Siglfirðingur - 01.09.1944, Page 1

Sigifirðingur
| Blað Sjálfstæðismanna í S
l Siglufirði. í
? Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Z
s Sigurður Björgólfsson
'##v##^##srs#v##sr#«##N#sr»#sr#s#srsrs#srs#srs#s#s#srsr#
Siglufjarðarprentsmiðja
35. tbl. — Föstudagiiin 1. sept. 1944
17. árgangur.
Síldveiðin
hefur gengið ágætlega síðustu
vikurnar og eru nú t. d. S. R.
búnar að fá 124807 málum meira
en á sama tíma í fyrra. Þá var
síldarmagn þeirra 28/8 552.113
mál, en nú 676.920 mál.
Fyrri hluta þessarar viku og
fyrir helgina hefur verið norðaust-
anátt og veiðiveður spillzt, svo lít-
ið hefur veiðzt, enda var þá svo
komið, að allar þrær voru fullar
og fjöldi sk-ipa bcið affermingar.
Eins og kunnugt er var mjög
treg veiði mestallan júlímánuð og
leit mjög torveldlega út um af-
komu síldarútgerðarinnar. Nú hef
ur þetta, sem betur fer, breytzt
mjög til hins betra og útgerð
margra skipa borgið, en þó mun
enn skorta allmjög á, að veiðin sé
hlutfallslega jafngóð á öllum skip-
um, enda er enn nokkur tími til
stefnu og getur rætzt úr fyrir
mörgum, sem útundan hafa orðið
um veiðina, svo að við megi hlíta.
Skip, sem nú, þegar þetta er
skrifað (28/8) hafa fengfið 10,000
mál og þar yfir, eru þessi, og eru
hér einungis talin þau skip, er
leggja upp hjá S. R.:
Bjarki frá Siglufirði 13482 mál
Sigurfari frá Akran. 13175 —
Þorsteinn frá Rvík 12982 —
Brís frá Akureyri 12344 —
Keflvíkingur frá Kvík 12172 —
Ásgeir frá Rvík 11400 —
Magnús frá Norðf. 10893 —
Anna & Einar frá Ólf. 10887 —
Andey frá Akureyri 10881 —
Már frá Rvík 10761 —
Fiskaklettur frá Hf. 10704 —
Trausti frá Gerðum 10670 —
Geir frá Siglufirði 10317 —
Birkir frá Eskifirði 10309 —
Kári frá Vestm.eyj. 10077 —
Guðný frá Keflavík 10024 —
Yfirleitt mun síldveiðin allsstað-
ar mun meiri en í fyrra á sama
tíma, ekki sízt þegar þess er gætt
að engir togarar stunda nú veiðar
og færri línuveiðiskip en áður.
Alls leggja nú skip veiði
sína í land hjá ríkisverksmiðjun-
um en í fyrra voru þau
Enn er það sem fyrri hulin gáta
öllum hve mikið væri hægt að
veiða hér við land af síld, ef aldrei
stæði á afköstum vinnslutækjanna
Og sé það satt, sem ýmsir spakir
menn og markaðsfróðir halda
fram, að markaður fyrir verk-
smiðjuunnu síldarafurðirnar (mjöl
ið og lýsið) sé óþrjótandi, þá er^
óþarfi fyrir klíkur og flokka að
vinna á móti auknum vinnslu-
möguleikum síldarafurða. Síldaraf
urðirnar vélunnu eru orðinn svo
snar þáttur í framleiðslu Islend-
inga, að varla er ofsagt þótt því
sé haldið á loft, að keppa beri að
því að auka þá framleiðslu sem
Ríkisstjórnin mun nú geta út-
vegað fiskiskip frá Svíþjóð þeim,
er þess æskja, og hafa ýmis bæjar-
félög þegar tjáð sig fús að kaupa
fiskiskip þessi, samkvæmt tilboð-
um ríkisstjórnar, og ef til vill ein-
hverjir einstaklingar.
Siglufjarðarbær hefur sótt um
að fá tvö skip, sem ef til vill verð-
ur hægt að fá hingað, ef nægileg
þátttaka fæst.
Saga þessa skipakaupamáls er
dálítið sérstæð að því leyti, að eigi
hefur fengizt fyrr en nú alveg ný-
lega full vitneskja um gerð skip-
anna og verð, og er ekki þess að
vænta, að nokkur aðili hafi verið
svo skyni skroppinn að binda sig
við slík kaup út í bláinn. Og loks,
er þessi vitneskja fæst, má segja,
að komið sé í eindaga með að
festa kaupin.
