Siglfirðingur - 29.01.1955, Blaðsíða 4

4
„STUÐLA BER AÐ VAXANDI
ATVINNU í BÆNUM“
(Framhald af 1. síðu)
en aðrir aðilar hér í bæ ekki. —
Þetta er staðreynd. — Hér er
ekki um neinn fyrirslátt að ræða.
Ég staðhæfi sem sé, að annað
rekstrarfyrirkomulag, hversu
ákjósanlegt sem mörgum kann
að virðast það í fljótu bragði,
myndi leiða til stöðvunar þegar í
stað og algjörar tortímingar. —
Ég endurtek, að þetta er stað-
reynd, sem horfast verður í augun
við. — Fyrsta og æðsta boðorðið
er að rekstur togaranna stöðvist
ekki. Það verður að vera sífellt
áframhald á rekstri þeirra; sí-
felldur flutningur á hráefni til
lands, svo að atvinna skapizt fyrir
fólkið í landi og hægt verði að
notfæra sér þau tæki, sem fyrir
hendi eru til að vinna markaðs-
vöru úr hráefninu. Þess vegna
verður að fela þeim aðila rekstur
skipanna, sem færastur er að upp-
fylla þær vonir okkar, að með
eðlilegum rekstri skapizt sæmileg
atvinna. Þess þurfum við með.
'Hitt er svo aftur augljóst, að
engum dettur í hug að mæla með
því, að Síldarverksmiðjur ríkisins
græði á Bæjarútgerðinni í skjóli
þess að þær reka togarana. Það
er því unnið að því, jafnhliða því
að tryggja áframhaldandi rekstur
skipanna hjá S.R., að verksmiðj-
urnar endurgreiði bænum eða
bæjarútgerðinni þann gróða, sem
þær kynnu að afla með kaupum á
fiski úr togurunum til vinnslu í
hraðfrystihúsi sínu og skreiðar-
framleiðslu. Mun vart ástæða til
að ætla, að ekki takizt samningar
um þessi sjálfsögðu atriði.
1 sambandi við áframhaldandi
rekstur togaranna má geta þess,
að gefnu tilefni, að þegar Síldar-
verksmiðjur ríkisins tóku við
rekstri þeirra, var Bæjarútgerðin
orðin mjög skuldug. Eru þessar
skuldi ekki ennþá að fullu greidd-
ar, auk þess sem allmikið tap hef-
ur orðið síðan á skipunum, a.m.k.
öðru þeirra. Þessar skuldir varð
ekki komizt hjá lengur að greiða
um síðustu áramót, ef ekki ætti
að ganga að skipunum. Það varð
því enn sem fyrr, að þrautalend-
ingin í vandræðunum varð ríkis-
stjórn og ríkissjóður. Hefur helm-
ingur þeirrar upphæðar, sem
greiða þurfti þessar skuldir með,
þegar verið greiddur beint úr
ríkissjóði, og verður hinn helm-
ingurinn væntanlega greiddur af
sama aðila (ríkissjóði) fljótlega.
Ég get þessa aðeins til að nefna
dæmi, að því fer f jarri að rekstur
aðalatvinnutækja okkar gangi
þegjandi og hljóðalaust og af
sjálfu sér. Einnig get ég þessa
til að hnekkja fleipri kommúnista
og fylgisveina þeirra um að engin
viðunandi lausn fáist hjá ríkis-
valdinu í vandræðum bæjarfélags-
ins. Slíkt fleipur er fram komið í
S I G L F I R
áróðursskyni, ef ekki liggja á bak
við það annarlegri hvatir.
Sjálfir vita kommúnistar og
Alþýðuflokksbroddarnir hér ósköp
vel, að ef farið hefði verið
að ráðum þeirra um rekstur togar
anna, hefðu þeir verið bundnir
hér við bryggju eða seldir úr
bænum.
Mín von er sú, að ekki þurfi
aftur að flýja til ríkisstjórnar-
innar með að greiða taprekstur
togaranna og að reksturinn fari
loks að bera sig. Rekstur Elliða
nú að undanförnu gefur góðar von
ir um það, og að slíkt megi tak-
ast, hvað bæði skipin snertir, ættu
allir að vinna að.
