Eyjablaðið - 20.06.1939, Side 2

ÞRIÐJUDAGUR 20. JÚNl 1939
EYJABLAÐIÐ
EYJABLAÐIÐ
Útgefandi:
Sósíalistafélag Vestm.eyja
Ábyrg ritnefnd:
Haraldur Bjarnason.
Árni Guðmundsson.
Afgreiðsla blaðsins er á
Sólheimum (niðri),
Víkingsprent.
I__________________________
Sumar- (
afvínna
Alvinnu hér í Eyjum cr nú
oröið þann veg háttað, að jaí’n- I
skjótl og vertíð lýkur, þrýtur
hér atvinna að mes*u. lín þó
nokkra atvinnusnöp sé hér
iieirna að liai'a fram í júní-
byrjun. Þá má svo hcita aS eft-
ir þann tíma hverfi hér öll al-
gcng verkamannavinna.
Nú er iíka svo komiS, aS
mjög mikill hluLi verkamanria
og þó sérslaklega sjómanna
verður aS hverfa héSan brott,
til aS leita vafasamrar atvinnu
í fjarlægum héruSum. Enginn
maður, sem ástæSur hcfur lil
aS komast á burí, lætur sér nú
clella í iiug aS sitja hér um
kyrrt sumarlangí, til aS vinna
þá claglaunavinnu, sem lil fell-
ur, nema þeir íáu, sem trj'gg-
ingu hafa fyrir þeirri litlu
vinnu, sem ekki verSur komizt
hjá aS framkvæma einnig á
sumrum, svo sem afgreiSslu
skipa o. þ. h. — Atvinnuhættir
þessir eru margra hluta vegna
mjög slæmir og á allan hátt ber
valdhöfum bæjarfélagsins
skylda til aS sjá um, aS al-
vinnulíf bæjarins leggist ekki
meS öllu í rúst þann tíma árs
sem sól er liæst á lofti.
í fyrsta lagi ber valdhöfun-
um aS láta vinna hér ýms aS-
kallandi störf, svo sem hol-
ræsagerS, gatnagerS viSgerSir á
gölum og leikvelli Barnaskól-
ans, svo aS örfá dæmi séu
ncfnd.
í öSru lagi vegna þess, aS hér
er l’jöldi manna, sem alls ekki
kemst í burtu af ýmsum áslæS-
um, hversu rír atvinna, sem
liér er.
Og í þriSja lagi til aS bregS-
asl ekki þeim loforSum, sem
þeir gál'u kjósendum sínum,
þegar þeir voru aS komast lil
valda í Bæjarfélaginu. — En
eins og menn muna þá gáfu
SjálfstæSismenn hér út þaS
kjörorS um síSustu kosningar
aS þeir væru athafnámenn svo
miklir, aS atvinnulifinu væri
Framhald á 4 síð*.
Hverjir ota mönnum á bæinn?
Löngum kveður það viS hjá
íorráSamönnum ihaldsins, að
sósíalislar haíi það sem silt aS-
alstefnumál aS letja menn í því
að bjarga sér sjálfir — þeir
skuli heimta allt af öSrum, og
þá fyrst og fremst því opin-
bera.
ÞaS er ekki tilgangur þessara
lína, aS fara nákvæmlega út í
aístöSu sósíalisla lil fátækra-
málanna svoneíndu, henni hef-
ur svo oft veriS lýst rækilega í
ræSu og riti. Alþingi hefur þótt
nauSsyrilegt til þess aS ísland
gæti talizt lil menningarland-
anna, aS sett voru lög um fá-
tækraframfærslu, jafnvel hinir
aíturhaldssömu Jringmenn liafa
orSiS aS taka þátt í þeirri laga-
selningu. AuSvitaS bera lögin
öll merki afturhaldsins, þau
hafa aS geyma fjölmörg sví-
virSileg þrælaákvæSi, — en eitt
hefur þó hin afturhaldssama
stofnun orSiS aS veita hinum
l'átæku meS lögum þessum, þ.
e. leyfi til þess aS krefjast
styrks af hinu opinbera sér og
sínum til lífsframfæris, séu
þeim allar aSrar bjargir bann-
aSar.
Þessum rétti hinna allslausu
hal'a sósíalistar viljaS halda í
heiSri, og þegar íhalaiS hér i
Eyjum hefur ráSizt á hann,
krossbrotiS landslög og láliS
bjargarlausl fólk synjandi l'rá
sér fara, þá haía sósalistarnir
flett ofan af þessu framferði og
barizt gegn því. En jafnframt
hefur sú krafa alla tíS veriS
meginkrafa sósíalista í þessum
efnum, aS vinnuíærum mönn-
um væri gefinn koslur á
því, aS vinna fyrir brauSi sínu.
Þessi er í slutlu máli afslaSa
sósalistanna tii þessara atriða,
þeir berjast l'yrir því aS rétlur
allslauss íólks til opinbers
styrks sé ekki fólum IroSinn,
en leggja hinsvegar áherzlu á,
aS þessu fólki sé af öllu megni
hjálpaS lil ]>ess aS komast hjá
því aS þiggja náSarbrauS fá-
tækrastjórnanna.
AS þetta er rifjaS upp hér, er
aS gefnu sérstöku tileíni.
Fyrir nokkru voru þeir, sem
veriS liai’a sorp- og salerna-
hreinsarar í bænum, hraktir
frá slarfi sínu, eins og öllum
hér er kunnugt. Vitanlegt er, aS
þessir menn eiga yfirleitt viS
örSugri aSstæSur aS búa, en al-
mennt gerist, vegna sérstaklega
mikillar ómegSar og veikinda.
