Austurland - 20.09.1979, Blaðsíða 4

ÆJSTBHLAND
Neskaupstað, 20. september 1979.
Sparisjóður Norðfjarðar —
sparisjóður heimamanna.
SPARISJÓÐUR NORÐFJARÐAR

MIKIL ÁTÖK UM STAÐSETNINGU STOFN ANA:
„Samstarfsgrundvöllur
ínnan SSA brostinn"
telur Logi Kristjónsson
Á aukaaðalfundi SSA sem hald-
inn var sl. vor var samþykkt að
koma á fót sérstakri skipulags-
stofnun á Austurlandi sem annist
hvers konar skipulagsvinnu fyrir
sveitarfélög í fjórðungnum.
Á aðaifundinum nú í septem-
ber var stol'nuninni síðan valinn
staður á Egilsstöðum eftir harðar
umræður, par scm menn voru ekki
á eitt sáttir með staðarval og fram-
kvæmd mála.
í millitíðinni hafði verið ráðinn
skipulagsarkitekt við stofnunina
og valdi hann að setjast að á
Egilsstöðum eða í Neskaupstað. Á
aðaifundinum var því kosið milli
pessara tveggja staða. Tóku 48
pátt í kosningunni par á meðal
margir fuiltrúar sveitarfélaga sem
ekki hafa tekið afstöðu til pess
hvort pau ætla að gerast aðiiar
að stofnuninni eða ekki. 26 greiddu
atkvæði með Egilsstöðum og 16
með Neskaupstað, 6 atkvæði voru
auð.
Skömmu áður var hins vegar
sampykkt tillaga um að dreifa
skuii stofnunum til sem jafnastrar
uppbyggingar allra svæða og er
tillagan svohljóðandi:
Kjördæminu skipt í
þjónustusvæði og
stofnunum dreift
„Aðalfundur SSA 1979 telur
nauðsynlegt að kjördæminu verði
skipt upp í pjónustusvæði par sem
í eru tvö eða fleiri sveitarfélög svo
að auka og bæta megi þjónustuna
við íbúa kjördæmisins.
Telur fundurinn að sú pjónusta
sem allur almenningur parf á að
halda verði veitt innan pessara
pjónustusvæða.
Þá telur fundurinn að stefna
beri að dreifingu fyrirtækja og
stofnana á milli svæðanna eins og
eðli og hagkvæmni stofnananna
frekast leyfir, til sem jafnastrar
uppbyggingar allra svæða. Verð-
lagning útseldrar pjónustu frá fyr-
irtækjum og stofnunum í eigu eða
á vegum SSA verði óháð staðar-
vali viðkomandi stofnunar með því
að sama gjald skuli greift fyrir
sömu pjónustu óháð fjarlægð verk-
kaupa.
Fundurinn samþykkir að kosin
verði 5 manna millifundanefnd
sem skal á grundvelli þessarar
stefnumörkunar gera ítarlega skrá
um staðsetningu allra opinberra
stofnana í fjórðungnum nú og til-
lögur til næsta aðalfundar um
þjónustustofnanir á vegum SSA
að lokinni könnun á afstöðu ein-
stakra sveitarfélaga".
„Tel að samstarfs-
grundvöllur sveitar-
félaga innan SSA
sé brostinn“
Vegna pessa máls hafði blaðið
samband við pá Magnús Einars-
son, oddviti, Egilsstöðum og Loga
Kristjánsson, Neskaupstað og
lagði fyrir pá nokkrar spurning-
ar.
Auglýsið í Austurlandi
Símar 7571 og 7454
Gerist áskrifendur
— Logi, hvað villt þú segja um
þessa samþykkt?
— Ég tel að með henni sé sam-
starfsgrundvöllur austfirskra sveit-
arféiaga innan SSA brostinn, par
sem pau standa ekki lengur á
jafnréttisgrundvelli. Þessi sam-
pykkt hefur í för með sér sam-
þjöppun valds; það virðist eiga að
byggja upp eitt sveitarfélag á
kostnað hinna og par með bein
stuðningsyfirlýsing við pað að hafa
allar stofnanir áfram í Reykjavík
en dreifa peim ekki um landið.
Sampykktin gengur þvert á þá,
sem samp. var samhljóða nokkrum
mínútum áður um skiptingu Aust-
urlands í þjónustusvæði, dreifingu
stofnana og sameiginlega upp-
byggingu allra svæða .Sú tillaga
hefði markað tímamót ef aust-
firskir sveitarstjórnarmenn hefðu
borið gæfu til að fylgja henni eftir
en gera hana ekki að pappírsgagni
einu saman.
— Hvar hefðir þú viljað hafa
stofnunina?
