Austurland - 18.03.1966, Side 1

Amlurland
Málgagn sósíalista á Austurlandi
16. árgangur.
Neskaupstað, 18. marz 1966.
11. tölubl.
Ný verðhœkku n a ra Ida
Ríkisstjórnin hefur nýlega til-
^ynnt á Alþingi, að hún muni
draga úr niðurgreiðslum á nokkr-
um vörutegundum, all verulega
frá því sem verið hefur. Talið er
að niðurgreiðslurnar muni minnka
um 60—'70 milljónir króna á ári.
Þær vörutegundir, sem hér er
einkum um að ræða eru fiskur og
smjörlíki. Rætt hefur þó einnig
verið umi minnkun á niðurgreiðsl-
um á kjöti.
Afleiðingar af þessum ráðstöf-
unum verða að sjálfsögðu all-
miklar verðhækkanir á þessum
vörum og hækkun framfærslu-
vísitölunnar. Ráðgert er að vísi-
talan muni hækka um 4 stig af
þessum ástæðum, en það leiðir
aftur af sér hækkun kaupgjalds
um rúm 2%. Hækkanir þessar
munu svo aftur leiða af sér nýj-
ar verohækkanir og þannig koll
af kolli.
Ríkisstjórnin tilkynnti þessar
ráðstafanir um leið og hún lagði
fram frumvarp um sérstakan
stuðning við sjávarútveginn. í
því frumvarpi er gert ráð fyrir
50 millj. króna styrk til skreið-
arframleiðenda og 20 milljón kr.
styrk vegna verðhækkunar á línu
og færafiski, eða samtals 80 millj.
króna styrk.
Greiðslur þessar eru mjög svip-
aðar hliðstæðum framlögum á sl.
ári og því varla um ný útgjöld
að ræða.
Augljóst er þó, að ríkisstjórnin
ætlar að réttlæta þessar gerðir
sínar með stuðningi við sjávarút-
veginn, en auðvitað er ríkissjóður
búin að fá tekjur áður vegna
slíks stuðnings.
Ráðstafanir þessar eru næsta
furðulegar. Allir viðurkenna, að
eitt mesta vandamál íslenzkra
efnahagsmála í dag sé einmitt
sívaxandi dýrtið. Þó er eins og
ríkisstjórnininni þyki vöxtur dýr-
tíðarinnar elcki nægilega mikill.
Vitað er að kaupgjaldssamningar
flestra verkalýðsfélaga renna út
í maí og júní nk. Samningar um
ný launakjör munu þá hefjast
við stærstu verkalýðsfélögin í
landinu í aprílmánuði.
Verðhækkun sú, sem af þessu
leiðir kemur fljótlega fram í
kauphækkun samkvæmt vísitölu.
2% kauphækkun mun strax kosta
fiskiðnaðinn í landinu um 10—12
milljónir og ríkissjóð um 18—20
milljónir króna.
Þessir nýju baggar draga
að sjálfsögðu úr getu atvinnuveg-
anna til að mæta kröfum
verkalýðsfélaganna um sann-
gjarna kauphækkun. Vandinn í
launasamningunum næsta sumar
mun því vaxa við þessar aðgerðir.
Hækkun verðlagsins er mikið
alvörumál eins og nú er komið.
Ýmsar greinar framleiðslunnar
eiga orðið í vök að verjast vegna
sífellt hækkandi framleiðslukostn-
aðar. Ibúðarlán hafa nú verið
tengd vísitölunni og verða þyngri
og erfiðari, viðfangs með hækk-
andi verðlagi. Hækkuð útgjöld,
sem þannig skella á launþegum
verða auðvitað til þess að gerðar
verða ennþá hærri launakröfur en
annars hefði verið.
Það er von að almenningur
spyrji, hvað fyrir stjórnarherr-
unum vaki með þannig ráðstöf-
Breytingar á hreppamörkum
Nýlega hefur hreppsnefndin á
Eskifirði óskað eftir því að mörk-
um Eskifjarðarhrepps verði
breytt og hreppurinn stækkaður.
Beiðni hreppsnefndarinnar er
sú að jörðin Svínaskáli í Helgu-
staðarhreppi verði talin til Eski-
fjarðarhrepps og verði þá hreppa-
mörkin á milli Svínaskála og
Svínaskálastekks. Þá er það einn-
ig beiðni hreppsnefndar Eski-
fjarðarhrepps að jarðirnar fyrir
botni fjarðarins og ríkisjörðin
Hólmar í Reyðarfirði verði taldar
til Eskifjarðarhrepps, en þær til-
heyra nú Reyðarfjarðarhreppi.
Þá hefur hreppsnefnd Hafnar-
hrepps í Hornarfirði óskað eftir
því að Öslandið, sem nú er orðið
tengt Hafnarkauptúni með eiði
sem vegur liggur eftir, verði talið
til Hafnarhrepps, en .það tilheyr-
ir nú Nesjahreppi. Hreppsnefnd-
in á Höfn leggur áherzlu á að
fá þessa breytingu fram, þar sem
uppi eru ráðagerðir um miklar
hafnarframkvæmdir fyrir kaup-
túnið, en þær mundu að nokkru
leyti verða í Óslandinu. Þá er
einnig ætlunin að síldarverksmiðja
verði byggð í Óslandinu.
unum. Getur það verið að þeir
stefni vitandi vits á gengislækk
un ?
Afsakanir um bágan hag ríkis-
sjóðs verða ekki teknar gildar,
því vitað er, að auðvelt hefði ver-
ið að lækka ýmsar eyðslur ríkis-
ins. sem þessari fjárhæð nemur.
