Framsóknarblaðið - 29.02.1956, Qupperneq 1

Guðlaugur Hansson
fyrrverandi heilbrigðisfulltrúi.
MINNINGARORÐ
Föstudaginn 24. þ. m. var til
moldar borinn frá Landakirkju
Guðlaugur Hansson fyrrverandi
heilbrigðisfulltrúi hér í bæ og
bæjarfulltrúi Eyjabúa um langt
skeið.
Guðlaugur Hansson var 81
árs, er hann féll frá, fæddur 17.
apríl 1874 í Hólmahjáleigu í
Vestur-Landeyjum.
Árið 1886 fluttist Guðlaugur
hingað til Eyja, þá 12 ára dreng-
ur, harðsækinn og framgjarn.
Hann stundaði síðan sjó.hér um
margra ára skeið bæði a opnurn
skipum og vélbátum, eftir að
þeir komu til sögunnar. Þegar
hann hætti að stunda sjóinn,
gerðist hann starfsmaður hjá
Gísla ]. Johnsen, kaupmanni.
Alls dvaldist Guðlaugur Hans
son lrér í Eyjurn um 62 ara skeið.
Árið 1904 giftist Guðlaugur
eftirlifandi konu sinni Mál-
fríði Árnadóttur, mestu ágætis-
og sómakonu, sem nu dvelst a
Elliheimilinu hér. Þeim hjónurn
varð ekki barna auðið, en þau
ólu upp eina stulku, sem bat
nafn þeirra og hét Málfríður
Guðlaug. Hún hafði nýlega lok
ið kennaraprófi, er hún lézt vet
urinn 1932. Það varð þeim hjón-
um mikið sorgarefni. Þau unnu
fósturdóttur sinni af þeirri ást
og umhyggju, sern heitust getur
orðið milli barna og foreldra.
Segja mátti með sanni, að þau
sæju ekki sólina fyrir henni, eins
og stundum er að orði komizt.
Málfríður heitin var þá einnig
næsta óvenjulega vel gerð stulka,
góðlynd, blíðlynd og gáfuð, trú
rækin og trygglynyd. Það var sem
geislaði frá henni góðmennskan
og guðsgneistinn. Þessa skaplynd
is nutu fósturforeldrar hennar í
ríkum mæli. Þau kunnu líka að
meta það og með það að fara.
Þetta göfuga skaplyndi fóstut-
dótturinnar átti næman hljóm-
grunn í hjörtum fósturforeldr-
anna. Þau voru sjalf þroskuð og
víðsýn á guðlegt gildi salatlegia
eiginda, enda trúrækin sjálf, fast-
mótuð með trausta skapgerð og
viðkvæmar kenndir.
Á þessum árum var ég tíður
gestur á heimili þeirra Fögru-
vallahjóna, Guðlaugs og Málfríð
ar, og þekkti þau vei.
Mér er enn í fersku minni dag
urinn sá, — dagurinn eftir að
Málfríður dó. Til þess dags liafði
ég engin kynni haft af sorginni.
Aldrei fyrr komið inn á syrgj-
andi heimili. Nú kynntist ég sorg
inni í almætti sínu eins og tök
eru á að kynnast henni án þess
að bera sjálfur þunga liennar.
Guðlaugur Hansson var hug-
sjónamaður. Sökum þess, hve
næma tilfinningu hann hafði
fyrir líðan lítilmagnans í þjóðfé-
laginu, og óskaði innilega að
geta rétt hlut hans eftir því sem
efni og kraftar stóðu til. sner-
ust hugsjónir hans mest að þeim
málum. EJm margra ára skeið
vann hann hér ótrauður að gagni
og gengi verkalýðssamtakanna
og stóð fast á rétti verkalýðsins,
hvar sem á reyndi og hann fékk
aðstöðu sinni við komið til bar-
áttu fyrir hagsmunamálum hans.
Guðlaugi Hanssyni var það ljóst,
svo víðsýnn, er hann var í þeim
málum, að liátt kaup og hækk-
andi nægði ekki einvörðungu
til þess að verkalýður til lands og
sjávar gæti lifað hér á landi
mannsæmandi lífi. Meira þurfti
með. Það var ekki minna virði
að skapa þessum verkalýð hall-
kvæma viðskiptaaðstöðu. Þess
vegna beitti Guðlaugur sér með
öðrum víðsýnum og góðum
mönnum fyrir stofnun kaupfé-
lags hér í bæ. Það var kaupfélag
ið Drífandi.
