Austurland - 25.11.1975, Qupperneq 4

4
AUST URLAND
Neskaupstað, 25. nóvemfeer 1975.
Hugleiðingar að loknu kvennafríi
i.
Viðurkenning á misrétti
kynjanna
24. októfeer á lengi eítir að
verða mönnum eftirminnilegur,
þegar íslenskt atvinnuMf fór al-
gerlega úr skorðum við það að
konur um allt land lögðu niður
vinnu til þess að leggja áherslu
á mikiivægi staría sinna heima
og heiman. Þessar aðgerðir sýna
að öilum þessum konium er nú
ljóst, að þær eru lægra settar en
karlar í okkar þjóðfélagi. Al-
mennur skilningur á misrétti
kynjanna er nú fyrir hendi, en
menn skulu varast að ætla að
þar með sé tryggður einhver
arangur.
Baráttan fyrir jafnrétti kynj-
anna er aðeins hluti af barátt-
unni fyrir jöfnuði í þjóðfélaginu
og menn verða að varast að s'líta
nana úr tengslum við verka^ýðs-
Daráctuna, en þvr er ekki að
neita að allar konur eiga sam-
eiginlegra hagsmuna að gæta að
vissu marki. Við eigum langt í
iand, sterk öfl í þjóðfélaginu
munu berjast gegn konurn og
neyta allra feragða til þess að
draga úr þeirn mátt og kúga á
sarna hátt og aðra undirokaða
hópa, sem eru undirstaða auðæfa
þeirra og valds.
II.
Kvennafrí í Neskaupstað
Konur hér í Neskaupstað létu
ekki sitt eftir liggja 24. október.
Hér var nær aiger samstaða um
að leggja niður störf þennan
dag. Símaþjónusta lagðist alveg
niður, kaupiélagið varð að loka
verslunum sínum, skólahald
fór úr skorðum (ball í bama-
Sikólanum og smábarnaskari á
kennarastofu gagnfræðaskól-
ans), barnaheimilið var lokað,
ekki var unnið í frystihúsinu,
þeir sem daglega borða í mötu-
neyti hótelsins urðu að elda of-
an í sig sjálfir þennan dag (fengu
lánuð áhöld á hótelinu, og á-
kveðnir menn voru við matseld
frá kl. hálf sex um morguninn
og fram til kvölds), lítið var um
að vera á bæjarskrifstofunum (á
hurð bæjargjáldkera stóð ein-
faldlega „kvennafrí 24. okt.“),
sömu sögu er að segja af heimil-
unum, það mátti m. a, sjá af
börnunum sem þennan dag urðu
að fylgja feðrum sínum til vinnu
og gerðu þeim erfitt fyrir að
sinna sínum störfum (sbr. að
ekki fengum við „Austurland“
á tilsettum tíma).
Fundur í Egilsbúð
Konur komu saman í Egilsbúð
þennan dag, voru á þriðja hundr-
að manns þar, þegar mest var.
hópur kvenna kom frá Eskifirði.
Dagskrá ’hófs't kl. 10.30 og stóð
allan daginn. Stúlknahópur lék
Geröur G. Óskarsdóttir
og söng baráttusöngva, lesnir
voru kaflar úr bófcmenntum
siiðasta áratugs, sem f jiölluðu um
konur. Sú samantekt var gerð af
íslenskufræðanemum í Háskóla
íslands og fiutt í Norræna hús-
inu á alþjóðedegi kvenna 8. mars
sl., lesið var úr ævisögu Bríetar
Bjarnhéðinsdóttur og saga eftir
Gísia J. Ástþórsson og flutt er-
indi um misrétti í uppeldi. Á
milli atriða ræddu konur saman
í hópum.
III.
Baráttan framundan
Nú þarf ekki lengur að eyða
tíma í að korna mönnum í skiln-
ng um, að misrétti kynjanna sé
fyrir hendi jarðvegurinn hefur
verið plægður, en við svo búið
má ekki standa. Nú fyrst getur
baráttan hafist fyrir alvöru,
hver einasta kona þarf að leggja
sitt af mörkum, en ekki að láta
nægja að baráttan sé í höndum
fámennra áhugahópa. Ekki er
þar með sagt að allir þurfi að
ganga í félagasamtök eða starfs-
hópa. Hver og einn getur lagt
til sinn skerf með þvj að vera
athugull, koma auga á misréttið
og vekja athygli á því með um-
ræðum.
Hvað geta konur gert í
atvinnulífinu?
í atvinnulífinu mega konur
ekki láta bjóða sér að störf
þeirra séu lægra metin tii launa
en karlmanna, að þeim sé mein-
aö um stöðuhækkun eða að þær
séu látnar „þjóna“ körlum á
vinnustað (t. d. hita kaffi og
smyrja brauð). Konur verða að
sýna kjaramálum áhuga, setja
sig inn í samninga, taka ábyrgð
á þeim og berjast fyrir bœttum
kjörum við hlið karlanna.
