Siglfirðingur - 21.03.1940, Síða 1

Siglufirði, fimmtudaginn 21. marz 1940
13. árgangur
i
Hradfrystihús
málid.
Það hefir verið bæjarbúum mik-
ið áhyggjuefni, enda þrásinnis
komið fram í ræðum og ritum
þeirra manna, sem eitthvað hugsa
um atvinnulífið í bænum, hve
margarhendureru hér atvinnulausar
yfir mestallan þann tíma ársins,
sem sildveiðanna nýtur ekki.
Forráðamönnum bæjarins hefir
fyrr, sem nú, verið þetta ljóst og
reynr að ráða bót á, en árangurinn
hefir ekki ætíð verið sem ákjós-
anlegastur.
Stoínun og starfræksla eins eða
fleiri hraðfrystihúsa mundi vissu-
lega vera spor í þá átt, að ráða
bót á þessu.
Á síðari árum hefir eftirspurn á
hraðfrystum fiski farið sívaxandi.
Því ber þó ekki að neita, að stríðs-
ástand það, sem nú ríkir, hefir
orðið þess vaidandi, að sala á
hraðfrystum fiski til Englands hefir
á síðustu mánuðúm farið fram úr
því, sem ætla má, að hægt sé að
selja þangað á friðartímum. En
hvorttveggja er, að ástæða er til
að ætla, að þessi aukni markaður
muni haldast að afloknu stríði, og
að þá muni einnig opnast markaðir
á meginlandinu, sem nú eru lok-
aðir.
Hraðfrysting á matvælum, hverju
nafni sem nefnast, eru að ryðja
sér meir og meir til rúms um all-
an heim og enginn vafi leikur á
því, að innan fárra ára mun sú
breyting verða á, að dregið verður
úr útflutningi isaðs og saltaðs
fiskjar og útflutningur á hraðfryst-
um fiski stóraukast.
Með það fyrir augum, að at-
huga og gera tillögur um stofnun
hraðfrystihúss í Siglufirði sam-
þykkti bæjarstjórn 3. febr. s.I. eftir-
farandi tillögu:
»Bæjarstjórnin samþykkir
að leggja fram allt að kr.
45.000,00 — fjörutíu og fimm
þúsund krónur — þar af kr.
20.000,00 úr bœjarsjóði og kr.
25.000,00 úr hafnarsjóði, sem
hlutafé í hlutafélag, sem stofn-
að grði til þess að koma á
fót og reka hraðfrystihús hér
í Siglufirði, og samþykkir að
kjósa 3ja manna nefnd, og
þrjá menn til vara, til þess að.
undirbúa málið og leggja tií-
lögur sínar fyrir bœjarstjórn«.
í nefnd þessa voru kosnir Ei 1.
Þorsteinsson, Gunnar Jóhannsson
og A. Schiöth. Samþykkti nefndin
á fundi 22. febr., að eg færi til
Reykjavikur til þess að vinna að
þessu máli.
Þykir mér rétt, að birta tillögur
þær, sem nefndin hefir komið sér
saman um, að Ieggja fyrir bæjar-
stjórn, ásamt meðfylgjandi greinar-
gerð og fer það hér á eftir:
3. fundur
var haldinn að Hótel Borg, Reykja-
vík, 12. marz 1940. Á fundinum
mætti A. R. Schiöth og Erl. Þor-
steinsson, en símasamband var
haft við G. Jóhannsson.
F y r i r t e k'i ð :
I. að ganga frá tillögum og álits-
gerð til bæjarstjórnar út af
samþykkt bæjarstjórnar 3. febr.
s.I. um stofnun og starfrækslu
hraðfrystihúss í Siglufirði. Svo-
hljóðandi tillaga kom fram:
Nefndin samþykkir að leggja
til við bæjarstjórn:
1. Að þegar verði stofnað
hlutafélag, er byggi og starf-
rœki hraðfrystihús í Siglu-
firði, er framleiði allt að 10
tonn af fiskiflökum á sólar-
hring með geymslupláss fyr-
ir a. m. k. 300 tonn.
2. Að vœntanlegt lilutafélag
kaupi af Friðrik Guðjónssyni
útgerðarmanni i Siglufirði,
nyrðri hluta sildarstöðvar
lians, eftir nánara samkomu-
lagi, fyrir allt að W0.000 —
eitt hundrað þúsund krónur.
3. Að þegar verði hafist handa
um kaup á nauðsynlegum
vélum til starfrœkslunnar og
byrjað á því, að einangra
steinhús á umrœddri síldar-
stöð.
