Eyjablaðið - 25.03.1969, Blaðsíða 2
EFLIÐ
FYLKINGUNA!
Ungt fólk hefur hvað mest
orðið vart við þá óstjórn og
dýrtíð, sem nú ríkir og ætti
fólk að vera farið að sjá það
af reynslunni að þetta á-
stand er ekki bara um stund
ar sakir, heldur um ófyrir-
sjáanlegan tíma, a.m.k., með-
an að þessi stjórn og aldur-
hnignir embættismenn sitja
við völd, og það skírist óð-
um, að fólk, þó aðallega ungt
fólk verður að fara að hugsa
um, hvort það sé virkilega
réttar myndir, sem það fær.
Hvort það sé satt, að erlend-
ur stóriðnaður sé okkur til
hagsbóta eða erlendur her.
Netstyggur fiskur, frjálslynd
ur páfi, stríðandi Nigeríu-
menn, Suður-Amerískir fiski
mjölsframleiðendur eða
kannski of hátt launaðir
verkamenn sé það, sem er að
ríða þjóðinni til fulls. Ætli
það sé rétt að hér skapist
paradís fyrir verkafólk, ef
við göngum í EFTA og síðar
í Efnahagsbandalag Evrópu?
En í því bandalagi gilda
viss lög, sem yfirleitt birt-
ast ekki almenningi eins og
t. d.: Unglingarnir verða tekn
ir í sameiginlegan her Banda
lagsríkja Evrópu. Fiskiskip
þjóðanna í bandalaginu
mega fiska innan landhelg
innar og að erlendir auð-
hringar megi fjárfesta ótak
markað hér. Það virðist aug-
ljóst, að afleiðingar þess, að
ísland gangi í E.B.E. verði
sá, að íslenzkur iðnaðar hlýt
ur að leggjast niður, land-
búnaðurinn verður fyrir
skakkaföllum og fiskveiði-
landhelgin okkar verði lögð
niður. Það hlýtur að leiða til
þess, að fiskstofninn við ís-
land og fiskveiðar hér leggj-
ast niður. Tilvera okkar verð
ur undir erlendum fyrirtækj
um hér á landi komið, sem
ef til vill verða rekin mest
með erlendu verkafólki, þau
mundu jafnvel ekki veita
öllum vinnufærum íslending
um atvinnu. Þessi dæmi
hljóta að sanna það, að við
ungt fólk megum ekki vcyða
undir í baráttunni við auð-
valdið, við megum ekki láta
fylla okkur upp af lygum og
áróðri, við verðum að líta
raunsæislega á hlutina og
taka rétt mat af þeim. Og
einmitt þess vegna höfum
við endurreist Æ.F.V., sem
sjálfstæð stjórnmálasamtök,
til að berjast á móti þessari
rotnu hugsun braskarastétt-
arinnar. Brjóta til mergjar
valdbeitingar og arðráns-
kerfi auðvaldsins og skýra
það fyrir almenningi. Að
loonþedMtiin
Verkalýðshreyfingin er um
hálfrar aldar gömul, og hví
var nú verið að stofna þetta,
spyrja víst eflaust margir
unglingar. Unglingar ættu að
spyrja þá mörgu eldri menn,
sem muna þá tíma og stóðu
í baráttunni þá. Þegar at-
vinnurekendur gátu skammt
að verkamönnum skít úr
hnefa og farið með þá að
vild sinni, engir fastir matar
eða svefntímar, engar slysa
tryggingar, ekkert orlof, eng
inn fastur vinnutími, heldur
bara þegar atvinnurekendum
þóknaðist. Verkamenn fengu
bara vinnu þegar atvinnurek
endum hentaði, þess utan
mátti hann hvíla sig heima,
atvinnurekandinn hafði all-
an rétt sín meginn, en verka
maðurinn engan. Þá kom
að því, að menn stofnuðu
samtök til að berjast fyrir
hag sínum með mætti samtak
anna (því sameinaðir stönd-
um við, sundraðir föllum
við). Baráttan var erfið, fyrst
framan af, þá sem gengu í
samtökin ráku atvinnurek-
vekja launþega til vitundar
um höfuðandstæður í deilum
um kaup og kjör og losa
verkalýðshreyfinguna und-
an áhrifum þeirra afla, sem
leitast við að tengja hreyfing
una hagsmunum ríkisvalds-
ins og atvinnurekenda. Að
tengja hin daglegu baráttu-
mál alþýðunnar við barátt-
una fyrir sósialisma. Að vera
sívirkur þátttakandi í þess-
ari baráttu og vinna þannig
tiltrú alþýðunnar. Vinna
skipulagslega og undirbúa
fjöldaaðgerðir til að fylgja
eftir kröfum verkalýðsins.