Þó að Guðlaugur Hansson
væri einlægur og heitur baráttu-
maður fyrir hagsmunum hinna
vinnandi verkalýðsstétta til lands
og sjávar, var hann enginn öfga-
maður og sízt að hann væri
„línumaður“. Hann var þjóðleg
ur hugsjónmaður, sem lét fyrst
og fremst sína eigin samvizku og
sitt eigið innræti ryðja veginn
og leggja sér „línuna". Hann
liafði viðurstyggð á erlendum
„línum" í þeim efnum. Hann
kaup aldrei erlendum boðum,
íslendingurinn í Guðlaugi Hans
syni. Þar var soralaus málmur í
rnætri og göfugri mannssál.
Hann rnátti aldrei vamm sit vita
í neinu og ekkert rnátti hann
aumt sjá eða vita, svo að hann
vildi ekki úr því bæta. Þar gekk
heilhuga halur að verki, þar sem
Guðlaugur Hansson var.
Eg kom til lians í Sjúkrahús-
ið nokkrum dögum áður en
liann dó. Auðsjáanlega dró að
Á fundi Framsóknarfélags
Vestmannaeyja 19. þ. m. hreyfði
ég því máli og reifaði það, að nú
væri tímabært að samvinnumenn
í Eyjum og aðrir unnendur
þeirrar stefnu tækju höndurn
saman og stofnuðu hér fiskiðju
ver á samvinnugrundvelli.
Bátaflotinn hér fer ört vaxandi
ár frá ári. Þau fiskiðjuver, sem
nú eru hér starfrækt, virðast eiga
fullt í fangi með að hafa undan
að vinna úr hráefni því, sem að
þeim berst á línuvertíð, og eykst
þó aflamagnið um allan helming
á netjavertíðinni.
Þetta er stórmál, sem þarf
mikinn óg góðan undirbúning.
Til þess að stofna fiskiðjuver,
sem annazt gæti fjölbreytilegá
vinnslu úr hráefninu, þarf mikið
fjármagn. Auðvitað yrðu hér op-
inber framlög að koma til.
Meiri hluti Alþingis virðist
hafa hug á að efla alþýðu manna
í landinu til þess að stofna fram
leiðslufélög á samvinnugrund-
velli. Það mundi því mest und-
ir dugnaði okkar sjálfra komið
og framtaki, hvort við komurn
slíku fyrirtæki sem þessu á fót.
Þar fer saman bæjarnauðsyn og
aldurtilastund. Ylurinn einn og
manngæzkan virtist nú einkenna
rnest sálarlíf hans. Augun báru
þess vitni, þó að varnað væri
honum máls að miklu leyti. Slík
urn mönnum er fegurst að deyja
eftir unnið langt dagsverk.
Við biðjurn og vonum, að hin
háaldraða ekkja Guðlaugs Hans
sonar rnegi njóta góðra stunda,
það sem hún á eftir af ævikvöldi
sínu og ylur minninganna um
mætan lífsförunaut og göfuga
fósturdóttur megi verða henni
ljós til hinztu stundar.
Blessuð sé minning Guðlaugs
Hanssonar.
aiþjóðarnauðsyn. Svo gígurlegur
fjöldi aðkomufólks sækir hingað
atvinnu sína hvert ár og skáann
af árstekjum sínum. Það mun
ekki fjarri sanni, að Eyjabúar
þurfi um 2000 manns að á hverri
vetrarvertíð til þess að fullnægt
verði þörfinni um vinnuafk við
framleiðsluna.
En við stofnun slíks fyrirtækis
sem þessa þurfurn við Eyverjar
að byggja á gamalli og gagnlegri
reynslu um ýmsa hluti. Til eru
þeir menn hér í bæ, sem reynt
hafa eftir megni að nudda sér
utaní og inn í sem flest sam-
vinnusamtök. Þar hafa þeir síð-
an spillt öllu með eiginhags-
munabrölti og sérhyggjutog-
streytu. Gengið á hlut fyrirtækj-
anna ser til Iiagsbóta, og smeygt
tortryggni og rógi með úlfúð og
lygum. Þessa og þvílíka rnenn
þarf að útilooka með samþykkt-
um frá þátttöku í framleiðslu-
fyrirtækjum. Þau mega ekki
vera opin sllkum prelátum frem
ur en kaupfélög eru það mönn-
um, sem keppa við þau á vett-
vangi viðskiptanna.
Engin áhrif á það að hafa á
Framhald á 4. síðu.
Fiskiðjuver á sam-
vinnugrundvelli.