4. Samkv. lið 1—3 leggur
nefndin til, að bæjar- og
hafnarsjóður leggi fram allt
að kr. 45.000 — fjörutiu og
fimm þús. kr. — sem hluta-
fé, samkv. áður gerðum
samþykktum bœjarstjórnar.
Með tillögum þessum viljum við
láta fylgja eftirfarandi greinar-
gerð:
Fyrir nokkrum árum var all
blómleg vélbátaútgerð i Siglufirði.
Svo sem kunnugt er, hefir útgerð
þessari hnignað ár frá ári. Liggja
til þess margar ástæður, sem of
Iangt yrði að rekja hér, en eina
af aðalástæðunum má þó telja þá,
hve útgerðarmenn hafa átt örðugt
með að Iosna við afurðir sínar fyr
en seint og síðarmeir, að mikill
kostnaður hafði lagst á þær.
Vegna sívaxandi atvinnuleysis í
bænum hafa þó margir verkamenn
farið þá leið, að kaupa smávélbáta
— trillubáta — og gera þá út, til
þess á þann hátt að skapa sér
atvinnu. Útgerð þessi hefir þó
steitt á sama skeri og útgerð
hinna stærri vélbáta, sem hefir
farið fækkandi ár frá ári, sem sé
erfiðleikana að losna við aflann
Hafa þessir örðugleikar gengið
svo langt, að útgerðarmenn, jafnt
smærri sem stærri, hafa orðið að
flytja afla sinn til Akureyrar, tii
þess að selja hannþar til hraðfryst-
ingar. Er slíkt ekki vansalaust, að
Siglufjörður, sem hefir verið, er
og á að vera útgerð'arbær, skuli
ekki hafa sæmilegt hraðfrystihús á
staðnum, en leggja þann skatt á
framleiðendur, að greiða dýrt
flutningsgjald fyrir að koma fersk-
um fiski til Akureyrar. Dylst eng-
um, hversu mikil þörf er hér á
öflugu hraðfrystihúsi eða húsum,
sem gætu tekið afla jafnt hinna
stærri sem smærri báta og komið
í sæmilegt verð, enda myndi slíkt
fyrirtæki verða lyftistöng fyrir bæ-
inn atvinnulega séð.
Bæjarstjórnarfundur
um hraðfrystihúsmálið,
verður haldinn n. k. laug-
ard. kl. 1 e. h. íAlþýðu-
húsinu.
1. tölublað
Um einstakar greinar tillggunn-
viljum vér taka fram eftirfarandi:
Um 1. grein.
Samkvæmt þeim upplýsingum,
sem fyrir hendi eru, þá eru nú hér
á Siglufirði 57 trillubátar, 10 vél-
bátar minni en 30 smál. brúttó.
V
Auk þessa eru 16 bátar og skip
stærri en 30 smál. brúttó, og hafa
nokkur þeirra útbúnað til veiða
með það sérstaklega fyrir augum
að veiða fisk til hraðfrystingar
(dragnót, troll). Heyrst hefir, að nú
sé á döfinni að hér komi upp
frystihús, sem geti unnið allt að
5 tonn af fiskflökum á sólarhring.
Þó að svo verði, sem alls ekki
er víst enn, er það augljóst mál,
að þetta er allsendis ónóg til þess
á nokkurn hátt að nægja til þess
að vinna úr þvi hráefni, sem fyrir
hendi er. Hinsvegar skal það þeg-
ar fram tekið, til þess að fyrir-
byggja allan misskilning, að allar
horfur eru á þvi, að fiskverkun
og hagnýting öll beinist í þá átt
að koma fiskmeti öllu til neytenda
í fersku ástandi (þ. e. ísuðu eða
hraðfrystu) og engin hætta á of-
fyllingu markaða — að svo komnu
máli — enda engin afgerandi aukn-
ing, sem í tillögum okkur felast í
því sambandi. Samkvæmt kunn-
ugra manna áliti má geymslupláss
eigi vera minna en tillögur okkar
gera ráð fyrir.
Til viðbótar því, sem að framan
greinir umþörf þessa fyrirtækis, má
benda á, að vélar allar úr íshúsinu
í Bakka hafa verið fluttar burtu,
svo að það er þegar úr sögunni.
Reyndar má með nokkrum sanni
segja, að það hafi við litlum fiski
tekið af bæjarbúum, en aðallega
af aðkomubátum, en á það má
einnig benda, að engin ástæða er
til að ætla, að útgerð aðkomubáta
minnki við byggingu og starf-
rækslu sliks fyrirtækis, sem hér
um ræðir, heldur hið gagnstæða.
Um 2. grein.
Þegar um það var að ræða að
velja stað handa fyrirtæki þessu,
fannst okkur að um 3 leiðir væri
að ræða:
1. Að bærinn legði fram einhverja
eign sína.