í staS þessara manna eru aSrir
settir í starfann, sem mun betri
lifsaSstöSu höfSu.
Nú hefur mörgum orSiS á aS
spyrja: HvaS er veriS aS gera
meS þessum og þvilikum ráS-
stöfunum? Allir þekkja at-
vinnuástandiS hér. Öllum er
kunnugt um hiS dásamlega
og mannúSarmikla samræmi í
framkomu forráSamanna bæj-
arins, sem sé þaS, aS enda þótl
þeir neiti allslausu fólki hvaS
eftir annaS um lögboðinn styrk,
gera þeir samt ekkert til þess
aS auka atvinnuna l’rá því sem
hún er og hei’ur veriS undan-
farin ár, nema síSur sé. Út á
hvaSa braut er veriS aS beina
þessum barnmörgu og lieilsu-
biluSu mönnum? spyrja menn.
Og þeir eru sammála um
svariS: ÞaS er veriS aS ota þeini’
á bæinn! Og almenningur er
líka sammála um þaS, hverjir
þaS gera, og aS þetta er aSeins
lítll hluli af ótal slikum verk-
um þeirra manna, sem viS-
halda alvinnuleysinu og beita
pólitískri atvinnukúgun.
í tilefni af þessum ofan-
greindu gerSum sínum, held ég
aS þeim GuSlaugi, Ársæli & Co.
væri ekki nema holt aS íhuga í
eill skipti fyrir öll, hverjir þaS
eru, sem ota mönnum á bæinn.
S.
Auglýsíð í
Eyjabladínu.
ÁRNI ÚR EYIUM:
Fríðrofar á „Grœnu cyjunní"
,,— Hjörleifur herjaði víða
um írland, ok fékk þar mik-
ið fé, þar tók hann þræla
tíu, er svo hétu: Dufþakur
Geirröður -—• — -—”
Eftir ströndinni kemur hár og
beinvaxinn unglingur. Hárið, rauð-
gult og þykkt fellur niður á axlir
hans. Hann er berfættur, klædd-
ur stuttum brókum og ber niður
að beltisstað. Hann hefur fiskinet
um öxl og heldur á nokkrum smá-
fiskum í hendi sér. Gangur hans
er léttur og öruggur, bros leikur
um varirnar.
Dufþakur er að koma úr veiði-
för. Um sólarlagbilið ætlar hann
að hitta stúlkuna sína, þessvegna
er hann í svona góðu skapi. Þau
ætla að hittast bak við heiðadrög-
in vestur með ströndinni. Þar í
kvosinni, upp af litlu sandvíkinni
er uppáhaldsstaðurinn þeirra.
Dufþakur greikkar sporið, hann
syngur fyrir munni sér gamalt
gleðilag. Sólbrennt andlitið ljóm-
af gleði. Hann elskar nú líka beztu
og fallegustu stúlkuna í öllu land-
inu!
Það er fagurt að sjá þennan
hrausta, beinvaxna, lífsglaða unga
mann gleðjast yfir hamingju
sinni í þessu unaðslega umhverfi.
Yfir ströndinni hvílir vatnsgrá
móða. Reykirnir í þorpinu standa
þráðbeint upp í loftið, eins og
fálmandi fingur — upp í óvissuna.
Fáklædd börn leika sér í fjöru-
borðinu, byggjandi sín hús úr
sandi og eigandi sína drauma, sem
enginn þekkir, nema þau sjálf, og
bárurnar við ströndina. Ömar
klukknanna í litlu þorpskirkjunni
berast út yfir sveitina og fylla
allt friði-----
Dufþakur gengur föstum skref-
um heim í þorpið sitt. Hann stað-
næmist við lítið, hvítt hús. Roskin
kona í grófum klæðum, en svip-
hrein og falleg, tekur á móti hon-
um. Þetta er móðir hans. Hann
varpar frá sér byrðinni og kveður
móður sína ástúðlega, svo hverfa
þau inn í húsið.
En enginn veit, hvað dagurinn á
eftir að bera í skauti sér. Þúsund-
ir atburða ske — en aðeins eftir-
leikur þeirra, endurminningin fær
hljómgrunn í sálunum. Mennirnir
berast með hinni miklu elfur tím-
ans, óvitandi um, hvað taka kann
við á næstu augnablikum. Vort
hlutskipti er svo oft að fljóta sof-
andi að feigðarósi. — -—
Þegar Dufþakur hefur matazt.
leggur hann sig til að sofa, en
biður móður sína fyrst að vekja
sig, stundu fyrir sólarlag. Hann
gengur rólegur til hvílu sinnar, á-
hyggjulaus, og á enga hugsun
nema ástardrauma sína.
Margir stórir drekar sigla gín-
andi trjónum upp að ströndinni.
Fjölmargir hávaxnir, bjarthærðir
menn æða á land upp, búnir skín-
andi vopnum og verjum. Fólkið
þýtur í allar áttir, ekkert verður
til varnar, allt er á ringulreið, ein
iðandi kös. Ráðþrota, skelfingu
lostnir menn og konur, böm og
gamalmenni. Hinir bjarthærðu,
heiðnu risar ,æða um byggðina,
öskrandi og bítandi í skjaldar-
rendur, albúnir til morða og ann-
arra fólskuverka. Sárbitrir brand-