Austurland - 22.04.1965, Blaðsíða 4

AUSTURLAND
Neskaupstað, 22. apríl 1965.
r
Armann Halldórsson
ÍSASKRAF
- . . • i ■
Eftir frásögn Halldórs Ármanns-
sonar, Snotrunesi
Vorið 1886 fluttust foreldrar
mínir frá Rauðholti í Hjalta-
staðaþinghá í Snotrunes í Borg-
arfirði. Tveim árum síðar fæddist
ég.. É|g man því ekki ísaárin á
þessum áratug, en heyrði margt
frá þeim sagt. 1887 var ís. Hann
kom um vorið nokkuð snemma,
held ég, og fór ekki fyrr en um
höfuðdag. Þá voru hjá föður mín-
um tveir aðkomumenn og reru á
litlum báti um sumarið, eiginlega
séttu. Oft þrengdi ísinn svo að
þeim, að þeir urðu að leggja að
spöngunum, kasta fiskinum upp,
tosa bátnum upp á eftir, og draga
hann yfir jakann og sjósetja á
nýjan leik -—• stundum aftur og
aftur. Annar maðurinn var að
sunnan, Einar faðir Sigurðar
heitins í Merki. Hann kvæntist í
Borgarfirði og settist þar að, og
er margt manna frá honum kom-
ið í Borgarfirði og viðar nú orð-
ið. Hinn var vestfirzkur og hét
Jens og kona hans Ólöf. Þau voru
um veturinn á Nesi, en fóru svo
vestur.
Það var selur á þessum ís, út-
selur, stór nokkuð, brúnskjóttir á
lit þeir stærstu, sagði pabbi, á
þyngd við naut, miklir slöttólfar.
Selurinn hélt sig aðaillega á ytri
hrún íssins, en það bar við, að
stórar spangir snerust fyrir vindi
eða straumi og bar að landi með
selnum á landmegin. Þá fóru all-
ir, sem vettlingi gátu valdið út á
ísinn með barefli, tilhöggnar rót-
arspýtur æði langar eða bara
járnkarla, og rotuðu selina. Þeir
voru ekki varir um sig í fyrstu,
en leituðu undankomu, þegar þeir
skynjuðu hættuna. Þá gátu þeir
borað sér niður um ótrúlega
þröngar smugur. Þeir voru rotað-
ir, og helzt þurfti að skera þá
strax, annars gengu þeir aftur,
jafnvel þó hauskúpan væri lösk-
uð. Þá risu þéir upp á endann,
hvæstu og voru illir viðureignar.
Karlmenn óðu um ísinn og rot-
uðu, eins og þeir ættu lífið að
leysa, en kvenfólk og unglingar
drógu skrokkana saman í kasir
eða upp í fjöru. Éig man, að Jón
bróðir minn sagði mér, að hon-
um hefði þótt lítið til koma að
standa í seladrætti með kven-
fólki. Hann vildi heldur rota, en
Ný dráttarbraut
SÍippnefndin, sem fór til Reykjavíkur til að vinna að drátt-
arbi autarmálinu, kom heim rétt fyrir páska.,
Á|iveðið hefur verið, að hér skuli gerð ný dráttarbraut.
nnvirkið hefur verið teiknað og kostnaðaráætlun gerð.
gerði Verkfræðiskrifstofa Sigurðar Thoroddsen. Heildar-
•aður er áætlaður 17.6 millj. kr.
mið hefur verið við pólska firmað Cekop um smíði sleð-
og alls tækniútbúnaðar, að tilskildu samiþykki bæjar-
nar. Á sá útbúnaður að kosta um 6 millj. kr. og lána Pól-
r 60% af sínum hluta kostnaðar til 6 ára.
nkaupastofnun ríkisins hefur tekið að sér að kaupa inn
ur í undirstöðu. Verður það harðviður, sem á að standast
aðkinn.
málið má segja þetta til viðbótar:
lverjar afhenda sínar vörur í pólskri höfn á tímabilinu 1.
■2. maí 1966.
amkvæmdir hér heima geta hafizt í ágúst eða september,
r timbrið í undirstöðurnar er komið.
n nýja dráttarbraut verður allfrábrugðin því, sem áður
r tíðkazt. Byggist það heizt á því, að skorðuútbúnaður sleð-
er vökvadrifinn. Við það verður öll vinna léttari og út-
tir færri menn.
/ja brautin verður rétt vestan við þá gömlu, sem verður
æf á meðan á gerð nýju brautarinnar stendur.
nýja slippinn á að vera hægt að taka allt að 400 tonna
Gömlu garðarnir verða notaðir og eiga fjögur skip að geta
jð þar eftir að lítillega hefur verið aukið við þá, og eitt í
þannig, að samtímis geta 5 skip verið í slippnum.
:íði slippsins ætti að Ijúka síðari hluta næsta sumars.
lja má víst að fjárhagsörðugleikar tefji ekki framkvæmdir.
hefur sjálfsagt þótt heldur ungur
til slíkra stórræða, 11 eða 12 ára
pattinn. Menn sóttu seladrápið
fast og stundum meir af kappi
en forsjá. Einu sinni voru þeir
búnir að drepa mikið, en höfðu
ekki dregið í land. Um kvöldið
voru þeir orðnir þreyttir og ætl-
uðu að láta björgunina bíða næsta
dags, En um nóttina svifaði ísinn
frá með selakasimar, og þeir
höfðu aldrei neitt af þeim meir.