— Alls staðar annars staðar á
Austurlandi en á Egilsstöðum eða
Reyðarfirði vegna pess að SSA
hefur beitt sér fyrir Fræðsluskrif-
stofu og Tollvörugeymslu á Reyð-
arfirði, aðalskrifstofu SSA og
Safnastofnun Austurlands á Egils-
stöðum. Væru svo jafnframt tekn-
ar inn í pessa mynd aðrar opin-
berar stofnanir eins og RARIK,
Menntaskólinn, Vegagerðin og
Fjórðungssjúkrahúsið og ýmsar
fleiri, pá hefði Héraðs-, Reyðar-
fjarðar- og Norðfjarðarsvæðið
ekki átt að koma til umræðu varð-
andi staðsetningu þessarar stofn-
unar.
„Stofnunin gæti eðlis
síns vegna verið hvar
sem er á svæðinu“
— Þú telur þá eðli stofnunar-
Stefán Thors skipulagsarkitekt
hefur verið ráðinn að Skipulags-
stofnun Austurlands.
Stefán lauk prófi í skipulags-
arkitektúr árið 1976 frá Arkitekta-
skólanum í Kaupmannahöfn og
Stefán Thors
skipulagsarkitekt
innar þannig að hún geti verið
utan þessara svæða?
— Stofnunin gæti eðlis síns
vegna verið hvort heldur sem er
á Hornafirði eða Vopnafirði, því
að starfsmaður hennar þarf fyrst
og fremst að fara út til sveitar-
félaganna til að kynnast aðstæð-
um og viðhorfum íbúanna á hverj-
um stað og aðrir en framkvæmda-
stjórar viðkomandi sveitarfélaga
purfa ekki að sækja stofnunina
heim og þeir ættu ekki að víla
fyrir sér ívið erfiðari ferðir 2—3
á ári til að stuðla að auknum og
bættum samskiptum og samgöng-
um innan fjórðungsins.
— Hvers vegna telur þú sam-
starfið brostið?
— Það er ljóst að með óbreytt-
um reglum um skipan fulltrúa til
SSA getur Héraðið með stuðningi
endasvæðanna beitt ólýðræðisleg-
um meirihluta til að draga til sín
þj ónustustofnanir. Það er pýðing-
armikið fyrir öll byggðarlög á
Austurlandi að fá til sín pjónustu-
stofnanir og vel menntað fólk.
Slíkt á ekki að verða forréttindi
eins frekar en annars. Ég vil und-
irstrika, að í samþykktinni stend-
ur, að dreifingin sé til uppbygg-
ingar allra svæða. Þeim mönnum,
sem eftir að hafa staðið að þessari
samþykkt, horfa framhjá þessu
atriði og viija staðsetja stofnanir
„miðsvæðis“ vil ég benda á, að pá
er eins gott fyrir Hornfirðinga o.
fl .að hafa þær í Reykjavík. Þang-
að eru mun örari og öruggari sam-
göngur ef það er það sem þeir
eingöngu hugsa um.
— Er framkvæmdaröðin ekki
undarleg í þessu máli?
— Jú vissulega. Ég sendi stjórn
SSA bréf að loknum aðalfundi
1978, þar sem ég hvatti til þess
að undirbúin verði ákvörðun um
staðarval stofnana. Lítið sem ekk-
ert var gert í því máli til undir-
búnings aðalfundi. Hins vegar var
núna samþykkt að hefja undir-
hefur unnið síðan hjá Skipulagi
ríkisins. Þar hefur hann unnið að
skipulagi fyrir allflesta þéttbýlis-
staði á Austurlandi. Undanfarið
hefur hann unnið að aðal- og deili-
skipulagi fyrir Eskifjörð og Fá-
skrúðsfjörð en áður fyrir Seyðis-
fjörð þar sem staðfest aðalskipu-
lag er nú komið.
1 viðtali við „Austurland“ sagði
Stefán að verkefni Skipulagsstofn-
unar Austurlands yrði að vinna að
undirbúningi og gerð aðalskipu-
lags fyrir þéttbýlisstaði á Austur-
landi og þá með tilliti til þess að
fá það staðfest af ráðuneyti og
um leið að vinna að deiliskipulagi.
Stefán sagði, að krafa frá yfir-
völdum um skipulag hafi aukist
mikið eftir samþykkt nýrra bygg-
ingarlaga sem gengu í gildi 1.
janúar 1979 og nú væru t. d. öll
búning. Af þessum vinnubrögðum
og öðrum f sambandi við stofnun
Skipulagsskrifstofu á Austurlandi
er ekki annað að sjá en fram-
kvæmdastjóri og framkvæmda-
stjórn hafi frá upphafi viljað hafa
stofnunina á Egiisstöðum. Ég te!
að þau vinnubrögð að taka eitt
sveitarfélag fram yfir annað sam-
ræmist ekki starfssviði fram-
kvæmdastjórans og leiði frekar til
sundrungar en samstarfs.
