Austurland - 21.05.1965, Blaðsíða 2

2
AUSTURLAND
Neskaupstað, 21. maí 1965.
Bjarni Þórðarson:
Sp j allað
um síldarflutninga
Fimmtutlaginn 13. maí var haldinn á Reyðarfirði fundur með
fuiltrújam síldarverksmiiðja í eigu Austíirðinga og söltunarstöðva á
Austfjörðum til að ræða viðhorf þau, sem skapazt hafa vegna fyr-
irhugaðra, stórfelldra síldarflutninga frá Austf jarðamiðum til
vinnslu í öðram Iandshlutum.
Framsögumaður á Reyðarfjarðarfundinum var Bjarni Þórðar-
son. Meginefni fyrri hluta ræðunnar fer hér á eftir. Síðari hlutinn
birtist í næsta blaði.
Síldarflutningar innan vissra
takmarka eðlilegir
Um nokkur ár hefur það við-
gengizt, að nokkurt magn síldar
hefur verið flutt héðan að austan
til vinnslu í verksmiðjunum
nyrðra, og í fyrra sumar var gerð
tilraun til að flytja síldina allt
til Bolungavíkur og er mikið af
því látið hversu góða raun þeir
flutningar hafi gefið. Allar eru
þær frásagnir þó með miklum
áróðursblæ. I mínum augum eru
þær mestan part skrum að litlu
hafandi.
Engin ástæða er til að amast
við flutningum eins og þeim, sem
til þessa hafa tíðkazt. Svo mikil
síld hefur borizt að landi, að hin-
ar litlu verksmiðjur á Austfjörð-
um gátu ekki annað því að vinna
úr henni. Það heíur aldrei vakað
fyrir okkur, að gera veiðiskipin
að síldarþróm, og við höfum ekk-
ert við það að athuga, og teljum
raunar sjálfsagt, að síldarflutn-
ingar innan skynsamlegra tak-
marka eigi sér stað. En þegar svo
er komið, að hefja á útgerð heils
flota tankskipa og annarra flutn-
’ingaskipa, þegar svo er komið, að
ráðgerðar eru byggingar mikilla
umhleðslustöðva, þegar svo er
komið, að fóðra á síldarverk-
smiðjur í öllum landsfjórðungum
á Austfjarðasild, hljótum við að
fara að ugga um okkar hag. Þá
gæti svo farið, að verksmiðjur og
söltunarstöðvar á Austfjörðum
skorti hráefni, þó mikil veiði væri
á Austfjarðamiðum.
Síldarilutningar til Reykja-
víkur og „jafnvægi í byggð
Iandsins“
Lengi hefur „jafnvægi í byggð
landsins" verið uppáhaldsslagorð
stjórnmálamanna og mikið hefur
verið rætt og ritað um þetta hug-
stæða efni. Allar hafáT þessar um-
ræður hnigið í þá átt, að útmála
þann voða, sem þjóðarskútunni
væri búinn, ef allir landsmenn
þjöppuðu sér saman á suðvestur-
hórn landsins. Skútan gæti bein-
línis kollsiglt sig eins og seglbát-
ur, þegar allir um borð þyrpast
út 1 annað borðið. En mörgum
hefur þótt árangurinn vera í öf-
ugu hlutfalli við orðagjálfrið,
frumvörpin og þingsályktunartil-
lögurnar.
En sjaldan hefur verið gengið
meir í berhögg við hugmyndina
um „jafnvægi í byggð landsins“,
en með ríkisábyrgðinni til kaupa
á tankskipi til að flytja hráefni
utan af landi til vinnslu í Reykja-
vík. Slíkir flutningar hljóta að
leiða til enn aukinna fólksflutn-
inga og fjármagnsflutninga utan
af landi til Stór-Reykjavíkur.
Hún tekur stundum á sig kynja-
myndir baráttan fyrir „jafnvægi í
byggð landsins“.