Hvað er til ráða á
heimilunu
Á heimilunum þarf allt heim-
ilisfólkið að við-unkenna að efcki
er réttl'átt að kona, sem vinnur
úti fúll'an vinnudag, leggi ein á
siig öll störf á heimilinu. Þar
þurfa allir að leggja sitt af mörk-
um, ekiki síst börn og unglingar,
enþau þarf að búa undir að reka
í framtíðinni heimili á jafnrétt-
isgrundelli. Ef til vill er breytt
uppeldi eitt aðalatriðið. Okfeur
ber að vænta þess sama af stúlk-
um og drengjum, búa bæði kyn-
in undir það að verða foreldrar,
makar, þáttta'kendur í atvinnu-
i'finu og efcki síst sjálfstæðir
einstaklinigar, í stað þess að
leggja áherslu á tvo fyrrnefndu
þættina í uppeldi stúlkna og þá
tvo síðari 1 uppe'ldi drengja.
Leikir barna eru undirbúning-
ur undir lífið, við höfum áhrif
á þau með þeim leikföngum, sem
við gefum þeim, þar getum við
lagt niður kyngreiningu.
í tómstundunum getum við
hvatt börn og unglinga til ýmissa
hluta og þá megum við ekki
setja fyrir okkur, þótt sumt hafi
hingað til verið bundið við kyn-
ferði.
Stjórnmálin
Konur mega efcki leyfa sér að
láta stjórnmálin vera sérmál
karlmanna. Þær verða að minn-
ast þess að þeirra orð og álit er
ekki minna virði en karlanna
við hlið þeirra. Þær þurfa einnig
að berjast gegn því að karlmann-
legir eiginleikar séu meira virtir
en kveniegir.
Hvað geta karlmenn gert
Framlag karlanna til jafnrétt-
isbaráttu kynjanna er ekki síð-
ur mikilvægt. Karlmenn verða
að venja sig af því að láta kon-
urnar þjóna sér, þeir verða að
viðurkenna að þeirra störf og
þær sjálfar eru jafnmikils virði
og þeir, og þeir þunfa að átta sig
á því, að grundvöllur að forrétt-
indum kaHa er réttindaskerðing
kvenna. Þeir mega heldur efcki
gieyma því, að konurnar þurfa
uppöxvun til þess að rdfa sig upp
úr aldagamalli minnimáttar-
kennd og undirokun.
IV.
Þáttur yfirvalda
Á vegum Kópavogsbæjar og
Garðalhrepps eru nú starfandi
jafnréttisnefndir að norskri fyr-
irrnynd. Nefndin í Kópavogi var
skipuð í júlí í sumar. Verkefni
hennar eru: 1) að vinna að skrá
um óskir kvenna í bænum varð-
adi stjórnun og rekstur bæjar-
félagsins, 2) að gera úttekt á
stöðu kvenna í bænum, 3) að
beita sér fyrir því, að fræðsla
um stöðu kynjanna verði liður
í námsefni skólanna næsta vetur,
4) að hafa með höndum almenna
fræðslu- og uppeldisstarfsemi
meðal almennings um jafnréttis-
mái.
Fyrstu verkefni jafnréttis-
nefndar í Kópavogi
Nefndin fékfc 300.000 kr. í
starfsfé fyrir eins árs starf.
Fyrsta verkefni nefndarinnar
er að kynna hugmyndir sínar
fyrir kennurum og skólastjórum,
fá kennsluefni erlendis frá og
leggja til við fræðsluyfrvöld að
verkleg ikennsla verði hin sama
fyrir bæði kyn í grunnskóla, svo
og íþróttakenns'la a. m. k. til
11—12 ára aldurs. Eftir áramót
verður gerð könnun á stöðu
kvenna í bænum og viðhorf
þeirra til bæjarmála.
Þáttur Reykjavíkur
í Reykjavífc felidi borgar-
stjórnaríhaldið tillögu fulltrúa
Alþýðubandalagsins um stofnun
siikrar nefndar. Þar láta gróða-
hyggjumennirnir ekki höggva
nærri sé að óþörfu.
Œttum við að gera eitt-
hvað?
Að sjálfsögðu er þörf fyrir
slíka nefnd í hverjum bæ í land-
inu. Hjá okkur blasir misrétti
kynjanna við eins og annars
staðar, því væri efcki vanþörf á
að eitthvað væri gert. Áhugi og
vilji er undirstaða framkvæmda
og árangurs.
Gerður G. Óskarsdóttir.
VVVVXAWVYWVVVVVVVYA/VVYAWVVYVVVVVVVVVVV'VVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVV
| Þökfcum auðsýnda samúð við andlát og útför
Guðna Sveinssonar,
Neskaupstað.
Þuríður Sæmundsdóttir
börn og aðrir vandamenn.
vvwiwwvwvvwvvwiwwvvvvvvvvvvyvvyvvvvvyvvvwvvvwywyyyvvvyyyvvvyvvvvvwvvyvvyvyvyv