En þessum kröfum verður
ekki náð nema eftir harðvít
uga baráttu og með því að
hver einstaklingur taki þátt
í þeim og veiti sinn styrk, en
drattist ekki aftur úr. Þess
vegna má enginn liggja á
liði sínu til að efla Fylking-
una svo að hún geti orðið
róttækt afl fyrir verkalýðinn
og til þess að auðvaldsstétt
inni takist ekki áform sín að
gera ísland að einhverri ný
nýlendu............
A. S.
ehdur úr vinnu og hana
fengu þeir ekki annars stað-
ar, kröfugöngur þeirra voru
grýttar og hrópaðar niður og
þeir kallaðir: helvítis bolsar
og ýmsum ónefnum, barátt-
an var hörð, meira að segja
stéttarbræðux þeirra margir
hverjir, skilningslausir og í-
haldssamir börðust á móti
þeim og fleyttu rjómann of-
an af, og hafa að visu alltaf
gert. (Því hvaða kaup eða
rétt hefðu þeir í dag, ef sam
tökin hefðu ekki komið til?)
Menn verða að skilja stétt
sína og stöðu og standa heil-
ir með sjálfum sér. Samtökin
settu markið hátt, átta
stunda vinnudag á mann-
sæmandi launum, átta stund-
ir til hvíldar og tómstunda,
átta stunda svefn auk ann-
arra félagslegra réttinda.
Samtökin unnu á smátt og
smátt, og urðu viðurkenndur
samningsaðili. Verkfalls-
' vopnið var það eina, sem at
vinnurekendur skildu og oft
var lögreglu att gegn verka
lýð af atvinnurekendum og
ríkisstjórn, en samt bötnuðu
kjörin smátt og smátt vegna
vaxandi samtakamáttar og
svo var allt fram að „Við
reisn” þá snérist þetta allt
við, og síðan hafa launþega
samtökin staðið í sífelldu
varnarstríði, sem bezt sézt
af öllum gengisfellingum og
vísitölum, er alltaf hafa ver-
ið slitnar úr tengslum og af-
numdar með lögum, sífellt
stríð við þá ríkisstjórn, sem
ekki ætlaði að skipta sér af
samningum launþega og
laungreiðenda. Og ef menn
bera saman hinn eina raun
hæfa grundvöll, sem er kaup
máttur launa, en ekki pen-
ingaupphæðir, sést hvað mik
ið hefur miðað aftur á bak á
„Viðreisnartímum”.
/rið 1959, var kaupið 21,91
kr. en nú 53,87 kr.
Kílóið af hangikjöti kostaði
þá 27,80 kr., nú 144,00 kr.
Þannig er verkamaðurinn
tæpa þrjá tíma að vinna fyr-
ir kílói nú, en var þá tæpan
einn og hálfan tíma. 1. pk.
af kaffi kostaði þá 8,75 kr.,
en ný 37,00 kr. Þá unnu
menn fyrir tveimur og hálf-
um pakka af kaffi á tímann,
en nú einum og hálfum. Ex-
port, þá 4,20 kr. stöngin, þá
fékk hann 5 fyrir einnar
stundar vinnu, nú nægir það
ekki fyrir 4 s«öngum. Geys-
is þvottaefni kostaði 1959, 4,
65 kr., en kostar. nú 12,65 kr.
Einnar stundar laun dugðu
þá fyrir fimm pökkum nú
fjórum. Bjúgur kostuðu þá
28,00 kr. nú 98,00 kr. þá fór
einn tími og korter nú tæp-
ir tveir tímar. Kjötfars nú
69,00 'Jcr. þá 18,00 kr. Þá
fékkst rúmt kíló, nú um
helmingi minna. Egg kílóið
í smásölu nú 118,50 kr. þá
26,50 kr., þá vann verkamað-
urinn fyrir tæpu kílói á tím-
ann, en nú er hann rúmlega
tvo tíma að vinna fyrir kílói.
