Siglfirðingur - 06.12.1956, Page 3

SIGLFIRÐINGUR
S
s^jeotj K=Ándetsan
oéHsmídamaistati — sjötugui
--------------------------------—---------—^
ÞAKKARÁVARP
Mínar innilegustu þakkir til allra, sem glöddu mig á 70 ára
afmæli minu 20. nóvember s.l. með nærveru sinni, gjöfum,
skeytum og margskonar góðvild, og gerðu mér daginn ógleym-
anlegan. — Guð blessi ykkur öll í nútíð og framtíð.
Georg Andersen
Vetrarbraut 17
Hinn 20. nóv. síðastl. átti Georg
Andersen, vélsmíðameistari, sjö-
tugsafmæli.
Hann er fæddur í Kaupmanna-
höfn 20. nóv. 1866, og ólst þar
upp. Ungur að árum lærði hann
vélsmíði hjá Dan-vélaverksmiðj-
unum, en frá þeim verksmiðjum
voru fyrstu bátavélarnar, sem
fluttust hingað til landsins
skömmu eftir síðustu aldamót.
Um leið og verksmiðjurnar
sendu vélarnar frá sér, þurfti vél-
menntaðan mann til að setja þær
í bátana og kenna mönnum á þær.
Verksmiðjurnar völdu úr hóp
sinna starfsmanna Georg Ander-
sen, og til Eyjafjarðar kemufi
hann með fyrstu vélina vorið 1906.
1 fyrstu var ráð fyrir gert, að
Andersen dveldi hér aðeins um
þriggja mánaða skeið, en það fór
nú svo, að hér á landi hefur hann
alltaf verið búsettur síðan.
Það fór ört vaxandi, að út-
gerðarmenn við Eyjafjörð fengu
sér vélar í báta sína og skip. Var
þá leitað til Andersens með niður-
setningu vélanna. Mátti segja, að
á tímabili var Andersen eins og
læknir. Það var ekki nóg, að
hann setti vélarnar niður og
kæmi þeim vel í gang. Menn voru
þeim ekki nægilega kunnugir, og
voru ráðalitlir ef eitthvað bar út
af, og þá var Andersen sóttur. —
Var hann um skeið eini vélsmið-
urinn á þessum slóðum og kom í
flestar verstöðvarnar í viðgerðar-
erindum. Annars var hann lengst
af, meðan hann dvaldi á Eyja-
firði, starfsmaður hjá útgerðar-
mönnunum O. Túliníusi, Ásgeiri
Péturssyni og Snorra Jónssyni.
Svo hverfur Andersen af þess-
um slóðum, bregður sér til Rvíkur
og verður aðalstarfsmaður hjá
h.f. Hamar, þá nýstofnað, og mun
hafa átt drjúgan þátt í skipu-
lagningu vinnuvéla þar. Á þeim
árum var hann fenginn til að
setja niður nýjar vélar í ísafold-
arprentsmiðju.
Árið 1925 flytzt Andersen aftur
til Norðurlands og setzt að á
Siglufirði og setur upp vélaverk-
stæði og starfrækir í nokkur ár.
Síðan vann hann um skeið á
vélaverkstæði Olsens vélsmiðs og
víðar þar til hann 1936 gekk í
þjónustu Síldarverksmiðja ríkis-
ins hér 1 bæ og hefur ávallt unnið
þar síðan.
Það er ljóst mál, að Andersen
hefur meginhluta dvalartíma síns
hér unnið mikilvæg störf í þágu
íslenzka sjávarútvegsins og fylgzt
vel með þróun hans frá því hann
kom með fyrstu bátavélina til
Eyjafjarðar.
Andersen er tvíkvæntur. Fyrri
kona hans var Kristín Kristins-
dóttir, ágæt kona, látin fyrir mörg
um árum. Þau eignuðust fimm
mannvænleg börn.
Seinni kona hans, Margrét Jóns-
dóttir, ágæt kona, hefur alið hon-
um sex börn, myndarleg og góð
og búið honum gott og aðlaðandi
heimili.