Eigi er blaðinu kunnugt um
hvað veldur þessum seinagangi
um útvegun upplýsinganna, og er
varla öðru um að kenna en því,
að slælega hefur verið eftir þeim
gengið af ríkisstjórn, eða þá, að
trassað hafi verið að birta þær
opinberlega. Einherji segir í grein
mest, og næsta undarlegt, að ýms-
ir áhrifamenn og jafnvel heilir
stjórnmálaflokkar skuli einskis
svífast til að vinna á móti aukn-
ingu síldariðnaðarins (þ. e. nýjum
síldarverksmiðjum). Ætti slíkt að
vera hafið yfir alla flokkapólitík
og metnað og valdagræðgi ein-
stakra manna.
Hin hlið síldarvinnslunnar, sú
sem snýr að tilreiðslu neyzluvöru
úr síldinni, hlýtur einnig að taka
skjótum breytingum, og eru þar
ef til vill engu minni markaðs- og
viðskiptamöguleikar heldur en
með afurðir bræðslusíldarinnar.
íslendingar verða að fara að
hætta því að senda neyzlusíldina
óunna út úr landinu. Hvorttveggja
er, að þeir hafa engin efni á því
að gefa öðrum þjóðum tugi millj-
óna á þann hátt, og hitt eigi síður,
að hér eru nógar hendur til að
vinna þau störf, er til þess þarf
um þetta mál, að bæjarstjórn og
bæjarstjóri „hefðu fyrr átt að
gangast fyrir því, að hingað yrðu
keypt nokkur skip.“ Þetta finnst
Siglfirðingi sagt nokkuð út í blá-
inn. Bæði er, að hentug fiskiskip
hafa nú á styrjaldarárunum ekki
legið á lausu, fyrr en þá þetta
sænska tilboð kom, íslenzku skipa-
smíðastöðvarnar fáar og smáar og
verðlag skipa, er þær framleiða,
með þeim hætti, að fáir gera sér
leik að því, og allra sízt undir
styrjaldarlokin, að kaupa slíka
framleiðslu. Það má sem sé kaupa
skip of háu verði ekki síður en
aðra hluti, ekki sízt þegar slík
óáran er í allri útgerð og nú er,
og hefur verið um hríð. Mun nán-
ar rakin sú saga hér í blaðinu
innan skamms.
Og það verður að segjast um
þessi sænsku skipakaup, að þótt
skipanna sé meir en full þörf, þá
mun margur kynoka sér við að
kaupa skip, 80 .smálesta, þótt vand
að sé, fyrir allt að hálfa milljón
króna og fá það ekki til afnota
fyrr en eftir tvö ár. Þá geta tím-
arnir og- verðlag allt verið orðið
að breyta síldinni í tilbúna neyzlu-
rétti.
Það fer því varla hjá því, að
hér — einmitt hérna í höfuðborg
síldarinnar — hefjist á næstu ár-
um margbreytilegur neyzlusíldar-
iðnaður, ásamt tilreiðslu neyzlu-
rétta úr öllum þeim sæg nytja-
fiska, er hér berst á land.
Þetta — ásamt lýsisherzlustöð
hér í Siglufirði fyrir landið allt,
og rætt hefur verið um fyrir
skemmstu hér í blaðinu, eru mál,
scm allir Siglfirðingar, undantekn-
ingarlaust, hverjum „flokki“ sem
þeir fylgja, eiga að berjast fyrir
og hrinda í framkvæmd á næstu
árum og áratugum. Siglfirðinga
þarf ekki að skorta verkefni ef
viturlega er til stofnað, og agg og
flokkakritur er lagt á hilluna um
atvinnumál bæjarins. Hafið eða
fiskimiðin leggja verkefnið upp í
hendurnár.
svo gjörbreytt, að slík kaup séu
hreint og beint óðs manns æði.
Hins vegar má svo fara, að þetta
kunni að lánast og væri þá vel
farið. Styrkur ríkissjóðs til skipa-
kaupanna er svo aumingjalegur,
að varla er á hann lítandi — 75
þús. kr. til skips, sem kostar hálfa
milljón! — Hver maður, eða félag,
sem ætlaði að kaupa slík skip og
teldi það gróðaveg, mundi tæplega
setja það fyrir sig, þótt þessar 75
þúsundir væru ekki í boði, og fáar
lánsstofnanir mundu láta stranda
á því, ef þær veittu lán til slíkra
kaupa á annað borð.
Eftir því sem bezt verður vitað
nú, mun lán fást út á allt að helm-
ing verðs, en hitt þarf að borga út.
Hér í bænum er sú hugsun ofan
á, að helzt sé tiltækilegt að stofna
hlutafélag um kaup þessi og liggja
frammi áskriftarlistar í því skyni
á skrifstofu bæjarstjóra og lög-
regluvarðstofunni. I'/rinnsti hlutur
er kr. 500.00. Fáist nægileg þátt-
taka verður hlutafélagið stofnað
og samið nánar um kaupin við
ríkisstjórnina.
(Framliald á 3. síðu)
Sænsku skipakaupin.