Þá vita allir einnig, að auðvelt
væri fyrir ríkisstjórnina að ná
þessari upphæð, sem hér er um
að ræða, með örlítið strangari,
eða heiðarlegri framkvæmd á
g'.ldandi skattalögum og sölu-
skattsreglum. Það er á allra vit-
orði að mörg hundruð milljónir
af þeim söluskatti, sem almenn-
ingur er látinn greiða í vöruverði,
koma aldrei i ríkissjóð. Ef vilji
væri fyrir hendi hjá stjórnarherr-
unum, mætti auka tekjur ríkis-
ins samkvæmt þeim tekjustofna-
lögum sem í gildi eru og væri þá
að sjálfsögðu létt fyrir ríkissjóð
að -tanda áfrarn undir þeim út-
gjöidum, sem hann hefur borið
t.d. í sambandi við niðurgreiðslur
á vöruverði.
En ríkisstjórnin sannar það nú,
eins og oft áður að hún hefur
lítinn áhuga á að berjast gegn
dýrtíð og verðþenslu þegar laun-
þegar reyna að verja sig mestum
áföílum með hækkun kaupsins.
Sjóskrímsli
Klukkan um hálf ellefu í
fyrradag sáu börnin á Flateyri í
Reyðarfirði, sem voru að leika sér
niðri í fjöru, einhverja torkenni-
lega skepnu skammt und-
an landi eða um 30—40 metra.
Fóru þau heim og sögðu tíðindin.
Sá þá annað heimilisfólk á Flat-
eyri, hvar einhver skepna, að því
er virtist, maraði í sjónum og
hreyfðist aðeins undan straumi.
Bóndinn á Flateyri, Hallsteinn
Larsson tók þá riffil sinn, hélt
til sjávar og hugðist skjóta
skepnu þessa. Hitti hann í öðru
skoti, og hvarf þá skrímslið, en
korn von bráðar upp aftur og þá
fjær landi. Hvarf það síðan alveg
um kl. hálf eitt og hafði þá sézt
í tvær klst.
Meðan Hallsteinn var niðri við
sjóinn, sá húsfreyjan Hlíf Guð-
mundsdóttir, og börn þeirra hjóna
annað dýr enn fjær landi en hið
fyrra, út og suður frá Hólma-
bænum. Var það miklu stærra að
sjá, hvít- og svartflekkótt að lit.
Sást það í u.þ.b. 4—5 mínútur.
Hallsteinn sagði í viðtali við
blaðið í gærkvöldi, að minni
skepnan hefði verið móleit að lit,
en grá rönd niðri við sjávarborð.
Hæð upp úr sjó áleit hann 60—70
cm. Virtist það, sem sást, vera
jafngilt efst og neðst, en tvö eyru
virtust standa upp úr u.þ.b. 10
cm. há. Ekki taldi hann, að hægt
sé að segja, hvort þetta hafi ver-
ið haus á dýri eða e.t.v. hluti
hans. Þetta hafi verið ólíkt öllum
skepnui.n sem hann hafi séð eða
"áð myndir af.
Hvað var hér á ferð? Voru
þetta e.t.v. sjóskrímsli? Ein-
hvern tíma hefði ekki verið ef-
ast um það. En fróðlegt er að
vita, hvort nokkurn tíma fæst
viðhlítandi skýring á þessum fyr-
irbærum.
Alþýðusambandið 50 ára
Hinn 12. marz, voru liðin 50
ár frá því íslenzkir verkamenn og
sjómenn og annað fátækt alþýðu-
fólk stofnuðu landssamtök sín,
Alþýðusamband Islands og sýndi
þannig skilning sinn á gildi sem
víðtækastra og öflugastra sam-
taka.
Alþýðusambandið á að baki
mikla og merkilega sögu, sem
spennir yfir það tímabil Islands-
sögunnar, er þjóðin braust úr ör-
birgð og áþján til bjargálna og
.sjálfræði". Og það var einmitt
ís’enzk alþýða — meðlimir Al-
þýðusambands íslands, sem var
aflvaki og driffjöður þessarar
þróunar.
Að sjálfsögðu hefur hin beina
hagsmunabarátta, baráttan fyrir
hækkuðu kaupi, styttum vinnu-
tíma, atvinnuöryggi o.s.frv., verið
rauði þráðurinn í baráttu A. S. I.
— En jafnframt hefur mannrétt-
indabaráttan skipað háan sess í
samtökunum s.s. baráttan fyrir
lýðréttindum, hverskonar trygg-
ingum, orlofsrétti, húsnæðismál-
um o.s.frv. Sá þáttur í starfi
verklýðssamtakanna hefur á síð-
ari árum verið mjög áberandi og
í þeim efnum hafa þau náð
undraverðum árangri. Og nú er
svo komið, að Alþýðusambandið
er sjálft farið að beita sér bein-
línis fyrir , framkvæmd ýmissa
þátta menningarmála. Má þar til
nefna orlofsheimili verklýðssam-
takanna og Listasafn Alþýðusam-
bandsins, svo og Bréfaskóla SlS
og ASl.
Alþýðu",ambandinu var marg-
víslegur sórni sýndur í tilefni af-
mælisins, en aðalafmælishátíðar-
höldunum var frestað til hausts
cg verða þá í tengslum við þing
Alþýðusambandsins.
Austurland færir Alþýðusam-
bandínu árnaðaróskir austfirzkrar
alþýðu á fimmtugsafmælinu.