Andersen leggur á margt gjörva
hönd. Sjaldan er hann iðjulaus,
þegar heim kemur eftir lokna
dagvinnu. Á veggjum setustofu
hans hangir fjöldi mynda í alla
vega útskornum og útsöguðum
römmum, sem hann hefur sjálfur
gjört í tómstundum sínum. Þá
má sjá borðlampa og fánastöng
fagurgerða úr kopar. Einnig hef-
ur hann skorið út líkön af skip-
um, húsum og jafnvel mönnum og
smáþorpum, og komið því fyrir
með fallegum bakgrunni innan í
glerhylkjum eða venjul. glærum
flöskum. Er þetta allt hin mesta
listasmíði, sem lofar meistarann.
Eru mörg af þessum listaverkum
hans komin víðsvegar um landið.
Hann hefur yndi af öðru en því,
sem höndin gerir. Hann er mjög
músíkalskur og veitir sönglistin
honum mikinn unað. Hann varð
snemma styrktarfélagi Karlakórs-
ins Vísis og lagði þar sinn skerf
til þess mikla menningarþáttar
bæjarins. Hann er talsvert fróður
í þessum efnum og lendir ekki út
á þekju, þó talað sé við hann um
tónsnillinga heimsins og sum
verkþeirra.
Ein tómstundavinna Andersens
er ákaflega merkileg, en það er
frímerkjasöfnun hans. Hann á
nú stærsta frímerkjasafn í ein-
staklingseign hér á landi, eða um
eða yfir 30 þúsund. Má segja, að
hann sé mikill fræðimaður í þess-
um efnum. Hann hefur haft sam-
bönd við frímerkjasafnara víða
um heim. Frímerkjasöfnun Ander-
sens hefur vakið mjög mikla at-
hygli erlendis, og hefur hann
fengið víða kauptilboð í safnið.
En Andersen er tregur að selja,
og er enn fullur áhuga fyrir að
safna meira, og hyggst auka verð-
gildi þess.
Áhugi hans á þessu verki hefur
verið og er enn óbilandi. Um leið
og hann hóf þetta verk, nam
hann af sjálfsdáðum nokkur er-
lend tungumál, svo hann gæti
haft bréfaviðskipti við sína við-
skiptavini erlendis. Er auðvitað,
að hann hefur lagt mjög mikið á
sig til að koma þessu verki sínu
áleiðis, svo að nokkurt vit væri í,
og það hefur honum tekizt.
Þrír xryánuðir áttu dvalartími
Andersens að vera í fyrstu hér á
landi, en það breyttist. Dvalar-
tíminn er þegar orðinn 50 ár og
verður vonandi lengur.
Frá f jölbreyttu, iðandi lífi stór-
borgarinnar kom hann hingað í
fásinnið og fátæktina. En hinn
unga mann snart litauðgi, marg-
breytileg fegurð hinnar íslenzku
náttúru, tign hennar og hrika-
leikur, og dró hug hans allan til
sín. Honum samdi vel við íbúana
og samdi sig að siðum þeirra og
háttum, og batzt strax órjúfandi
vináttuböndum við land og þjóð.
Vegna meðfæddrar greindrar og
íhygli, skyggndist hann skjótt
um á sviði hugðarefna þjóðar-
innar og gerðist þátttakandi sem
innlendur maður. Hann fylgdist
vel með í frelsisbaráttu þjóðar-
innar, og vildi þar hag og heill
hennar. Spori því, sem stigið var
í þeim efnum 1. des. 1918 fagnaði
hann og með fölskvalausri gleði
og ánægju greiddi liann atkvæði
með lýðveldisstofnuninni. — Hann
hefur ávallt fylgzt vel með í þjóð-
málum, og hefur sínar skoðanir
þar, frábrugðnar öilu skrumi eða
glamri.