Öðru sinni voru 4 menn að drepa
sel undan Landsendanum á Nesi,
en þá kom skyndilega los á ísinn
og munaði litlu, að þá ræki með
honum til hafs. Þeir komust þó
við illan leik upp á klöpp á
Landsendanum. Þeir voru Jón
Björnsson tengdafaðir Andrésar
á Nesi, og annar var Bjarni
Árnason föðurbróðir Hannesar
Sigurðssonar. Hinir man ég ekki
hverjir voru. Selinn misstu þeir
auðvitað
1888 kom ísinn víst nokkuð
snemma, líkilega í marz, en hvarf
um hvítasunnuleytið. Þá var mik-
ið af sel. Þá voru um 40 selir
dregnir upp á klappirnar utan við
Nes, en daginn eftir var mjög
heitt í veðri, svo að þeir hafa
sjálfsagt stiknað, því að skinnið
var ónýtt. En það bar ekkert á
kjötinu. Kjötið var saltað og þótti
sæmilegur matur. Spikið — eða
feitaselurinn — var saltaður sér.
Hann var etinn upp úr salti með
brauði og með megrunni. Sumir
voru vitlausir í hann, en aðra
velgdi við honumi, einkum ef hahn
þránaði. Skinnin voru ekki verzl-
unarvara, a. m. k. ekki að neinu
ráði, en notuð í skæðaskinn. Sel-
skinnsskór voru afbragð, einkum
í frosti. Þeir frusu ekki vegna
í skinninu.
estarnir voru notaðir til að
fa selinn heim frá sjónum.
voru margir hverjir hvimpn-
íið hann og tóku stundum fal-
, stu gönuskeið með hann aft-
sér. Þetta var léttur dráttur,
:um á hjarni og svellum og
rinn festur aftan í þá þannig,
hann dróst með hárunum.
íhildur í Geitavík sagði mér
[rauðum klár, sem Jóhannes
hennar átti. Hann hét Máni
„hetzttil ofóilatur", eins og Jó-
hanjies gamli sagði og sjóhhrædd-
ur. Hann lét eins og fjandinn fyr-
ir sel. ,,Við höfðum gaman af því
krakkainir", sagði Dómhildur,
,,og vorum stundum að hvísla í
eyrun á honumi „draga sel, draga
sel“, og þá ókyrrðist hann“.
Framh. í næsta 'blaði.
Bœndahöllin
Framh. af 1. síðu.
teljanda bréf og kröfðu hann
skýringa á því, hvernig hann, fá-
tækur múgamaður, hefði getað
eignazt hálfa bændahöllina.
Vonandi tekst framteljanda að
snúa sig út úr klípunni og leiða
skattayfirvöldin í allan sannleika,
þ. e. að víðar sé bændahöll en í
Reykjavík.
Úr bæmun
Afmæli
Dagbjört Sigurðardóttir, hús-
móðir, Strandgötu 8 varð 80 ára
16. apríl. Hún fæddist á Krossi í
Mjóafirði, en hefur átt hér heima
síðan 1903.
Magnea Guðmundsdóttir, verka-
kona, Miðstræti 8A varð 65 ára
á páskadag, 18. apríl. Hún fædd-
ist í Tunghaga á Völlum, en hef-
ur átt hér heima síðan 1921.
Steingrímur Guðnason, verzlun-
armaður, Þiljuvötlum 29, varð 50
ára á páskadag, 18. apríl. Hann
fæddist á Borgarfirði í Norður-
Múlasýslu, en hefur átt hér heima
síðan 1942.
Kirkjunni gefinn liökuli
Við guðsþjónustu 1 Norðfjarð-
arkirkju á páskadag var tekinn í
notkun hátíðarhökull, er gefinn
var til minningar um Herbert
Þórðarson, skipstjóra, er fórst
með v/s Hólmaborg í febrúar
1956. Gefendur eru eiginkona
hans, sonur þeirra faðir hans og
systkini.
Þetta er mjög vandaður gripur,
handsaumaður fenginn frá Eng-
landi.
Vöruhappdrætti SÍBS
Er dregið var í 4. fl. Vöruhapp-
drættis SlBS, komu eftirtaldir
1000 kr. vinningar í umboðið hér:
2583 2587 4355 6505 6513
13312 16419 17660 20323 28381
28382 30736 — Birt án ábyrgðar.
ATVINNA
Maður óskast til að stjórna unglingavinnu bæjarins í sumar.
Bæjarstjórinn í Neskaupstað.
V\AAAA/WN/WW\AAAAAA/WV\AAA/W\/N/V\AA/WWVW\A/WWWWWWWVWV»AA^i'\/'/W\/WWVAAAA/S/y
Innilegar þakkir sendi ég öllum þeim, sem glöddu mig með
íeimsóknum, gjöfum og heillaóskum á áttatíu ára afmæli
ínu 16. þ. m.
Óska ykkur öllum gleðilegs sumars.
Dagbjört Sigurðardóttir
Sjávarborg.