Austurland - 19.02.1960, Page 2

AUSTURLAND
Fréttabréf frá Vopnafirði
Framh. af 1. aíðu.
mjöli. Var sá hluti útveggjanna,
sem steypa á, fullgerður fyrir
áramót. Þá er áformað að stækka
verksmiðjuna sjálfa um 300 fer-
metra a. m. k., en ekki er ráðið,
hvaða vélakosti verður bætt við,
þó verður soðkjarninn líklega
nýttur. Lýsisgeymarr.ir taka að-
eins 1200 tonn og var að sjálf-
sögðu brýn þörf á að bæta við þá,
en af því getur ekki orðið að sinni.
Síldarsöltun var minni en ár-
ið áður, eða um 6 þúsund
tunnur, síldin var ýmist of smá
eða of mögur, mestan hluta veiði-
tímans hér úti fyrir .
(Jtgerðarmálin
Otgerð hefur engin verið hér
um nokkurra ára bil og hraðfrysti
hús- K. V. V. ekki starfrækt. Nú
má hinsvegar búast við, að breyt-
ing verði á með vorinu, ef allt
fer að réttum sköpum með rekst-
ur hins nýja 250 lesta togbáts,
.,Bjarnarey“, sem kom hingað í
desember s. 1. og er í eigu sjó-
plássanna hér á Norðausturlandi.
Skipstjóri á Bjamarey er Stefán
Stefánsson frá Dalvík. Er nú ver-
ið að búa skipið út á veiðar nyrðra
og er svo ráð fyrir gjört, að það
fari á veiðar í febrúarmánuði önd-
verðum og leggi afla sinn upp á
Dalvík til vors.
Mikil kjötframleiðsla,
Sauðfjárslátrun va.r meiri á
Vopnafirði en nokkru sinni fyrr,
og var heildarframleiðsla dilka-
kjöts 210 lestir s. 1. haust og
um það bil 45 lestir af skinnum,
sem eru mjög verðmæt og eftir-
sótt vara erlendis. Alls var slátr-
að 14.031 lanbi og 572 fullorðn-
Togaraút-
gerðin
Framhald af 1. síðu.
segja er líklegt, að talsverð upp-
hæð verði þá afgangs. Það fé má
nota til að greiða gömlu togara-
töpin að einhverju leyti, eða til
að afla nýrra atvinnutækja í stað
togarans.
Hvernig getum við bætt skað-
ann?
Ef til sölu Gerpis kemur eða
langvarandi leigu, verður stórt
skarð ófyllt í atvinnumálum bæj-
arins. Það skarð verður að fylla.
Þykir mönnum álitlegast að fylla
það með kaupum og útgerð stórra
báta og þurfa bæjarstjórn og
samvinnufélögin að hafa sam
vinnu um þau mál, til þess að
árangurinn verði sem beztur.
Verði skipið leigt, má sennilega
Jíta á það sem undanfara sölu
og Austri getur farið að hælast
um yfir öðru lykkjufallimj.
um kindum. Meðalþungi dilka var
í heild 15,19 kg., og má það telj-
ast gott, þar sem frá allmörgum
bæjum eru tveir þriðju lambanna
tvílembingar og víða eru um það
bil helmingur dilka tvílembingar.
Þyngsti dilkurinn sem komið var
með til slátrunar hafði 29 kg.
fall, eigandi Helgi Þórðarson frá
Ljósalandi. Hæsta meðalvigt
hafði Vilhjálmur í Möðrudal 18,41
kg. af 60-70 dilkum, voru það að
miklum meirihluta einlembingar.
Hæsta meðalvigt af bændum í
Vopnafirði hafði Jón Haraldsson
á Einarsstöðum 17,29 kg. af tæp-
um 200 dilkum og meira en helm-
ingur tvílembingar.
Fyrir u. þ. b. 10 árum var
dilkakjötsframleiðslan komin nið-
ur í 70 lestir og hefur því þre-
faldast á þessum tíma. Þá voru
sauðfjárpestir búnar að herja svo
um margra ára bil að efnahagur
bænda var kominn niður fyrir
allt, sem fært er.
