega hart við hina ráðslyngu
borgarfulltrúa.
Glæpsamleg fjársóun
Til þess að ekki þyrfti að
færa sundkeppnina upp í
Sundhöll Reykjavíkur, þar,
sem þær hafa verið haldnar
áfallalaust undanfarna ára-
tugi, var tekið til bragðs að
láta mikinn fjölda iðnaðar-
manna „fullgera" sundlaug-
arnar til bráðabirgða!
'1 ' Þelr sem' kunnugir eru þess
uip málum, fullyrða að þessi
bráðabirgðaaðgerð, sem síðar'
á að ríía burt, hafi ekki kost
að minna en EINA MILLJÓN!
Menn eru undrandi á þvi að
be/rgarsjóður skuli vera í sí-
felldum peningavandræðum,
en hér er ein skýringin:
Gengdarlaus fjáreyðsla f
sýndarmennsku og óþarfa
pjatt, auk þess, sem fjár-
munum er ausið í hvers-
konar gæðinga og sukk, sem
jafngildir beinum þjófnaði
á fjármunum borgaranna.
.miiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiii]
\lE!DARLJÓS\
I SIR WALTER SCOTT
(1771-1832)
| Skozka stórskáldið Sir
| Walter Scott skrifaði fyrst
| ur manna sögulegar skáld
| sögur og hlaut heimsfrægð
| fyrir snilli sína.
| Sir Walter Scott fæddist
| í Edinborg og var kominn
| af góðum ættum. Faðir
| hans stundaði -lögfræði
| störf. Sonurinn fékk löm-
i un á öðru ári, en veikind-
1 in ollu því að hann var
| sendur í sveit, og hafði sú
| dvöl varanleg áhrif á hann.
| Hann hreifst mjög að feg-
| urð og tign náttúrunnar,
| og hann fékk sérstakan á-
| huga fyrir ýmsum söngv-
| um, sem lifðu á vörum
| fólksins.
| Þar sem sveitarvistin
| veitti honum mikla heilsu-
| bót, var hann kvaddur
| heim og hóf skólanám í
| Edinborg.
| Að ósk föðursins lagði
| hann stund á lögfræði í há
| skólanum og varð lögmað-
| ur 1792 og síðar fógeti í
| Selkirkshire.
| Á þessum tímamótum í
1 ævi hans sáust lítil merki
| þess, að hann myndi helga
| sig ritstörfum, en skömmu
| eftir aldamótin 1800 gaf
| hann út skáldsögur, sem
| lögðu grundvöllinn að
| frama hans.
| Alls skrifaði hann 29
| skáldsögur, sem flestar
| voru byggðar á sögulegum
| staðreyndum.
| Varðveitti hann þannig
| gamlan fróðleik frá
| gleymsku og gerði hann að
I vinsælu og lifandi lestrar-
efni fyrir almenning.
Skáldsagnagerð Sir 1
Walter Scott olli byltingu §
í bókmenntaheiminum. — |
Viðsvegar um Evrópu tóku |
menn hann til fyrirmyndar |
og fóru einnig að rita sögu §
legar skáldsögur.
Á efri árum olli lömun- |
in því, að sir Walter Scott |
varð oft að sitja í hjóla- |
stóli. Eitt sinn skömmu fyr |
ir andlátið, bað hann vin |
sinn að lesa fyrir sig. Þeg- |
ar vinur hans spurði, úr |
hvaða bók það ætti að vera, |
svaraði Scott: „Þarftu að |
spyrja þessa, það er aðeins |
ein bók.“ Las hann þá fyr- |
ir hann 14. kapitula Jó- |
hannesarguðspj allsins.
Sir Walter Scott sagði |
um þessa bók bókanna: |
„Dásamlega Biblía! Það |
er ekkert sem hún getur |
ekki gefið sérhverjum, sem |
þekkir neyð sína. Hún veit 1
ir sannleika, sem ekki fyrn |
ist, gleði, sem menn fá |
aldrei leið á, kórónu, sem |
ryð fær eigi grandað, fróun |
i áhyggjum, frið í harmi, |
sæluríka von um eilíft líf. |
Þetta eru þær gjafir, sem 1
Drottinn veitir þeim, sem|
elska orð hans.
Áttu ekki fyrir hreinlætis-
tækjum!
Það er táknrænt fyrir þessa
óstjórn, að er kaupa átti 10
handlaugar, voru peningar
ekki fyrir hendi! Einn verk-
takinn bauðst þá til að kaupa
nefnd hreinlætistæki til bráða
birgða, svo hægt væri að
halda áfram við verkið.
En þá var komið við auma
kviku borgarstjórnarstolts-
ins. Þessu var neitað og verk
ið látið bíða, þar til aurar
voru tiltækir.
Hins vegar var tíminn naum
ur og eftir- og næturvinna
jókst, til að „gera klárt“ fyrir
sundmótið!
Það alvarlegasta við þetta
mál er þó það, að allt sem
þarna var unnið, eða megnið
af því, er aðeins gerti til
bráðabirgða. Þetta á að rífa
niður aftur og byggja á ný
fyrir framtíðina. Hvaða öfl
það eru, sem hafa komið borg
aryfirvöldunum til að fremja
þennan dýra fíflaskap, skal
ósagt látið, en sennilegasta til
gátan er sú, að borgarstjórn-
in hafi skammast sín fyrir að
þurfa að tilkynna að hús, sem
hann var nýbúinn að vígja
til notkunnar, væri svo alls
ekki tilbúið.
Sundlaugarnar voru eitt af
afrekunum, sem áttu að
leggja Sjálfstæðisflokknum til
10 borgarfulltrúa og voru því
notaðar sem kosningaáróður.
Það er Ijótur sannleikur, ef
þetta misheppnaða herbragð
borgarstjórans hefir kostað út
svarsgreiðendur um eina
milljón króna.
Hlutskipti minnihlutans
Aumkunarvert er hlutskipti
minnihlutaflokkanna í borg-
arstjórn, sem göspruðu um
aukið aðhald, sem hafði svo
mikil áhrif á borgarbúa, að
þeir voru nærri því búnir að
fella meirihlutann. Fyrstu við
brögð Geirs borgarstjóra voru
að láta einn af lögfræðingum
sínum tilkynna, að nú væru
öll plögg opin og sjálfsagt að
fleiri í undirbúningi. Hinsveg
ar hefir borgarstj órnarmeiri-
hlutinn tekið sig á í þessum
málum og er „batnandi manni
bezt að lifa“. Verður því að
sinni látið kyrrt liggja, nema
sérstakt tækifæri gefist, af
nógu öðru mun vera að taka.
Hins vegar var eins og upp
í fulltrúa minnihlutaflokkana
væri stungið, því ákaflega lít-
ið hefir frá þeim heyrzt. Virð-
ist eins og allt sé fallið í ljúfa
löð, því langt er til kosninga.
Gagnrýni upp á við
Hlutverk óháðs blaðs er að
gagnrýna yfirvöld og embætt
ismannakerfi hins opinbera,
ásamt einstaklingum, sem mis
nota aðstöðu sína. Gildir þá
einu hvaða flokkur eða flokk
ar fara með völd. Borgar-
stjórnin í Reykjavík hefir
sýnt að hún ætlar ekki að láta
sér segjast við þá áminningu
sem hún fékk við síðustu kosn
ingar. Óstjórnin og sukkið