Nýr Stormur - 22.12.1967, Side 6

Q

FÖSTUDAGUR 22. DES. 1967.
M€RKIR
ÍSLCNDINGAR
ÆVISÖGUR FJORTAN
ÞJÓÐKUNNRA ÍSLENDINGA:
Jósep Skaftason, læknir
Pétur Guðjónsson, organleikari
Þóra Melsteð, forstöðukona
Valdimar Ásmundsson, ritstjóri
Einar Jónsson, prófastur, Hofi
Sigurður Stefánsson, prestur, Vigur
Bríet Bjarnhéðinsdóttir, ritstjóri
Ólafur Davíðsson, fræðimaður
Jón Ólafsson, bankastjóri
Halldór Vilhjálmsson, skólastjóri
Guðmundur G. Bárðarson, náttúrufræðingur
Magnús Sigurðsson, bankastjóri
Gunnlaugur Claessen, yfirlæknir
Steinþór Sigurðsson, náttúrufræðingur.
BÓKFELLSÚTGÁFAN h.f.
--------------------r=
BÍLA-
VIÐGERÐIR
Réttingar
Boddýviffgerðir
Almenn
Viðgerðarþjónusta
Pantiff tíma f síma 37260
Bifreiðaverkstæði
VAGNS GUNNARSSONAR
Síffumúla 13
BIRGIR KJARAN:
HAFÖRNINM
Setning og prentun: Prent-
smiðjan Oddi hf.
Litmyndir og kápa: Stein-
dórsprent hf.
Bókband: Sveinabókbandið
hf.
Ekki fer milli mála, að í
bókaflóði seinustu dagana
fyrir þessi jól, beri „Haförn-
inn“ af um útlit og allan frá-
gang, og það svo, að um hreln
an kjörgrip er að ræða. í bók-
inni eru margar frásagnír og
mikill fjöldi mynda af hinum
mikilúðga konungi fuglanna,
sem á siðari árum hefur farið
mjög fækkandi á norðurhveli
jarðar og er t. d. hér á landi,
aðeins vitað um rúmlega 50
emi, unga og fullorðna. Má
því renna grun í hver örlög
bíða arnarins njóti hann ekki
þeirrar friðunar, er lög mæla
nú fyrir um. Er og bókin rituð
honum til fulltingis og vernd-
ar.
í formálsorðum, sem höf-
undur nefnir hinu táknræna
og snjalla heiti „Flugtak" er
komist svo að orði. „Menn
hafa sífellt verið að nema
lönd, menn vilja halda því
áfram, menn þrá að nema
meff einhverjum hætti allt
Iand sitt, minnsta kosti sjá
þaff allt, njóta þess. En menn
þurfa að kunna að virða land
sitt, sjá þaff, dá það, án þess
aff spilla fegrurð þess og sér-
kennum,“------og enn segir:
„Þvf er það, að við náttúru-
verndarmenn viljum fyrir
hvern mun reyna að varðveita
eitthvað af landinu eins og
þaff er frá náttúrunnar hendi,
frumásýnd þess, — gróffur
þess og fátæklegt dýralíf, —
og hindra, að síðustu einstakl
ingar tegunda deyi út,“----
Allir vita að höfundur er ekki
að sýnast. Friðun er honum
hugleikið málefni. Náttúru-
skoðun unun.
Þá er í bókinni all langur
þáttur um líf og háttu amar-
ins, rituð af dr. Finni Guð-
mundssyni. Er að frásögn
hans hinn mesti fengur og
mikill fróðleikur þeim, sem
hugstæður er hinn klóguli
tignar fug.
Bókfellsútgáfan gefur út
bókina.
A. G.
3 góðar
bækur frá
Stafafelli
Þrjár nýjar bækur hafa blað
inu borist frá bókaútgáfunni
Stafafell.
Þarna er um að ræða tvær
myndarlegar bækur, sem vafa
laust munu falla kvenþjóðinni
vel í geð. Önnur þeirra heitir
því fræga nafni „örlög ráða“
og fjallar um ástir og allskon-
ar flækjur, sem jafnan eru við
þjóna duttlungum sínum.
hendina, þegar örlögin fara að
Hin bókin-er læknissaga, en
þær bækur hafa jafnan náð
miklum vinsældum. Fjallar
hún um „Seinni konu læknis-
ins“ og er mjög spennandi
skemmtilestur.
