Austurland - 03.05.1968, Blaðsíða 2

2 f
AUSTURLAND
Neskaupstað, 3. maí 1968.
Hugmyndín um einmenningskjördœmi
skýtur aftur upp kollinum
Það hefur lengi verið hugsjóna-
mál Framsóknarflokksins að fá
kjördæmaskipuninni breytt í það
horf, að allir þingmenn verði
kosnir í einmenningskjördæmum.
Það sem að baki býr er sú trú,
að með því fyrirkomulagi
yrði hlutur Framsóknarflokksins
stærri og miklu stærri en fylgi
hans með þjóðinni gefur tilefni
til. Þá gerir flokkurinn sér vonir
um það, að slík kjördæmaskipun
yrði til þess, að einungis tveir
flokkar gætur þrifizt í landinu
sem þingflokkar og að Framsókn-
arflokkurinn yrði annar þeirra.
Alþýðuflokkurinn og Alþýðu-
bandalagið myndu hverfa úr
þinginu.
Slík kjördæmaskipun er eins ó-
réttlát og verða má og í engu
samræmi við skilning Islendinga
á hugtakinu lýðræði. Hlutur
minnihlutans yrði alltaf algjör-
lega fyrir borð borinn.
Þótt núverandi kjördæmaskip-
Framhald af 1. síðu.
hlýtur atvinnuleysi að verða hlut-
skipti Seyðfirðinga.
Það verkefni bíður Seyðfirð-
inga, að ná til sín nokkrum stór-
um bátum og tengja útgerð þeirra
frystihúsinu. Verði það ekki gert,
gæti svo farið, að kyrrstaða og
afturför yrði á ný hlutskipti
Seyðfirðinga.
Þeir fáu bátar, sem Seyðfirð-
ingar e;ga, leggja ekki vetrarafla
á land á Seyðisfirði, enda i eng-
um tengslum við fiskiðjuverið.
Ekki er meiri vandkvæðum
bundið að landa vetrarafla á
Seyðisfirði en á Norðfirði.
Vopnafjörður
Hreppurinn á síldarverksmiðj-
una á Vopnafirði. Gróði hennar
hefur verið hagnýttur til marg-
víslegra framkvæmda á staðnum.
Síðast voru keyptir þangað, að
verulegu leyti fyrir atbeina verk-
smiðjunnar, tveir stórir bátar,
sem höfðu mikið gildi fyrir verk-
smiðjuna í fyrra. Telja verður, að
Vopnfirðingar séu vei settir hvað
atvinnutæki snertir. Vandinn er
að beita bátunum til hráefnisöfl-
unar fyrir staðinn að vetrinum.
Fjarlægð Vopnafjarðar frá
fiskimiðunum við Suðausturland
er slík, að ekki verður til þess
ætlazt, að þaðan verði fluttur
fiskur til vinnslu þar. En oft hef-
ur útgerð á togveiðar gefizt vel
fyrir Norðurlandi. Auðvelt sýnist
að sigla til Vopnafjarðar með
fisk, sem veiddur er í troll fyrir
jjovðún. Þ’c?c bsr bó að gæta, að
un sé að vísu gölluö og ekki í
sem fyllstu samræmi við leik-
reglur lýðræðisins, er hún þó sú
lýðræðislegasta, sem við höfum
búið við, og jafnframt sú hag-
felldasta fyrir kjördæmin.
Eitt gott mundi þó sennilega
leiða af breyttri kjördæmaskipun
til samræmis við skilning Fram-
sóknarforustunnar á lýðræðishug-
takinu. Fólkið í Alþýðuflokknum
og Alþýðubandalaginu mundi
rísa upp til varnar og tryggja
verklýðshreyfingunni að hún ætti
áfram fulltrúa á þingi, með því
að sameina flokkana án tillits til
vilja þeirra leiðtoga sem kynnu
að vilja spyrna gegn því. Gæti
þá svo farið, að í tveggja flokka
kerfi yrði sameinaður alþýðu-
flokkur Framsóknarfiokknum yf-
irsterkari.