Andersen hefur náð furðulegum
tökum á íslenzkri tungu og eign-
ast þar r/.kinn orðaforða og talar
eins og innborinn maður. En jafn-
hliða heldur hann sínu gamla
móðurmáli óskertu. Er slíkt
nokkuð fátítt. Æði mörgum út-
lendingum verður á að tapa sínu
móðurmáli og læra ekki íslenzku
neitt að ráði, og tala þá blending
úr báðum málum.
Það leikur ekki á tveim tung-
um, að íslenzka þjóðin hefir í
Andersen eignast ágætan og þjóð-
hollan fósturson.
En þrátt fyrir þessa löngu dvöl
í fósturlandinu, ber hann hlýjan
hug til fósturlands síns og fylgist
þar vel með málum.
RAUSNARLEG GJÖF
(Framhald af 4. síðu)
og starfsfólks litt viðunandi sakir
þrengsla, og benti í því sambandi
á, að þörf fyrir elliheimil væri
orðin mjög brýn.
Þá sýndi sjúkrahúslæknirinn
fréttamönnum hin nýju tæki
skurðstofunnar. Þau eru skurð-
borð af fullkomnustu gerð, sem
gefið var af síldarsaltendum hér
í bæ og munu aðalhvatamenn þess
hafa verið Ólafur Ragnars kaup-
maður og Daníel Þórhallsson út-
gerðarmaður, og svo skurðstofu-
lampi, mjög myndarlegur af nýj-
ustu gerð, gefinn af rafvirkjum
hér 1 bæ og Rafveitu Siglufjarðar.
Mun Jóhann Jóhannesson hafa
átt forgönguna í þvi efni. Skurð-
borðið má lækka eða hækka,
breyta legu borðplötunnar á ýmsa
vegu, hækka höfðalagið eða miðj-
una eða þá lækka eftir vild. Eins
má halla borðplötunni á aðra
hvora hUð. iSkurðborðið er merki-
legur gripur. Ennfremur sýndi
læknirinn fréttam. röntgentækin,
Það virtist vera mjög áberandi,
hvað húsnæðið fyrir öll þessi
ágætu tæki, sem sjúkrahúsinu
hafa borizt, er bæði Mtið og
óhentugt. Væri brýn þörf á að
athuga, hvort ekki sé hægt að
bæta úr þelm húsnæðisvandræð-
um.
Kvenfélag Sjúkrahús3 Siglu-
fjarðar á þakkir skildar fyrir
ósérplægni og árvekni í sjálfboða-
Mðsstarfi sínu tii hags fyrir bæjar-
félagið, og frekari skilnings á að
veita sjúkrahúslækni aðstöðu til
að nota sín læknavísindi og sjúkl-
ingum að njóta lærdóms hans og
handahagleiks. Félagið reisir sér
með þessu stanfi sínu ekki aðein3
óbrotgjarnan minnisvarða, heldur
skapar einkar fagurt fordæmi
eftirkomendum að breyta eftir.
PÁLMI HANNESSON, rektor
(Framhald af 1. síðu)
lega finnst mér Pálma rektor ekki
verða betur eða réttar lýst í fáum
orðum en þessum:
Hann var góður drengur í
fyllstu merkingu þeirra orða.
Fyrir heilræði Pálma rektors,
uppörvanir hans og leiðbeiningar
á námsárum mínum og fyrir vin-
áttu hans og tryggð til hins síð-
asta, mun ég jafnan telja mig
standa í þakkarskuld við hann,
engu síður nú að honum liðnum
en Mfs.
Eiginkonu hans og öðrum ást-
vinum hans votta ég djúpa samúð
í hinni miklu sorg þeirra.
Einar Ingimundarson
AFMÆLI
2. þ.m. átti Þorsteinn Gott-
skálksson verkamaður sextugsaf-
mæli. Þorsteinn er Siglfirðingum
að góðu kunnur og mætur maður
sinnar stéttar.
Munu aMir, sem komnir eru á
sjöundatugsaldurinn bjóða hann
velkominn í hópinn og óska hon-
um og fjölskyldu hans góðs
gengis.