Þrjár meginhættur
I sambandi við stórfellda síld-
arflutninga þykist ég sjá þrjár
meginhættur fyrir austfirzka at-
vinniivegi og þar með fólkið, sem
byggir þennan landshluta.
I fyrsta lagi blasir sú hætta við,
að síldarflutningar frá Austfjörð-
ur í stórum stíl, verði til þess, að
atvinnuleg uppbygging Austur-
lands staðni, að í stað þess að
stórauka síldarvinnslu á Aust-
fjörðum, verði áherzla lögð á
þjóðfélagslega óhagstæða hráefn-
isílutninga á alla aðra landshluta.
Ég veit dæmi þess, að neitað hef-
ur verið um fjárhagslega fyrir-
greiðslu við aðila, sem hugðist
koma á fót síldariðjufyrirtæki á
Norðfirði, með þeirri röksemd, að
ekkert slíkt yrði gert á meðan
ekki væri fullráðið um flutning-
ana. Þetta sýnir, að stefnt er að
því, vitandi vits, að láta flutn-
ingana koma í stað uppbyggingar
hér eystra.
í öðru lagi er sú hætta, að sá
hagnaður, sem Aust'irðingar gætu
haft af síldarvinnslu, verði af
þeim tekinn. Við getum átt von
á því að þess verði ekki langt að
bíða, að sú krafa verði reist, að
einhvers konar jafnaðarverð á
síld verði lögboðið, en það er
sama og að síldarvinnslustöðvar á
Austfjörðum verði látnar greiða
kostnaðinn við að flytja hráefnið
frá sér. Hugsanlegur hagnaður
okkar væri þá notaður til
heimskulegrar útgerðar skipa,
sem flyttu síld héðan í aðra lands-
hluta.
í þriðja lagi er svo nokkur á-
stæða til að óttast, að svo stór-
kostlegir hráefnisflutningar geti
átt sér stað, að síldarverksmiðjur
og söltunarstöðvar á Austfjörðum
skorti liráefni, þótt veiði sé góð.
Það er sýnilegt, að við Aust-
firðingar getum ekki horft leng-
ur aðgerðarlausir á þessa þróun
mála. En við ramman reip er að
draga. Allt bendir til, að öll mátt-
arvöld landsins séu á móti okkur
og nefni ég þar til bankana, fjár-
veitingavaldið, æðstu embættis-
menn fiskimálanna og ríkisvaldið.
Það hefur nú selt sitt eina tank-
skip og eina skip ríkisins, sem
ekki hefur tapað, til að rækja það
göfuga hlutverk, að flytja síld
frá Rauða torginu allt vestur til
Bolungarvíkur. Við hljótum að
bindast einhvers konar samtökum
til varnar hagsmunum okkar.
Ég kem síðar að því hvernig ég
tel okkur eiga að bregðast við á
þessu stigi málsins.
Framh. í næsta blaði.
Norðfirðingur...
Framhald af 1. síðu.
Þegar móttökuáthöfninni á
flugvellinum lauk, bauð bæjar-
stjórn til kaffidrykkju í Egils>-
búð. Var þar saman komin bæj-
arstjórn Neskaupstaðar, stjórn
Síldarvinnslunnar hf„ gestirnir
frá Reykjavik, fréttamenn blaða
og nokkrir fleiri.
Þar hélt Lúðvík Jósepsson
ræðu. Ræddi hann m. a. um,
hversu geysileg samgöngubót á-
ætlunarflugið hingað væri fyrir
Norðfirðinga, en Egilsstaðaflug
væri alltaf erfitt fyrir fólk hér.
Hann lagði áherzlu á, að öryggis-
og lendingatæki yrðu að koma
sem allra fyrst á flugvöllinn, svo
að hann kæmi að fullum notum..
„Þessar samgöngur eru mikils-
verðar fyrir okkur og aðra“,
sagði Lúðvík.
Lúðvík lýsti ánægju sinni yfir
þessum áfanga í samgöngumál-
um byggðarlagsins, en kvað mik-
ið óleyst í samgöngum á landi.