Frá sjónarmiði einstakra kjör-
dæma yrði breyting til einmenn-
ingskjördæma stórt spor aftur á
bak. Einmitt núverandi kjördæma-
í ísaárum getur þetta misheppn-
azt.
Á ríkið að eiga verk-
smiðjurnar?
Sú spurning hlýtur að vakna
hvað verði um litlu verksmiðjurn-
ar, ef þær verða gjaldþrota. Lík-
legt er, að þá yrði Síldarverk-
smiðjum ríkisins falið að reka
þær og kunna ýmsir að telja, að
þá væri málinu vel borgið. En frá
sjónarmiði heimamanna yrði það
ekki æskileg þróun. Forráðamenn
ríkisverksmiðjanna mundu, þegar
afli er tregur, láta stærri verk-
smiðjurnar, sem líklegar eru til
að skila gróða, ganga fyrir. Og
yrði gróði á verksmiðjunum, yrði
hann ekki hagnýttur til atvinnu-
legrar uppbyggingar heima fyrir
eða til að auka á fjölbreytni í út-
gerð. Reksturinn er bezt kominn
í höndum heimamanna.
Ég hef hér á undan drepið laus-
lega á mikið vandamál. Satt að
segja er ég undrandi á því hve
forráðamenn þeirra staða, sem
verst eru settir, hafa látið lítið
til sín heyra. Vonandi verða þess-
ar línur til þess, að rjúfa þann
þagnarmúr og vill Austurland
gjarnan Ijá greinum um þetta
efni rúm. Verði ekkert að gert,
hlýtur illa að fara. Hvernig get-
ur t. d. Borgarfjörður staðizt, ef
þangað kemur engin síld og triilu-
útgerðin verður ekki reist við?
Líklega. er ástandið livergi elns
alvarlegt og þai’.
skipun hefur orðið til þess, að
meiri samvinna hefur skapazt
milli þingmanna einstakra kjör-
dæma þótt af ýmsum flokkum
séu. Þá hefur kjördæmabreyt-
ingin átt mikinn þátt í því að
smátt og smátt er að skapast
aukin samvinna milli sveitarfé-
laga hinna einstöku kjördæma.
Þetta hvorutveggja er líklegt til
þess að verða hinum einstöku
kjördæmum til mikiila hagsbóta.
Hætt er við, að þetta horfði
eitthvað öðruvísi við, ef við í stað
þess að tala um þingmenn Austur-
landskjördæmis færum að tala um
t. d. þingmann Fljótsdalshéraðs,
Norðurljós
Flugfélög eru hreint ekki svo
lít'l gróðafyrirtæki. Má minna á
SAS og Loftleiðir, sem víst er
orðinn stærsti gjaldandi opin-
berra gjalda hér á landi. Það er
ekkert til sparað að efla gengi
þeirra, auglýsingastarfsemi stór-
kostleg og heilar ríkisstjórnir
fara á annan endann ef lending-
Norshur sMori...
Framh. af 4. síðu.
væri hann kallaður „Bamse“,
gælunafni bjarnarins, og naut
hann mikillar virðingar norskra
selveiðimanna.
Afli Ásbjörns var að mestu
leyti kópar, þ. e. a. s. kópaskinn
og spik, kjötið er ekki hirt, og
um 1100 fullorðin dýr, sem eru
skotin, en kóparnir eru rotaðir á
ísnum þar sem þeir liggja fyrstu
vikurnar eftir kæpinguna. Á þessu
tímabili eru kóparnir mjög feitir,
hljóta þeir þykkt spiklag í vöggu-
gjöf, sem þykknar auk þess mjög
fyrsta hálfa mánuðinn, en þann
tíma nærast þeir á móðurmjólk-
inni. Eftir það njóta þeir víst lít-
illar umönnunar og verða þeir að
lifa á þessu spiklagi þar til
hungrið rekur þá út í sjóinn til
að afla sér frekara lífsviðurværis.