Svið þá 25,00 kr. pr. hausinn
nú 80 kr. Þá hefur verðið
rúmlega þrefaldast, en kaup
ið rúmlega tvöfaldast. Læris
sneiðar kosta nú 142,00 kr.
þá 27,00 kr. Það hljóta allir
að sjá mun þar á. Rófur þá
4,65 kr. nú 18,00 kr. Þá fékk
hann tæp fimm kíló fyrir
einnar stundar vinnu nú tæp
3 kíló. Þannig að í dag er
hann fjær því að lifa af átta
stunda vinnudegi en fyrir
„Viðreisn”. Hvað eiga að
iíða margir mannsaldrar, þar
til íslenzkir verkamenn geta
lifað mannsæmandi lífi á 8
stunda vinnudegi líkt og í
öðrum svokölluðum þróuð-
um menningarlöndum? Því
þurfa hinar verðmæta skap-
andi stéttir þjóðfélagsins að
hafa svo lítið fyrir sitt strit,
en hinar verðmæta sóandi
svo mikið fyrir dútl sitt, að
þeim nægir mörgum 6 stund
ir og þaðan af minna. Af
hverju þurfa að vera 600 ís-
lendingar á hverja heildsölu
og aðeins 125 á hverja smá
sölu (eftir því eiga að vera
40 hér í bæ, en ég gafst upp
að telja þegar ég kom í 50.)
Hvað eiga að líða margir
mannsaldrar, þar til réttlæt
ið sigrar á íslandi? Eða sjá
menn eitthvað réttlæti í því
að þeir sem vinna mikilvæg
ustu störfin í þjóðfélaginu
skuli þurfa að slita sér út
langt fyrir aldur fram. Mogg
inn býsnast mikið yfir því að
menn flýja Sæluríkið (Við-
reisnin) og fara til Kengúru-
lantísins, þar sem þeir geta
lifað mannsæmandi lífi á
átta stunda vinnudegi og
gott betur telur hann að ætti
að skattleggja þá, sem flýja.
Höfuðmarkmið Æskulýðs-
fylkingarinnar er:
1. Að vinna bug á auð-
valdsskipulaginu á íslandi og
koma í þess stað á þjóðfélagi
sósíalismans.
2. Að vinna alþýðuæskuna
til fvlgis við grundvallar-
kenningar sósíalismans og
vinna að sameiningu hinna
vinnandi stétta í liagsmuna-
baráttu þeirra.
3. Að vinna að því að
skapa æskunni þroskavænlcg
uppvaxtarskilyrði og skil-
yrð! til menntandi félags- og
skemmtanalífs.
HVAR ERU
K0MMARNIR?
Ekki alis fyrir löngu héldu
íhaldsfélögin í Vestmannaeyj
um almennan borgarafund,
um þær meinsemdir, sem
þjaka þjóðina í dag, í efna-
hagsmálum. Ekkert var til
sparað, til þess að koma fólki"
í skilning um það, að á þess-
um fundi skyldu meinsemd-
ir íslenzkra efnahagsmála
dregnar fram í dagsljósið.
Ekki hafa þeir sem að þess-
um fundi stóðu reiknað með
almennri þátttöku, því fund-
urinn var haldinn í efri sal
Samkomuhússins. Aðeins
tryggustu lærisveinar Guð
iaugs, komu til að meðtaka
fagnaðarerindi vitringanna
þriggja.
Aðallega var hér um tvær
meinsemdir að ræða, að áliti
Ingólfs ráðherra. Sú fyrri
var, að launamenn í landinu
(sjómenn og verkafólk)
hefði fengið of mikið í sinn
hlut, góður rómur var gerð
ur að þessari tillögu. Enda
voru atvinnurekendur fljótir
að fylgja henni eftir, með á
kvörðun um það, að þeir
greiddu ekki vísitölubætur,
frá og með 1. marz, sem sam
svarar 10,5% kauplækkun.
Hinni tillögunni var ekki síð
Frh. á 3. síðu.
Er það ekki nóg skattlagning
að búa i tíu ár undir Við-
reisn og eflaust sakna þeir
kalda landsins síns.
Með beztu kveðiu til allra
launþræla og verðmæta-
skapandi manna í landinu.
HEIMEYINGUR.