Það leit svo út síðastl. haust,
þegar báðir togararnir gengu, að
takast myndi að bæta úr atvinnu-
leysinu, en svo vildi þetta óhapp
til með Hafliða og við því er
ekkert að segja, þó það breytti
til óhags því, sem ætlað var. Slíkt
getur alltaf komið fyrir.
öflun nýrra atvinnutœkja
Sjálfsagt tel ég nauðsynlegt að
reynt sé á fleiri sviðum að ráða
bót á atvinnuleysinu og stuðla að
því, að fólk þurfi ekki að leita sér
atvinnu annarsstaðar eða yfirgefa
óðöl sín hér, og er nú uppi sú
ráðagerð að afla hingað fleiri
tækja, sem draga föng að til úr-
vinnslu og nýtingar í landi. Munu
á næstunni verða keyptir hingað
3 vélbátar 50—75 smálesta hver.
Er mér fullkunnugt um, að 3 að-
ilar hafa fengið eða eiga kost á
að fá gjaldeyris- og innflutnings-
leyfi fyrir 3 vélbátum. Og þó að
• máske sé við örðugleika að etja
viðvíkjandi fjárskorti í sambandi
við bátakaupin, er vonandi, að
þeir verði yfirstignir.
Til þess að skapizt nóg og var-
anleg vinna fyrir fólk í landi, væri
nauðsynlegt að bæta við stórvirk-
um atvinnutækjum. Þeirri hugs-
un hefur nú skotið upp að reyna
að festa kaup á einum togara í
viðbót, en segja má, að hún sé
enn í reifum. Þó gæti verið að
innan stutts tíma verði eitthvað
aðhafst í þessu efni. Ef þrír tog-
arar gengju reglulega til veiða,
myndi af því skapast nokkurn
veginn stöðug vinna og hrað-
frystihúsinu fengju nóg hráefni.
öflun nýrra tekjustofna
fyrir bœjarfélagiö.
Eitt af því, sem miklum vand-
ræðum veldur þessu bæjarfélagi
og borgurum þess eru hinir fáu
og rýru tekjustofnar þess. Þarfir
bæjarfélagsins fyrir fé eru miklar.
Þeir gjaldendur, er nokkuð að ráði
geta lagt af mörkum, erufáir. TJt-
svör eru því tiltölulega há í bæjar
félaginu og langflestum um megn
að greiða. Sá - útsvarsstigi, sem
notaður hefur verið við álagingu
útsvara er miklu hærri en víðast
hvar annars staðar á landinu,
Ð I N G U R
miðað við greiðslugetu gjaldenda
og allar aðstæður. Allt ber þetta
að sama brunni og önnur vand-
ræði, sem að þessu bæjarfélagi
steðja. Það sem vandræðunum
veldur á þessu sviði sem öðrum,
er hið langvarandi síldarleysi. Ef
síldin hefði ekki brugðizt undan-
farin 10 ár, hefði sjálfsagt ekki
verið ástæða fyrir Siglufjörð að
berja sér vegna fjárskorts. Þó
er það nú svo, að Siglufjörður
hefur nokkra sérstöðu hvað snert-
ir álagningu útsvara á gjaldendur
sína, og hefur síldarleysið engin
áhrif á þá sérstöðu að nokkru
leyti. Hér í Siglufirði hafa bæki-
stöð óvenjumörg risafyrirtæki,
miðað við íbúatölu og í;;lenzka
staðhætti. En hið sérstæða við
þetta er það, að bæjarfélagið, hef-
ur ekki lögum samkvæmt heim-
ild til þess að leggja á nema
nokkurn hluta þeirra fyrirtækja,
sem hér eru. Þetta þykir óviðun-
andi og eru nú á prjónunum ráða-
gerðir um að breyta þessum laga-
ákvæðum. Hef ég, ásamt fleiri
þingmönnum, til dæmis lagt fr^m
á Alþingi frumvarp til laga, sem
heimilar að leggja útsvör á síldar-
söltun, þar sem hún er rekin, án
tillits til, hvort atvinnureksturinn
er skrásettur þar eða ekki, en
hingað til hefur heimild til álagn-
ingar á slíkan rekstur verið bund-
inn við, að hann væri skrásettur
á saðnum. Ennfremur mun vera
í uppsiglingu fleiri frumvörp til
laga er miða að því að fjölga
tekjustofnum bæjarsjóðs.