Jarðgöng á Oddsskarðsvegi væri
það, sem verða mætti til að gera
þær samgöngur öruggari. Hét
hann á samgöngumálaráðherra að
duga Norðfirðingum vel í þessum
málum, en samgöngumálin eru
hér sem annars staðar eitt helzta
hagsmunamál fólksins.
Þá flutti Ingólfur Jónsson, sam-
göngumálaráðherra ræðu. Sagði
hann Austfirðjnga geta litið björt-
um augum til framtiðarinnar,
hvað samgöngumál snerti, að þeim
málum yrði unnið. Hann kvað
flugvöllinn hafa skapað Norðfirð-
ingum bætta aðstöðu og hefði
verið raunalegt, ef hann hefði
verið ónotaður. Færði hann Flug-
sýn þakkir fyrir flugið til Nes-
kaupstaðar og sagði, að án fram-
taks Flugsýnar væri málið e. t. v.
enn óleyst.
Ráðherrann gaf síðan lot'orð
uni, að reynt yrði að lýsa völlinn
fyrir haustið, og áður hafði liann
gefið loforð um fjárveitingu til
byggingar fiugskýlis.
Að lokum tók til máls stjórnar-
formaður Flugsýnar, Jón Magn-
ússon. Sagði hann, að ekki hefði
sér dottið í hug haustið 1963, er
hann og Sverrir Jónsson, flug-
stjóri komu hingað fyrst til við-
ræðna við bæjarstjóra, að fram-
haldið yrði það, sem nú er raun
á orðin. Kvað hann samvinnuna
við bæjarstjórn hafa verið á-
nægjulega og var ánægður með
reynsluna af 13 mánaða áætlun-
arflugi til Norðfjarðar.
Gaf hann síðan yfirlit yfir
flutninga 2ja hreyfla vélarinnar
þetta tímaibil. Alls voru farnar
278 ferðir til Norðfjarðar, og var
vélin á lofti í 1200 klst.
Fluttir voru 3.500 farþegar og
100 lestir af vörum. Auk þess
var vélin notuð til sjúkra- og
leiguflugs.
Starfsmenn á bæjarskrifstofum
Neskaupstaðar hafa til þessa
annazt afgreiðslu fyrir Flugsýn,
cn nú hefur Örn Scheving verið
ráðinn umboðsmaður félagsins í
Neskaupstað.
Flugsýn hf. á nú 7 flugvélar og
sér auk þess um rekstur Helga-
fells, flugvélar Eyjaflugs hf.
Stjórn Flugsýnar skipa: Jón
Magnússon, formaður, Jón H.
Júlíusson og Jón Þór Jóhannsson.
Tíðindam. Austurlands spurði
Jón Magnússon, hvort Flugsýn
hefði í hyggju að hefja áætlun-
arferðir til fleiri staða á Austur-
landi.
Sagði Jón, að það væri í athug-
un, t. d. hefði verið rætt um
Vopnafjörð í því sambandi. Enn-
fremur sagði hann, að ætlunin
væri að staðsetja hér litla vél í
sumar, er annazt gæti flug milli
hinna ýmsu staða á Austurlandi.
—o—
Miklar vonir eru tengdar við
þessa nýj.u fjögurra hreyfla flug-
vél og er það von okkar, að hún
megi giftusamlega þjóna sínu
hlutverki. Jafnframt er það sjálf-
sögð krafa á hendur yfirstjórn
flugmála í landinu, að flugvöllur-
inn verði gerður svo úr garði, að
fullkomin öryggis- og lendingar-
tæki séu þar fyrir hendi.
iAAA/S^AA^A/VWWWWVWVWWWWWV\»jVV^
Til sölu
er Moskwitchbifreiðin N-174, ár-
gerð 1964.
Nánari upplýsingar gefur Garð-
ar Sveinn Árnason, símum 32 og
274, Neskaupstað.
^^A/WW/WW^WWWWWWWWV