„Stofnanir sem fluttar
verða til f jórðungsins
ættu að staðsetjast
miðsvæðis“
— Magnús, nokkruni mínútum
áður en þið samþykktuð staðsetn-
ingu stofnunarinnar á Egilsstöðum
samþykktuð þið tillögu um dreif-
ingu stofnana. Finnst þér seinni
samþykktin ekki stangast á við
hina fyrri með tilliti til þeirra
stofnana sem þegar eru á staðn-
um?
-— í samþykktinni stendur „að
stefna beri að dreifingu fyrirtækja
og stofnana á milli svæðanna eins
og eðli og hagkvæmni stofnan-
anna frekast leyfir“.
Ég held að það sé greinilegt
atriði að til þess að fá stofnanir
út á land, þá þurfi að staðsetja
þær þannig, að þær þjóni sem best
öllum á svæðinu og það er ekki
okkur Egilsstaðamönnum að
kenna að við erum staðsettir svona
á svæðinu. Með þessu er ég ekki
að segja að allar stofnanir eigi að
vera á Egilsstöðum, það fer eftir
eðli og verkefnum stofnunarinnar
hvar hún á að vera.
— Þér finnst þá cðli Skipulags-
stofnunarinnar vera þannig að hún
verði að vera á Egilsstöðum?
— Það er ljóst að sveitarstjórn-
Framh. á 3. síðu
sveitarfélög skipulagsskyld, sem
þýddi, að það mætti hvergi byggja
mannvirki án þess að fyrir lægi
samþykkt skipulag. Hann sagði að
þetta væri fyrsta stofnun sinnar
tegundar á landinu, reyndar væri
skrifstofa á Selfossi en hún sinnti
annars konar verkefnum. Vegna
þess mætti gera ráð fyrir ein-
hverjum byrjunarörðugleikum en
mikilvægt væri að góð samstaða
náist milli sveitarfélaganna og SSA
um rekstur stofnunarinnar.
Aðspurður um hvort hann væri
ánægður með staðarval sagði
Stefán:
„Ég veit ekki hvort ég á að
segja nokkuð um það. Ég nefndi
þessa tvo staði sem æskilega. Það
fór fram lýðræðisleg atkvæða-
greiðsla og svo verður reynslan
að skera úr um hvemig fer“.
Fundir
hjá AB
í næstu viku gengst Alþýðu-
bandalagið fyrir fundum víða
um Austurland þar sem m. a.
verður rætt um ríkisstjórnar-
samstarfið og endurskoðun
málefnasamnings.
Á fundina koma þeir Helgi
•Seljan og Baldur Óskarsson.
Þessi mál og önnur verða
einnig rædd á kjördæmisráðs-
fundi AB í Neskaupstað helg-
ina 29.—30. sept. nk. og eru
félagar hvattir til að láta vita
um þátttöku þar hið allra
fyrsta.
Austri
áfram í
11. deild
Austra tókst að verjast falli
niður í 3. deild um síðustu
helgi er þeir Austramenn flugu
norður í land til að keppa við
Reyni Sandgerði. Eftir fram-
lengingu var staðan jöfn 0 : 0
svo að vítaspyrnukeppni fór
frarn og vann Austri hana 5 : 4.
Vel af sér vikið Austri.
Fórnir
skulu
færðar
í síðasta tbl. Austra birtist
eftirfarandi klausa:
„Vegir eru nauðsynlegir,
alveg bráðnauðsynlegir bæði í
þéttbýii og strjálbýli og heim
á hvern byggðan bæ. Og ekki
er Tunguvegurinn síður nauð-
synlegur en aðrir vegir. Vegim-
ir og vegagerðin er mikið mál.
Hitt er þó meira mál, að þjóð-
in búi áfram við þingræði og
lýðræði, málfrelsi og mannrétt-
indi, laus við sósíalistmann".
Þarna kemur fram næsta
ólrúleg skoðun.
Er það raunverulegur vilji
framsóknarmanna hér í kjör-
dæminu að fórna þeim fram-
kvæmdum í vegamálum sem
samþykktar voru á Alþingi sl.
vor og sem markað gætu tíma-
mót í vegamálum okkar Aust-
firðinga (eins og Helgi Seljan
víkur að í leiðara sínum hér
í blaðinu) til þess eins að losna
við sósíalismann úr r/kisstjórn-
inni?
Erfitt er að trúa því að þessi
klausa spegli skoðun aust-
firskra framsóknarmanna al-
mennt og enn síður þingmanna
þeirra og ráðherra sem að
síðustu vegaáætlun stóðu.
Úr því fáum við skorið á
næstunni, hverra hag þeir bera
fyrir brjósti.
Egill rauði.
Krafa um skipulag
hefur aukist mikiö