Bœttar samgöngur við
nágrannasveitirnar.
Flestir munu vera sammála um,
að þörf sé góðra samgangna á
landi milli Siglufj. og nærhggjandi
héraða, sérstaklega Skagaf jarðar-
byggða. Menn munu og einnig nú
orðið vera á einu máli um, að
núverandi vegur yfir Sigluf jarðar-
skarð fullnægi ekki þeim kröfum,
sem gera þarf til slíkra sam-
gangna og sé í rauninni hvorki
fugl né fiskur. Til þess að leita
úrbóta í þessu efni, flutti ég,
ásamt þingmönnum Skagfirðinga
og Gimnari Jóhannssyni þings-
ályktunartillögu á síðasta þingi
um að athugað yrði nýtt og betra
vegarstæði milli Siglufjarðar og
Skagafjarðarbyggða og benti í
því sambandi sérstaklega á leiðina
út fyrir svonefnda Stráka. Álykt-
un þessi var samþykkt og átti
athugunum á vegarstæðinu að
vera lokið fyrir 1. okt. síðastl.
Þessar athuganir voru ekki fram-
kvæmdar, vegna þess að verk-
fræðingar hjá vegamálaskrifstof-
unni gerðu verkfall, svo sem
kunnugt er. Til þess að tryggja
það, að ekki yrði framhjá okkur
gengið, ef gerðar yrðu breytingar
á vegalögunum á þessu þingi, bar
ég og sömu menn, sem stóðu að
tillögunni á þinginu í fyrra, fram
breytingartillögu við vegalögirj
Sóknarprestur skip-
aður í Siglufirði.
Nýlega . hefur kirkjumálaráð-
herra skipað séra Ragnar Fjalar
Lárusson prest í Hofsós, sóknar-
prest í Siglufjarðarkaupstað frá
1. febr. að telja.
Kjölur lagður að
björgunarskútu fyrir
Norðurlandi
Kjölur að björgunarskútu og
varðskipi fyrir Norðurlandi var
lagður 12. jan. s.l. í Stálsmiðjunni
í Reykjavík. Skipið mun verða
rúmar 200 lestir að stærð og
byggingarkostnaður áætlaður um
4 milljónir króna. Slysavarnar-
deildir á Norðurlandi munu leggja
fram eina milljón til byggingar
skipsins. Ráð er fyrir gert, að
smíði skipsins verði lokið að ári
liðnu. Björgunarskútan á jafn-
framt að annast landhelgisgæzlu
fyrir Norðurlandi.
Hvað á skútan að heita. Nú
skulu menn spreita sig á að finna
viðeigandi og snoturt nafn.
um, að fyrirhugaður vegur fyrir
Stráka, sem ég nefndi Siglufjarð-
arveg, yrði tekinn í þjóðvegatölu,
er rannsóknir leiddu í ljós, að slík
vegarlagning væri framkvagman-
leg. Það þarf ekki að f jölyrða um
þau þægindi á sviði verzlunar og
viðskipta, sem kæmu í ljós með
velgerðum veg, er hægt væri að
flytja nauðsynlegan varning um,
alla, tíma ársins. Mönnum er það
að sjálfsögðu Ijóst. Þess vegna tel
ég að verði að standa tryggilega
með þessu þýðingarmikla máli og
vinna af alefli að framkvæmdum
þess. —
Þetta voru aðalkaflar í ræðu
alþingismannsins. En á ýmsum
sviðum öðrum kom hann við. —
Var góður rómur gerður að erindi
þeesu.