Ræktun og byggingar
Skurðgrafa vann í hreppnum
allt s. 1. sumar og haust og aðrar
ræktunarframkvæmdir voru mikl-
ar. Hinsvegar eru byggingar í
sveitinni með minna móti, enda vel
á veg komin uppbygging bæði á
íbúðar- og útihúsum þar. Þó var
hafin bygging á tveimur tvíbýlis-
húsum í sveitinni, Asbrandsstöð-
um og Hrappstöðum og er Hrapps
staðahúsið reist af tveim nýbýla-
bændum. Eitt nýbýli, Engihlíð var
að mestu fullgert á árinu. Nokk-
ur íbúðahús eru í smíðum á Tanga
og unnið var við að mála og full-
gera hið nýja og glæsilega félags-
heimili þar.
Nýtt verzlunarhús og sjálfs-
afgreiðsla
K. V. V. flutti um áramót í
stórt og vandað verzlunar- og
skrifstofuhúsnæði og er nú verið
að fullkomna sjálfsafgreiðslu þar
um þessi áramót. Ungur kaupmað
maður verzlar einnig í nýrri sölu-
búð, og má segja, að mikil breyt-
ing sé nú orðin á „Vopnafjarðar-
verzlunarstað", síðan útblásið
stertimenni stóð þar fyrir „innan
disk“ og sagði, er kona ein kvart-
aði yfir því, að stumpar, sem ver-
ið var að selja eftir vigt, væru
allir mölétnir. „Það hefur enginn
farið fram á það við yður, að þér
borgið götin“.
Skarð fyrir skildi
Ársins 1959 verður lengi minnzt
í Vopnafirði vegna þess, að þá
fluttu héðan þrenn hjón, sem öll
urðu stór af verkum sínum hér
I þessu byggðarlagi. Séra Jakob
Einarsson, prófasturinn að Hofi
lét af embætti eftir yfir 40 ára
prestþjónustu hér. Fyrst var hann
aðstoðarprestur hjá föður sínum,
séra 'Eihári prófasti J'óhseyni,
þeim stóra anda og mannvini, og
síðar sóknarprestur cg prófastur
í Norður-Múlaprófastsdæmi. Séra
Jakob og frú Guðbjörg Hjartar-
dóttir kona hans eignuðust tvö
börn, sem bæði gengu mennta-
veginn og eru nú gift í Bandaríkj-
unum. Ég mun ekki, sem næsti
nágranni þessarar fjölskyldu
segja sögu hennar í snöggklippt-
um fréttapistil, heldur aðeins það,
að nú hefur Vopnafjörður smækk-
að að reisn og menningu.
Árni Vilhjálmsson, héraðslækn-
ir lét af embætti hér eftir rúml.
35 ára giftudrjúgt læknisstarf í
afskekktu héraði og á, þegar upp
er sagt, lífið í mörgum Vopnfirð-
ingnum. Læknishjónin, Ámi og
frú Aagate eignuðust og ólu hér
upp 11 börn, sem öll eru góðir
stofnar. Þessum hjónum báðum
var haldið veglegt samsæti um
miðjan september s. 1. og þökkuð
við það /tækifæri mai|gþætt !og
vel unnin störf í þágu héraðsins
Halldór Ásgrímsson, kaupfé-
lagsstjóri og alþingismaður lét af
kaupfélagsstjórastarfinu og flutti
til Reykjavíkur. Kona hans, frú
Anna Guðmundsdóttir hafði þá
látið af kennarastarfi við bama-
skólann fyrir nokkm og kendi
nokkurrar vanheilsu.
Þau hjón fluttust hingað frá,
Borgarfirði 1942 og tók Halldór
við kaupfélaginu stuttu eftir að
það hafði verið gert upp, en nú
er það eitt af traustustu kaupfé-
lögum landsins. Sem þingmaður
hefur hann unnið ötullega að
framfaramálum þessa byggðar-
lags og mun ekki auðgert að fella
hann á pólitískri sniðglímu að
sinni. Fimm syni eiga þau hjón,
hina ágætustu drengi. Þá fluttist
héðan með fjölskyldu sína Guðni
Þórarinn Jónsson smiður, hinn á-
gætasti maður, sem hvers manns
vanda vildi leysa. Þetta skarð,
sem nú hefur verið tíundað
lítillega verður ekki bætt í bráð,
þó bamskomur séu tíðar nú um
stundir í Vopnafirði.