Þennan tíma var feldur kópanna
mjög loðinn og eykur það sjálf-
sagt verðgildi þeirra.
Selveiðisvæði Norðmanna eru
einkum þrjú, austurísinn, en það
kalla þeir ísinn, sem liggur vest-
an við Novaia Semlia vesturísinn
á svæðinu austan og vestan við
Jan Mayen og norður af Islandi
og Nýfundnalandsísinn á svæðinu
milli Grænlands og Nýfundna-
lands, fara stærri selveiðiskipin
einkum þangað.
Ekki er mér kunnugt um, að
Islendingar hafi nokkurn tíma
stundað þessar Ishafsselveiðar,
hvað>sem síðar kann að vérða.
þ;ngmann Neskaupstaðar og
Norðfjarðarhrepps o. s. frv.
Einmenningskjördæmin, þetta
mikla baráttumál Framsóknar-
flokksins, hefur verið nokkuð á
dagskrá að undanförnu vegna
þess, að viss öfl innan Sjálfstæð-
isflokksins hafa tekið undir með
Framsóknarmönnum. Er nokkur
hætta á því, að afturhaldsöfl
beggja þessara flokka reyni að
koma þessu máli fram í þeim til-
gangi að útiloka aðra flokka frá
áhrifum á stjórn landsins. Lýð-
ræðishugsjónin á sér ekki djúpar
rætur með þeim mönnum, sem
nú vilja breyta kjördæmisskipun-
inni í afturhaldsátt. I þeirra aug-
um skiptir það meginmáli, að
hlutur þeirra verði sem mestur
hvað sem öllu lýðræði líður.
til sölu
arleyfi og fyrirgreiðsla er ekki
veitt eins og hver vill. Eftir því
sem fólki fjölgar og fleiri fást
til að eyða peningum sínum, vænk-
ast hagur þeirra.
Hér á landi er rekinn mikill
áróður fyrir auknum ferðamanna-
straum, mikið talað og ritað, mest
með en lítið á móti. Að sjálfsögðu
er þar nokkur von um gjaldeyr-
ishagnað, sérstaklega ef ekki er
gert ráð fyrir að þjónustufólk og
aðrir sem uppteknir væru af
ferðafólki, dyfu hendinni í kalt
vatn, að öðrum kosti. Einhver
hefur haldið því fram, að íslend-
ingum sé ekki lagið að beygja
sig auðmjúklega í von um þjórfé,
annað að slíkt uppeidi sé ekki
æskilegt o. s. frv.
Fyrir skömmu var í Stakstein-
um Morgunblaðsins vikið nokkuð
að auknum ferðamannastraum er-
lendis frá. Þess var getið að á
Norður- og Austurlandi væru
margir fagrir staðir er útlendir
ferðamenn gætu haft áhuga fyrir.
Sem betur fer þá er nú svo
komið, að við hér fyrir austan
höfum einnig möguleika á að
ferðast nokkuð um í fjórðungnum.
Við af fjörðunum förum í ,,Hér-
aðið“, sem algengt er. Þar njót-
um við náttúrufegurðar, útsýnis
og kyrrðar. Það er einmitt fá-
mennið á þessum slóðum sem gef-
ur þeim gildi. Er þess að vænta,
að heimamenn falli ekki fyrir
þeirri freistni að stuðla hér *að
snöggum umskiptum. Enginn veit
hvað átt hefur fyrr en misst hef-
ur. — J. K.
Bátur til sölu
10 tonna bátur til sölu. Bátur-
inn er í góðu lagi.
Upplýsingar géfur ÓJi Ólafsson,
Ne'skaupstað, sími 68.
Vondamál austfirzhu sjdvarþorpanna