Þriðja bókin er úr spánsk-
^meríska stríðinu og gerist að
nokkru á sjó.
Þessi saga er mjög spenn-
andi og á vafalaust eftir að
vinna hylli bæði drengja og
telpna.
VAR UNNID FYRIR GÝG?
Sú barátta, sem á sínum tíma
var háð í sambandi við ís-
lenzka landhelgi, var í eðli sínu
mjög merkur þáttur í sögu ís-
lendinga. Engan hefur órað
fyrir því, að sú barátta væri
ekki metin sem skyldi og er þar
um að ræða þegnskap íslend-
inga annars vegar, en hins veg-
ar það sinnu- og kæruleysi fyrir
velferð og framtíðinni. í upp-
hafi friðunar á íslenzku land-
helginni voru trollið og snuru-
voðin leyst af hólmi, og stóð
ekki á því, að Alþingi kæmi
með lög sem heimiluðu ifiski-
skipstjórum fé til innlausnar á
þessum veiðarfærum sam-
kvæmt mati, og var svo komið,
að ekki voru lengur notuð slík
veiðarfæri innan íslenzkrar
landhelgi. í skjóli þeirrar
vemdar, sem skapaðist við 12
mílna útfærsluna, lögðu marg-
ir, sem áhuga höfðu á að fá sér
smærri báta til að stunda veið-
ar á grunnmiðum, í þó nokkra
fjárfesitngu til þess arna og
notaðir opnir smábátar til
handfæraveiða og línu, auk
netaveiða, bæði fyrir þorsk, ýsu
og flatfisk. Afkoma smærri báta
og þeirra báta, sem stunda slík
ar veiðar, fór ört batnandi eft-
ir því, sem á leið og var þá
einnig farið að nota nót til
ýsuveiða á Faxaflóa og víðar
við landið, og einnig þorsk.
Þegar svo var komði, fóru að
heyrast raddir um, að svo mik-
ill fiskur væri orðinn í Faxa-
flóa, að hann hefði ekki æti og
svo mikið var orðið af rauð
sprettu, að þrjú til 6 lög voru
komin af henni um allan fló-
ann og víðar, og ekki langt á
eftir þessu fóru menn að tala
um, að nauðsyn væri. á að leyfa
troll og snurruvoð til þess að
fækka þessum fiski eitthvað, og
svo langt gekk þetta að lokum,
að formenn við Faxaflóa fjöl-
menntu til Reykjavíkur til þess
að fá leiðréttingu á þessu, svo
að fiskurinn í Faxaflóa yrði
hungurmorða, og þessum mál-
um var komið þannig fyrir, að
snurruvoðin var leyfð með
góðu samþykki fiskimálastjóra
og fiskifræðinga og ráðuneyta.
Og ekki nóg með það. Þorska-
netaveggur var settur allt í
kringum landið auk þess að
gotfiskurinn var tekinn í nætur
á Selvogsbanka á gotstöðvun-
um, sem ættu að vera algjör-
lega friðaðar. Snurruvoðin og
trollið og nótin, auk neta og
drauganeta, hafa nú þjarmað
svo að fiskstofninum, að engu
tali tekur. Það er eitthvað ver-
ið að myndast við að taka troll
bátana í landhelgi, en það er
kák eitt, hvað þá, að þeir borgi
tilsettar sektir.
Hvað er svo verið að tala um
landgrunnið, að friða það. þeg
ar þegnskapurinn er ekki meiri,
ef fiskimergðin var orðin svona
mikil, eins og af var látið, þá
hefði hungrið eitt að skila hon
um að betur á línu. Til dæmis
fiskaði einn maður á báti með
nokkur rauðsprettunet í Hafn-
arfirði 600 kg á dag fyrir opn-
un landhelginnar eftir útfærsl-
una í 12 mílurnar, en einu ári
síðar fékkst á sömu slóðum 60
kg og hefur þetta síminnkað.
Græðgi íslendinga hefur verið
svo óstjómleg og sóun veiðar-
færa gengdarlaus. En nýting
fisks hefur ekki verið að sama
skapi. því þetta væri fullgott í
negrana. Væri ekki betra að fá
minna og að hægt væri að
koma með mannsæmandi vöru
í land og ganga ekki gengdar-
laust á fiskstofninn. Það hæfir
vel fyrrverandi fiskimálastjóra
að setjast í bankastjóraembætti
í tómum Seðlabanka. Hann
hefur til þess unnið.
K. Pétursson.