Vinstri stjórnin markaði
þáttaskil.
Næstu verkefnin
Ég hef stiklað á stóru, og þó
er þetta orðið æði langt mál. Að
baki er nú glíma við fjárpestir,
og að baki er tímabil vinstri stjóm
arinnar, sem markaði meiri þátta-
skil í atvinnusögu þessa byggð-
arlags en unt er að lýsa. Fram-
undan er þörf nýrra átaka og
ber hér hæst hafnargarður yfir
í Skipahólmann svo að höfnin
verði örugg fyrir síldarflotann og
heimabáta, sem brýn þörf er fyrir
sem fyrst. Og svo er það vegur
yfir Hellisheiði til þess að tengja
saman Héraðið Austfirði, Vopna-
fjörð og Ströndina. Sá vegur
raundi ni a. . stuðla að því, að
Neskaupstað, 19. febrúar 1960.
vinnuaflið gæti verið hreyfanlegt
á Norðaustur-og Austurlandi yf-
ir síldarvertíðina. En ofar fram-
faramálum einstakra byggðarlaga
er þörfin á sameiningu hins
vinnandi fólks gegn voldugri og
spilltri auðjöfraklíku. Höndin
brúna er að seilast eftir kverka-
takinu og meðan ekki er slegið
á hana, þarf hinn almenni borg-
ari ekki að reikna með sporam í
framfaraátt.
Gunnar Valdimarsson
Áhrif „bjarg-
ráðannai6
Framhald af 4. síðu.
Útsvarsstigi sá, er lögfesta á,
er miklu hærri en notaður var í
Neskaupstað á síðasta ári. í fljótu
bargði verður ekki annað séð, en
að við álagningu í vor verði unnt
að komast af með svipaðan
stiga og í fyrra að öðru jöfnu.
Annar útsvarsstigi gildir í
sveitum en kaupstöðum og kaup-
túnum.
Veltuútsvar lögfest.
Á sama hátt verða lögfestar
reglur um veltuútsvar. Mun þar
gert ráð fyrir allháu veltuút-
svari, og ekki lægri en hér hafa
tíðkast.
(Jtsvar frádráttarbært
Þá á að lögbjóða, að útsvar
næstliðins árs skuli frádráttar-
bært við útsvarsálagningu sé það
greitt innan tiltekins frests. 1 vor
á útsvar að vera frádráttarbært,
sé það greit fyrir 1. apríl.
Það getur munað menn all-
miklu í útsvari, ef þeir fá út-
svar síðasta árs dregið frá við á-
lagningu, í flestum tilfellum 1-3
þús. kr. — Það skiptir því veru-
legu máli fyrir menn, að þeir séu
skuldlausir 1. april.
En það fer ekki milli mála, að
þessi ráðstöfun kemur fyrst og
fremst til góða þeim, sem hátt út-
svar báru og hafa þvi góðar á-
stæður.
Að heimila frádrátt útsvars er
mjög hæpin ráðstöfun, svo ekki
sé meira sagt, en að þessu sinni
verður það atriði ekki rætt nán-
ar.
—□—
Sjálfsagt er að láta ríkisstjóm-
ina njóta sannmælis. Ekki er
hennar vegur of mikill samt. Og
sé svo, að hún ekki lumi á ein-
hverjum útgjaldahækkunum, sem
ekki eru kunnar, verður hlutur
sveitarfélaganna skárri en búist
var við, ef tillögur tekjustofna-
enfndarinnar verða samþykktar
þó hinar gífuriegu verðhækkanir
bitni hart á þeim, sem öðrum.
Alvarlegast yrði það ,einnig
fyrir sveitarfélögin, ef stór-
felldur samdráttur yrði í fram-
kvæmdum með þeim afleiðingum,
að hagur manna versnaði, svo þeir
yrðu lakari gjaldendur eftir en
áðu'r. . .